Ranking pamięci RAM. Polecane pamięci DDR4 i DDR5

Spis treści:

• Jaka pamięć RAM do komputera?
• Jak sprawdzić pamięć RAM?
• Jakie są rodzaje pamięci RAM?

Jaka pamięć RAM do komputera?

Poznałeś już ranking pamięci RAM DDR4 i DDR5, teraz pora napisać jaki RAM do komputera wybrać – czym się kierować przy zakupie, jakie są najważniejsze parametry.

Pamięć RAM (Random Access Memory) przechowuje dane i instrukcje potrzebne do bieżących działań systemu operacyjnego, uruchomionych programów i aplikacji. RAM przypomina niezwykle szybki magazyn, do którego procesor uzyskuje błyskawiczny dostęp i zapisuje dane, a tym samym komputer działa płynnie i wydajnie.

Najpopularniejsze typy pamięci RAM to:

• DDR4 – jeszcze niedawno była to najpopularniejsza RAM używana w PC i laptopach, charakteryzuje się stosunkowo wysoką wydajnością i niskim poborem energii.
• DDR5 – najnowsza generacja pamięci RAM, która zaczyna dominować na rynku. Oferuje wyższe prędkości transferu danych, większą pojemność modułów oraz lepszą efektywność energetyczną w porównaniu do DDR4.

Warto wspomnieć też o LPDDR4 i LPDDR5 (Low Power Double Data Rate), czyli wersjach pamięci RAM przeznaczonych do smartfonów i tabletów.

Bez pamięci RAM komputer nie może działać. Odpowiada za wydajność systemu, jego wielozadaniowość oraz obsługuje duże pliki i aplikacje. Zapewnia miejsce do tymczasowego przechowywania danych, które są często używane przez procesor, a większa ilość RAM umożliwia jednoczesne uruchamianie większej liczby aplikacji bez spadku wydajności.

Producenci RAM dodają nowe funkcje i mają rozwiązania, które poprawiają pracę pamięci. To m.in. użycie modułu DIMM z korekcją błędów (ECC) czy zastosowanie technologii NVM (pamięci nieulotnej).

Wirtualne i fizyczne półki w sklepach ze sprzętem uginają się od najróżniejszych modeli pamięci RAM. Łatwo się pogubić w tym nadmiarze – na co zatem konkretnie warto zwrócić uwagę przed zakupem, jaki RAM DDR4/DDR5 wybrać?

Weź pod uwagę przede wszystkim pojemność RAM, prędkość pamięci i opóźnienia. Każdy z tych parametrów omówimy niżej, abyś uzyskał praktyczną wiedzę. Szalenie ważna jest też zgodność z płytą główną. Nawet najlepsza RAM będzie bezużyteczny jeżeli okaże się, że nie wspiera jej wybrana płyta. Należy też sprawdzić, czy procesor w komputerze będzie mógł efektywnie wykorzystać dany RAM.

Jaka wielkość pamięci RAM?

Pojemność RAM mierzona jest w gigabajtach – im większa, tym więcej danych może przechowywać i udostępnić. Standardowe konfiguracje to 8 GB, 16 GB, 32 GB, a w zaawansowanych zastosowaniach nawet 64 GB i więcej. Wielkość pamięci należy dostosować do swoich potrzeb.

Używasz komputera lub laptopa do przeglądania internetu, gry w niezbyt wymagające tytuły czy pracy z typowymi programami biurowymi? Pojemność RAM 16-64 GB powinna wystarczyć.

Jeżeli chcesz grać w najnowsze tytułu lub pracujesz z wymagającymi programami (np. do obróbki wideo czy renderowania grafiki 3D) to wybór pamięci RAM o pojemności 32-128 GB będzie dobrym pomysłem.

Serwery i stacje robocze mogą korzystać z jeszcze większych modułów RAM, sięgających nawet 256 GB lub więcej na jeden moduł – w razie potrzeby można zbudować systemy z całkowitą pamięcią RAM liczoną w terabajtach.

Jakie taktowanie pamięci RAM?

Prędkość (częstotliwość pracy) mierzona jest w megahercach (MHz). Zasada taktowania jest prosta: im wyższa prędkość, tym szybszy transfer danych między RAM a procesorem. Typowe prędkości dla DDR4 to od 2133 MHz do 3600 MHz, podczas gdy DDR5 może osiągać prędkości powyżej 4800 MHz (nawet do 8400 MHz lub więcej).

O czym należy pamiętać, kiedy mowa o taktowaniu pamięci RAM? Z zasady DDR5 oferuje wyższe taktowanie niż DDR4, jest też z drugiej strony droższa.

Jakie taktowanie RAM będzie odpowiednie? Podobnie, jak w przypadku wielkości RAM i tutaj wybór zależy od Twoich potrzeb. Gracze i profesjonaliści powinni wybrać pamięć z wysokim taktowaniem. Minimalne taktowanie zalecane dla pamięci DDR4 to 3200 MHz – tyle wystarczy do płynnego działania systemu operacyjnego i podstawowych programów. Bardziej wymagający użytkownicy sięgają po RAM z taktowaniem 3600 MHz lub więcej, a wybór dla graczy to 4800-5600 MHz.

Opóźnienia (timingi) pamięci

Opóźnienie (CAS Latency – CL) to czas potrzebny na dostęp do danych w pamięci RAM. Im niższe opóźnienie, tym oczywiście lepiej. Opóźnienie dla DDR4 to zazwyczaj od CL15 do CL19 (najbardziej wydajne moduły będą miały opóźnienie jeszcze niższe, nawet CL10), a dla DDR5 będą często wyższe ze względu na większą prędkość pracy. W przypadku RAM DDR5 timing zaczyna się zazwyczaj od CL30-40. Warto jednak pamiętać, że mimo wyższych opóźnień, efektywność DDR5 znakomicie poprawiają wyższe prędkości transferu, co kompensuje wzrost wartości CAS Latency. Łatwo się domyślić, że pamięci z najniższym timingiem są też droższe, jednak wielu graczy czy osoby pracujące z wymagającymi profesjonalnymi programami decydują się na taki RAM, aby zyskać jak największą wydajność.

Napięcie pamięci RAM

Napięcie pamięci RAM określa ilość energii elektrycznej zużywanej przez moduł pamięci. Niższe napięcie to mniejsze zużycie energii i mniej wydzielanego ciepła, choć może również nieco obniżyć wydajność pamięci.

Jakie napięcie RAM będzie optymalne? To zależy od generacji modułu. Standardowe napięcie operacyjne dla pamięci DDR4 wynosi około 1.2 V, a z modułami o podwyższonej wydajności (overclocking) mogącymi wymagać do 1.35 V lub nawet 1.4 V.

DDR5 wprowadza niższe napięcie operacyjne – standardowo to 1.1 V. Co to znaczy? Niższe napięcie pomaga w redukcji zużycia energii, a jednocześnie wydłuża żywotność pamięci. Wersje przeznaczone do overclockingu mogą wymagać wyższego napięcia, zwykle do 1.25 V lub więcej.

Profil XMP

Profile XMP (Extreme Memory Profile) oferują łatwy sposób na podkręcenie komputera bez ręcznej konfiguracji ustawień, często kłopotliwej i czasochłonnej dla mniej doświadczonych użytkowników (nie mówiąc o ryzyku jakie niesie dla systemu nieprawidłowy overclocking). Producenci modułów pamięci RAM oferują profile z bezpiecznymi i przetestowanymi ustawieniami. Większość nowoczesnych płyt głównych obsługuje profile XMP, co pozwala na łatwe i bezpieczne zmaksymalizowanie wydajności systemu. Zazwyczaj wystarczy wejść do BIOS-u płyty głównej i wybrać odpowiednią opcję.

Profile XMP dla pamięci DDR4 mogą np. podnieść taktowanie z 2133 MHz do 3200 MHz lub wyżej. Te profile mogą również dostosować napięcie (zazwyczaj do 1.35 V lub 1.4 V) oraz opóźnienia. W przypadku pamięci DDR5, profile XMP są jeszcze bardziej zaawansowane, oferując taktowanie zaczynające się od 4800 MHz i sięgające 6400 MHz, 7200 MHz, a nawet wyższych wartości.

Dodatkowe chłodzenie pamięci RAM – czy warto?

Prosta odpowiedź: to zależy. Chłodzenie pamięci RAM sprawdzi się, jeżeli zechcesz wycisnąć jak najwięcej ze swojego komputera poprzez overclocking. Dlaczego? Bo takie chłodzenie zapewni lepszą stabilność systemu. Podkręcenie sprawia, że pamięć RAM generuje więcej ciepła i użycie radiatorów zmniejsza ryzyko błędów.

To nie wszystko. Wysokie temperatury prowadzą do szybszego zużycia podzespołów – ich obniżenie przełoży się na większą żywotność pamięci.

Trzeba też pamiętać, że nowsze moduły DDR5 generują więcej ciepła niż moduły DDR4 i z tego powodu ekstra radiator może być niezłym pomysłem.

Kiedy dodatkowe chłodzenie nie jest konieczne? Jeżeli nie planujesz overclockingu i wykorzystujesz komputer do pracy w biurze, przeglądania internetu i oglądania seriali. Dodatkowy radiator bywa zbędny w obudowach komputerów z dobrą obudową.

Jak sprawdzić pamięć RAM?

Jeżeli nie wiesz, jaki masz rodzaj pamięci RAM w komputerze, sprawdzisz to, używając menedżera zadań, narzędzia diagnostycznego systemu Windows lub zewnętrznej aplikacji.

Pierwszy sposób: użyj skrótu klawiszowego Ctrl + Alt + Del, wybierz menedżer zadań, a w nim zakładkę Wydajność – informacje o RAM (jej pojemność, szybkość, aktualne wykorzystanie, użycie gniazd) znajdują się w sekcji Pamięć.

Narzędzie diagnostyczne systemu Windows – Naciśnij klawisz Windows + R, a następnie wpisz w oknie dialogowym dxdiag i naciśnij Enter. Przejdź do zakładki System i w sekcji Pamięć znajdziesz szczegółowe informacje o pamięci RAM.

Do analizy, co znajduje się wewnątrz komputera, służą również popularne i sprawdzone aplikacje, m.in. Speccy, CPU-Z i HWiNFO lub iStat Menus (dla macOS). Należy je pobrać, uruchomić i przejść do sekcji dotyczącej pamięci RAM.

W komputerach Mac należy kliknąć ikonę Apple w lewym górnym rogu ekranu i wybrać „O tym Macu”, a następnie przejść do zakładki „Pamięć” i odszukać informacje o ilości RAM i typie pamięci.

W przypadku nowych komputerów sprawdzenie pamięci RAM nie wymaga dużo wysiłku, wystarczy zajrzeć do specyfikacji. Informacje widnieją też na etykiecie modułów pamięci zainstalowanych w komputerze.

Jakie są rodzaje pamięci RAM?

Szukając pamięci RAM, możesz wybrać różne modele, które różnią się typem, pojemnością, taktowaniem, poziomem opóźnienia, napięciem oraz dodatkowym funkcjami. Spójrzmy jakie są rodzaje pamięci RAM:

Generacja (typ) pamięci RAM:

• DDR4 – popularny typ pamięci RAM, atrakcyjny ze względu na dobre parametry i przystępne ceny, kupisz moduły o pojemności od 4 GB do 32 GB, taktowanie może sięgać 3600 MHz (i wyżej w przypadku modułów overclockingowych, znajdziesz nawet DDR4 5200 MHz), napięcie: standardowo 1.2 V (dostępne są moduły z 1.35 V, a nawet 1.4 V), opóźnienia CL15-CL19, pojemności do 64 GB na moduł;
• DDR5 – najnowsza generacja pamięci RAM, która stopniowo wypiera DDR4, zapewnia wyższą przepustowość, niższe opóźnienia i mniejsze zużycie energii. Dostępne są moduły o pojemności od 8 GB do 64 GB (a nawet 128 GB), taktowanie sięga od 4800 MHz do nawet 8400 MHz., napięcie to standardowo 1.1 V (do 1.25 V), timing od CL30 do CL40 i wyżej;
• HBM – pamięć używana w kartach graficznych, do zaawansowanych obliczeń i zadań związanych ze sztuczną inteligencją, oferuje bardzo wysokie prędkości, jest efektywna energetycznie, ma wysoką przepustowość i niskie opóźnienia, choć zazwyczaj mniejszą pojemność niż DDR4/DDR5;
• GDDR – RAM stosowana w kartach graficznych i do obsługi zadań związanych z przetwarzaniem grafiki, daje bardzo wysoką przepustowość, napięcie zoptymalizowane jest, aby uzyskać wysoką wydajność w grach, edycji wideo czy renderowaniu 3D.

Pojemność: ilość danych, które mogą być przechowywane jednocześnie w pamięci RAM, im większa pojemność, tym więcej programów można uruchamiać jednocześnie i tym szybciej będzie działał komputer (minimum to 8 GB, choć rekomendujemy 16 GB lub więcej).

Taktowanie: określa prędkość, z jaką pamięć może przesyłać dane. Wyższe taktowanie oznacza szybszą pamięć RAM i lepszą wydajność komputera. Dostępne są moduły pamięci RAM o taktowaniu od 3200 MHz do 8400 MHz.

Opóźnienia (timing): czas potrzebny na wykonanie określonych operacji, szybsze pamięci RAM charakteryzują się niższym timingiem, moduły RAM mogą mieć opóźnienia od CL10 do CL40.

Napięcie: określa ilość energii elektrycznej zużywanej przez moduł. Niższe napięcie oznacza mniejsze zużycie energii i mniej wydzielanego ciepła. Kupisz moduły pamięci RAM o napięciu 1.1 V i 1.2 V.

Dodatkowe funkcje poprawiające wygląda i niezawodność, to m.in.: podświetlenie LED RGB, profile XMP, Dual-Channel/Quad-Channel (pozwala na jednoczesne korzystanie z wielu modułów pamięci aby zwiększych przepustowość) i pamięć ECC (Error Correcting Code).