Forum: Czym odżywiali się gladiatorzy z Efezu?

Czym odżywiali się gladiatorzy z Efezu?

Rzymscy gladiatorzy byli w dużej mierze wegetarianami i po treningu pili jako tonik wzmacniający napój z roślinnego popiołu. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Wiedniu oraz Uniwersytetu w Bernie, którzy przeprowadzili badanie antropologiczne szkieletów z odkrytej w 1993 r. II-III-wiecznej nekropolii w Efezie.

Źródła historyczne wspominały, że gladiatorzy mieli własną dietę, która składała się z roślin strączkowych i ziaren. Współczesne dokumenty nazywały walczących niewolników zjadaczami jęczmienia (hordearii).

Wykorzystując spektroskopię, Austriacy i Szwajcarzy przeprowadzili analizę izotopów stałych węgla, azotu i siarki w kolagenie kości. Określali także stosunek strontu do wapnia w minerale kości.

W sumie akademicy zbadali szkielety 53 osób, w tym 22 gladiatorów. Wszyscy spożywali dużo roślin C3, takich jak jęczmień czy pszenica. U kilku ludzi znaleziono wskazówki świadczące o spożyciu roślin C4. Te ostatnie są typowe dla klimatu stepowego z małą ilością opadów i charakteryzują się wartościami δ13C mieszczącymi się w przedziale 9-14‰. W przypadku roślin C3 oscylują one w zakresie 20-35‰ (δ13C reprezentuje wyrażoną w promilach różnicę między zawartością 13C w próbce a zawartością w międzynarodowym standardzie; analogicznie liczy się wyrażone w formie delty wartości dla izotopów innych pierwiastków).

Wartości δ13C jednej kobiety pochowanej na cmentarzu gladiatorów oraz jednego gladiatora odbiegały od pozostałych. Wartości δ34S sugerują, że para wyemigrowała z innego rejonu albo jadła coś innego.

Ponieważ wszyscy jadali z grubsza to samo, termin hordearii wskazuje prawdopodobnie na odżywianie się przez gladiatorów jęczmieniem pośledniej jakości.

Wartości δ15N są niskie w porównaniu do innych stanowisk z czasów rzymskich. Prawdopodobną przyczyną wydaje się właśnie częsta konsumpcja warzyw (azot 15N określa bowiem poziom odżywienia produktami ze środowiska wodnego).

Ponieważ stosunki Sr/Ca okazały się u gladiatorów znacząco wyższe niż u współczesnych, może to sugerować, że tak jak wspominano w starożytnych tekstach, uciekali się do popiołu roślinnego w formie napoju (inaczej mówiąc, korzystali z bogatych w stront źródeł wapnia). Popioły roślinne były ewidentnie spożywane, by wzmocnić organizm po wysiłku fizycznym i sprzyjać lepszemu gojeniu kości. Czynności te przypominają nasze własne poczynania - po wysiłku zażywamy [w końcu] magnez i wapń, np. formie musujących tabletek - wyjaśnia Fabian Kanz z Wydziału Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Wiedniu.

źródło: kopalniawiedzy.pl/gladiatorzy-nekropolia-Efez-dieta-wegetarianie-izotopy-stale-kolagen-delta-mineral-kosci-stront-wapn-wegiel-azot-siarka-Fabian-Kanz,21241

Szczur śniady (Rattus rattus) – gatunek gryzonia z rodziny myszowatych (Muridae).

Jest nieco mniejszy od swojego krewniaka, szczura wędrownego. Długość ciała 16-23 cm, długość ogona 18-25 cm, masa ciała 175-300 g. Pysk ostro zakończony, duże uszy, cienkie i prawie nagie. Grzbiet ciała ubarwiony najczęściej na kolor szaro-brązowy, ale u różnych osobników występuje duża zmienność ubarwienia; od szarego poprzez różne barwy pośrednie aż do czarnego. Spodnia część ciała jaśniejsza. Ogon pokryty łuskami i rzadkim owłosieniem. Od szczura wędrownego różni się większymi uszami i dłuższym ogonem. Bardzo dobrze wspina się używając do tego swego ogona.

Prawdopodobnie pochodzi z południowo-wschodniej Azji. W Polsce występuje na nielicznych stanowiskach w dorzeczu Odry i w niektórych portach na wybrzeżu Bałtyku, ale jego zasięg nie jest dokładnie znany. Wiadomo, że w ostatnich latach jego liczebność znacznie się zmniejszyła – z wielu środowisk został wyparty przez swojego konkurenta szczura wędrownego.

Typowy gatunek synantropiczny. Przebywa wyłącznie w pobliżu siedzib ludzkich, gdzie zasiedla strychy, magazyny zbożowe, poddasza, hale targowe i różnego rodzaju zabudowania gospodarcze. Charakterystyczne, że w odróżnieniu od szczura wędrownego zajmuje zwykle wyższe kondygnacje budynków. Potrafi wspinać się po murach, można go spotkać w miejscach wydawałoby się mało prawdopodobnych. Często występuje w magazynach portowych. W czasach żaglowców to właśnie szczur śniady był częstym, choć niechcianym towarzyszem żeglarzy.

Aktywny nocą. W miejscach, gdzie nie jest płoszony, wykazuje aktywność całodobową. Jest wszystkożerny i mało wybredny pod względem odżywiania. Dzienna porcja pokarmu wynosi ok. 20 gramów. Rozmnaża się bardzo szybko. Okres rozrodczy trwa cały rok. Ciąża trwa od 20 do 24 dni, w jednym miocie samica rodzi od 3 do 15 młodych. W ciągu roku daje od 2 do 6 miotów. Młode rodzą się ślepe, oczy otwierają po kilkunastu dniach, a dojrzałość płciową osiągają po 3 – 6 miesiącach. Szczur śniady dożywa do 4 lat.

Jest gatunkiem bardzo szkodliwym z punktu widzenia człowieka. Podobnie, jak szczur wędrowny wyrządza duże szkody gospodarcze (niszczy żywność, przegryza instalacje elektryczne i inne, niszczy meble itd.). Ponadto pośredniczy w przenoszeniu wielu chorób, w tym wścieklizny i dżumy.W górskiej prowincji Chin - Junnanie - dżuma przenoszona przez szczura śniadego rejestrowana jest w źródłach historycznych już w 1772 r.[3]

/////////////
Jesli juz podajesz jakies informacje: zrodlo i co na ten temat sadzisz. Kopiowac newsy czy wikipedie jak widac tez potrafie.
EDIT: widze, ze zrodlo wyedytowales, reszta nadal aktualna

Całkowicie muszę się nie zgodzić z tą tezą, gdyż, δ13C9-14‰. jest dietą typowo północno wschodnią bardzo zbliżoną do (δ13C ale używano ją na dalekim wschodzie, natomiast wspomniany opis bardziej pasuje do wartości δ15N diet śródziemnomorskich w których wykrywa się resztki pokarmów ostryg, małży i innych lędzwiaków z rodziny kopalniawiedzy.pl/gladiatorzy-nekropolia-Efez-dieta... itp.

Jest to bardzo prawdopodobne, że większość gladiatorów była wegetarianami, jednak według mnie nie mieli innego wyjścia. Kto da niewolnikowi jakieś konkretne mięso do jedzenia ? Pewnie przypominało to teraźniejszą sytuacje żywieniowym naszych szpitali, to sobie dojadali jakieś liście na boku i wcale im się nie dziwie.

Hmmm, nam ostatnio na zajęciach z historii teatru i widowiska tłumaczono, że z tym niewolnictwem gladiatorów to tak trochę inaczej wyglądało. Rzadko kiedy zabijali się na arenach, częściej po prostu odnosili rany. Ale przede wszystkim byli naprawdę dobrze traktowani, bo to była "kosztowna inwestycja" ich panów.