Kontent qismiga oʻtish

Jerri Kob

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
9-iyul 2024, 15:57 dagi Tuxtamuratova Dilnoza (munozara | hissa) versiyasi
(farq) ←Avvalgi koʻrinishi | Hozirgi koʻrinishi (farq) | Yangiroq koʻrinishi→ (farq)

Geraldyn M. Cobb (5 mart 1931 - 18 mart 2019), Jerrie Cobb nomi bilan mashhur, amerikalik uchuvchi va aviator edi. U shuningdek, Mercury 13 guruhining a'zosi bo'lgan, asl Mercury Seven astronavtlari bilan bir vaqtda fiziologik sinov mashqlaridan o'tgan va har bir sinovni birinchi bo'lib yakunlagan ayollar guruhi.[1]

Kobb o'n ikki yoshida uch marotaba aviatsiya rekordini o'rnatgan:

  • Birinchisi 1959-yilda uzoq masofalarda to'xtamasdan uchish uchun dunyo rekordi,
  • Ikkinchisi 1959-yilda yengil samolyot tezligi rekordi
  • Uchinchisi 1960-yilda yengil aviatsiya uchun yengil balandlik rekordi (11,280 .[2] 1960 yilda[3]

Life jurnali uni "Qo'shma Shtatlardagi eng muhim 100 ta yosh odam"ning to'qqizta ayolidan biri sifatida nomlaydi.[4][5]

Yoshligi

1931-yil 5 mart kuni Norman shahrida , Oklahoma shtatida tug'ilgan.[6] Kobb polkovnik Uilyam H. Kobb va Helena Butler Ston Kobbning qizi bo'lgan. Ko'pgina harbiy oilalarning bolalari uchun odatiy bo'lganidek, Kob tug'ilishidan boshlab, bir joydan ikkinchi joyga ko'chib yurgan. Uning tug'ilganidan bir necha hafta o'tgach, Kobb oilasi Vashingtonga ko'chib o'tdi, bu erda uning buvisi Ulysses Stevens Stone yashardi.U Qo'shma Shtatlar vakillar palatasida xizmat qilardi. Ulysses Stone qayta saylanish uchun g'alaba qozonmaganidan so'ng, oila Oklahomaga qaytdi, keyinchalik, u va Kobbning otasi avtomobil sotuvchilari sifatida ishlagan. Qo'shma Shtatlar Ikkinchi jahon urushiga qo'shilganidan so'ng, Kobb oilasi yana bir bor, bu safar Texas shtatidagi Wichita Falls shahriga ko'chib o'tdi. Keyinchalik oila ikkinchi jahon urushidan keyin Oklohomaga qaytishgan. Ammo undan oldin, Kobbning oilasi yana Denverga ko'chib o'tdi. Kobb bolaligining ko'p qismini Ponca shahrida o'tkazdi. [7]

Oklahoma shtatida katta bo'lganida, Kobb o'z otasining qo'llab-quvvatlashi evaziga kichkina bo'lishiga qaramay aviatsiya sohasiga kirgan. U o'n ikki yoshida otasining ochiq kokpit 1936 Waco ikki samolyotidagi birinchi marta uchadi. [8] 16 yoshida u "Piper J-3 Cub" bilan "Great Plains"da g'olib bo'lib, sirklar kelishi haqidagi e'lon reklamalarini kichik shaharlarga tashlab ketardi. 17 yoshida, Oklahoma City Klassen o'rta maktabida o'qiganida, Kobb o'zining xususiy uchuvchi litsenziyasini olgan. U bir yildan keyin, o'n sakkizinchi tug'ilgan kunida tijorat uchuvchisi litsenziyasini oldi. [6] 1948-yilda Kobb Oklahoma Xotin-qizlar kollejiga o'qishga kirdi. [9]

Karyerasi

Ikkinchi jahon urushi tugaganidan so'ng gender kamsitish va ko'plab malakali erkak uchuvchilarning qaytishi bilan Cobb, ekinlarni tozalash va quvurlarni nazorat qilish kabi kam qidirilgan uchish ishlarini qila boshlaydi. U o'zining ko'p dvigatelli, asbob-uskunalar, parvoz o'qituvchisi va yer o'qituvchisi reytinglarini, shuningdek, aviakompaniya transporti litsenziyasini qo'lga kiritdi. 21 yoshida u butun dunyo bo'ylab xorijiy havo kuchlari harbiy jangchilar va to'rt dvigatelli bombachilarni yetkazib berardi. [4]

Kobb 1959 yilda dunyodagi eng katta havo ko'rgazmasi bo'lgan Parij aviasalonida uchgan birinchi ayol bo'lganida, uning hamkasblari uni "Yil uchuvchisi" deb e'lon qilishdi va uni Ameliya Erxart oltin medali bilan taqdirlashdi.

Kobb ikki jahon urushi dan ortib qolgan Fairchild PT-23 samolyorini sotib olish maqsadida pulni tejash uchun yarim professional Oklahoma shahri Qirolichalari jamoasida ayollarning softballini o'ynadi.[6]

1959-yil 28 yoshidan boshlab Cobb Aero Design and Engineering Company uchun uchuvchi va menejer bo'lib ishlay boshlaydi. U aviatsiya sohasida ish yuritadigan bir nechta ayollardan biri edi.[2]

1960 yil noyabr oyida Lockheed L-188 Electra aviakompaniyasining bir qator avariyalaridan so'ng American Airlines marketing bo'limi samolyotning ayollar o'rtasida obro'si yomon ekanligini aniqladi, bu esa yo'lovchilarni bron qilishga salbiy ta'sir ko'rsatdi. American Airlines aviakompaniyasida ayol uchuvchilar yo'q edi, shuning uchun yo'lovchilarni o'ziga jalb qilish uchun aviakompaniya Kobbni samolyotni to'rt soatlik sinovdan o'tkazishga taklif qildi, bu uning birinchi turbovintli parvozi edi.[10][11]

1961-yil may oyida NASA Administratori Jeyms Veb Kobbni NASA kosmik dasturining maslahatchisi etib tayinlaydi. [4]

Jerri Kobb Ogayo shtatidagi Lyuis tadqiqot markazida ko'p o'qli kosmik sinov inertsiyasi zavodini (MASTIF) boshqaradi. Sinov aylanayotgan kosmik kemani nazorat ostiga olishni taqlid qildi va Mercury 13 ayollari kosmik parvozga kirish uchun o'tgan ko'plab sinovlardan biri edi. [12]


Mukofotlari

  • Amelia Earhartning yutuqlari uchun oltin medal
  • Aviatsiya sohasida yil xotini deb atalgan
  • Milliy uchuvchilar uyushmasi tomonidan yilning uchuvchisi deb tanilgan
  • Fédération Aéronautique Internationale, Parij, Fransiya, YEvropa tomonidan oltin qanotlarga sazovor bo'lgan to'rtinchi amerikalik
  • Ekvador hukumati tomonidan And togʻlari va And oʻrmonlari ustidan yangi havo yoʻnalishlarini boshlaganligi uchun hurmatga sazovor boʻldi
  • 1962: Amerika akademiyasining "Qizillik to'plami" mukofotiga sazovor bo'ldi[13]
  • 1973: Prezident Richard Nikson tomonidan Oq uy marosimida "Dunyodagi eng yaxshi ayol pilot" uchun Harmon xalqaro trofeyasi sazovor bo'ldi.[14]
  • "AQShdagi eng yaxshi aviatrix" sifatida Oklahoma Hall of Fame kiritildi
  • "Dorlik bilan o'z hududini o'rnatgan ruh" uchun Amazoniya o'rmonida xizmat qilib, qadimgi hind qabilalariga xizmat qilgan Pioneer Woman mukofotiga sazovor bo'ldi
  • 1979: Bishop Wright Air Industry mukofoti "moderning aviatsiyasiga qo'shgan insonparvarlik hissalari" uchun.[15]
  • 2000: "Aviatsiya sohasidagi xotin-qizlar xalqaro kashshoflar zalining" nomidan tanilgan.[16]
  • 2007: Viskonsin universitetidan Fanlar fanining faxriy doktori darajasi. [17]
  • 2012: Milliy aviatsiya faxriylik zallariga kiritilgan. [18]

Tashqi bog'lar

  1. Bartels. „Jerrie Cobb, Record-Breaking Pilot and Advocate for Female Spaceflight, Has Died“ (en). Space.com (2019-yil 19-aprel). Qaraldi: 2020-yil 19-yanvar.
  2. 2,0 2,1 Gant. „Women in Aviation“. The Ninety-Nines Inc.. Qaraldi: 2010-yil 12-mart. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "ninety9" defined multiple times with different content
  3. „Record free-fall“. Life. August 29, 1960. Qaraldi: 2023-11-14.
  4. 4,0 4,1 4,2 Internet Encyclopedia of Science, Aviation Pioneers Accessed March 12, 2010
  5. John Shepler "Astronaut Jerrie Cobb, The Mercury 13 Were NASA's First Women Astronauts" JohnShepler.com. Accessed March 12, 2010
  6. 6,0 6,1 6,2 „Geraldyn M. "Jerrie" Cobb (1931–)“. Hargrave, the Pioneers. Monash University, Australia. Qaraldi: 2010-yil 12-mart. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "monash" defined multiple times with different content
  7. Ackmann, Martha. The Mercury 13: The True Story of Thirteen Women and the Dream of Space Flight. Random House Trade Paperbacks, 2004-07-01 — 21, 25 bet. ISBN 9780375758935. 
  8. Jerrie Cobb „Introduction“,. Jerrie Cobb, Solo Pilot Dena Hall: . 
  9. „Cobb, Jerrie 2003“. Hall of Fame Honorees. University of Science and Arts of Oklahoma. 2018-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 2-aprel.
  10. Davis. „Electra On Public Trial“. Flying Magazine (1961-yil fevral). Qaraldi: 2019-yil 8-oktyabr.
  11. Serling, Robert. The Electra Story. Endeavour Media [1962], 2017. ISBN 9780553288452. 
  12. Dunn. „America's 1st Female Astronaut Candidate, Jerrie Cobb, dies“. AP News (2019-yil 18-aprel).
  13. „Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement“. www.achievement.org. American Academy of Achievement.
  14. Krebs, Albin. „5 Top Pilots Cited“. The New York Times (1973-yil 21-sentyabr). Qaraldi: 2010-yil 13-mart.
  15. „Jerrie Cobb – Fact Sheet“. jerrie-cobb-foundation.org. 2010-yil 7-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-mart.
  16. „Jerrie Cobb“. Women in Aviation International. 2010-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 3-mart.
  17. Commendation-Cobb University of Wisconsin–Oshkosh Accessed March 12, 2010
  18. „Cobb, Geraldyn "Jerrie" M.“. The National Aviation Hall of Fame. 2019-yil 12-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-aprel.