Przejdź do zawartości

Franz Ferdinand

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franz Ferdinand
Ilustracja
Zespół na koncercie O2 Academy Brixton (2018); od lewej: Dino Bardot, Julian Corrie, Alex Kapranos, Paul Thomson i Bob Hardy
Rok założenia

2001

Pochodzenie

 Szkocja (Glasgow)

Gatunek

rock alternatywny, indie rock, post-punk revival[1]

Aktywność

od 2001

Wydawnictwo

Domino

Powiązania

The Karelia, The Yummy Fur, FFS(inne języki)

Skład
Alex Kapranos
Bob Hardy
Julian Corrie(inne języki)
Dino Bardot(inne języki)
Audrey Tait(inne języki)
Byli członkowie
Nicholas McCarthy
Paul Thomson
Strona internetowa

Franz Ferdinandszkocki zespół muzyczny pochodzący z Glasgow, wykonujący muzykę indierockową. W skład zespołu wchodzą: wokalista i gitarzysta Alex Kapranos, basista Bob Hardy, gitarzysta Dino Bardot(inne języki), klawiszowiec Julian Corrie(inne języki) i perkusistka Audrey Tait(inne języki). Powstał pod koniec 2001, a dzięki mieszance muzyki rockowej i tanecznej stał się jednym najpopularniejszych brytyjskich zespołów początków XXI wieku. Płyty zespołu wydaje niezależna wytwórnia Domino[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Logo zespołu w okresie ich powstania ok. 2002 roku
Koncert w The Guildhall (2004)

Zespół został założony w Glasgow przez wokalistę i autora tekstów Alexa Kapranosa, gitarzystę i klawiszowca Nicka McCarthy'ego, basistę Boba Hardy'ego i perkusistę Paula Thomsona, którzy grali pierwotnie w różnych szkockich zespołach takich jak: The Karelia, The Yummy Fur(inne języki), The 1990s(inne języki) czy 10p Invaders[2].

Kapranos i Hardy zaczęli wspólnie grać pod koniec 2001 roku, kiedy to poznali McCarthy'ego, który został perkusistą pomimo braku wcześniejszego doświadczenia gry na tym instrumencie. Trójka muzyków przez pewien czas wykonywała próby w domu McCarthy'ego. Dołączył do nich Thomson, były perkusista zespołu The Yummy Fur, który w nowym zespole wolał grać na gitarze. Ostatecznie McCarthy i Thomson zamienili się instrumentami, a zespół przeniósł się do opuszczonego magazynu, który nazwali Chateau. Grupa odbywała w nim próby oraz organizowała rave’owe imprezy, łączące muzykę i sztukę. Potrzebowali nowej sali prób, a gdy policja odkryła ich nielegalne imprezy artystyczne, znaleźli ją w innym budynku[3][1].

Zespół swoją nazwę wziął od nazwiska arcyksięcia austro-węgierskiego Franciszka Ferdynanda Habsburga[3].

Latem 2002 roku Franz Ferdinand nagrał minialbum, który sami zamierzali wydać, lecz latem 2003 roku podpisali oni kontrakt z wytwórnią Domino[3]. Wkrótce potem przeniśli się do Malmö w Szwecji, aby pracować z producentem Torem Johanssonem(inne języki) w Gula Studios[1]. Singiel „Darts of Pleasure” ukazał się jesienią, a do końca roku Franz Ferdinand supprotował m.in. takie grupy jak Hot Hot Heat czy Interpol[3]. Drugi singiel zespołu „Take Me Out” ukazał się na początku 2004 roku i przyniósł im większą popularność w Wielkiej Brytanii. Utwór zajął trzecie miejsce na brytyjskiej liście albumów i wraz z „Darts of Pleasure” znalazł się on w wydanym w lutym 2004 roku albumie Franz Ferdinand. Teledysk do utworu „Take Me Out” zdobył nagrodę w kategorii „Breakthrough Video” na gali MTV Video Music Awards 2004[1][3].

Franz Ferdinand w Dundee (2006)
Franz Ferdinand w Roseland Ballroom (2008)

W 2004 roku Franz Ferdinand otrzymał nagrodę Mercury Music Prize 2014 za najlepszy album z Wielkiej Brytanii i Irlandii[4]. W 2005 roku zespół otrzymał nominację do nagrody Grammy 2005 w kategorii „Najlepszy album alternatywny”[1], a także zdobył dwie nagrody Brit Awards 2005 w kategoriach „Najlepsza brytyjska grupa” i „Najlepszy brytyjski zespół rockowy”[5].

Zespół w tym okresie pracował już nad drugim albumem wraz z producentem Richem Costeyem w Glasgow i Nowym Jorku[1]. Wydany na początku października 2005 roku album You Could Have It So Much Better[6] poszerzył brzmienie zespołu m.in. o fortepianowe ballady. Drugi studyjny album także odniósł sukces, stając się pierwszym albumem zespołu notowanym na 1. miejscu list, zdobywając także cztery miejsca na liście 30. najlepszych singli w Wielkiej Brytanii. W Stanach Zjednoczonych osiągnął 8. miejsce i uzyskał status złotej płyty[1].

Powstałe do tego czasu wydawnictwa grupy Franz Ferdinand zdobiły grafiki inspirowane rosyjskim konstruktywizmem[1].

19 stycznia 2009 roku premierę miał singiel „Ulysses” promujący ich trzeci studyjny album[7]. Franz Ferdinand zapowiadał w tym czasie, że ich nowe wydawnictwo ma się zasadniczo różnić od dotychczasowych dzieł[8]. Premiera albumu Tonight: Franz Ferdinand odbyła się 26 stycznia 2009 roku[9]. W kwietniu 2009 roku zespół zapowiedział wydanie dubowej wersji swojego ostatniego albumu pn. Blood: Franz Ferdinand(inne języki), który prócz utrzymania klimatu indie i disco miał być wypełniony wpływami afrobeatu i muzyki elektronicznej. Jego producentem był Dan Carey(inne języki)[10].

W połowie maja 2013 roku zespół ogłosił kolejny studyjny album – Right Thoughts, Right Words, Right Action[11], a miesiąc później zapowiedział trasę koncertową po Europie, Ameryce Północnej i Japonii[12]. Przy nagraniu albumu Franz Ferdinand pracował w studiach w Glasgow, Londynie i Sztokholmie wraz z dużą obsadą współpracowników[1]. Na początku lipca 2013 roku grupa zaprezentowała teledysk do swojego najnowszego singla – „Right Action”[13]. Czwarty album studyjny został wydany 26 sierpnia 2013 roku, lecz już kilka dni wcześniej ukazał się on przedpremierowo w serwisie streamingowym Deezer. Krytycy określili ten album jako „najlepszy i najbardziej przebojowy od czasów debiutanckiego albumu”[14]. Znalazł się on w pierwszej dziesiątce przebojów w wielu krajach, w tym na 2. miejscu w Szkocji i na 6. w całej Wielkiej Brytanii[1].

Russell Mael(inne języki) i Alex Kapranos jako supergrupa FFS(inne języki) na festiwalu Lollapaooza 2015

Na początku września 2013 roku ukazał się teledysk do trzeciego singla albumu – „Evil Eye”(inne języki). Dzieło nakręcone przez Diane Martel(inne języki) utrzymano w stylistyce kaset VHS i przedstawia sceny rodem z horrorów[15]. Pod koniec lutego 2014 roku zespół zaprezentował niemieckojęzyczny utwór „Erdbeer Mund”, który znalazł się jako B-side singla „Fresh Strawberries”(inne języki)[16].

W marcu 2015 zespoły Franz Erdinand i Sparks ogłosiły powstanie supergrupy pod nazwą FFS(inne języki). Zapowiedziano także wspólną trasę koncertową po Europie[17]. 1 kwietnia ogłosili oni album studyjny o nazwie FFS(inne języki), który został wydany 8 czerwca tego samego roku nakładem wytwórni Domino[18].

8 lipca 2016 roku zespół ogłosił, że z uwagi na obowiązki rodzinne rozstaje się z nim McCarthy[19], a w kolejnym roku do Franz Ferdinand dołączyli: gitarzysta Dino Bardot i klawiszowiec Julian Corrie[20].

Franz Ferdinand w Fillmore Minneapolis (2022)

14 października 2016 roku grupa opublikowała utwór „Demagogue”(inne języki), będący częścią projektu muzycznego „1000 Days, 1000 Songs”(inne języki) (pierwotnie „30 Days, 30 Songs”), w ramach którego codziennie w okresie wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych prezentowano nową piosenkę skierowaną przeciwko kandydaturze Donalda Trumpa[21].

Pod koniec października 2017 roku zespół głosił swój kolejny album studyjny – Always Ascending(inne języki). Jednocześnie udostępnili tytułowy singiel albumu(inne języki)[22]. Album został wydany 9 lutego 2018 roku[23]. Jego producentem był Philippe Zdar(inne języki), a Kapranos opisywał jego brzemiennie jako „jednocześnie futurystyczne i naturalistyczne”[24].

Pod koniec października 2021 roku zespół ogłosił, że odchodzi z niego Thomson, a nową perkusistką została Audrey Tait(inne języki)[25].

Po inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 roku Franz Ferdinand zrezygnował z występów w Rosji i 1 marca wydał antywojenny apel do swoich rosyjskich fanów[26]. 11 marca tego samego roku została wydana kompilacja Hits to the Head(inne języki), w której znalazły się największe hity zespołu, a także nowe dwa utwory: „Billy Goodbye”(inne języki)[27] i „Curious”(inne języki), a drugi z nich był pierwszym utworem, w którego nagraniu brała udział Tait[28].

Skład

[edytuj | edytuj kod]

Aktualni członkowie

[edytuj | edytuj kod]
Alex Kapranos (2019)
Bob Hardy (2019)
Dino Bardot(inne języki) (2019)
Julian Corrie(inne języki) (2018)

Byli członkowie

[edytuj | edytuj kod]
Nicholas McCarthy (2009)
Paul Thomson (2015)

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]

Albumy studyjne

[edytuj | edytuj kod]
Rok Tytuł Szczegóły Najwyższa pozycja na liście
UK SCO AUS FRA GER IRL NL SWI US
2004 Franz Ferdinand
  • Data: 9 lutego 2004
  • Wydawca: Domino
3 2 12 26 16 2 18 35 32
2005 You Could Have It So Much Better
  • Data: 3 października 2005
  • Wydawca: Domino
1 1 5 5 2 2 9 4 8
2009 Tonight: Franz Ferdinand
  • Data: 26 stycznia 2009
  • Wydawca: Domino
2 2 6 4 2 10 4 3 9
2013 Right Thoughts, Right Words, Right Action
  • Data: 26 sierpnia 2013
  • Wydawca: Domino
6 2 18 6 4 19 3 3 24
2018 Always Ascending(inne języki)
  • Data: 9 lutego 2018
  • Wydawca: Domino
6 3 28 14 13 35 19 5 12
„–” oznacza, że album nie był notowany na danej liście.
[1][6] [1][6] [6] [2] [29] [30] [29] [31]

Remiksy

[edytuj | edytuj kod]
  • Blood: Franz Ferdinand (2009)[1]

Kompilacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Late Night Tales: Franz Ferdinand (2014)[1]
  • Hits to the Head (2022)[27]

Single

[edytuj | edytuj kod]

Koncerty w Polsce

[edytuj | edytuj kod]
Open'er Festival 2006

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag AllMusic: Franz Ferdinand. www.allmusic.com. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  2. a b Official Charts, Franz Ferdinand [online], www.officialcharts.com, 20 września 2003 [dostęp 2024-05-25] (ang.).
  3. a b c d e Myspace: Franz Ferdinand. About me. myspace.com. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  4. Nominacje do nagrody Mercury. muzyka.interia.pl, 2004-07-21. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  5. Brits 2005: the winners. www.theguardian.com, 2005-02-09. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  6. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Discogs: Franz Ferdinand. www.discogs.com. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  7. Franz Ferdinand zapowiada Ulissesa. kultura.onet.pl, 2008-11-08. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  8. Kompletnie inny Franz Ferdinand. muzyka.interia.pl, 2007-02-14. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  9. Franz Ferdinand: nowy album bez tajemnic. kultura.onet.pl, 2008-10-15. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  10. Franz Ferdinand w rytmie dub. kultura.onet.pl, 2009-04-21. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  11. Amy Phillips: Franz Ferdinand Announce New Album Right Thoughts, Right Words, Right Action. pitchfork.com, 2013-05-16. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  12. Franz Ferdinand Announce Tour. pitchfork.com, 2013-06-17. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  13. Franz Ferdinand prezentuje nowy teledysk. kultura.onet.pl, 2013-07-08. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  14. Nowy album Franz Ferdinand przedpremierowo w Deezer!. kultura.onet.pl, 2013-08-22. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  15. Franz Ferdinand pokazali teledysk do "Evil Eye". kultura.onet.pl, 2013-09-03. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  16. Franz Ferdinand unveil German-language track ‘Erdbeer Mund’ – listen. www.nme.com, 2014-02-28. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  17. Corban Goble: Franz Ferdinand and Sparks Form Supergroup FFS. pitchfork.com, 2015-03-09. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  18. Molly Beauchemin: Franz Ferdinand and Sparks Announce Self-Titled Album as FFS. pitchfork.com, 2015-04-01. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  19. Jazz Monroe: Franz Ferdinand Part Ways With Guitarist Nick McCarthy. pitchfork.com, 2016-07-08. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  20. Amanda Wicks: Franz Ferdinand Introduce Two New Members. pitchfork.com, 2017-05-29. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  21. Franz Ferdinand unveil new anti-Donald Trump song ‘Demagogue’. www.nme.com, 2016-10-14. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  22. Braudie Blais-Billie: Franz Ferdinand Announce New Album Always Ascending, Share New Song: Listen. pitchfork.com, 2017-10-25. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  23. “Always Ascending” is out now. franzferdinand.com, 2018-02-09. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  24. Franz Ferdinand "Always Ascending". trojka.polskieradio.pl, 2018-02-12. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  25. Paul: an announcement. franzferdinand.com, 2021-10-21. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  26. Zespół Franz Ferdinand apeluje do Rosjan o obalenie Putina. "Widzicie szaleństwo". muzyka.interia.pl, 2022-03-02. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  27. a b c Hello world. Hits to the Head, March 11. franzferdinand.com, 2021-11-02. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  28. a b Our new single Curious is out now!. franzferdinand.com, 2022-01-25. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
  29. a b Ultratop, Franz Ferdinand. Charts. Alben [online], www.ultratop.be [dostęp 2024-05-25] (niderl.).
  30. Discography Franz Ferdinand [online], irish-charts.com [dostęp 2024-05-25] (ang.).
  31. Billboard, Chart History. Franz Ferdinand [online], Billboard [dostęp 2024-05-25] (ang.).
  32. Franz Ferdinand. Lazy Boy. www.last.fm. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
  33. a b c d e f g h Franz Ferdinand - koncerty w Polsce. koncertyw.pl. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).