Przejdź do zawartości

Programowanie funkcyjne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Programowanie funkcyjne – filozofia i metodyka programowania będąca odmianą programowania deklaratywnego, w której wykorzystuje się to, że funkcje należą do typów pierwszoklasowych. Kładzie się nacisk na obliczanie wartości funkcji (często rekurencyjnych), ich kompozycje oraz funkcje wyższego rzędu.

W czystym programowaniu funkcyjnym, raz zdefiniowana funkcja zwraca zawsze tę samą wartość dla określonych wartości argumentów, tak jak funkcje matematyczne. Duży nacisk kładzie się także na niezmienność danych[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Podstawą teoretyczną programowania funkcyjnego jest rachunek lambda (a dokładnie rachunek lambda z typami). Został on opracowany w latach 30. XX wieku przez Alonzo Churcha.

Nazwa paradygmatu po raz pierwszy pojawiła się w pracy Johna Backusa „Can Programming Be Liberated From the von Neumann Style? A Functional Style and Its Algebra of Programs” w roku 1977, dzięki której Backus dostał nagrodę Turinga, mimo że programowanie funkcyjne było znane już wcześniej[2].

Pierwszym funkcyjnym językiem programowania był Information Processing Language (IPL) opracowany przez Allena Newella, Cliffa Shawa i Herberta Simona w połowie lat 50. XX wieku dla maszyny JOHNNIAC. Jednakże przełom dla programowania funkcyjnego stanowiło opracowanie przez Johna McCarthy pod koniec lat pięćdziesiątych języka LISP dla maszyn IBM 700/7000. LISP wprowadził wiele cech spotykanych we współczesnych językach programowania. Opracowany w latach 70. język Scheme miał za zadanie uproszczenie i poprawienie języka LISP.

W latach 70. powstały dwa kolejne funkcyjne języki programowania: język ML opracowany przez Robina Milnera na Uniwersytecie w Edynburgu oraz język Miranda opracowany przez Davida Turnera na Uniwersytecie w Kent. Język ML dał początek kilku dialektom, z których najpopularniejsze obecnie to Objective Caml oraz Standard ML. Pod koniec lat 80. został opracowany i ustandaryzowany język programowania Haskell, wywodzący się z języka Miranda.

Jednym z najnowszych języków funkcyjnych jest rozwijany przez firmę Microsoft język F#. Jest to przeniesienie języka Objective Caml na platformę .NET.

Podział języków funkcyjnych

[edytuj | edytuj kod]

Języki funkcyjne można podzielić na dwie grupy:

Języki czysto funkcyjne

[edytuj | edytuj kod]

Do tej grupy należą języki, w których nie występują zmienne ani efekty uboczne.

Wejście/wyjście w takich językach musi się odbywać jakimś alternatywnym mechanizmem, np. za pomocą monad.

Przedstawiciele tej podgrupy to Haskell oraz Clean.

Języki mieszane

[edytuj | edytuj kod]

Języki tej grupy są popularniejsze niż języki czysto funkcyjne. Umożliwiają one stosowanie zmiennych, pozwalają na efekty uboczne, tradycyjne wejście/wyjście i mieszanie stylu funkcyjnego z imperatywnym bądź obiektowym. Wartościowanie w nich jest przeważnie zachłanne.

Do grupy tej należą Lisp z wszystkimi pochodnymi (np. Clojure, Scheme), Erlang, Scala, języki grupy ML (Standard ML, OCaml, więc i bazujący na nim F#), tworzony przez polskich studentów język Nemerle. Ponadto elementy programowania funkcyjnego występują również w językach takich jak Java (od wersji 8), Python, Ruby, a nawet do pewnego stopnia Perl, JavaScript, D.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Strony w języku polskim:

Strony w języku angielskim: