Jak dbać o lustrzankę? Jak czyścić jej elementy?

Choć lustrzankę możemy używać beztrosko, warto poświęcić odrobinę czasu, by jej stan zawsze był jak najlepszy. Opieka nad lustrzanką to wiele czynności, ale nie musimy od razu robić wszystkiego. Najważniejsza jest ochrona sensora, kluczowego elementu w procesie powstawania obrazu, a o którego zanieczyszczenie nietrudno, gdy zmieniamy obiektywy.

Podpowiadamy zatem, jak dbać o lustrzankę, uwzględniając najważniejsze elementy aparatu oraz doradzamy, jakie akcesoria fotograficzne warto wybrać.

W tym artykule znajdziesz:

• Jak dochodzi do awarii lustrzanek?
• Zmiana obiektywów – o czym pamiętać?
• Jak sprawdzić czy matryca jest czysta?
• Czyszczenie sensora
• Czyszczenie obiektywu
• Jak dbać o korpus aparatu?
• Jak dbać o baterię w aparacie?
• Rozbita lub zalana lustrzanka – co robić?
• Jak dbać o lustrzankę? Akcesoria

Jak dochodzi do awarii lustrzanek?

Niezależnie od ceny i stopnia wzmocnienia obudowy lustrzanki, wróg zawsze ma cztery podstawowe oblicza:

1. Piasek i kurz

Pierwsze to zanieczyszczenia takie jak piasek lub kurz. Łatwo o nie na plaży, w zapylonych pomieszczeniach, w niesprzyjających okolicznościach przyrody. Gdy dostaną się do wnętrza aparatu lub obiektywu uszkodzą delikatne elementy optyczno-mechaniczne, w tym matrycę.

2. Woda

Drugie zagrożenie to woda, która działa destrukcyjnie na wewnętrzne elementy elektroniczne ale też mechaniczne. Może to być deszcz, zachlapanie w wodzie (najgorsza jest słona woda morska) lub penetrująca wnętrze aparatu wilgoć – o taką nietrudno na przykład w jaskini czy na basenie.

3. Uszkodzenie mechaniczne

Trzecie to uszkodzenia mechaniczne. Torba do lustrzanki to dobre zabezpieczenie, ale i ona nie wystarczy przy upadku z dużej wysokości lub nierozważnym wrzuceniu do bagażnika samochodu lub autobusu. Aparat najlepiej zawsze mieć przy sobie. Uszkodzić mechanicznie aparat możemy też uderzając nim o twarde metalowe lub betonowe elementy.

4. Nieuważne użytkowanie

Ostatnie zagrożenie to beztroska użytkownika. Aparat lustrzanka uszkodzimy też poprzez zwykłą nieuwagę i ignorancję. Wystarczy położyć go z miejscu z którego łatwo o upadek, wystawić na działanie wysokiej temperatury, na przykład za szybą samochodu czy przekazać do zabawy dzieciom, których ciekawość jest zbyt duża.

Dlatego jak dbać o lustrzankę doradzamy i opisujemy w kilku punktach poniżej.

Zmiana obiektywów w lustrzance- o czym pamiętać?

Krytyczny jest moment zmiany obiektywów. W tym momencie warto pamiętać o takich zasadach jak:

• trzymajmy korpus zwrócony bagnetem w dół,
• unikajmy pomieszczeń zapylonych, wietrznych, w których kurze mogą niepostrzeżenie zostać „zassane” do wnętrza obudowy.

Przygotujmy sobie drugi obiektyw zawczasu. Perfekcjoniści zanim zdejmą obiektyw mogą oczyścić, na przykład gruszką fotograficzną, miejsce styku aparatu z obiektywem.

Polecane obiektywy do aparatów

Canon EF-S 10-18mm f/4.5-5.6 IS STMCena od 1029 zł

Canon EF 75-300mm f/4-5.6 IIICena od 999 zł

Tamron 17-70mm f/2.8 Di III-A VC RXD Sony ECena od 2690 zł

Tamron 18-300MM F/3.5-6.3 Di III-A VC VXD SONY ECena od 2190 zł

Tamron 28-75mm F/2.8 Di III VXD G2 SONY ECena od 3090 zł

Canon EF-S 10-22mm f/3.5-4.5 USMCena od 2299 zł

Canon EF 50mm f/1.8 STMCena od 579 zł

Canon RF 50 1.8mmCena od 1099 zł

Sony 35 mm f/1.8 FE mocowanie typu ECena od 2199 zł

Sony 18-105 mm f/4 G OSS mocowanie typu ECena od 2399 zł

Canon RF 35mm F1.8 IS Macro STMCena od 2252.13 zł

Sony 50 mm f/1.8 Czarny mocowanie typu ECena od 999 zł

Sony 35 mm f/1.8 mocowanie typu ECena od 1595 zł

Sony 85 mm f/1.8 mocowanie typu ECena od 2310.58 zł

Sony 24-240 mm f/3.5-6.3 OSS mocowanie typu ECena od 3776 zł

Nikkor Z 70-200mm f/2.8 VR SCena od 8999 zł

Nikkor 14-24mm f/2.8G ED AF-SCena od 5239.9 zł

Nikkor Z 28-75mm F/2.8 CzarnyCena od 4493 zł

Canon adapter mocowania EF-EOS RCena od 489 zł

Panasonic LEICA DG SUMMILUX 9mm F/1.7 ASPH.Cena od 2195 zł

Dbajmy o czystość tylnej soczewki obiektywu. Gdy przechowujemy obiektyw, zasłaniajmy ją dołączoną do zestawu nasadką, unikajmy dotykania tylnej soczewki palcami. Nieuszczelnione obiektywy mogą mieć otwory, w których gromadzą się zanieczyszczenia, a które przedostaną się do wnętrza aparatu. Dlatego wymiana powinna być jak najszybsza. Nieużywane obiektywy przechowujmy w pionie w pokrowcu (torbie foto).

Jak sprawdzić czy matryca jest czysta?

Gdy podejrzewamy, że matryca jest brudna, wykonajmy następujący test. Skierujmy obiektyw na jasną ścianę (ostatecznie może to być też niezachmurzone niebo), ustawmy maksymalną ogniskową obiektywu (jeśli to zoom) i wykonajmy kilka zdjęć przy maksymalnej wartości przysłony (zwykle f/16 i więcej), a także przy mniejszych wartościach, przy jakich zwykle fotografujemy.

Zdjęcia obejrzyjmy na ekraniku lub w komputerze. Jeśli zauważymy w pewnych miejscach kropki, które w miarę jak przysłona jest bardziej otwarta stają się plamami, to matryca jest brudna. To czy zdecydujemy się na jej czyszczenie zależy od tego jak bardzo nam przeszkadzają te paprochy.

Paprochy widziane tylko w wizjerze nie znajdują się na matrycy, lecz na lustrze, ewentualnie na matówce. Na zdjęciach ich nie zobaczymy.

Czyszczenie sensora

Sprawdźmy czy nasz aparat ma w menu funkcję automatycznego/wymuszonego czyszczenia sensora. Uruchomimy ją z menu aparatu. To pierwsza metoda, często wystarczająca.

Jak samodzielnie wyczyścić sensor?

Jeśli ten mechanizm nie pomoże, trzeba skorzystać z funkcji uniesienia lustra – wykonujemy ją przy w pełni naładowanym akumulatorze i w czystym pomieszczeniu.

Za pomocą gruszki fotograficznej przedmuchujemy wnętrze komory matrycy kierując strumień powietrza na matrycę – w praktyce filtr IR, który chroni sensor. Aparat najlepiej skierować sensorem w dół. Możemy skorzystać z dedykowanych szczoteczek – unikajmy patyczków higienicznych, bo efekt będzie odwrotny.

Czy warto oddać aparat do czyszczenia w serwisie?

W sklepach dostępne są zestawy do czyszczenia matryc na mokro. To wbrew zapewnieniom wielu użytkowników wyższa szkoła jazdy. Lepiej oddać aparat do serwisu. Gdy korzystamy z aparatu rozsądnie, czyszczenie nie będzie konieczne często (koszt to około kilkadziesiąt złotych), a mamy gwarantowany spokój duszy.

Ważne: Nawet gdy nie wymieniamy obiektywów, aparat może „zassać” pewną ilość drobnych zanieczyszczeń przez nieszczelności/luzy mocowania bagnetowego. Szanse na taki obrót spraw są szczególnie duże, gdy fotografowaliśmy w zapylonym miejscu, na przykład podczas wyścigów, rajdów, wśród galopujących koni, podczas festiwalu kolorów, itp. Dlatego warto wiedzieć, jak dbać o lustrzankę, aby nie uległa ona zniszczeniu.

Czyszczenie obiektywu – tylko w ostateczności

Nawet najdrobniejszy brudek na przedniej soczewce obiektywu sprawia, że instynktownie chcemy go przetrzeć. I to jest błąd. Jeśli zwykłe dmuchnięcie nie wystarcza (ponownie gruszka foto się przyda, dmuchanie ustami nie jest wskazane), a paproch nie przeszkadza w zdjęciach, lepiej odłożyć czyszczenie na później. W przypadku optyki bezpośredni dotyk to ostateczność. Paproch może okazać się tłustą drobiną, którą rozmażemy po soczewce.

W końcu jednak trzeba coś zrobić. Ewidentnie kłopotliwe zanieczyszczenia usuwamy ściereczką do optyki lub ściereczką z mikrofibry (mogą być delikatnie nawilżone). Najpierw spróbujmy usunąć brud dotykając go krawędzią ściereczki, nie wykonujmy od razu ruchu ścierającego. Unikajmy też zwykłego papieru czy chusteczek papierowych. Te wbrew pozorom mają własności ścierne.

Z drugiej strony nie ma też co przesadzać z ostrożnością, powłoka obiektywu nie jest aż tak delikatna, by pierwsze lepsze dotknięcie ją uszkodziło.

Jak dbać o korpus aparatu?

Korpus lustrzanki (a szczególnie ekran LCD) wymaga okresowej opieki (na przykład na koniec dnia). Czyścić możemy go albo wspomnianą gruszką foto, ściereczką z mikrofibry, ewentualnie pędzelkiem (najlepiej nylonowy – chrońmy włosie w międzyczasie, nie dotykajmy go też palcami).

Warto czasem przeczyścić takie miejsca jak komora akumulatora (akumulator i kartę wyjmujemy z aparatu, gdy długo nie używamy aparatu), zagłębienia muszli ocznej wizjera – jego soczewkę delikatnie przecieramy ściereczką do optyki.

Jak dbać o baterię aparatu?

Baterię (podobnie jak i kartę pamięci) wyjmujemy z lustrzanki gdy nie będziemy jej używać przez dłuższy czas (miesiące). Pamiętajmy by pozostawić ją naładowaną, ale mniej więcej w 2/3.

W trakcie sesji foto nie włączajmy i wyłączajmy lustrzanki co chwilę. To obciążenie dla baterii, a w praktyce aparat i tak nie zużywa energii, gdy nie fotografujemy.

Rozbita lub zalana lustrzanka – co robić?

To najgorszy scenariusz, ale niestety możliwy. Gdy uszkodzimy mechanicznie obudowę aparatu obiektywu nie starajmy się jej naprawiać na miejscu. Umieśćmy aparat w torbie i obejrzyjmy go dokładnie w domu, jeśli usunięcie uszkodzeń wymaga jakiejkolwiek siły lub uszkodzone jest wnętrze lepiej oddać aparat do serwisu.

Gdy zalejemy aparat, jak najszybciej:

• Umieśćmy go w suchym i czystym miejscu.
• Natychmiast wyjmijmy baterię i kartę pamięci.
• Następnie osuszmy miejsce styku obiektywu z korpusem, zdejmijmy obiektyw i połóżmy aparat na ściereczce (która dobrze wchłania wilgoć) bagnetem skierowany w dół, tak by woda mogła wyciec z wnętrza.

Gdy jesteśmy w 100% pewni, że aparat zalany jest tylko z zewnątrz, można skupić się na oczyszczeniu obudowy. Jeśli wilgoć spenetrowała wnętrze i osiadła na elementach optycznych, a co prawdopodobne też na elektronice, najlepiej udać się do serwisu.

Jak dbać o lustrzankę? Akcesoria

Oprócz czyszczenia lustrzanki po użyciu, warto pomyśleć o działaniach prewencyjnych przed sesją fotograficzną. Służą temu poniżej opisane akcesoria fotograficzne wśród których znajdziesz:

• ochrona wyświetlaczy
• osłona przeciwdeszczowa
• gruszka fotograficzna
• filtr ochronny na obiektyw
• osłona przeciwsłoneczna
• torby i plecaki

Wszystkie akcesoria fotograficzne w sklepie >

Ochrona wyświetlaczy

Ekran aparatu może być przypadkowo zarysowany (jak w smartfonie), a gdy korzystamy z wizjera, często brudzimy i tłuścimy monitor dotykając go policzkiem. Od czystości tego elementu aparatu zależy, jak ocenimy jakość wykonanych zdjęć, jak będzie widoczny obraz w słońcu.

Jeśli nie mamy fabrycznej osłony, to rozważmy naklejane na ekran podglądu szybki wykonanej z odpornego na zarysowania szkła. Wydatek kilkudziesięciu złotych może opłacić się, jeśli nie przechowujemy aparatu w etui.

Osłona przeciwdeszczowa

Zaawansowane modele lustrzanek mają korpus uszczelniony przed dostępem wilgoci do wnętrza aparatu. Lecz gdy trafimy na silne opady, nie oczekujmy cudów. Zawsze przyda się osłona przeciwdeszczowa. Przy sporadycznych ujęciach wystarczy zwykły parasol. Przy dłuższym fotografowaniu sięgnijmy po osłony przeciwdeszczowe. Wykonane z giętkiego przeźroczystego materiału i dostosowane do typu zamocowanego obiektywu. Dostęp do elementów kontrolnych aparatu zapewniają rękawy, przez które wkładamy ręce do wnętrza osłony.

Gruszka fotograficzna

Gruszka, za pomocą której przedmuchamy zanieczyszczone elementy aparatu, może być zakupiona w aptece. Jest to wtedy tak zwana gruszka higieniczna, która może mieć w sobie talk – dlatego po zakupie takiej gruszki, albo jeszcze przed, sprawdźmy, czy nie wydostaje się on z wydmuchiwanym powietrzem.

Najlepszym rozwiązaniem jest gruszka fotograficzna – w tym przypadku mamy pewność, że nie wprowadzi ona nam żadnych zanieczyszczeń, ma ona też końcówkę dostosowaną do penetracji zakamarków aparatu.

Filtr ochronny na obiektyw

Istnieją różne szkoły. Jedne sugerują, by filtr ochronny używać zawsze, inne negują jego przydatność. Prawda jest taka, że w przypadku naruszenia przedniej powierzchni obiektywu, lepiej by był to filtr (nawet jeśli jest drogi) niż soczewka.

Osłona przeciwsłoneczna

Osłona chroni nie tylko przed odblaskami wewnątrz obiektywu, przyda się też jako ochrona soczewki, gdy manewrujemy obiektywem wśród innych przedmiotów. Trzeba pamiętać, że taka osłona może przeszkadzać w fotografii z błyskiem, szczególnie z lampą wbudowaną (powoduje zacienienie części kadru), ale mimo wszystko to świetne zabezpieczenie.

Osłona pozwoli też odstawić obiektyw bez obaw, gdy nie zakładamy dekielka na przednią soczewkę – ale uwaga, stawianie obiektywu w pionie to ryzyko, że ktoś go niechcący przewróci.

Jaka torba do lustrzanki?

TENBA Skyline 7 Shoulder Bag - szaryCena od 69 zł

TENBA Skyline 13 - szaryCena od 148.85 zł

ThinkTank Retrospective 7 V2.0 PinestoneCena od 714 zł

Sony torba na kamerę / aparat LCS-U21 Large czarnaCena od 219 zł

ThinkTank Mirrorless Mover 30i Dark BlueCena od 179.9 zł

TENBA Skyline 8 Shoulder Bag - szaryCena od 149 zł

Lowepro Trekker LT SLX 120 czarnyCena od 289 zł

Lowepro Trekker LT HP 100 czarnyCena od 229 zł

ThinkTank SpeedTop Crossbody 10Cena od 510 zł

ThinkTank Secure Pocket Rocket szaro-zielonyCena od 51.9 zł

Tenba Cineluxe 24 czarnyCena od 1129 zł

ThinkTank SpeedTop Crossbody 15 GraphiteCena od 666 zł

Wandrd Wkład fotograficzny Camera Cube Essential DeepCena od 459 zł

Cullmann Malaga Action 200 brązowaCena od 109.9 zł

ThinkTank Secure Pocket Rocket czarnyCena od 51.9 zł

ThinkTank Retrospective 15 V2.0 PinestonCena od 1219 zł

Cullmann Amsterdam Maxima 335Cena od 289 zł

Lowepro Nova 180 AW II czarnyCena od 349 zł

Lowepro Nova 170 AW II czarnyCena od 319 zł

B&W Outdoor Cases Type 6700 Pomarańczowa z segregatoremCena od 1519 zł

Aparat nie pozostanie zawieszony na szyi cały czas, w końcu zechcemy go odłożyć. Na chwilę można położyć lustrzankę na stole (pamiętając by pasek na szyję nie zwisał w sposób ułatwiający jego szarpnięcie). Przechowywany lub transportowany aparat powinien znaleźć się w ochronnym pokrowcu. Wybór zależy od przyzwyczajeń i ilości sprzętu.

Lustrzanka z obiektywem zmieści się w torbie typu toploader, którą będziemy nosić przewieszoną przez ramię. Torby i plecaki przydadzą się posiadaczom dodatkowych akcesoriów.

Czyszczenie lustrzanki sprężonym powietrzem – dlaczego nie warto?

Kuszącą propozycją jest tak zwane sprężone powietrze. Unikajmy tego akcesorium w przypadku lustrzanki. Wylatujący z puszki gaz gwałtownie się rozpręża, osadza na czyszczonej powierzchni w postaci wilgoci, a nawet tłustych plam, potrafi mocno zmrozić powierzchnię. I zamiast czystości mamy uszkodzone wnętrze aparatu i więcej brudu niż wcześniej.

Polecane lustrzanki w Komputronik.pl

Canon EOS 2000D + obiektyw EF-S 18-55mm IS II + obiektyw EF 75-300mm IIICena od 3779.99 zł

Canon EOS 2000D + obiektyw EF-S 18-55 IS IICena od 2159 zł

Canon EOS 90D korpusCena od 4499 zł

Canon EOS 4000D + obiektyw EF-S 18-55 DC IIICena od 1999 zł

Canon EOS 2000D + obiektyw EF-S 18-55 DC IIICena od 2149 zł

Canon EOS 250D + obiektyw 18-55mm IS STMCena od 2999 zł

Canon EOS 2000D + EF-S 18-55 IS + 50/1.8 STMCena od 2799 zł

Canon EOS 90D + obiektyw 18-135 IS USMCena od 7499 zł

Mogą Cię zainteresować:

• Jaki aparat cyfrowy wybrać? Doradzamy
• Czym różnią się aparaty cyfrowe?
• Jaki aparat na wakacje 2018 wybrać?
• Dobra kamera 360 stopni – czym się cechuje?
• Jaka kamera sportowa? Porady, które ułatwią zakup