Przejdź do zawartości

Daniel Olbrychski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Daniel Olbrychski
Ilustracja
Daniel Olbrychski (2019)
Imię i nazwisko

Daniel Marcel Olbrychski

Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1945
Łowicz

Zawód

aktor teatralny i filmowy

Współmałżonek

Monika Dzienisiewicz (rozwód)
Zuzanna Łapicka (rozwód)
Krystyna Demska (od 2003)

Lata aktywności

od 1963

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza” Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja) Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RFN Medal Puszkina (Federacja Rosyjska)
Faksymile

Daniel Marcel Olbrychski (ur. 27 lutego 1945 w Łowiczu) – polski aktor teatralny i filmowy.

Uznawany za jednego z najwybitniejszych aktorów filmowych i teatralnych swojego pokolenia[1][2]. Zagrał w blisko 180 filmach kinowych i telewizyjnych. Debiutował w 1963 rolą w filmie Janusza Nasfetera Ranny w lesie. Następnie występował w filmach najpopularniejszych polskich reżyserów, takich jak Andrzej Wajda, Janusz Morgenstern, Kazimierz Kutz, Julian Dziedzina, Krzysztof Zanussi, Jerzy Antczak, Jerzy Hoffman, Janusz Kijowski, Stanisław Bareja czy Krzysztof Kieślowski. W 1970 zaczął występować w produkcjach zagranicznych, zagrał m.in. u Volkera Schlöndorffa, Claude’a Leloucha czy Nikity Michałkowa.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Rodzina i edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 lutego 1945 w Łowiczu[3]. Jest synem publicysty Franciszka Olbrychskiego (1905–1981) i Klementyny z Sołonowiczów (1909–1995), polonistki[3]. Jego ciotką – siostrą matki – była Irena Śmiałowska (1908–2019), jedna z najdłużej żyjących Polek. Miał starszego brata, Krzysztofa (1939–2017)[4], który był fizykiem[5]. Dzieciństwo spędził w Czerniewie, Łodzi i Drohiczynie, gdzie debiutował jako aktor występami w przedstawieniach wystawianych w kościele[6]. Uczył się w klasie skrzypiec w szkole muzycznej[7]. Od młodości uprawia boks[8], trenował też szermierkę, badmintona i judo oraz bieg na 800 m w klubie Lotnik Warszawa[9]. Jednocześnie rozwijał się aktorsko – należał do kółka recytatorskiego Miłośników Starej Warszawy (prowadzonego przez Józefa Małgorzewskiego), a podczas nauki w liceum im. Stefana Batorego w Warszawie zagrał Papkina w szkolnej inscenizacji Zemsty na scenie Teatru Buffo w reż. Jana Cichonia[10].

Olbrychski i Andrzej Wajda na Lubuskim Lecie Filmowym (ok. 1970)

Po ukończeniu liceum w 1963 rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, które przerwał w związku z zaangażowaniem się w kolejne projekty filmowe[11]. Aktorski egzamin eksternistyczny złożył dopiero w 1971[12].

Kariera zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

13 grudnia 1961 został aktorem zawodowym[13]. Występował wówczas w Młodzieżowym Studiu Poetyckim, realizowanym w Telewizji Polskiej przez Andrzeja Konica[13][14], gdzie m.in. zagrał tytułową rolę w Kubie na podstawie Archipelagu ludzi odzyskanych Igora Newerlego[15]. Na początku studiów został dostrzeżony przez reżysera Janusza Nasfetera, który obsadził go w roli Korala w swoim filmie Ranny w lesie według powieści Witolda Zalewskiego[16]. W 1965 zagrał swoją pierwszą dużą rolę – Rafała Olbromskiego w Popiołach Andrzeja Wajdy, a także wystąpił jako podporucznik Stefan „Żbik” Olewicz w dramacie wojennym Janusza Morgensterna Potem nastąpi cisza[17]. Do końca lat 60. zagrał jeszcze kilka głównych ról filmowych: w 1966 – postać Andrzeja w komedii muzycznej Stanisława Barei Małżeństwo z rozsądku (1967) i Tolka Szczepaniaka w Bokserze Juliana Dziedziny, w 1967 – Franka w Skoku Kazimierza Kutza i Marka Arensa w Jowicie Janusza Morgensterna, a w 1968 – studenta w filmie krótkometrażowym Krzysztofa Zanussiego Zaliczenie, Karola XII w Hrabinie Cosel Jerzego Antczaka i Azję Tuhajbejowicza w ekranizacji Pana Wołodyjowskiego w reż. Jerzego Hoffmana[18]. W 1969 został pierwszym laureatem Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego[19]. W tym samym roku asystował Andrzejowi Wajdzie podczas kręcenia Polowania na muchy, w którym zagrał drugoplanową rolę malarza[20], pojawił się w epizodycznej roli porucznika Stefana Sowińskiego w Soli ziemi czarnej Kazimierza Kutza[21], wystąpił gościnnie w debiutanckim filmie długometrażowym Krzysztofa Zanussiego Struktura kryształu oraz zagrał dwie role teatralne: Gustawa w Ślubach panieńskich (reż. Adam Hanuszkiewicz) na scenie Teatru Powszechnego w Warszawie i Banka w Makbecie (reż. Andrzej Wajda) dla Teatru Telewizji[22].

W 1970 zagrał główne role w dramatach Wajdy: Bolesława w Brzezinie[23] i Tadeusza w Krajobrazie po bitwie. Dzięki występowi w tym drugim kandydował do nagrody za najlepszą rolę męską podczas 23. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes, jednak ostatecznie przegrał z Marcello Mastroiannim[24]. Również w 1970 debiutował w zachodnim kinie epizodyczną rolą Siergieja Abramowa w międzynarodowej produkcji Miklósa Jancsó Pacyfistka[23]. W tym samym roku wykreował na scenie Teatru Narodowego w Warszawie tytułowe role w reżyserowanych przez Adama Hanuszkiewicza: Hamlecie[25] i Beniowskim[26]. W 1971 wystąpił u boku Jana Kreczmara w telewizyjnym filmie Krzysztofa Zanussiego Die Rolle, a w 1972 zagrał w kolejnych dwóch filmach Wajdy: Mateusza Lewitę w niemieckim dramacie Piłat i inni i Pana Młodego w ekranizacji Wesela[27]. W 1974 premierę miał Potop Jerzego Hoffmana, w którym zagrał główną postać Andrzeja Kmicica[28]. Mimo że jeszcze przed premierą był krytykowany w prasie za przyjęcie roli w filmie[29], występ w superprodukcji okazał się jednym z najważniejszych kroków w jego dorobku aktorskim, zapewnił mu najlepsze recenzje oraz największą popularność wśród widzów[30]. Jak sam twierdzi, za występ w filmie zainkasował ok. 150 tys. zł[31]. Następnie zagrał Borowieckiego w ekranizacji Ziemi obiecanej w reż. Andrzeja Wajdy[32].

Olbrychski (2010) foto:J.Pijarowski
Olbrychski na festiwalu filmowym OFF Plus Camera (2012)
Od lewej: Wojciech Pszoniak, Daniel Olbrychski i Andrzej Seweryn, odtwórcy głównych ról w filmie Ziemia obiecana (2012)
Zdjęcie zrobione podczas premiery zrekonstruowanej cyfrowo Ziemi obiecanej podczas festiwalu filmowego OFF Plus Camera (2012)
Olbrychski (2013)
Konferencja Bliżej ludzi: młode pokolenie i seniorzy (2014), fot. Ewelina Lach
Kraków – parada „Triumf Króla Jana III Sobieskiego” z okazji 325. rocznicy Odsieczy Wiedeńskiej (2008)
Olbrychski jako Gerwazy w filmie Pan Tadeusz (1999)

W 1976 podpisał się pod „Listem 296”, będącym apelem przedstawicieli kultury o zbadanie represji wobec robotników i członków KOR[33]. Tym samym wyraził publiczne wsparcie dla opozycji do ówczesnej władzy w Polsce, co skutkowało bojkotowaniem go i blokowaniem jego występów przez rządową telewizję[34]. Jeszcze w 1977 wystąpił w roli Stanisława Przybyszewskiego w polsko-norweskiej produkcji Haakona Sandøya Dagny, po czym zrobił sobie kilkumiesięczną przerwę od występów w filmach[35]. Na wielki ekran powrócił rolą Jana Brońskiego w międzynarodowej produkcji Volkera Schlöndorffa Blaszany bębenek (1979), a w czasie kręcenia filmu pracował również na planie psychologicznego melodramatu Andrzeja Wajdy Panny z Wilka, w którym zagrał główną rolę – Wiktora Rubena[36].

Na początku lat 80. zaangażował się w działania „Solidarności”, m.in. wygłosił apel poległych podczas organizowanych 16 grudnia 1980 uroczystości odsłonięcia pomnika stoczniowców poległych w Grudniu 1970 w Gdańsku oraz wystąpił w koncertach okolicznościowych, na których zbierano fundusze na sfinansowanie budowy pomnika stoczniowców, a w 1981 podpisał się pod „listem ośmiu” (napisanym przez Józefa Rybickiego do Wojciecha Jaruzelskiego w proteście wobec wprowadzenia stanu wojennego w Polsce), czym naraził się SB[37]. Wkrótce wyjechał do Francji, gdzie występował w roli Heralda von Wullnowa w sztuce Szaleńcy są na wymarciu na scenie Theatre des Amandiers w Nanterre oraz Retta Butlera w Przeminęło z wiatrem w paryskim Theatre Marigny[38]. Pozostając na emigracji, wykreował także kolejne role kinowe: austriackiego dyrygenta Karla Kremera w filmie Claude’a Leloucha Jedni i drudzy, Saint-Genisa w dramacie Josepha Loseya Pstrąg, Saula Portera w filmie Jean-Pierre Igouxa Derelitta oraz jedną z głównych ról w debiutanckiej produkcji Monique Enckell Gdybym miał 1000 lat, a także drugoplanową rolę Wiktorczyka w niemiecko-francuskim filmie wojennym Andrzeja Wajdy Miłość w Niemczech[39]. W 1984 wystąpił w niemiecko-fińskiej koprodukcji Vojtěcha Jasný’ego Nieznośny samobójca, będącej ekranizacją Samobójcy Nikołaja Erdmana, a także zagrał podwójną rolę – braci-bliźniaków Vincenta i Thomasa Delaune – we Flashbacku Olivera Nolina oraz wcielił się w postać radzieckiego szachisty Tac-Taca w nagrodzonym Oscarem dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego dramacie Richarda Dembo Przekątna gońca[40].

W 1985 powrócił na polską scenę rolą Rodryka w Cydzie wystawianym w Teatrze Ateneum w Warszawie w reż. Adama Hanuszkiewicza, a także po latach przerwy pojawił się w polskim filmie, kreując postać Grzegorza, kierownika ośrodka Monaru w filmie Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego …jestem przeciw[41]. Także w 1985 zagrał Daniela, kochanka Chiary we włoskiej komedii Francesco Nuttiego Casablanca, Casablanca. W 1986 wcielił się w Leona Jogichesa w niemiecko-czeskosłowackim filmie biograficznym Róża Luksemburg w reż. Margarethe von Trotty, a także odegrał postać Scope’a, głównego bohatera filmu Piotra Szulkina Ga, ga. Chwała bohaterom i Franza von Schobera w filmie muzyczno-biograficznym Fritza Lehnera Notturno o życiu Franza Schuberta[42]. Za rolę hokeisty Pita Hoefgesa w filmie telewizyjnym Dietera Wedela Kampf der Tiger (1987), reżyserowanym przez Dietera Wedela dla ZDF, zainkasował 120 tys. marek, wówczas najwyższą gażę w historii stacji[43]. W 1988 zagrał Hareda we włoskim miniserialu Tajemnice Sahary, terrorystę w greckim filmie Kostasa Zinirisa To teleftaio stoichima oraz Szpicla w melodramacie Philipa Kaufmana Nieznośna lekkość bytu, a w 1989 zagrał księży w dwóch włoskich filmach: Adama w dramacie Michaela Andersona Przed sklepem jubilera na podstawie utworu Karola Wojtyły o tym samym tytule i Adriana w komedii telewizyjnej Franco Giraldiego Izabella Kłamczucha[44]. Ponadto zagrał epizodyczne role w serialach telewizyjnych Gillesa Béhata: Victora, dziennikarza-alkoholika w jednym z odcinków Wysokiego napięcia (1988) i Rolanda Korsky’ego w Coplanie (1989) oraz wcielił się w postać Karla Gieringa, hitlerowskiego policjanta we włosko-francuskim dramacie wojennym Jacquesa Rouffio Czerwona orkiestra o losach Leopolda Treppera[45].

Olbrychski z żoną, Krystyną Demską-Olbrychską na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni 2008.

W 1990 wystąpił na scenie stołecznego Teatru Rampy w przedstawieniu Andrzeja Strzeleckiego Czerwony stoliczek na podstawie wierszy Jana Brzechwy i wcielił się w rosyjskiego choreografa we włoskim miniserialu Rai 1 Passi d’amore[46]. W maju 1992 wydał swoją książkę autobiograficzną pt. Anioły wokół głowy[47], a w 1997 jej kontynuację – Parę lat z głowy. W 1993 nakręcił zagrał tytułową rolę w spektaklu Księga Krzysztofa Kolumba (reż. Ryszard Nyczka i Wojciech Starostecki) wystawionym na żaglowcu „Dar Pomorza", zacumowanym przy Skwerze Kościuszki w Gdyni; sztuka została także zarejestrowana i wyemitowana w telewizji[48]. W tym samym roku zagrał główne role filmowe: Rafała Nawrota w komedii romantycznej Radosława Piwowarskiego Kolejność uczuć, Stiepana w polsko-gruzińsko koprodukcji Yolandy Zauberman Mam na imię Iwan, a ty Abraham i mecenasa w komedii Filipa Bajona Lepiej być piękną i bogatą, a także zagrał postać Edmunda Keana w spektaklu Geniusz i szaleństwo (reż. Andrzej Łapicki) w Teatrze Powszechnym w Warszawie i [49]. W 1994 wyprodukował spektakl objazdowy Listy miłosne, w którym przez kilka lat grał z Barbarą Wrzesińską w Polsce oraz za granicą, m.in. w USA i Kanadzie[50]. W tym samym roku wystąpił jako Regimentarz w Śnie srebrnym Salomei (reż. Krzysztof Nazar) w Teatrze Telewizji oraz zagrał naukowca w chłodno przyjętym przez krytyków Transatlantisie (1995) Christiana Wagnera[51]. Nagrał także kasetę pt. Chwasty polskie: klasyki polskiej erotyki, która była wydawana wraz z książką o tym samym tytule[52]. W tym okresie do sprzedaży trafiła wódka „Daniel” sygnowana przez Olbrychskiego, jednak cieszyła się ona znikomym zainteresowaniem wśród klientów[53]. W 1995 zagrał Borysa w debiucie reżyserskim Krystyny Jandy Pestka i tytułowego bohatera w Dziejach mistrza Twardowskiego, ekranizacji powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego w reż. Krzysztofa Gradowskiego[54]. 13 października 1995 w Teatrze Rampa w Warszawie odbył się benefis z okazji 50. urodzin Olbrychskiego pt. „Och! Daniel!”, na którym wystąpili m.in. Agnieszka Osiecka, Elżbieta Czyżewska, Zbigniew Preisner, Magda Umer, Edyta Górniak, Maryla Rodowicz i zespół Boys; zarejestrowany program został wyemitowany na antenie TVP1[55]. W 1996 wystąpił m.in. w filmie Claude Leloucha Mężczyźni i kobiety, sposób użycia (fr. Les hommes et les femmes, mode d’emploi) oraz w spektaklu Ronalda Harwooda Odbita sława (reż. Janusz Zaorski) dla Teatru Telewizji[56]. W 1997 premierę miał film Livii Gyármathy Ucieczka, w którym zagrał główną rolę nadporucznika[57]. Zagrał także postać Kopnowskiego, rosyjskiego arystokraty polskiego pochodzenia w filmie Nikity Michałkowa Cyrulik syberyjski (1998), którego budżet wynosił ok. 28 mln dol[58]. W 1998 premierę miał spektakl Teatru Telewizji Ksiądz Marek (reż. Krzysztof Nazar), w którym zagrał postać Kossakowskiego[59].

Wystąpił jako on sam oraz Kmicic w ostatnim, ósmym odcinku programu dokumentalnego Było, nie było, poświęconym obronie Jasnej Góry. To produkcja TVN dla Discovery TVN Historia z 2008 roku, autorstwa Michała Wójcika i Macieja Łubieńskiego[60].

W 2010 zagrał rolę drugoplanową w filmie pt. Salt u boku Angeliny Jolie oraz uzyskał dyplom magistra w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie[61]. Jesienią 2012 dołączył do obsady telenoweli TVP1 Klan.

W 2015 zasiadał w jury sekcji „Cinéfondation” na 68. MFF w Cannes.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W marcu 1967 poślubił aktorkę Monikę Dzienisiewicz[62], z którą ma syna, Rafała (ur. 1971)[63]. W trakcie małżeństwa przez trzy lata był związany z piosenkarką Marylą Rodowicz[64], co uchodziło za jeden z najsłynniejszych romansów Polski lat 70[65]. Po rozstaniu z Rodowicz rozwiódł się z żoną[66]. 13 lutego 1978 poślubił dziennikarkę Zuzannę Łapicką, z którą ma córkę Weronikę (ur. 1981)[67]. Z pozamałżeńskiego związku z aktorką Barbarą Sukową ma syna, Wiktora (ur. 1988)[68][69]. W 1989 rozwiódł się z Łapicką-Olbrychską[70]. 23 października 2003 poślubił swoją menedżerkę, teatrolożkę Krystynę Demską[71].

Przez wiele lat mieszkał we Francji, posługuje się biegle językiem francuskim[72]. Ponadto komunikuje się w językach rosyjskim, włoskim i angielskim[73].

Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015[74].

W latach 90. zdiagnozowano u niego nowotwór skóry, co skutkowało koniecznością operacji[75].

Olbrychski trzykrotnie tracił prawo jazdy za poruszanie się samochodem pod wpływem alkoholu[76]. W czerwcu 2015 rutynowa kontrola policyjna wykazała, że Daniel Olbrychski prowadził samochód w stanie nietrzeźwości – badanie alkomatem wykazało 0,9 promila alkoholu w organizmie. W konsekwencji ukarano go 3-letnim zakazem prowadzenia pojazdów oraz 10 000 zł grzywny[77][78]. W listopadzie 2019 w Żółwinie, jadąc środkiem drogi nieoświetlonym skuterem, zderzył się z samochodem[79].

Inwigilacja ze strony służb specjalnych PRL

[edytuj | edytuj kod]

Wydział III Komendy Stołecznej Milicji Obywatelskiej rozpracowywał Daniela Olbrychskiego w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania o kryptonimie „Kmicic”[80]. Zbierano materiały mające wykazać jego wrogą wobec PRL działalność lub pozwolić na pozyskania go do współpracy w charakterze tajnego współpracownika na podstawie tzw. materiałów kompromitujących. Powodem zainteresowania służb specjalnych był fakt, że Daniel Olbrychski w 1977 podpisał apel Komitetu Obrony Robotników o powołanie komisji sejmowej do zbadania przypadków maltretowania uczestników protestów czerwcowych i łamania prawa przez MO, SB i wymiar sprawiedliwości[81]. 6 lutego 1978 SOR „Kmicic” została zamknięta z powodu zaniechania wrogiej działalności „figuranta”, jednak jeszcze w 1983 Służba Bezpieczeństwa otrzymywała doniesienia tajnych współpracowników na jego temat[82]. Dokumenty z jego obserwacji zachowały się w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej pod sygnaturami AIPN 00170/60, AIPN 00945/2185 oraz AIPN 01322/1022[83].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Filmy fabularne
Rok Tytuł Rola Reżyseria
1963 Ranny w lesie Koral Janusz Nasfeter
1965 Popioły Rafał Olbromski Andrzej Wajda
1965 Potem nastąpi cisza podporucznik Olewicz Janusz Morgenstern
1966 Bokser Tolek Julian Dziedzina
1966 Małżeństwo z rozsądku Andrzej Stanisław Bareja
1967 Skok Franek Kazimierz Kutz
1967 Jowita Arens Janusz Morgenstern
1968 Zaliczenie student Krzysztof Zanussi
1968 Przekładaniec rzecznik (głos) Andrzej Wajda
1968 Hrabina Cosel Karol XII Jerzy Antczak
1968 Wszystko na sprzedaż Daniel Andrzej Wajda
1969 Struktura kryształu on sam Krzysztof Zanussi
1969 Sól ziemi czarnej porucznik Kazimierz Kutz
1969 Polowanie na muchy rzeźbiarz Andrzej Wajda
1969 Pan Wołodyjowski Azja Tuhajbejowicz Jerzy Hoffman
1970 Oswobożdienije dżokej Jurij Ozierow
1970 Różaniec z granatów Józek Jan Rutkiewicz
1970 Góry o zmierzchu Andrzej (głos) Krzysztof Zanussi
1970 Życie rodzinne Ziemowit Krzysztof Zanussi
1970 Krajobraz po bitwie Tadeusz Andrzej Wajda
1970 Égi bárány Daniel Miklós Jancsó
1970 Brzezina Bolesław Andrzej Wajda
1970 Pacyfistka Sergey Abramov Miklós Jancsó
1971 Die Rolle Piotr Krzysztof Zanussi
1971 Piłat i inni Mateusz Ewangelista Andrzej Wajda
1972 Wesele Pan Młody Andrzej Wajda
1973 Roma rivuole Cesare Klaudiusz Miklós Jancsó
1974 Potop Andrzej Kmicic Jerzy Hoffman
1975 Ziemia obiecana Karol Borowiecki Andrzej Wajda
1976 Zdjęcia próbne on sam Agnieszka Holland
1976 Dagny Stanisław Przybyszewski Haakon Sandøy
1979 Kung-fu Zygmunt Janusz Kijowski
1979 Panny z Wilka Wiktor Ruben Andrzej Wajda
1979 Die Blechtrommel Jan Broński Volker Schlöndorff
1980 Wizja lokalna 1901 ksiądz Paczkowski Filip Bajon
1980 Rycerz Hierofant Lech Majewski
1981 Z dalekiego kraju dowódca partyzantów Krzysztof Zanussi
1981 Les uns et les autres Karl Kremer Claude Lelouch
1981 Pad Italije Davorin Lordan Zafranović
1982 La Truite Saint-Genis Joseph Losey
1983 Miłość w Niemczech Wiktorczyk Andrzej Wajda
1984 La diagonale du fou Tac-Tac Richard Dembo
1984 Der Bulle & das Mädchen Fritz Peter Keglevic
1984 Bis später, ich muss mich erschießen Semion Vojtěch Jasný
1985 Siekierezada Kątny Witold Leszczyński
1985 Ga, ga Scope Piotr Szulkin
1985 Casablanca, Casablanca Daniel Francesco Nuti
1985 …jestem przeciw Grzegorz Andrzej Trzos-Rastawiecki
1986 Róża Luksemburg Leon Jogiches Margarethe von Trotta
1987 Nieznośna lekkość bytu szpicel Philip Kaufman
1987 Mosca addio poeta Mauro Bolognini
1988 Przed sklepem jubilera ksiądz Adam Michael Anderson
1988 Dekalog III Janusz Krzysztof Kieślowski
1989 La bugiarda Adriano Franco Giraldi
1992 Długa rozmowa z ptakiem Krzysztof Zanussi
1993 Kolejność uczuć Rafał Nawrot Radosław Piwowarski
1993 Lepiej być piękną i bogatą mecenas Filip Bajon
1993 Mam na imię Iwan, a ty Abraham Stiepan Yolande Zauberman
1995 Transatlantis Neuffer Christian Wagner
1995 Dzieje mistrza Twardowskiego Twardowski Krzysztof Gradowski
1995 Pestka Borys Krystyna Janda
1996 Dzieci i ryby Franciszek Jacek Bromski
1996 Mężczyźni i kobiety, sposób użycia mężczyzna Claude Lelouch
1996 Poznań 56 profesor w pociągu Filip Bajon
1996 Ucieczka nadporucznik Lívia Gyarmathy
1997 Ostatni krąg Witold Krzysztof Zanussi
1998 Cyrulik syberyjski Kopnowski Nikita Michałkow
1999 Pan Tadeusz Gerwazy Rębajło Andrzej Wajda
1999 Ogniem i mieczem Tuhaj-bej Jerzy Hoffman
2000 To ja, złodziej kompozytor Seweryn Jacek Bromski
2001 Przedwiośnie Szymon Gajowiec Filip Bajon
2001 Gulczas, a jak myślisz... rzeźnik znad jeziora (głos) Jerzy Gruza
2002 Zemsta Dyndalski Andrzej Wajda
2003 Stara baśń Piastun Jerzy Hoffman
2005 Persona non grata wiceminister spraw zagranicznych Krzysztof Zanussi
2007 Jutro idziemy do kina właściciel kabrioletu Michał Kwieciński
2008 Tolko nie siejczas pan Wojtek Walerij Pendrakowski
2008 Un homme et son chien taksówkarz Francis Huster
2009 Idealny facet dla mojej dziewczyny doktor Gebauer Tomasz Konecki
2009 Mniejsze zło akowiec Janusz Morgenstern
2009 Nie opuszczaj mnie Jowisz Ewa Stankiewicz
2009 Rewizyta Wit Krzysztof Zanussi
2010 Salt Oleg Orłow Phillip Noyce
2010 So Much for Justice Miklós Jancsó
2010 Wintertochter dziadek Johannes Schmid
2010 Śluby panieńskie szlachcic Filip Bajon
2011 Z miłości Radwański Anna Jadowska
2011 1920 Bitwa warszawska Józef Piłsudski Jerzy Hoffman
2012 Bitwa pod Wiedniem Marcin Kazimierz Kątski Renzo Martinelli
2012 Sęp Bożek Eugeniusz Korin
2012 Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć oberführer Gunther Werner Patryk Vega
2013 The Hardy Bucks Movie Mike Cockayne
2014 Piąte: Nie odchodź! bezdomny Katarzyna Jungowska
2016 Framed dziekan Piotr Śmigasiewicz
2016 Marie Curie Emile Amagat Marie Noëlle
2017 DJ dziadek Alek Kort
2018 Kamerdyner Leo von Trettow Filip Bajon
2018 Van Gogi Victor Sergey Livnev
2019 Raz, jeszcze raz Sasza Paweł Czarzasty
Krzysztof Zbieranek
2019 Mowa ptaków Gustaw Xawery Żuławski
2019 Polityka szeregowy poseł Patryk Vega
Seriale telewizyjne
1968 Hrabina Cosel Karol XII (odc.2) Jerzy Antczak
1969 Przygody pana Michała Azja Tuhajbejowicz (odc. 6-10) Paweł Komorowski
1975 Ziemia obiecana Karol Borowiecki Andrzej Wajda
1980 Z biegiem lat, z biegiem dni… Stanisław Wyspiański (odc. 4) Andrzej Wajda
1986 Biała wizytówka Winston Churchill (odc. 1) Filip Bajon
1989 The Secret of the Sahara Hared Alberto Negrin
1990 Napoleon Józef Poniatowski (odc.3) Krzysztof Zanussi
1996 Dom on sam (odc. 16) Jan Łomnicki
2000 Ogniem i mieczem Tuhaj-bej Jerzy Hoffman
2000 Na dobre i na złe Jan Rapasiewicz (odc. 37) Piotr Wereśniak
2000 13 posterunek 2 reżyser (odc. 31) Maciej Ślesicki
2002 Wiedźmin Filavander (odc. 7) Marek Brodzki
2002 Przedwiośnie Szymon Gajowiec (odc. 3, 6) Filip Bajon
2002 Samo życie Andrzej Szamajda różni
2005 Bulionerzy „Piotr Nowik” w reklamówce (odc. 33) Andrzej Kostenko
2006–2007 Fala zbrodni minister Jan Olbrych (odc. 66-89) Filip Zylber
2006–2007 Dwie strony medalu Toni (odc. 1-114) różni
2006 Kryminalni Krzysztof Brodecki, ojciec Marka (odc. 59-60) Piotr Wereśniak
2006 Daleko od noszy Wiedźmin (odc. 83) Krzysztof Jaroszyński
2007 Plebania on sam (odc. 817) Iwona Siekierzyńska
2008 Niania Witold Nowacki (odc. 106) Jerzy Bogajewicz
2009–2010 Czas honoru Jerzy „doktor” (odc. 14-29) Michał Kwieciński
2009 Naznaczony trener Malec (odc. 9) Michal Bulik
2011–2012 Komisarz Alex Gustaw Majer, kolega Marka Bromskiego (odc. 1-25) Robert Wichrowski
2012–2014 Lekarze Gustaw Keller różni
2012–2017 Klan Arkadiusz Nowik różni
2016 Świat według Kiepskich kapitan (odc. 492) Patrick Yoka
2017 Daleko od noszy. Reanimacja Wiedźmin (odc. 6) Krzysztof Jaroszyński
2018 Pamiątka z Odessy Mathieu Ozon Oleg Turansky
od 2018 Na dobre i na złe Cezary różni
2019–2020 Pierwsza miłość Olgierd „Wodnik” Gwiazda różni
2022 'Mój agent' on sam (odc. 6) Julia Kolberger
od 2024 Teściowie Grzegorz Kuczeriszka
Krzysztof Jaroszyński

Polski dubbing

[edytuj | edytuj kod]
Odcisk dłoni na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach

Wydane książki

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda Daniela Olbrychskiego w Alei Gwiazd w Łodzi
Gwiazda Daniela Olbrychskiego, Wojciecha Pszoniaka i Andrzeja Seweryna na Alei Gwiazd w Krakowie

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Daniel Olbrychski – eBilet.pl [online], www.ebilet.pl [dostęp 2021-04-12].
  2. l, Teatr 6.piętro [online], teatr6pietro.pl [dostęp 2021-04-12] (pol.).
  3. a b Olbrychski 1992 ↓, s. 12–13.
  4. Krzysztof Olbrychski [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2017-03-17] (pol.).
  5. Tygodnik „Życie na Gorąco” nr 27, 5 lipca 2012, s. 16-17
  6. Olbrychski 1992 ↓, s. 11–13.
  7. Olbrychski 1992 ↓, s. 16–17.
  8. Daniel Olbrychski: bokser! [online], film.onet.pl, 1 października 2012.
  9. Olbrychski 1992 ↓, s. 18–19, 27.
  10. Olbrychski 1992 ↓, s. 18–22.
  11. Olbrychski 1992 ↓, s. 81.
  12. Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.): Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 512. ISBN 83-223-2644-0.
  13. a b Olbrychski 1997 ↓, s. 37.
  14. Andrzej Konic. filmpolski.pl. [dostęp 2020-11-16].
  15. Olbrychski 1992 ↓, s. 24—27.
  16. Olbrychski 1992 ↓, s. 31.
  17. Olbrychski 1992 ↓, s. 52, 78.
  18. Olbrychski 1992 ↓, s. 82–89, 103, 114–115.
  19. Olbrychski 1997 ↓, s. 39.
  20. Olbrychski 1992 ↓, s. 88–89, 117.
  21. Olbrychski 1992 ↓, s. 118.
  22. Olbrychski 1992 ↓, s. 124–125, 179, 184.
  23. a b Olbrychski 1992 ↓, s. 122–123.
  24. Olbrychski 1992 ↓, s. 120–121.
  25. Aleksander Jackiewicz: Olbrychski w „Hamlecie”. [w:] „Film” [on-line]. encyklopediateatru.pl, 1970-05-24. [dostęp 2021-04-01]. (pol.).
  26. Olbrychski 1992 ↓, s. 182.
  27. Olbrychski 1992 ↓, s. 124–129.
  28. Olbrychski 1992 ↓, s. 150—151.
  29. Maria Oleksiewicz: 535 dni Potopu. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 14–17. OCLC 69309053.
  30. Olbrychski 1992 ↓, s. 148–149, 157.
  31. Olbrychski 1992 ↓, s. 224–225.
  32. Olbrychski 1992 ↓, s. 210.
  33. Olbrychski 1992 ↓, s. 242–243.
  34. Olbrychski 1992 ↓, s. 304–305.
  35. Olbrychski 1992 ↓, s. 215.
  36. Olbrychski 1992 ↓, s. 216–217.
  37. Olbrychski 1992 ↓, s. 306–314.
  38. Olbrychski 1992 ↓, s. 186–189, 242–242.
  39. Olbrychski 1992 ↓, s. 236–237, 244, 262–265.
  40. Olbrychski 1992 ↓, s. 247, 262–266.
  41. Olbrychski 1992 ↓, s. 191, 282–283.
  42. Olbrychski 1992 ↓, s. 268, 284–285.
  43. Olbrychski 1992 ↓, s. 286.
  44. Olbrychski 1992 ↓, s. 224–225, 288–291.
  45. Olbrychski 1992 ↓, s. 292–293.
  46. Olbrychski 1992 ↓, s. 194–195, 292–293.
  47. Olbrychski 1997 ↓, s. 10.
  48. Olbrychski 1997 ↓, s. 10–16.
  49. Olbrychski 1997 ↓, s. 21–28, 33–34, 40—41.
  50. Olbrychski 1997 ↓, s. 43–44, 73.
  51. Olbrychski 1997 ↓, s. 60–62, 66, 73.
  52. Olbrychski 1997 ↓, s. 120–121.
  53. Olbrychski 1997 ↓, s. 122.
  54. Olbrychski 1997 ↓, s. 90–91.
  55. Olbrychski 1997 ↓, s. 105—115.
  56. Olbrychski 1997 ↓, s. 123, 140.
  57. Olbrychski 1997 ↓, s. 144–145.
  58. Olbrychski 1997 ↓, s. 138, 155–166, 185–189.
  59. Olbrychski 1997 ↓, s. 190.
  60. Biuro Prasowe Jasnej Góry - Discovery-Historia też broni Jasnej Góry [online], www.jasnagora.com [dostęp 2023-12-27].
  61. Olbrychski obronił pracę magisterską. 2010-10-01. [dostęp 2010-10-02]. (pol.).
  62. Olbrychski 1992 ↓, s. 98.
  63. Olbrychski 1997 ↓, s. 7.
  64. Olbrychski 1992 ↓, s. 161, 165.
  65. Tygodnik Życie na Gorąco nr 46, 13 listopada 2014, s. 56-57
  66. Olbrychski 1992 ↓, s. 169.
  67. Olbrychski 1992 ↓, s. 170, 236–237.
  68. Olbrychski 1992 ↓, s. 173.
  69. Olbrychski spotkał syna po 13 latach
  70. Olbrychski 1992 ↓, s. 205.
  71. Gwiazdy, które się związały ze swoimi menedżerami. plejada.pl, 2015-01-12. [dostęp 2021-01-30].
  72. Alain Delon wanted Daniel Olbrychski to give him the award.. Leo Rockefeller 2017-06-02. [dostęp 2019-07-22].
  73. Olbrychski 1992 ↓, s. 138.
  74. Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
  75. Olbrychski 1997 ↓, s. 11.
  76. Słaba pamięć Olbrychskiego. Stracił prawko już 3 raz! [online], Fakt24.pl, 11 lipca 2015 [dostęp 2023-12-16].
  77. Daniel Olbrychski prowadził po alkoholu. Stracił prawo jazdy [online], TVN Warszawa, 17 czerwca 2015 [dostęp 2023-12-16].
  78. Daniel Olbrychski za jazdę po alkoholu zapłaci 10 tysięcy złotych grzywny - Wiadomości [online], polskieradio24.pl, 23 października 2015 [dostęp 2023-12-16].
  79. Dramat Daniela Olbrychskiego. W wypadku stracił zęby. Podano konkretną liczbę [online], se.pl, 4 grudnia 2019 [dostęp 2023-12-16].
  80. Gańczak 2011 ↓, s. 166.
  81. Gańczak 2011 ↓, s. 232.
  82. Gańczak 2011 ↓, s. 172-173.
  83. Gańczak 2011 ↓, s. 348-349.
  84. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 maja 1998 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1998 r. nr 25, poz. 366).
  85. Odznaczenia dla wybitnych twórców i działaczy kultury. „Dziennik Polski”. Nr 175 (9456), s. 2, 26 lipca 1974. 
  86. Daniel Olbrychski odznaczony złotym medalem Gloria Artis. wiadomosci.wp.pl, 13 lutego 2006. [dostęp 2013-01-27].
  87. Dyplom nadania odznaki (zdjęcie) [online], twitter/X [dostęp 2024-02-12].
  88. Justyna Michniewicz, Daniel Olbrychski Zasłużony dla Mazowsza [online], mazovia.pl, 12 lutego 2024 [dostęp 2024-02-12].
  89. Niemiecki Krzyż Zasługi dla Daniela Olbrychskiego [online], Wyborcza.pl, 24 lutego 2003 [zarchiwizowane z adresu 2013-04-16].
  90. Medal Puszkina dla Olbrychskiego. wyborcza.pl, 2008-04-02. [dostęp 2021-01-30]. (pol.).
  91. каз Президента Российской Федерации от 01.11.2007 г. № 1445 [online], kremlin.ru, 1 listopada 2007 [dostęp 2023-09-18] (ros.).
  92. Plus Camerimage nagradza Olbrychskiego. Rzeczpospolita, 2012-11-12. [dostęp 2012-11-30].
  93. Daniel Olbrychski doktorem honoris causa Uniwersytetu Opolskiego. Nowa Trybuna Opolska, 2013-03-11. [dostęp 2013-03-28].
  94. Radni nie mieli żadnych wątpliwości. Daniel Olbrychski honorowym obywatelem Warszawy. metrowarszawa.gazeta.pl, 2017-06-08. [dostęp 2017-06-08].
  95. Daniel Olbrychski honorowym obywatelem Opola. nto.pl, 2015-11-11. [dostęp 2018-02-28].
  96. Aktorzy Niezwykli otrzymają Kamienie Optymizmu [online], Radio Kielce [dostęp 2021-05-29] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Filip Gańczak: Filmowcy w matni bezpieki. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2011. ISBN 978-83-7648-714-4. OCLC 879643901.
  • Daniel Olbrychski: Anioły wokół głowy. Przemysław Ćwikliński, Jacek Ziarno (współpraca). Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1992. ISBN 83-7066-387-7.
  • Daniel Olbrychski, Parę lat z głowy, Przemysław Ćwikliński, Jacek Ziarno, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1997, ISBN 83-7066-689-2.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]