Przejdź do zawartości

Karpologia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Owoc (torebka) z nasionami wiesiołka (Oenothera sp.)

Karpologia (od łac. carpium z gr. karpion, karpos ‘owoc’ i logos ‘słowo, nauka’) – dział botaniki zajmujący się badaniem owoców i nasion, czyli diaspor roślin kwiatowych. Do ważniejszych zastosowań karpologii należy dostarczanie informacji taksonomicznych. Wiąże się to z dużą wartością diagnostyczną owoców i nasion, co wynika z ich trwałości w środowisku oraz stałości cech budowy. Większość diaspor posiada cechy specyficzne gatunkowo, co oznacza, że możliwe jest zidentyfikowanie gatunku rośliny tylko na podstawie cech budowy owocu lub nasienia. Owoce i nasiona gromadzi się jako materiał porównawczy w kolekcjach karpologicznych prowadzonych tak jak zielniki roślin naczyniowych.

Zastosowanie karpologii

[edytuj | edytuj kod]

Identyfikacja diaspor oraz ich szczątków znajduje zastosowanie w naukach czystych:

oraz w naukach stosowanych:

  • farmakognozji (przy identyfikacji surowców zielarskich będących diasporami roślin leczniczych),
  • przy ocenie czystości roślinnych surowców leczniczych,
  • w nasiennictwie rolniczym (przy ocenie wartości materiału siewnego, zachwaszczenia plantacji, przy opracowywaniu metod oczyszczania, suszenia i przechowywania materiału siewnego),
  • w nasiennictwie leśnym (produkcja wartościowych nasion drzew i krzewów leśnych),
  • w łąkarstwie,
  • w alergologii,
  • w kryminalistyce.

Cechy diaspor analizowane w karpologii

[edytuj | edytuj kod]
  • Morfologiczne:
    • kształt, barwa, połysk, urzeźbienie powierzchni (skulptura) owoców i nasion,
    • obecność skrzydełek, listewek, kolców, włosków,
    • cechy metryczne – wymiary.
  • Anatomiczne:
  • Organoleptyczne:
    • smak i zapach owoców i nasion.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Kulpa Władysław 1974. Nasionoznawstwo chwastów, wyd. 2, PWRiL, Warszawa.
  • Lityńska-Zając Maria, Wasylikowa L. 2005. Przewodnik do badań archeobotanicznych, Wydawnictwo Sorus, Poznań.
  • Drobnik Jacek 2007. Zielnik i zielnikoznawstwo. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Wydanie I. ISBN 978-83-01-15143-0.