Maziyar Yf's Reviews > جبر جغرافیا: چگونه جغرافیا مسیر سیاست جهانی را تعیین می‌کند

آنچه تیم مارشال در کتاب جبر جغرافیا – چگونه جغرافیا مسیر سیاست جهانی را تعیین می کند بیان کرده را می توان مانند مقدمه ای بر بحث عظیم جغرافیای سیاسی دانست ، این که چگونه جغرافیا و طبیعت همانند محیطی یک کشور و مردمان آنرا در بر گرفته و یا به بیانی دیگر چگونه همانند زندانی تعریف کرده که یک ملت چه بوده ، چه هستند و چه آینده ای خواهند داشت ، در حقیقت جغرافیا زندان ملت ها بوده و سرنوشتی محتوم و حتمی برای آنها مقدر کرده است ، اگرچه رهبرانی وجود داشته اند که با این زندان مخوف جنگیده و تلاش در ساختن سرنوشتی دیگر برای ملت خود داشته اند .
نویسنده ده نقطه از جغرافیای سیاسی جهان را مختصر بررسی کرده ، آمریکا ، روسیه ، چین واتحادیه اروپا ابرقدرت های فعلی جهان از نظر جغرافیا هر کدام مزایا و معایب خود را دارند که بر زندگی میلونها نفر اثر می گذارد ، روسیه به شدت از جانب دشت بازی مانند لهستان تهدید می شود ، در حقیقت از زمان ناپلئون هر مهاجمی از این مسیر عبور کرده ، همین مساله موجب شده که لهستان چه در زمان تزارها و یا چه در دوران رژیم کمونیستی بارها و بارها بلعیده شود و هر بار و با هزینه بسیار موجودیت خود را بدست آورد .
در میان قدرت مستقر یعنی آمریکا مساعد ترین شرایط جغرافیایی را دارد ، در میان دو اقیانوس و مسلط به راه های آبی جهان با نیرویی دریایی قوی ، سرزمینی سرشار از ثروت و همسایگانی ضعیف قدرت بی مانندی به آمریکا داده ، اگر چه به شدت از جانب چین در آمریکا لاتین و آفریقا تهدید می شود . از نگاه نویسنده آمریکا علاقه چندانی به نزاع همیشگی اروپا و روسیه ندارد و چین را تهدید اول خود می داند .
فصل های دیگر کتاب مناطقی هستند که گویی آماده انفجار هستند ، واضح است که اولین آنها خاورمیانه ( جالب آنکه کلمه خاورمیانه اولین بار توسط انگلیسیها استفاده شده و واژه صحیح تر غرب آسیاست) است ، منطقه ای که مرزهای آن توسط لردهای انگلیسی و سیاست مداران فرانسوی ترسیم شده . اکنون کوششی در جریان است که این خطوط را از نو با خون بکشند .
آنگونه که ساکنان خاورمیانه از جمله ما حس می کنیم این منطقه همواره به شکل خطرناکی شعله ور و آماده انفجار است ، نکبت استعمار انگلستان و کشورهای جعلی که در این منطقه کهن درست کرده یکی از دلایل آشوب و ناآرامی در این منطقه کهن بوده ، کشورهای عربستان سعودی ، اردن هاشمی ،عراق و اسراییل را انگلستان و سوریه و لبنان را فرانسه حیات بخشیده و رهبران این کشورها بدون آگاهی وشناخت از مردم و قبایل ، گروهی از مردم همیشه در تضاد با دین های مختلف و خاستگاه های فرهنگی متفاوت را تنها با کشیدن خطی به عنوان مرز زیر پرچم یک کشور گرد آورده اند ، نتیجه آن جنگ های داخلی همیشگی لبنان ، افغانستان و نزاع های دائم میان کشورهای غرب آسیا بوده .
هند و پاکستان ، بحران کره ،شمالگان ، آفریقا و آمریکای لاتین فصل های دیگر کتاب جبر جغرافیا هستند ، در تمامی آنها تیم مارشال ، کوه ها ، دشت ها و بیابان ها ، رودها و دریاچه ها و جنگلها و منابع طبیعی را عوامل همیشگی و اثر گذرا دانسته و رهبران را سطحی و زودگذر و تابع جغرافیا .
تیم مارشال کتاب را با زبانی ساده و به دور از هر گونه پیچیدگی نوشته ، کلام نویسنده طنزی تلخ دارد ، او با طعنه شیطنت و خباثت غرب را در عنوان غربی های ساده دل پوشانده ، هر چند که شاید در باطن با خواننده در تایید نقش استعمار همدل باشد . مارشال عوامل جغرافیایی را که در طول هزاران سال یکی از مهمترین عوامل شکل گیری و یا فروپاشی تمدن ها بوده اگرچه پررنگ و برجسته کرده اما اوهم اشاره ای داشته به این که ممکن است با پیشرفت دانش و فن آوری ، روزگاری دور یا نزدیک این عامل مهم اهمیت خود را از دست بدهد .
در پایان جبر جغرافیا کتابی ایست متفاوت ، که با فرد و سیاست های کوتاه مدت کاری ندارد ، به اعتقاد تیم مارشال جغرافیا که در تعیین تاریخ و سرنوشت ما به شدت موثر بوده ، آینده ما را هم مشخص خواهد کرد ، البته شاید با قدرتی کمتر