Celien's Reviews > Congo: een geschiedenis

Wanneer je de geschiedenis van Congo googelt is dit boek nog steeds de eerste en bijna enige suggestie voor Nederlandstalige lezers. In het jaar dat ik dit boek liet verstoffen op de kast, in 2019 en 2020, kwamen er gelukkig nieuwe "populaire" boeken uit, zoals Koloniaal Congo en Congo 1876-1914. Ik hoop dan ook echt dat we als Belgen binnenkort niet meer als voornaamste geschiedenisboek over Congo een Van Reybrouck in de kast hebben liggen.
Ik ben geen geschiedkundige, dus ik kan niet elke fout uit dit boek halen. Zelf leerde ik ze pas door een bespreking op de universiteit. De reviews van het boek zijn overwegend enorm goed. Dat komt voornamelijk doordat het boek kapstokken biedt voor mensen die, zoals ik, niets van de Congolese geschiedenis ken(d/n)en. Ik moet toegeven dat het mij een tijd later, tijdens mijn eigen onderzoek naar Belgisch Congo, zelfs handige vertrekpunten heeft geboden als beginner. Het boek beschrijft echt een immens lange periode op een zeer toegankelijke manier en haalt ook interessante problematieken over kolonisatie aan.
Als quasi-onwetende lezer merkte zelfs ik dat er op sommige momenten dingen mis zijn aan het verhaal, zoals het door Van Reybrouck wordt voorgesteld. De meest opvallende zijnde de geminimaliseerde rol van België bij de moord op Lumumba en de pure deus ex machina-rol van de Sovjet-Unie en de VS. Opstanden door Congolese rebellen worden steeds met machtige taal beschreven, zeker wanneer het gaat over misdaden tegen eigen bevolking. Het taalgebruik is opvallend heel anders, "neutraler", wanneer het over Belgische misdaden gaat. Het ligt er allemaal vingerdik op en ik hoop echt dat mensen hier meer bij stilstaan. Hoewel Van Reybrouck ook de geschiedenis van Congo voor de Europese aanwezigheid beschrijft, moeten we kritisch blijven denken over wiens geschiedenis we voorgeschoteld krijgen in dit boek. Het gebruik van getuigenissen als bron zie ik zelf als iets waardevol, maar soms strooit Van Reyckbrouck ook iets te veel met namen, tot het overbodige toe én natuurlijk: de betrouwbaarheid ervan is soms twijfelachtig. Het zijn maar korte bedenkingen en ik ben er zeker van dat er zich onder de reviews meer diepgaande kritische besprekingen bevinden.
Ik ben dan ook gestopt toen ik al een deel in de geschiedenis van onafhankelijk Congo zat rond, pagina 400. Ik vroeg me af of ik die nog zou moeten leren kennen door dit boek. 10 jaar na de publicatie van Congo: een geschiedenis ben ik blij dat er nu andere opties zijn, en dat het zelfs niet enkel meer kleppers van boeken hoeven te zijn.