Zabieg chirurgiczny lub uraz związane są z wieloma nieprzyjemnymi odczuciami. Dolegliwości bólowe, obrzęki, ograniczenie ruchomości i stan zapalny to tylko kilka z nich. Jak sobie z nimi radzić? W poniższym artykule przedstawiamy możliwości zmniejszania i niwelowania obrzęku.
Dlaczego po urazie występują obrzęki?
Pojawienie się obrzęku może być wynikiem wielu przyczyn, między innymi:
- zatrzymania płynów limfatycznych,
- niewłaściwego drenażu płynów,
- uszkodzenia naczyń krwionośnych,
- odpowiedzi zapalnej.
Podczas urazu lub operacji mogą powstać uszkodzenia naczyń limfatycznych, które są odpowiedzialne za regulowanie gospodarki płynów w organizmie. Jeśli proces transportu płynów zostanie zaburzony, to może dojść do ich gromadzenia i powstawania obrzęków.
Naturalną odpowiedzią na uraz lub operację jest również powstawanie stanu zapalnego. Organizm zaczyna gromadzić komórki immunologiczne, które zwiększają ilość płynów w obszarze objętym zapaleniem i tym samym przyczyniają się do powstawania obrzęków.
Podczas stanu zapalnego może również wzrastać przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych i limfatycznych, co może powodować wyciek płynów i powstawanie obrzęków.
Jakie są metody niwelowania obrzęku po operacji czy urazie?
Wszystkie wyżej wymienione przyczyny objawiają się miejscowym zwiększeniem ilości płynu. Opuchlizna po zabiegu chirurgicznym czy po urazie powinna stopniowo się zmniejszać. Jeśli obrzęk utrzymuje się i nie jest podatny na leczenie, wówczas należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, który zleci dodatkowe badania w celu zidentyfikowania przyczyny.
Nieleczone przewlekłe opuchlizny mogą prowadzić do powikłań, takich jak sztywność stawów, utrata funkcji lub powstawanie blizn, dlatego ważne jest podjęcie działań jak najszybciej.
Terapia obrzęków po operacji i urazie zawiera stosowanie drenażu limfatycznego, krioterapii, kompresjoterapii i kinesiotapingu.
Drenaż limfatyczny manualny lub mechaniczny
Drenaż limfatyczny to jedna z najskuteczniejszych metod leczenia obrzęku.
Manualny drenaż limfatyczny to specjalny rodzaj masażu, który stosowany jest w celu pobudzenia układu limfatycznego. Polega na wykonywaniu ściśle określonych ruchów przez masażystę lub fizjoterapeutę. Wykonuje się go w seriach dziesięciu lub dwudziestu zabiegów, codziennie lub co drugi dzień.
Mechaniczny drenaż limfatyczny, czyli tzw. presoterapia, jest bardzo chętnie wykorzystywanym zabiegiem w przypadku występowania obrzęków. Można go wykonywać również w celach profilaktycznych, aby zmniejszyć ryzyko kontuzji i urazu sportowego, ale również przed zabiegiem operacyjnym jako stymulację układu limfatycznego, usprawnianie przepływu i krążenia, do skrócenia czasu rehabilitacji i zmniejszenia ryzyka powikłań.
Po operacji zmniejsza obrzęki i siniaki, wspomaga przepływ limfy, zwiększa metabolizm i zapobiega gromadzeniu się płynu pooperacyjnego. Zabieg ten można wykonywać samodzielnie specjalnym aparatem do drenażu limfatycznego. Zaleca się, aby był przeprowadzany codziennie.
Krioterapia
Krioterapia to zabieg z użyciem niskich temperatur, który bardzo dobrze sprawdza się w leczeniu obrzęków różnego pochodzenia. Zimno może być zastosowane miejscowo lub ogólnoustrojowo. W przypadku obrzęku po urazie czy operacji najlepiej sprawdzą się okłady żelowe i spraye chłodzące, lód albo masaż kostką lodu.
Kompresjoterapia
Kompresjoterapia to metoda leczenia, która wykorzystuje zastosowanie ucisku na obszar dotknięty urazem, w celu kontrolowania obrzęków, poprawy krążenia krwi oraz wspomagania procesu gojenia.
Najczęściej wykorzystuje się opaski elastyczne, pończochy uciskowe lub specjalne bandaże kompresyjne. Rodzaj ucisku jest uzależniony od stanu pacjenta i warto skonsultować go ze specjalistą. W przypadku świeżego obrzęku zazwyczaj stosuje się odzież pierwszego stopnia kompresji.
Kinesiotaping
Kinesiotaping, inaczej zwany plastrowaniem, to metoda, w której przyklejamy na ciało bawełniane, elastyczne taśmy. W zależności od techniki mogą one działać korygująco, odciążająco, stymulująco, przeciwbólowo czy właśnie przeciwobrzękowo.
Jest to metoda uzupełniająca, która wspomaga działanie innych zabiegów. Taśmę nakleja się na okolicę obrzęku aż do najbliższego węzła chłonnego. Aplikację na sk��rze utrzymuje się kilka dni.
Domowe sposoby na usunięcie obrzęku?
Stosując domowe sposoby zmniejszania obrzęku warto skonsultować się wcześniej z lekarzem. Podejmowanie leczenia na własną rękę może być ryzykowne.
W przypadku wystąpienia obrzęku pierwszym i najprostszym elementem jest uniesienie kończyny nad podłoże. Odpoczynek w pozycji leżącej wspomaga odpływ obrzęku z dystalnej części kończyny, zapobiega gromadzeniu się płynu oraz zmniejsza ciśnienie hydrostatyczne w naczyniach, co może przyczynić się do zmniejszenia wycieku płynów do tkanek.
Bardzo ważnym elementem jest również zastosowanie niskich temperatur. Zimne okłady zaraz po urazie pozwalają zmniejszyć obrzęk, działają przeciwbólowo i zmniejszają miejscowy przepływ krwi. Najczęściej korzystamy z okładów żelowych, które można schłodzić w lodówce czy zamrażarce. Okład należy owinąć ściereczką lub papierowym ręcznikiem i przykładać kilka razy dziennie po 20-30 minut. Nie przykładamy go na gołą skórę.
Jednym ze skutecznych sposobów na usunięcie obrzęków są również lekkie ćwiczenia zajętej części ciała. Ćwiczenia bierne, później czynno-bierne, samowspomagane, czynne wolne czy izometryczne aktywują pompę mięśniową. Napinające się mięśnie naciskają na naczynia krwionośne i limfatyczne, przesuwając płyny w kierunku proksymalnym, zmniejszając w ten sposób objętość zalegającego płynu. Ćwiczenia w pierwszej fazie należy wykonywać jak najczęściej. Nie należy się forsować i doprowadzać do nadmiernego przegrzewania tkanek.
W warunkach domowych można również przeprowadzić drenaż limfatyczny. Istnieją domowe urządzenia do presoterapii jak np. CarePump Lite8, które są bardzo intuicyjne, kompaktowe i proste w obsłudze.
Zabieg wykonuje się codziennie, wybierając jeden z wbudowanych programów.
W przypadku obrzęku po urazie czy operacji nie należy ograniczać się do jednego sposobu, gdyż działanie wielotorowe pozwala na uzyskanie najlepszych wyników.
Źródło tekstu: https://www.bardomed.pl/blog/porady-eksperta/obrzek-po-operacji-lub-urazie-postepowanie-lecznicze-i-domowe-sposoby/
