Przejdź do zawartości

Kanadyjczycy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kanadyjczycy
ilustracja
Populacja

31 612 895[1]

Miejsce zamieszkania

Kanada, USA

Język

angielski, francuski

Religia

katolicyzm, protestantyzm

Pokrewne

Amerykanie, Anglicy, Francuzi

Kanadyjczycy – młody naród, ogromnie zróżnicowany etnicznie[2], zamieszkujący głównie Kanadę. Liczy ponad 31 milionów, jednak jedynie 6,7 mln osób (23% ogólnej liczby ludności) uznaje siebie za Kanadyjczyków, a ok. 5 mln za Kanadyjczyków o określonym pochodzeniu etnicznym[3]. Pozostali czują się przede wszystkim członkami którejś spośród 200 grup etnicznych[4]. Językiem ojczystym większości Kanadyjczyków jest angielski (59%), następnie francuski (23%). Inny język (gł. chiński, włoski, niemiecki) deklaruje 18% Kanadyjczyków. Spośród ogólnej liczby ludności 2% nie zna żadnego z języków oficjalnych (angielskiego lub francuskiego), natomiast 18% jest dwujęzyczna[5]. Ludność biała stanowi aż 96% ogółu ludności Kanady[6].

Na tożsamość kanadyjską wpływ wywierały i wywierają: kultura brytyjska i - w mniejszym stopniu - francuska (gł. w Quebecu), antyamerykanizm (związany z konfliktami historycznymi oraz antybrytyjskością Amerykanów[7]), czynniki geograficzne (surowy klimat, życie według cyklu zmian pór roku, zmagania z dziką przyrodą - wszystko to wpłynęło na ukształtowanie się mitu Kanadyjczyków jako "ludzi Północy", niezależnych i samowystarczalnych) oraz instytucja monarchii (postrzegana jako gwarant jedności kraju w obliczu działań separatystycznych Quebecu)[8]. Dodatkowo na tożsamość francuskojęzycznych Kanadyjczyków aż do lat 60. XX wieku (spokojna rewolucja) duży wpływ miała religia i wartości katolickie[9].

W latach 60. XX wieku władze kanadyjskie lansowały ideę dwujęzyczności[10], zakładającą biegłą znajomość obu języków oficjalnych przez wszystkich mieszkańców państwa. Idea ta miała być kolejnym czynnikiem, kształtującym tożsamość narodową Kanadyjczyków i odróżniającym ich od Amerykanów. Koncepcja ta upadła ze względu na opór mieszkańców Quebecu przywiązanych do języka francuskiego i jednocześnie uznających realizację tej idei za mało realną, natomiast w anglojęzycznej części kraju zadecydowały względy praktyczne[11]. Obecnie (od lat 70. XX wieku) w Kanadzie obowiązuje model wielokulturowości[12]. Naród kanadyjski oraz jego kultura ciągle są w trakcie procesu formowania[13].

Można wyróżnić trzy odrębne segmenty etnokulturowe w obrębie narodu kanadyjskiego[14]:

  • Anglokanadyjczycy – potomkowie imigrantów z Wysp Brytyjskich, którzy przybywali do Kanady od XVIII wieku. Posługują się językiem angielskim i kultywują tradycje anglosaskie.
  • Frankokanadyjczycy – potomkowie imigrantów z Normandii i Bretanii, przybywających do wschodniej części Kanady od XVII wieku. Posługują się językiem francuskim, wyznają w większości katolicyzm i kultywują tradycje francuskie. Ich głównymi skupiskami są: prowincja Quebec, wschodnia część Ontario i Nowy Brunszwik. Wykazują silne tendencje separatystyczne. Według niektórych badaczy Frankokanadyjczycy (Québécois) stanowią w istocie oddzielny naród[15] i w związku z tym powinni być postrzegani jako mniejszość narodowa w rozumieniu europejskim[16].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kanadyjski spis powszechny w 2006 roku. Dane za anglojęzyczną Wikipedią.
  2. Reczyńska A., Historyczne uwarunkowania kultury kanadyjskiej, s. 17 [w:] Państwo - Naród - Tożsamość w dyskursach kulturowych Kanady, red. Buchholtz M., Sojka E., Universitas, Kraków, 2010.
  3. Reczyńska A., Historyczne..., s. 17-18.
  4. Największe z nich to: angielska (prawie 6 mln osób), francuska (ponad 4,5 mln), szkocka (ponad 4 mln), irlandzka (3,8 mln), niemiecka (2,7 mln) oraz włoska, chińska i ukraińska (każda po ok. milionie osób). Pochodzenie indiańskie deklaruje około miliona Kanadyjczyków, należących do różnych plemion i 12 rodzin językowych. Dane za: Reczyńska A., Historyczne.., s. 18.
  5. Dane za: Reczyńska A., Historyczne..., s. 18.
  6. Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006, s. 31.
  7. Szul R., Język. Naród. Państwo. Język jako zjawisko polityczne, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2009, s. 341.
  8. Reczyńska A., Historyczne..., s. 29-34.
  9. Reczyńska A., Historyczne..., s. 27.
  10. Miki R., "Wewnątrz czarnego jajka". Praktyka kulturowa, obywatelstwo i przynależność w postępującej globalizacji narodu kanadyjskiego, s. 85 [w:] Państwo - Naród - Tożsamość....
  11. Szul R., Język. Naród. Państwo...., s. 341-342.
  12. Miki R., "Wewnątrz..., s. 85.
  13. Reczyńska A., Historyczne, s. 17.
  14. Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006, s. 372-373.
  15. Szul R., Język. Naród. Państwo...., s. 122.
  16. Mikołajczyk B., Mniejszości w prawie międzynarodowym, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 1996, s. 16.