Zasady og�lne

Zasad� jest, �e obowi�zek podatkowy w zakresie podatku VAT powstaje z chwil� wydania lub wykonania us�ugi, a wi�c z chwil� utraty swobodnego dysponowania towarem przez sprzedawc�.

Je�eli jednak dostawa towaru lub wykonanie us�ugi powinny by� potwierdzone faktur�, obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� wystawienia faktury, nie p�niej jednak ni� w 7 dniu, licz�c od dnia wydania towaru lub wykonania us�ugi. Tak� zasad� stosuje si� r�wnie� do faktur za cz�ciowe wykonanie us�ugi.

Nale�y podkre�li�, i� w przypadku otrzymania przed wydaniem towaru lub wykonaniem us�ugi cz�ci nale�no�ci, w szczeg�lno�ci: przedp�aty, zaliczki, zadatku, raty - obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� jej otrzymania w tej cz�ci.

W eksporcie towar�w obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� potwierdzenia przez urz�d celny wyj�cia wywozu towaru poza terytorium Wsp�lnoty.

W imporcie towar�w obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� powstania d�ugu celnego, jednak w przypadku obj�cia towar�w procedur� celn�: uszlachetniania czynnego w systemie ce� zwrotnych, odprawy czasowej z cz�ciowym zwolnieniem od nale�no�ci celnych przywozowych, przetwarzania pod kontrol� celn� - obowi�zek podatkowy z tytu�u importu towar�w powstaje z chwil� obj�cia towar�w t� procedur�.

Je�eli import towar�w obj�ty jest procedur� celn�: sk�adu celnego, odprawy czasowej z ca�kowitym zwolnieniem od nale�no�ci celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawiesze�, tranzytu, a od towar�w tych pobierane s� op�aty wyr�wnawcze lub op�aty o podobnym charakterze i nie powstaje jednocze�nie d�ug celny - obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� wymagalno�ci tych op�at.

Wyj�tki, czyli szczeg�lny moment powstania obowi�zku podatkowego

W ustawie VAT znajduj� si� r�wnie� regulacje dot. szczeg�lnego momentu powstawania obowi�zku podatkowego. W niekt�rych bowiem sytuacjach obowi�zek podatkowy powstaje w innym momencie, ni� wynika�oby to z przedstawionych powy�ej zasad.

By trafnie orzec w kt�rym momencie powstaje obowi�zek podatkowy, nale�y dok�adnie przestudiowa� ustaw� i sprawdzi�, czy przy dokonaniu okre�lonej czynno�ci podlegaj�cej VAT ustawodawca okre�li� szczeg�lny moment powstawania obowi�zku podatkowego, czy te� do wspomnianej czynno�ci nale�y stosowa� zasady og�lne.

Poni�ej przedstawiamy przyk�ady szczeg�lnego momentu powstania obowi�zku podatkowego:

1. up�yw terminu p�atno�ci, je�eli zosta� on okre�lony w umowie w�a�ciwej dla rozlicze� z tytu�u:

• - dostaw energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego
• - �wiadczenia us�ug telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, z zastrze�eniem przypadku, gdy us�uga jest realizowana za pomoc� �eton�w i kart lub innych jednostek - tutaj obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� sprzeda�y �eton�w i kart telefonicznych lub innych jednostek uprawniaj�cych do korzystania z us�ug telekomunikacyjnych w systemie przedp�aconym
• - �wiadczenia us�ug w zakresie rozprowadzania wody
• - �wiadczenia us�ug w zakresie gospodarki �ciekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpad�w
• - �wiadczenia us�ug sanitarnych i pokrewnych

2. otrzymania ca�o�ci lub cz�ci zap�aty, nie p�niej jednak ni� 30 dnia, licz�c od dnia wykonania us�ug:

• - transportu os�b i �adunk�w kolejami, taborem samochodowym, statkami pe�nomorskimi, �rodkami transportu �eglugi �r�dl�dowej i przybrze�nej, promami, samolotami i �mig�owcami
• - spedycyjnych i prze�adunkowych
• - w portach morskich i handlowych
• - budowlanych lub budowlano-monta�owych (dotyczy r�wnie� us�ug przyjmowanych cz�ciowo, kt�rych odbi�r jest dokonywany na podstawie protoko��w zdawczo-odbiorczych)

3. wystawienia faktury lub otrzymania ca�o�ci lub cz�ci zap�aty - z tytu�u dostawy gazet, magazyn�w, czasopism (PKWiU 22.12 i 22.13) oraz ksi��ek (PKWiU ex 22.11) - z wy��czeniem ksi��ek adresowych o zasi�gu krajowym, regionalnym i lokalnym, ksi��ek telefonicznych, teleks�w i telefaks�w (PKWiU 22.11.20-60.10), nut, map i ulotek - nie p�niej ni� 60 dnia, licz�c od dnia wydania tych towar�w; je�eli umowa przewiduje rozliczenie zwrot�w wydawnictw, obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� wystawienia faktury dokumentuj�cej faktyczn� dostaw�, nie p�niej ni� po up�ywie 120 dni, licz�c od pierwszego dnia wydania tych wydawnictw.

4. otrzymania ca�o�ci lub cz�ci zap�aty, nie p�niej jednak ni� z up�ywem terminu p�atno�ci okre�lonego w umowie lub fakturze - z tytu�u �wiadczenia na terytorium kraju us�ug najmu, dzier�awy, leasingu lub us�ug o podobnym charakterze, a tak�e us�ug ochrony os�b oraz us�ug ochrony, dozoru i przechowywania mienia, us�ug w zakresie po�rednictwa ubezpieczeniowego oraz us�ug sta�ej obs�ugi prawnej i biurowej

5. otrzymania ca�o�ci lub cz�ci zap�aty - z tytu�u dostawy z�omu stalowego i �eliwnego, z�omu metali nie�elaznych, z wy��czeniem z�omu metali szlachetnych:

• - niewsadowego, nie p�niej jednak ni� 20 dnia, licz�c od dnia wysy�ki z�omu do jednostki, kt�ra zgodnie z umow� dokonuje kwalifikacji jako�ci
• - wsadowego, nie p�niej jednak ni� 30 dnia, licz�c od dnia wysy�ki z�omu

6. otrzymania zap�aty - w przypadku dostawy wysy�kowej dokonywanej za zaliczeniem pocztowym.

Zobacz

art. 19 Ustawy o VAT

Obowi�zek podatkowy u ma�ych podatnik�w

Ma�y podatnik mo�e wybra� metod� rozlicze� polegaj�c� na tym, �e obowi�zek podatkowy powstaje z dniem uregulowania ca�o�ci lub cz�ci nale�no�ci, nie p�niej ni� 90 dnia, licz�c od dnia wydania towaru lub wykonania us�ugi. Taki spos�b rozlicze� nazywa si� metod� kasow� i by j� stosowa� - ma�y podatnik musi z�o�y� naczelnika urz�du skarbowego pisemnie zawiadomienie o swoim wyborze - w terminie do ko�ca miesi�ca poprzedzaj�cego okres, za kt�ry b�dzie stosowa� t� metod�.

Uregulowanie nale�no�ci w cz�ci powoduje powstanie obowi�zku podatkowego w tej cz�ci.

W zakresie czynno�ci, w stosunku do kt�rych obowi�zek podatkowy powsta� przed okresem, za kt�ry podatnik rozlicza si� metod� kasow�, obowi�zek podatkowy nie powstaje ww. terminie.

W przypadku podatnika, kt�ry zrezygnowa� z metody kasowej lub utraci� prawo do stosowania tej metody - obowi�zek podatkowy w stosunku do czynno�ci wykonanych w okresie, kiedy podatnik stosowa� t� metod�, powstaje w opisanym powy�ej terminie.

Zobacz

art. 21 Ustawy o VAT

Obowi�zek podatkowy w wewn�trzwsp�lnotowej dostawie i nabyciu

Wewn�trzwsp�lnotowa dostawa towar�w

W wewn�trzwsp�lnotowej dostawie towar�w obowi�zek podatkowy powstaje 15 dnia miesi�ca nast�puj�cego po miesi�cu, w kt�rym dokonano dostawy towar�w.

W przypadku gdy przed up�ywem ww. terminu podatnik wystawi� faktur�, obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� wystawienia faktury.

Natomiast je�li przed dokonaniem wewn�trzwsp�lnotowej dostawy otrzymano ca�o�� lub cz�� ceny, obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� wystawienia faktury potwierdzaj�cej otrzymanie ca�o�ci lub cz�ci ceny.

W przypadku przemieszczenia towar�w, kt�re po ustaniu wskazanych w ustawie okoliczno�ci staje si� wewn�trzwsp�lnotow� dostaw� towar�w - obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� ustania tych�e okoliczno�ci (art. 13 ust. 4 i 5 ustawy o VAT).

Wewn�trzwsp�lnotowe nabycie towar�w

W wewn�trzwsp�lnotowym nabyciu towar�w obowi�zek podatkowy powstaje 15 dnia miesi�ca nast�puj�cego po miesi�cu, w kt�rym dokonano dostawy towaru b�d�cego przedmiotem wewn�trzwsp�lnotowego nabycia.

W przypadku gdy przed ww. terminem podatnik VAT wystawi� faktur�, obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� wystawienia faktury. Przepis ten stosuje si� odpowiednio do faktur wystawianych przez podatnika VAT potwierdzaj�cych otrzymanie przez niego od podatnika ca�o�ci lub cz�ci nale�no�ci przed dokonaniem dostawy towaru b�d�cego przedmiotem wewn�trzwsp�lnotowego nabycia towar�w na terytorium kraju.

W przypadku przemieszczenia towar�w, kt�re po ustaniu wskazanych w ustawie okoliczno�ci staje si� wewn�trzwsp�lnotowym nabyciem - obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� ustania tych�e okoliczno�ci (art. 12 ust. 1 i 2 ustawy o VAT).

W przypadku wewn�trzwsp�lnotowego nabycia nowych �rodk�w transportu obowi�zek podatkowy powstaje z chwil� otrzymania tych towar�w, nie p�niej jednak ni� z chwil� wystawienia faktury przez podatnika podatku od warto�ci dodanej.

Zobacz

art. 21 Ustawy o VAT