Po tym, jak 25 krajów, w tym kilkanaście w Europie, postawiło za cel potrojenie globalnej mocy produkcyjnej energii elektrycznej, energia jądrowa przeżywa renesans. Jednak producenci energii atomowej we Francji, Wielkiej Brytanii i Szwecji mają trudności ze znalezieniem setek tysięcy spawaczy, inżynierów i innych specjalistów potrzebnych do reaktorów, które budują obecnie i tych, których budowę planują w połowie stulecia.
„Energia nuklearna kończy długą zimę” – powiedział Philippe Lanoir, prezes ds. przemysłu i energii we francuskiej federacji przedsiębiorców Syntec-Ingenierie. „Będziemy potrzebować wyszkolonych zasobów, aby rozpocząć projekty. Nie mamy zbyt wiele czasu na reakcję.”
Francja chce zatrudnić 100 tys. pracowników
Prezydent Emmanuel Macron chce, aby EDF zbudowało sześć reaktorów za szacunkową kwotę 67,4 miliarda euro, a następnie zaplanowało budowę ośmiu kolejnych. Partia Zjednoczenia Narodowego przebija ten plan. Ugrupowanie Marine Le Pen, które zdominowało pierwszą turę głosowania, chce pójść dalej niż Macron, budując 20 reaktorów w nadchodzących dekadach.
Tymczasem około 220 tys. pracowników starzeje się, a potencjalni zastępcy szukają pracy gdzie indziej. Dlatego branża nakreśliła plan zwiększenia szkolenia zawodowego robotników, techników i inżynierów, którego celem jest zatrudnienie 100 tys. pracowników w ciągu następnej dekady.
Syntec, reprezentujący około 400 firm inżynieryjnych, rozpoczął kampanię promocyjną skierowaną do nastolatków i stara się ulepszyć programy studiów i szkoleń.
/>
Jedna czwarta wakatów może być nieobsadzona
Grupa Lanoir szacuje, że potencjalnie jedna czwarta stanowisk pracy utworzonych w ramach planów EDF, może pozostać nieobsadzona. Powodem jest starzenie się personelu, który odchodzi na emeryturę, a szkoły mają opóźnienia w szkoleniu. Ponadto młodzi ludzie wybierają bardziej dynamiczne, przyciągające uwagę branże, takie jak energia słoneczna i wiatrowa.
Firma EDF, której budowa najnowszej elektrowni trwała 17 lat, uznała brak siły roboczej za główną przeszkodę w przeprowadzeniu ożywienia przewidzianego przez Macrona w 2022 r. Brak specjalistów EDF odczuł szczególnie podczas usuwania awarii w 2022 r. Aby zająć się dziesiątkami napraw rur reaktora, firma zmuszona była sprowadzić pracowników z Ameryki Północnej.
Thomas Branche, wiceprezes wykonawczy ds. nowych budynków nuklearnych i energetycznych we francuskiej firmie inżynieryjnej Assystem powiedział, że biorąc pod uwagę konkurencję o zasoby ludzkie, niektórzy gracze są gotowi zaoferować podwyżki wynagrodzeń większe niż w innych sektorach. Dodał też, pod względem płac, branża nuklearna to obecnie jeden z najatrakcyjniejszych sektorów.
Potrzeby EDF wykraczają poza granice Francji
EDF buduje brytyjski projekt nuklearny Hinkley Point C. Także w przypadku brytyjskiego reaktora realizację projektu opóźniają niedobory siły roboczej oraz problemy w łańcuchu dostaw. Cena projektu nuklearny Hinkley Point C gwałtownie rośnie do około 48 miliardów funtów (61 miliardów dolarów) po uwzględnieniu inflacji.
Kłopoty ma też inny brytyjski projekt realizowany przez EDF, elektrowni jądrowej Sizewell C w Suffolk. Przedsiębiorstwo energetyczne i władze brytyjskie starają się przekonać prywatnych inwestorów do pomocy w finansowaniu pary reaktorów w Sizewell. Projekty te wpisują się w zobowiązanie Wielkiej Brytanii do czterokrotnego zwiększenia mocy elektrowni jądrowych do 2050 r.
Oczekuje się, że osiągnięcie tego celu w tym dziesięcioleciu będzie wymagało zaangażowania 123 tys. ludzi – stwierdził rząd. Aby pomóc wypełnić lukę w sile roboczej, rząd i przemysł – w tym EDF, BAE Systems Plc i Rolls Royce – przeznaczają 763 mln funtów na zwiększenie liczby praktyk zawodowych i szkoleń zawodowych.
„Dokonujemy największej ekspansji energetyki jądrowej od 70 lat i potrzebujemy rodzimej puli specjalistów, która będzie napędzać nasze ambicje nuklearne” – powiedziała Amanda Solloway, brytyjska minister ds. konsumentów energii i przystępności cenowej.
Brytyjki rząd szuka kandydatów w metrze
Brytyjski rząd uważa, że najlepszym miejscem do znalezienia specjalistów jest metro. Od lutego do kwietnia na stacjach podziemnej kolejki Victoria, Paddington i Charing Cross pojawiały się reklamy brytyjskiego portalu Destination Nuclear: „Cokolwiek zrobisz, możesz zrobić energię nuklearną”.
Docelową grupą odbiorców reklam były osoby otwarte na zmianę pracy. Rzeczniczka Destination Nuclear powiedziała, że tej jesieni kampania będzie skierowana do młodszych ludzi i zostanie przeprowadzona za pośrednictwem mediów społecznościowych i być może reklam telewizyjnych.
Branża organizuje w całej Wielkiej Brytanii obozy zdobywania umiejętności dla specjalistów w połowie kariery zawodowej. W czerwcu trwały tygodniowe programy szkolenia monitorujących fizykę zdrowia i planistów kontroli projektów, a sesje dla początkujących spawaczy zaplanowano na lipiec.
Szwecja stawia na edukację
Szwecja ma sześć działających reaktorów, a rząd stwierdził, że do 2045 r. potrzebuje co najmniej 10 kolejnych, aby zaspokoić popyt wynikający z elektryfikacji transportu i przemysłu. Wymaga to zatrudnienia dziesiątek tysięcy pracowników, powiedział Carl Berglof, koordynator ds. energetyki jądrowej. „Byłoby dziwne, gdyby system edukacji nie dostrzegł możliwości i nie zajął się tym problemem” – stwierdził.
Państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej Vattenfall, które obsługuje pięć reaktorów, przekwalifikowuje obecnych pracowników i nowo zatrudnione osoby z innych branż znanych z dużych projektów infrastrukturalnych, powiedziała dyrektor naczelna Anna Borg.
Współpracuje także ze szkołami i uniwersytetami w celu zwiększania świadomości. Uniwersytet w Uppsali, na północ od Sztokholmu, organizuje bezpłatne lunche, podczas których pracownicy naukowi przedstawiają studentom kursy i ścieżki kariery w dziedzinie energii atomowej.