Anton de Kom schreef in 1934 zijn baanbrekende boek over de geschiedenis van de slavernij in Suriname en de uitbuiting door de Nederlandse koloniale hAnton de Kom schreef in 1934 zijn baanbrekende boek over de geschiedenis van de slavernij in Suriname en de uitbuiting door de Nederlandse koloniale heersers. De praktijken waren vaak nog gruwelijker dan ik me realiseerde. Verkrachting, marteling, onmenselijke behandeling kwamen veel voor. De Nederlanders hebben het land niet veel goeds gebracht, het kortzichtige eigenbelang stond voorop, al waren er ook wel uitzonderingen. In het laatste hoofdstuk schrijft de Kom hoe hij zelf buitenspel gezet werd, behandeld werd als een gevaarlijke communist. Hij werd in 1945 in Duitsland vermoord. Het boek wordt nu weer meer gelezen, nu het slavernijverleden weer meer aandacht krijgt. Het boek heeft drie voorwoorden plus een korte inleiding van Judith de Kom, dochter van Anton. Het is geen licht boek om te lezen, maar wel verhelderend....more
Dit boek bevat ruim vijftig bijdragen van auteurs die een relatie hebben met Suriname. De vraagstelling aan de auteurs was om iets te schrijven over hDit boek bevat ruim vijftig bijdragen van auteurs die een relatie hebben met Suriname. De vraagstelling aan de auteurs was om iets te schrijven over het thema ‘Suriname en ik’. Dat levert een bont palet aan stukken op, met veel persoonlijke noten. Er is geen samenvattend hoofdstuk om overeenkomsten en verschillen te benoemen. Ik doe daarom zelf een poging. Vaak komt terug het trauma van de militaire staatsgreep in 1980 en de decembermoorden in 1982 en het feit dat Bouterse daarna toch president van het land kon worden. Advocaat Gerard Spong is hier het scherpste over. Een ander terugkerend thema is de rijkheid van de natuur in Suriname en de heimwee naar de geuren en kleuren. Suriname heeft een zeer diverse bevolking, mede ten gevolge van het kolonialisme. De voertaal is Nederlands, een taal die nergens anders in Zuid Amerika wordt gesproken. Het risico van isolement in de regio is dan ook aanwezig. Het boek bevat 250 bladzijden tekst, een fotobijlage van twintig bladzijden en een korte biografie van alle auteurs. Het boek geeft een indruk van de warmte en de diversiteit van het land dat door zijn geschiedenis nauw verbonden is met Nederland....more
Dit boekenweekessay neemt de lezer mee in de zoektocht van Raoul de Jong naar zijn identiteit. Hij maakt een bootreis van de Dominicaanse Republiek naDit boekenweekessay neemt de lezer mee in de zoektocht van Raoul de Jong naar zijn identiteit. Hij maakt een bootreis van de Dominicaanse Republiek naar Curaçao, hij duikt in de geschiedenis van Suriname en volgt de voetsporen van Anton de Kom, auteur van ‘Wij slaven van Suriname.’. De Jong is kind van een Surinaamse vader en een Nederlandse moeder, hij voelt zich thuis bij de reizigers, de reizende en dansende schrijvers, in wie hij zich herkent. Je moet je niet laten vastpinnen op wie je zou moeten zijn, een slaaf kan van binnen een koning zijn, zich bevrijden van zijn ketenen. De Jong zoekt die bevrijding in de literatuur. Dat weet hij over te dragen aan de lezer.
Ik had niet eerder een boek van Yvonne Keuls gelezen, maar nu dit boek als cadeau in de Nederlands Leest campagne is uitgebracht heb ik dat eindelijk Ik had niet eerder een boek van Yvonne Keuls gelezen, maar nu dit boek als cadeau in de Nederlands Leest campagne is uitgebracht heb ik dat eindelijk wel gedaan. En daar heb ik geen spijt van, ik had het eerder moeten doen. Wellicht toch een onbewuste vorm van onderschatting, van vooroordeel dus. Het boek werd oorspronkelijk in 1999 uitgegeven, niet lang na het overlijden van de moeder van de schrijfster, die nog in de negentiende eeuw was geboren en een Indisch verleden had. Yvonne schrijft een liefdevol portret van haar moeder, waarin juist ook haar hebbelijkheden uitgebreid aan bod komen. Ze keek op tegen mannen met status, maakte seksistische opmerkingen en was vaak egoïstisch. Maar ze was ook een vertelster, vol verhalen. Yvonne heeft dat van geen vreemde. We volgen haar moeders levensloop tot aan het einde en we horen ook veel over het verleden. Yvonne was een puber in de tweede Wereldoorlog, haar vader was Joods, overleefde de oorlog maar overleed kort daarna. Haar oudere zus overleed ook jong. Ik herkende een persoon die in het boek voorkomt, die als Indische kostganger bij het gezin inwoonde, genaamd meneer Campen. Hij had de merkwaardige gewoonte een aap als huisdier te houden. Ik had in 1963 op de HBS een leraar staatsinrichting, mr. van Campen. Dat was in Utrecht. Het was dezelfde man, zoveel jaren later. Susan Smit schreef een lofrede op het boek, als voorwoord. Het is een mooi en goed leesbaar cadeau dat ontroert en veel emotie oproept....more
In deze novelle is de hoofdpersoon een Hollandse man. In het eerste deel zien we hem als onderwijzer in een multiculturele school In Den Haag. Hij voeIn deze novelle is de hoofdpersoon een Hollandse man. In het eerste deel zien we hem als onderwijzer in een multiculturele school In Den Haag. Hij voelt zich niet echt thuis in zijn werk. Je proeft de vervreemding, maar ik vind het verhaal niet erg toegankelijk verteld, nogal brokkelig. Het tweede deel, getiteld 'De goudjakhals' vind ik beter te begrijpen. Hier gaat het om het huwelijk van de man met een Surinaamse vrouw, die verliefd wordt op een andere vrouw. De man toont zich van zijn onverdraagzame kant, scheldt haar uit voor 'pot' en kan die relatie niet hebben. Hij krijgt moorddadige fantasieen. Ondertussen schept hij op over zijn eigen machogedrag. in het derde deel, 'De zadeljakhals' komt de jaloezie tot een kookpunt, een gewelddadige confrontatie tussen de man en de vrouw en haar vriendin.
Ik vind het geen makkelijk toegankelijk boek. Astrid Roemer schrijft beeldend en ook expliciet: 'hij kon neuken als de beste, maar bij haar kreeg hij niets overeind.'
Astrid Roemer is als Surinaamse en lesbische vrouw sterk betrokken bij de thema's etniciteit en man-vrouw en vrouw-vrouwverhoudingen. Ze vertegenwoordigt een eigenzinnige stem in de Nederlandse literatuur. Haar schrijversschap is bekroond met hoge literaire onderscheidingen zoals de P.C. Hooftprijs en de grote prijs der Nederlandse letteren. Door haar begrip voor Desi Bouterse is ze in Nederland ook controversieel, maar dat maakt haar literaire stem niet minder relevant. Ik ben van plan nog enkele boeken van haar te lezen, die ik in bezit heb. Waaronder dit boekje, door haar gesigneerd met 'vriendelijke dank en liefs' . In 1989, voor mijn vader....more
A.L. Schneiders werkte tientallen jaren namens Nederland als diplomaat in buitenlandse Dienst, onder meer in Indonesië, diverse Afrikaanse landen, NieA.L. Schneiders werkte tientallen jaren namens Nederland als diplomaat in buitenlandse Dienst, onder meer in Indonesië, diverse Afrikaanse landen, Nieuw Zeeland en kleine eilandstaatjes in de Stille Zuidzee, zoals Tuvalu dat door de stijging van de zeespiegel dreigt te verdwijnen. Alex Schneiders was net als zijn bijna naamgenoot Carel Jan Schneider diplomaat. Carel Jan Schneider schreef onder de naam F. Springer verhalen, romans en beschouwingen, waarin hij zijn ervaringen in diverse landen verwerkte. Het oeuvre van Alex Schneiders is veel kleiner dan dat van Springer, maar ik zie toch wel overeenkomsten. Die hebben vermoedelijk te maken met de aard van hun werk. Als diplomaat kom je in heel andere en ook in steeds verschillende culturen. Als diplomaat heb je ook een officiële rol om je land te vertegenwoordigen. Tegelijkertijd zie en hoor je veel dat niet past binnen het sociaal wenselijke beeld van fatsoen en behoorlijke omgangsvormen: corruptie en machtsmisbruik bijvoorbeeld. Interessant vind ik de beschrijvingen van de blanke bewoners van het vroegere Rhodesie, dat na de val van Ian Smith Zimbabwe ging heten. De hoofdstad Salisbury werd Harare. Die oude blanke ‘bovenlaag’ moest afscheid nemen van het luxe leven in villa’s met bedienden, golfcourses, tennisbanen, parties met veel whisky, kortom van het geprivilegieerde koloniale leven. Schneiders beschrijft dit met lichte ironie, waarbij hij zeker ook niet vol lof schrijft over de zwarte mensen die de macht overnemen. In diverse Afrikaanse landen worden protserige paleizen voor zwarte koningen en keizers gebouwd. Het aardige van de verhalen is dat ze zijn geschreven door een man die dingen zelf heeft meegemaakt en dat goed onder woorden kon brengen. Bij beroepsschrijvers heb je nog wel eens het gevoel dat sommige verhalen voor hen niet echt essentieel zijn, maar alleen gemaakt worden omdat ze er nou eenmaal van moeten leven. Bij deze bundel, die uitkwam toen de auteur net met pensioen was gegaan, merk je dat de verhalen boeien en dat je er ook nog wat van opsteekt. Alex Schneiders werd geboren in 1925 en overleed in 2020. Het boek is alleen antiquarisch te krijgen. De auteur is tamelijk onbekend gebleven, maar dat ligt niet aan de kwaliteit van het werk. Daarom: vier sterren....more
Pramoedya Ananta Toer vertelt in het indrukwekkende titelverhaal ‘Een koude Kermis’ over het laatste bezoek aan zijn vader in de plaats Blora op Java.Pramoedya Ananta Toer vertelt in het indrukwekkende titelverhaal ‘Een koude Kermis’ over het laatste bezoek aan zijn vader in de plaats Blora op Java. Pramoedya is de oudste zoon. Hij komt net uit de gevangenis vanwege zijn rol in het Indonesische verzet. Hij ziet al zijn broertjes en zusjes. Zijn moeder en een van zijn zusjes zijn al overleden. Zijn vader ligt op sterven en neemt afscheid van het leven, gekweld door pijn. Toer beschrijft zijn achteruitgang en het verdriet van hemzelf en zijn zusjes. Hij verblijft enkele weken samen met zijn vrouw in Blora, alvorens weer naar zijn woonplaats Djakarta te gaan. Het verhaal is echt een ode aan de vader, die op het laatst alleen nog ijs wil eten, op zoek naar verkoeling. Naast deze novelle bevat de bundel drie verhalen die ook alle in Blora spelen, tegen de achtergrond van oorlog en geweld. Ik vind de bundel indrukwekkend, ook omdat Toer schrijft vanuit het Indonesisch perspectief en Nederland als koloniale mogendheid een belangrijke rol heeft gespeeld bij deze geschiedenis. Ook in de literatuur komt dit uiting. Vanaf Multatuli tot Adriaan van Dis is er door Nederlandse auteurs veel over Indie geschreven. Toer heeft zich niet alleen uitgesproken tegen Nederlandse overheersing maar ook tegen corruptie in Indonesië. Ook daar betaalde hij een tol voor. Hij heeft een flink deel van zijn leven in gevangenschap doorgebracht terwijl hij geen misdadiger was maar opkwam voor mensenrechten en democratie....more
Mooi portret en mooie ode van grootvader, na een veelbewogen leven in het vroegere Indië en later in Nederland met indrukwekkende fragmenten uit een dMooi portret en mooie ode van grootvader, na een veelbewogen leven in het vroegere Indië en later in Nederland met indrukwekkende fragmenten uit een dagboek dat in de oorlogsjaren werd geschreven, tijdens de Japanse bezetting van Java. Een boeiend familiedocument. ...more
Tjoet Nja Din was een prinses uit Atjeh die leefde in de tweede helft van de negentiende eeuw en volwassen was in de periode van de koloniale oorlogenTjoet Nja Din was een prinses uit Atjeh die leefde in de tweede helft van de negentiende eeuw en volwassen was in de periode van de koloniale oorlogen van Nederland tegen Atjeh. Tjoet Nja Din ontwikkelde zich tot een strijder voor de vrijheid van de bevolking van Atjeh. Die strijd kostte het leven van haar tweede echtgenoot. Zij zelf leefde de laatste jaren van haar leven in ballingschap. Skekely Lulofs schreef deze historische roman in 1948. Tegenwoordig is deze bekender in Indonesië dan in Nederland. Daar is de hoofdpersoon een nationale heldin, terwijl het verhaal van de charismatische en strijdvaardige prinses in Nederland weinig bekend is....more
Marie van Zeggelen woonde als jonge vrouw in het begin van de 20e eeuw met haar man op Celebes en beschrijft de koloniale verhoudingen waarin velen neMarie van Zeggelen woonde als jonge vrouw in het begin van de 20e eeuw met haar man op Celebes en beschrijft de koloniale verhoudingen waarin velen neerkeken op de inlanders en zij zelf ook niet helemaal ontkomt aan paternalisme, maar ze voelt toch duidelijk mee met de onderworpenen. Het feit dat ze dit woord gebruikte geeft al aan dat ze zich niet conformeerde aan de blanke bovenklasse. ...more
Loading...
