Data publikacji:

Zapalenie otrzewnej (FIP) u kota. Co robić?

Czy FIP to wyrok śmierci dla kota? Jakie są objawy FIP u kota? Czy kot z FIP może wyzdrowieć? Poznaj najważniejsze informacje dotyczące zakaźnego zapalenia otrzewnej (FIP) u kota. Sprawdź, jak potwierdzić, że kot jest chory na FIP.
Hand of veterinary doctor stroking sick cat at animal hospital.

FIP u kota – przyczyny

Koronawirus jest czynnikiem zakaźnym, który może prowadzić do zapalenia otrzewnej u kotów (FIP). Nie każda styczność kota z wirusem musi skutkować chorobą, ponieważ większość kotów ma kontakt z koronawirusami w swoim środowisku. W przypadku FIP choroba rozwija się na skutek mutacji koronawirusa, która prowadzi do namnażania się wirusów w komórkach krwi i rozprzestrzeniania się ich w organizmie kota. W związku z tym, obecność koronawirusa u kota nie zawsze oznacza zachorowanie na FIP.
Czytaj również: Gorączka u kota

Jak przenosi się FIP u kota?

Zakaźne zapalenie otrzewnej u kotów (FIP) to choroba zakaźna, wywoływana przez koronawirusa. Do zakażenia dochodzi drogą bezpośrednią, czyli przez kontakt kota (chorego lub bezobjawowego nosiciela) z kotem zdrowym. Do transmisji wirusa dochodzi przez ślinę, ale do zakażenia może też dojść śródmacicznie. 
Zakażenie może też nastąpić poprzez kontakt z kałem chorego zwierzęcia, dlatego ważne jest zachowanie higieny, zwłaszcza przy regularnym sprzątaniu kuwety.
Domownicy również mogą przyczynić się do przeniesienia wirusa do domu za pomocą przedmiotów codziennego użytku. Warto być ostrożnym i dbać o czystość, szczególnie gdy w domu są inne zwierzęta lub gdy korzystamy z usług hotelu dla kotów czy schroniska dla bezdomnych zwierząt.

FIP u kota – objawy

FIP objawy – postać wysiękowa

Objawy FIP u kota w postaci wysiękowej charakteryzują się gromadzeniem płynu w jamach ciała, co prowadzi do powiększenia brzucha i trudności w oddychaniu. Płyn ma żółtawą barwę i gęstą konsystencję przypominającą galaretkę. Płynu nie widać przez powłoki brzuszne. Jedynie lekarz weterynarii jest w stanie go pobrać.

FIP objawy – postać bezwysiękowa

Natomiast objawy FIP u kota w postaci bezwysiękowej są trudniejsze do zauważenia bez dodatkowych badań. Mogą pojawić się objawy takie jak powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie błony naczyniowej oka, oczopląs, powiększenie nerek, biegunka i zaburzenia neurologiczne, które mogą sugerować infekcyjne zapalenie otrzewnej.

Diagnostyka FIP u kota

Diagnostyka FIP u kota polega na wywiadzie, badaniu klinicznym i badaniach dodatkowych. Już na podstawie wywiadu i badania klinicznego można postawić podejrzenie zakaźnego zapalenia otrzewnej, ale to dodatkowa diagnostyka pozwala na postawienie ostatecznej diagnozy.
Badania dodatkowe FIP, które pomogą potwierdzić diagnozę:
  • podstawowe badania krwi (hematologia i biochemia krwi, aby określić ogólny stan zwierzęcia, hematokryt, stosunek albumin do globulin oraz parametry nerkowe i wątrobowe);
  • badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej (aby określić, czy w jamie brzusznej znajduje się wolny płyn lub powiększone węzły chłonne);
  • badanie wolnego płynu w jamie brzusznej (analiza składu oraz test PCR w kierunku obecności FCoV, czyli kociego koronawirusa);
  • inne badania: badanie histopatologiczne zmienionych tkanek, badanie płynu mózgowo-rdzeniowego czy badania okulistyczne. 
  • Jak leczyć FIP u kota?

    Leczenie objawowe FIP (leczenie paliatywne)

    Leczenie paliatywne FIP u kota polega przede wszystkim na poprawieniu samopoczucia zwierzęcia. Celem nie jest wyzdrowienie mruczka, a jedynie poprawa jego obecnego stanu klinicznego. Leki podawane przez lekarza weterynarii nie są w stanie wyleczyć przyczyny choroby. 
    Do leczenia objawów FIP u kotów używa się zazwyczaj glikokortykosterydów, które mimo wielu działań niepożądanych dają często szybką poprawę kliniczną. Lekarz może też zastosować inne leki, których celem jest pobudzanie apetytu u pupila lub poprawa samopoczucia. 
    Leczenie paliatywne zawsze kończy się śmiercią zwierzęcia. Weterynarze po wykorzystaniu wszystkich możliwości i przez pogarszający się stan pacjenta podejmują w końcu rozmowy z opiekunami na temat eutanazji. 

    Leczenie celowane FIP (lek na FIP dla kota)

    Powszechnie znane leki przeciwwirusowe nie dają efektu u kotów, dlatego nie ma mowy o ich stosowaniu. Na rynku polskim lek przeciwko FIP dla kotów jest niedostępny. Nie oznacza to jednak, że taki lek nie istnieje – istnieje, ale na ten moment wciąż nie jest zarejestrowany w Polsce.
    Lek o nazwie GS-441524 jest bardzo skuteczny i pozwala na całkowite wyleczenie kota. Jego działanie polega na konkurowaniu z receptorem pewnego enzymu, który jest niezbędny wirusowi do replikacji. Lek po połączeniu się z danym receptorem uniemożliwia wirusowi replikację, co hamuje rozwój choroby. Niestety, lek jest drogi i ze względu na brak dostępności w kraju niewiele kocich opiekunów decyduje się na leczenie celowane FIP. Leczenie jest skuteczne w ponad 80%.
    Lekarze weterynarii w Polsce nie mogą na tę chwilę legalnie stosować leku w granicach państwach. Możliwe jest natomiast leczenie za granicą, dlatego warto tę opcję wziąć pod uwagę.

    FIP u kota – rokowanie

    Rokowanie bez wdrożonego leczenia jest bardzo złe i kończy się śmiercią. Objawy FIP u kotów z czasem tylko się pogłębiają, przez co zwierzęta słabną i w końcu przestają jeść.
    Trudno powiedzieć, ile kot z FIP może żyć. W grę wchodzą dni, tygodnie lub miesiące. To na pewno kwestia indywidualna, która zależy od jego ogólnego stanu zdrowia, momentu rozpoznania choroby i wielu innych czynników. 
    Natomiast rokowania u kota z FIP w przypadku leczenia celowanego są znacznie lepsze. Mowa tu nawet o 70–80% prawdopodobieństwie wyleczenia, choć są to jedynie statystyki.
    Zdjęcie: Envato Elements