Przejdź do zawartości

Esperanto/Lekcja 5

Z Wikibooks, biblioteki wolnych podręczników.

Zawartość lekcji (Enhavo de leciono)

[edytuj]

W tej lekcji przedstawimy:

  • słownictwo dotyczące rodziny
  • afiksy: -in- ⋆ ge- ⋆ bo-
  • rdzenie: famili- ⋆ patr- ⋆ frat- ⋆ fil- ⋆ nep- ⋆ av- ⋆ matur- ⋆ edz- ⋆ vidv- ⋆ id- ⋆ infan- ⋆ beb-

Słownictwo

[edytuj]
  • familio - rodzina
  • juna – młody
  • maljuna – stary
  • matura – dojrzały
  • edzo – mąż
  • edzino – żona
  • vidvo – wdowiec
  • vidvino – wdowa
  • ido – potomek
  • infano – dziecko
  • bebo – niemowlę
  • hejmo – dom
patro
  • loĝi – mieszkać
  • domo – dom
  • hejmo – dom
  • loĝejo – miejsce do mieszkania
  • ĉambro – pokój

Przykładowe zdania

[edytuj]
  • La patro estas bona. – Ojciec jest dobry.
  • Infano ne estas matura homo. – Dziecko nie jest dojrzałym człowiekiem.
  • La infano jam ne ploras. – Dziecko już nie płacze.
  • Jen kuŝas la ĉapelo de la patro. – Tutaj leży kapelusz ojca.
  • Diru al la patro, ke mi estas diligenta. – Powiedz ojcu, że jestem pracowity.
  • Mi amas la patron. – Kocham ojca.
  • Venu kune kun la patro. – Przybądź razem z ojcem.
  • La filo staras apud la patro. – Syn stoi obok ojca.
  • Antaŭ la domo staras arbo. – Przed domem stoi drzewo.
  • La patro estas en la ĉambro. – Ojciec jest w pokoju.
  • Mi konas Johanon. – Znam Johana.
  • La mano de Johano estas pura. – Ręka Johana jest czysta.
  • Ludoviko, donu al mi panon. – Judwiku, daj mi chleb.
  • Mi manĝas per la buŝo kaj flaras per la nazo. – Jem ustami i wącham nosem.

Gramatyka (Gramatiko)

[edytuj]
Sufix -ino tworzy rodzaj żeński Prefiks ge- oznacza osobników różnej płci
patro – ojciec patrino – matka gepatroj – rodzice
frato – brat fratino-siostra gefratoj – rodzeństwo
filo – syn filino-córka gefiloj – dzieci
nepo – wnuk nepino-wnuczka genepinoj – wnuki (wnuczęta)
avo – dziadek avino – babcia geavoj – dziadkowie
praavo – pradziadek praavino – prababcia

Przedrostek bo- oznacza związek poprzez małżeństwo.

  • patro – ojciec
  • bopatro – teść
  • bopatrino – teściowa
  • filo – syn
  • bofilo – zięć
  • bofilino – synowa
  • frato – brat
  • bofrato – szwagier
  • bofratino – szwagierka

Dopełniacz wyrażany jest z użyciem przyimka "de":

  • frato de Karlo – brat Karla
  • hudno de patro – pies ojca

Zaimki dzierżawcze tworzy się dodając do zaimków osobowych końcówkę -a

zaimek osobowy zaimek dzierżawczy
mi – ja mia – mój, moja moje
vi – tu, wy via – twój, twoja, twoje, wasz
li – on lia – jego
ŝi – ona ŝia – jej
ĝi – ono ĝia – jego
ni – my nia – nasz, nasza, nasze
ili – oni, one ilia – ich

Ćwiczenia (Ekzercoj)

[edytuj]

Ćwiczenie 1.1

[edytuj]

Opowiedz o swojej rodzinie.