Przejdź do zawartości

Senat Australii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Senat Australii
Australian Senate
Państwo

 Australia

Rodzaj

izba wyższa parlamentu federalnego

Rok założenia

1901

Kierownictwo
Przewodniczący

Sue Lines, ALP

Struktura
Struktura Senat Australii
Liczba członków

76

Stowarzyszenia polityczne

Rząd (26)
Australijska Partia Pracy
Oficjalna opozycja (31)
Liberalna Partia Australii (25)
Liberal National Party of Queensland (6)
Pozostali (19)
Zieloni (11)
One Nation (2)
Lambie Network (1)
United Australia (1)
niezrzeszony (4)

Ordynacja

proporcjonalna, pojedynczy głos przechodni

Ostatnie wybory

21 maja 2022

Siedziba
Siedziba Senat Australii
Sala posiedzeń Senatu
Strona internetowa
Wejście do Senatu

Senat Australii – izba wyższa dwuizbowego parlamentu Australii. Izba niższa znana jest jako Izba Reprezentantów.

Historia i rola

[edytuj | edytuj kod]

Konstytucja Australii z 1900 roku ustanawiająca Australię dominium tworzy swoimi zapisami także instytucję Senatu. System polityczny Australii, pomimo że tworzony był na wzór angielskiego, wykształcił Senat nie jako bierny organ opiniodawczy, ale jako czynny organ legislacyjny. Różnica tkwiła początkowo także w obsadzaniu stanowisk senackich, gdyż wzorowany był on na systemie Stanów Zjednoczonych, gdzie z każdego stanu wybierani są przedstawiciele. Tak samo funkcjonował senat australijski do momentu nowelizacji konstytucji w roku 1909 z powodu konfliktu między angielską Izbą Lordów, a Izbą Gmin co do wyglądu organów władzy w podległym ich państwu dominium.

Skład Senatu

[edytuj | edytuj kod]

Według australijskiej konstytucji Senat, aby mógł działać musi spełnić następujące warunki:

  1. Musi być złożony z równej liczby senatorów z danego stanu.
  2. Musi w nim uczestniczyć przynajmniej po sześciu przedstawicieli z danego Stanu.
  3. Liczba Senatorów musi być zbliżona do połowy liczby posłów z Izby Reprezentantów.

Wielkość

[edytuj | edytuj kod]

Liczebność izby senatorskiej w Australii zmieniała się wraz z upływem lat. Początkowo konstytucja przewidywała sześciu przedstawicieli z danego stanu, ale zwiększało się to stopniowo. Z łącznej liczby 36 przedstawicieli postanowiono stworzyć 60-osobowy Senat (1948). Rok 1974 przynosi kolejną zmianę, gdyż liczebność deputowanych wzrasta do 64 osób. Ostatnia zmiana nastąpiła w latach 80., kiedy podniesiono liczebność przedstawicieli do 76-ciu, tzn. że każdy z sześciu stanów wybiera po 12 senatorów, a terytoria, czyli Terytorium Północne (które reprezentuje również terytoria Wysp Bożego Narodzenia i Wysp Kokosowych) oraz Australijskie Terytorium Stołeczne - po dwóch senatorów.

Kadencja

[edytuj | edytuj kod]

Kadencja senatorów wybranych ze stanów australijskich trwa 6 lat, natomiast kadencja senatorów z terytoriów trwa 3 lata. Ponieważ kadencja niższej izby (Izby Reprezentantów) trwa tylko 3 lata, to zazwyczaj co 3 lata następuje wymiana połowy senatorów wybranych ze stanów australijskich.

Od czasu zmiany w sekcji 13 konstytucji Australii, wprowadzonej w wyniku referendum w 1906 roku, kadencja senatorów zawsze rozpoczyna się 1 lipca. Oznacza to, iż jeśli wspólne wybory do obu izb przeprowadzane są np. w sierpniu (jak to było w 2010 roku), to Izba Reprezentantów w nowym składzie zbiera się w ciągu najdalej kilkunastu tygodni, ale nowo wybrani senatorowie muszą czekać na objęcie mandatu aż do lipca kolejnego roku.

Lista przewodniczących Senatu

[edytuj | edytuj kod]
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko

(partia polityczna)

Objęcie urzędu Złożenie urzędu Stan
1.
Sir Richard Chaffey Baker

(FTP)

9 maja 1901 31 grudnia 1906 South Australia
2.
Sir Albert Gould (FTP) 20 lutego 1907 30 czerwca 1910 NPW
3.
Harry Turley (APP) 1 lipca 1910 8 lutego 1913 Queensland
4.
Thomas Givens (APP) / (NPA) 9 lutego 1913 30 czerwca 1926 Queensland
5.
Sir John Newlands (NPA) 1 lipca 1926 13 sierpnia 1929 South Australia
6.
Walter Kingsmill (PZA) 14 sierpnia 1929 30 sierpnia 1932 Australia Zachodnia
7.
Patrick Lynch (PZA) 31 sierpnia 1932 30 czerwca 1938 Australia Zachodnia
8.
John Hayes (PZA) 1 lipca 1938 30 czerwca 1941 Tasmania
9.
James Cunningham (APP) 1 lipca 1941 4 lipca 1943 Australia Zachodnia
10. Gordon Brown (APP) 23 września 1943 19 marca 1951 Queensland
11. Ted Mattner (LPA) 12 czerwca 1951 7 września 1953 South Australia
12.
Sir Alister McMullin (LPA) 8 września 1953 30 czerwca 1971 NPW
13. Sir Magnus Cormack (LPA) 17 sierpnia 1971 11 kwietnia 1974 Wiktoria
14. Justin O'Byrne (APP) 9 lipca 1974 11 listopada 1975 Tasmania
15. Sir Condor Laucke (LPA) 17 lutego 1976 30 lipca 1981 South Australia
16. Sir Harold Young (LPA) 18 sierpnia 1981 4 lutego 1983 South Australia
17. Doug McClelland (APP) 21 kwietnia 1983 23 stycznia 1987 NPW
18. Kerry Sibraa (APP) 17 lutego 1987 31 stycznia 1994 NPW
19. Michael Beahan (APP) 1 lutego 1994 30 lipca 1996 Australia Zachodnia
20.
Margaret Reid (LPA) 20 sierpnia 1996 18 sierpnia 2002 ATS
21. Paul Calvert (LPA) 19 sierpnia 2002 14 sierpnia 2007 Tasmania
22. Alan Ferguson (LPA) 26 sierpnia 2007 25 sierpnia 2008 South Australia
23. John Hogg (APP) 26 sierpnia 2008 30 czerwca 2014 Queensland
24. Stephen Parry (LPA) 7 lipca 2014 2 listopada 2017 Tasmania
25. Scott Ryan (LPA) 13 listopada 2017 13 padździernik 2021 Wiktoria
26. Slade Brockman (LPA) 18 październik 2021 26 lipca 2022 Australia Zachodnia
27.
Sue Lines (APP) 26 lipca 2022 nadal Australia Zachodnia

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]