CD-R
 |
Ten artykuł od 2021-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
| |
 Spód płyty kompaktowej | |
| Typ nośnika | |
|---|---|
| Data premiery |
1988 |
| Pojemność |
Najczęściej 700 MB (ok. 80 minut dźwięku) |
| Metoda odczytu |
Laser półprzewodnikowy o długości fali ok. 780 nm |
| Metoda zapisu |
Tłoczenie na podstawie szklanego wzorca; laser półprzewodnikowy o długości fali ok. 780 nm |
| Standard | |
| Opracowany przez | |
| Wykorzystanie |
Zapis dźwięku oraz danych |
| Wymiary nośnika |
⌀ 120 mm |
| Masa |
14,1 – 33 g |
CD-R (ang. Compact Disc – Recordable, nagrywalna płyta kompaktowa) – płyta kompaktowa (płyta CD) z możliwością jednokrotnego zapisu (za pomocą odpowiedniej nagrywarki komputerowej) oraz wielokrotnego odczytu (ang. Write Once Read Many, WORM, zapisz raz czytaj wiele razy).
Dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]Płyty CD-R mają pojemność od 50 MB (w wersji tzw. wizytówki) do 870 MB, najczęściej produkowane płyty mają pojemność 700 MB i 200 MB (mini 8 cm). Poliwęglanowy krążek, z którego wykonana jest płyta CD-R, posiada spiralny rowek, który prowadzi wiązkę lasera w trakcie odczytu lub zapisu danych. Po stronie z rowkiem, na krążek naniesiona jest bardzo cienka warstwa specjalnego barwnika, a na nią cienka warstwa srebra, stopu srebra lub złota (w płycie CD-ROM zamiast warstwy barwnika występuje warstwa aluminium).
Wielosesyjność
[edytuj | edytuj kod]Generalnie płyty CD-R można nagrać jedynie raz. Jednak istnieje kilka sposobów, by upodobnić to medium do dysku CD-RW (z tym, że raz nagrane dane nigdy nie są fizycznie usuwane i z każdym kolejnym nagraniem zmniejsza się pojemność nośnika). Pierwsza (chronologicznie) możliwość to wielosesyjność, czyli możliwość nagrywania dysku fragmentami.
Wielosesyjność pozwala na nadpisywanie plików na zasadzie nie fizycznego zast��pienia zawartości pliku, lecz zapisania nowszej wersji pliku w innym fizycznie obszarze i zamienienie tablicy alokacji tak, by wskazywała w obszar zajmowany przez nowy plik. W podobny sposób można kasować pliki z płyty CD-R – nie ulegają one fizycznemu usunięciu (po skasowaniu pliki znajdują się nadal na nośniku, a sektory przez nie zajmowane nie są zwracane do puli wolnych jednostek alokacji), zapisywana jest jedynie informacja, iż plik usunięto.
Operacje te umożliwia system plików ISO-9660, zwany też ISOFS lub CDFS. Dzięki wielosesyjności mogły powstać takie formaty, jak PhotoCD.
Kolejna możliwość to wielosesyjność poszerzona o wielowoluminowość, czyli możliwość wydzielenia na CD-R kilku woluminów logicznych i nagrywanie ich wielosesyjnie niezależnie od siebie. Ten format jest rzadko obsługiwany przez oprogramowanie. Można tu używać systemu plików ISO-9660 lub UDF.
Ostatnim najwygodniejszym trybem zapisu jest tryb pakietowy (pierwotnie przeznaczony był on dla CD-RW). Wymaga użycia systemu plików UDF, a w zamian oferuje zapis plików w sposób nieciągły i lepszą obsługę zapisu wielu małych plików (pozwala na fragmentację plików i zajmowanie przez dowolny plik dowolnego fragmentu wolnego miejsca).
Używanie płyt CD-R w sposób zbliżony do nośników swobodnego dostępu (z pojemnością mniejszą o ok. 5% i pewnymi dodatkowymi ograniczeniami) jest możliwe, jednak większość dystrybucji systemów operacyjnych nie umożliwia tego bez instalowania dodatkowego oprogramowania.