What do you think?
Rate this book
Ferdinand Bardamu #1
Podróż do kresu nocy
"Podróż do kresu nocy" (1932) to debiut Louisa-Ferdinanda Céline'a (1894-1961), uznawanego za jednego z największych pisarzy francuskich. Oparta na wątkach autobiograficznych powieść wywołała duże zainteresowanie krytyki i czytelników. Sukces wynikał z zastosowania przez autora zupełnie nowego i rewolucyjnego języka. Céline odwołuje się do języka mówionego, do argot, do wszelkiego rodzaju kolokwializmów. W niezwykle brutalnej, prowokacyjnej i niejednokrotnie szokującej formie przedstawia opis współczesności, którą można oddać jedynie poprzez krzyk i bunt.
560 pages, Paperback
First published January 1, 1932
About the author
Louis-Ferdinand Céline
156 books2,404 followersLouis-Ferdinand Céline, pen name of Dr. Louis-Ferdinand Destouches, is best known for his works Voyage au bout de la nuit (Journey to the End of the Night), and Mort à crédit (Death on the Installment Plan). His highly innovative writing style using Parisian vernacular, vulgarities, and intentionally peppering ellipses throughout the text was used to evoke the cadence of speech.
Louis-Ferdinand Destouches was raised in Paris, in a flat over the shopping arcade where his mother had a lace store. His parents were poor (father a clerk, mother a seamstress). After an education that included stints in Germany and England, he performed a variety of dead-end jobs before he enlisted in the French cavalry in 1912, two years before the outbreak of the First World War in 1914. While serving on the Western Front he was wounded in the head and suffered serious injuries—a crippled arm and headaches that plagued him all his life—but also winning a medal of honour. Released from military service, he studied medicine and emigrated to the USA where he worked as a staff doctor at the newly build Ford plant in Detroit before returning to France and establishing a medical practice among the Parisian poor. Their experiences are featured prominently in his fiction.
Although he is often cited as one of the most influential and greatest writers of the twentieth century, he is certainly viewed as a controversial figure. After embracing fascism, he published three antisemitic pamphlets, and vacillated between support and denunciation of Hitler. He fled to Germany and Denmark in 1945 where he was imprisoned for a year and declared a national disgrace. He then received amnesty and returned to Paris in 1951.
Kurt Vonnegut, Jr., Henry Miller, William Burroughs, and Charles Bukowski have all cited him as an important influence.
Translated Profiles:
Луи-Фердинанд Селин
Louis-Ferdinand Destouches was raised in Paris, in a flat over the shopping arcade where his mother had a lace store. His parents were poor (father a clerk, mother a seamstress). After an education that included stints in Germany and England, he performed a variety of dead-end jobs before he enlisted in the French cavalry in 1912, two years before the outbreak of the First World War in 1914. While serving on the Western Front he was wounded in the head and suffered serious injuries—a crippled arm and headaches that plagued him all his life—but also winning a medal of honour. Released from military service, he studied medicine and emigrated to the USA where he worked as a staff doctor at the newly build Ford plant in Detroit before returning to France and establishing a medical practice among the Parisian poor. Their experiences are featured prominently in his fiction.
Although he is often cited as one of the most influential and greatest writers of the twentieth century, he is certainly viewed as a controversial figure. After embracing fascism, he published three antisemitic pamphlets, and vacillated between support and denunciation of Hitler. He fled to Germany and Denmark in 1945 where he was imprisoned for a year and declared a national disgrace. He then received amnesty and returned to Paris in 1951.
Kurt Vonnegut, Jr., Henry Miller, William Burroughs, and Charles Bukowski have all cited him as an important influence.
Translated Profiles:
Луи-Фердинанд Селин
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 2,995 reviews
April 6, 2022
Poesy of twilight is nevertheless poetry…
Despite its pessimistic darkness Journey to the End of the Night is fraught with refined decadent romanticism.
“Take the highway to the end of the night. End of the night, end of the night. Take a journey to the bright midnight” – Jim Morrison.
Journey to the End of the Night was an inspiration to many rock musicians, poets and writers. Who of them didn’t wish to have one’s own journey to the end of the night? And who of the readers didn’t as well?
Journey to the End of the Night is surreal and picturesque but it isn’t a journey for everyone… For many creative minds it was a one way journey.
“This is a journey to the edge of the night, I've got no companions, only Céline's on my side. Don't need nothing from no one. The needle's in the red – nothing to lose, everything's dead” – Rowland S. Howard.
The sunsets in that African hell proved to be fabulous. They never missed. As tragic every time as a monumental murder of the sun! But the marvel was too great for one man alone. For a whole hour the sky paraded in great delirious spurts of scarlet from end to end; after that the green of the trees exploded and rose up in quivering trails to meet the first stars. Then the whole horizon turned gray again and then red, but this time a tired red that didn’t last long. That was the end. All the colors fell back down on the forest in tatters, like streamers after the hundredth performance. It happened every day at exactly six o’clock.
Despite its pessimistic darkness Journey to the End of the Night is fraught with refined decadent romanticism.
“Take the highway to the end of the night. End of the night, end of the night. Take a journey to the bright midnight” – Jim Morrison.
Journey to the End of the Night was an inspiration to many rock musicians, poets and writers. Who of them didn’t wish to have one’s own journey to the end of the night? And who of the readers didn’t as well?
Not much music left inside us for life to dance to. Our youth has gone to the ends of the earth to die in the silence of the truth. And where, I ask you, can a man escape to, when he hasn't enough madness left inside him? The truth is an endless death agony.
Journey to the End of the Night is surreal and picturesque but it isn’t a journey for everyone… For many creative minds it was a one way journey.
“This is a journey to the edge of the night, I've got no companions, only Céline's on my side. Don't need nothing from no one. The needle's in the red – nothing to lose, everything's dead” – Rowland S. Howard.
November 2, 2019
“Not much music left inside us for life to dance to. Our youth has gone to the ends of the earth to die in the silence of the truth. And where, I ask you, can a man escape to, when he hasn't enough madness left inside him? The truth is an endless death agony. The truth is death. You have to choose: death or lies. I've never been able to kill myself.”
Toni Servillo is Jep Gambardella in The Great Beauty
I watched the Italian film The Great Beauty the other day. The film opens with a quote by Louis-Ferdinand Céline. “Our journey is entirely imaginary. That is its strength.” The film, directed by Paolo Sorrentino, is without a doubt the most influential film on my life that I’ve had the pleasure to watch in a long time. I could talk about the lush truthful power of this film, but I don’t write movie reviews and this, after all, is a book review. After the movie ended and I was sitting there surprised that something was managing to keep the mitochondria working after my brain exploded, and also feeling a hyper awareness of the red corpuscles starting to bring animation back to my slackened muscles; I realized that I needed to expect more from myself. I wanted to write something, climb something, jump over something, capture a moment of perfection, drink cognac from the belly button of a Sudanese princess, and drive something really, really fast.
I decided to start by reading a book that has been sitting on my shelf for a decade called Journey to the end of the night, after all Sorrentino did begin his film with that quote by the French writer. I’ve never read Céline and not for the first nor for the last time I felt a bit foolish to be caught not knowing something, not knowing why Sorrentino would begin his film with that particular quote. There is a cynicism in the movie which would seem to create the opposite reaction in the viewer to how I felt, but the presentation of such revelations was so artfully accomplished that what was so inspiring for me was the creativity involved in revealing the truth.
Céline wanted to write a truthful novel. A novel that would state all those hidden thoughts and covert meanings that surround our communication with each other. Céline was pessimistic about humanity and wanted to call everybody out for really being just like him only everyone else is trapped in the conventions of secretly believing one thing and revealing quite another.
His character, Ferdinand Bardamu, deserts the French army during WW1 at the urging of his friend Léon Robinson. After all his government, the French government, is frankly trying to kill him. Anyone who had been to the front would understand that it wasn’t the Germans that were trying to kill him as much as it was the French officers who kept insisting that he do something foolish like rush entrenched soldiers with machine guns. Robinson is an interesting character. He keeps turning up all throughout the book. He is a more pessimistic, more selfish, more hapless version of Bardamu. A doppelgänger that embraces all the worst elements of his own basic nature.
”Lying, fucking, dying. A law had just been passed prohibiting all other activity.”
Céline was also in the war and actually won a medal for heroism. He was shot in the arm and wounded grievously enough to take him out of the action. Like Bardamu he went to medical school. In this book he lampoons the medical profession not only the doctors, but the people seeking medical help. Céline and Bardamu both spend time in Africa working for a company. Little is known about the time Céline spent in Africa which would indicate that it probably did not go well. It certainly did not go well for Bardamu, so poorly in fact that he was contemplating returning to the war.
“The sadness of the world has different ways of getting to people, but it seems to succeed almost every time.”
Bardamu is sold into slavery as a rower on a ship. The simplicity of his existence at the oars was actually for a while almost like a vacation from life. When they reach America he jumps ship believing that finally in the land of milk and honey he can achieve some level of happiness. America reminded him of his American girlfriend that he had for a short time in Paris. ”Obviously Lola was nuts with happiness and optimism, like all people on the good side of life, the ones wit privilege, health, security, who still have a long time to live.” America is not the best place for a lazy cynic. The prosperous optimism, wrapped in a can-do attitude was leaving Bardamu feeling exposed with his shield of skepticism buckling under the pressure.
”Misery is like some horrible woman you’ve married. Maybe it’s better to end up loving her a little than to knock yourself out beating her all your life.”
Céline went from hero to anti-hero during the 1930s when he embraced Fascism. He was antisemitic and during the war became a collaborator with the Nazis. After Germany’s defeat he fled to Denmark. While away he was convicted of being a collaborator and sentenced to jail time. In 1951 he was granted amnesty and returned to France. You would think such a natural cynic would find the pageantry of Hitler’s Third Reich, a twisted version of Disneyland, too nauseating to embrace, but obviously his anti-semitism and his vociferous denial of the holocaust allowed him to swallow the rest.
Louis-Ferdinand Céline
This book is a scattershot of ideas with a meandering plot and does sometimes overreach with ideas presented with too heavy a hand when just a light slap will do.There are moments in the book when I was reminded of Henry Miller, Joseph Heller, or Thomas Pynchon. Black humor weaves in and out of the paragraphs keeping the cynicism from slipping on concrete shoes. At least now when I rewatch The Great Beauty or come across a reference to Céline in a book I can nod sagely and feel some satisfaction in not being one step behind.
Toni Servillo is Jep Gambardella in The Great Beauty
I watched the Italian film The Great Beauty the other day. The film opens with a quote by Louis-Ferdinand Céline. “Our journey is entirely imaginary. That is its strength.” The film, directed by Paolo Sorrentino, is without a doubt the most influential film on my life that I’ve had the pleasure to watch in a long time. I could talk about the lush truthful power of this film, but I don’t write movie reviews and this, after all, is a book review. After the movie ended and I was sitting there surprised that something was managing to keep the mitochondria working after my brain exploded, and also feeling a hyper awareness of the red corpuscles starting to bring animation back to my slackened muscles; I realized that I needed to expect more from myself. I wanted to write something, climb something, jump over something, capture a moment of perfection, drink cognac from the belly button of a Sudanese princess, and drive something really, really fast.
I decided to start by reading a book that has been sitting on my shelf for a decade called Journey to the end of the night, after all Sorrentino did begin his film with that quote by the French writer. I’ve never read Céline and not for the first nor for the last time I felt a bit foolish to be caught not knowing something, not knowing why Sorrentino would begin his film with that particular quote. There is a cynicism in the movie which would seem to create the opposite reaction in the viewer to how I felt, but the presentation of such revelations was so artfully accomplished that what was so inspiring for me was the creativity involved in revealing the truth.
Céline wanted to write a truthful novel. A novel that would state all those hidden thoughts and covert meanings that surround our communication with each other. Céline was pessimistic about humanity and wanted to call everybody out for really being just like him only everyone else is trapped in the conventions of secretly believing one thing and revealing quite another.
His character, Ferdinand Bardamu, deserts the French army during WW1 at the urging of his friend Léon Robinson. After all his government, the French government, is frankly trying to kill him. Anyone who had been to the front would understand that it wasn’t the Germans that were trying to kill him as much as it was the French officers who kept insisting that he do something foolish like rush entrenched soldiers with machine guns. Robinson is an interesting character. He keeps turning up all throughout the book. He is a more pessimistic, more selfish, more hapless version of Bardamu. A doppelgänger that embraces all the worst elements of his own basic nature.
”Lying, fucking, dying. A law had just been passed prohibiting all other activity.”
Céline was also in the war and actually won a medal for heroism. He was shot in the arm and wounded grievously enough to take him out of the action. Like Bardamu he went to medical school. In this book he lampoons the medical profession not only the doctors, but the people seeking medical help. Céline and Bardamu both spend time in Africa working for a company. Little is known about the time Céline spent in Africa which would indicate that it probably did not go well. It certainly did not go well for Bardamu, so poorly in fact that he was contemplating returning to the war.
“The sadness of the world has different ways of getting to people, but it seems to succeed almost every time.”
Bardamu is sold into slavery as a rower on a ship. The simplicity of his existence at the oars was actually for a while almost like a vacation from life. When they reach America he jumps ship believing that finally in the land of milk and honey he can achieve some level of happiness. America reminded him of his American girlfriend that he had for a short time in Paris. ”Obviously Lola was nuts with happiness and optimism, like all people on the good side of life, the ones wit privilege, health, security, who still have a long time to live.” America is not the best place for a lazy cynic. The prosperous optimism, wrapped in a can-do attitude was leaving Bardamu feeling exposed with his shield of skepticism buckling under the pressure.
”Misery is like some horrible woman you’ve married. Maybe it’s better to end up loving her a little than to knock yourself out beating her all your life.”
Céline went from hero to anti-hero during the 1930s when he embraced Fascism. He was antisemitic and during the war became a collaborator with the Nazis. After Germany’s defeat he fled to Denmark. While away he was convicted of being a collaborator and sentenced to jail time. In 1951 he was granted amnesty and returned to France. You would think such a natural cynic would find the pageantry of Hitler’s Third Reich, a twisted version of Disneyland, too nauseating to embrace, but obviously his anti-semitism and his vociferous denial of the holocaust allowed him to swallow the rest.
Louis-Ferdinand Céline
This book is a scattershot of ideas with a meandering plot and does sometimes overreach with ideas presented with too heavy a hand when just a light slap will do.There are moments in the book when I was reminded of Henry Miller, Joseph Heller, or Thomas Pynchon. Black humor weaves in and out of the paragraphs keeping the cynicism from slipping on concrete shoes. At least now when I rewatch The Great Beauty or come across a reference to Céline in a book I can nod sagely and feel some satisfaction in not being one step behind.
August 9, 2021
(Book 648 from 1001 books) - Voyage Au Bout De La Nuit = Journey to The End of The Night, Louis-Ferdinand Céline
Journey to the End of the Night (1932) is the first novel by Louis-Ferdinand Céline.
This semi-autobiographical work describes antihero Ferdinand Bardamu.
Bardamu is involved with World War I, colonial Africa, and post–World War I United States (where he works for the Ford Motor Company), returning in the second half of the novel to France, where he becomes a medical doctor and establishes a practice in a poor Paris suburb, the fictional La Garenne-Rancy.
The novel also satirizes the medical profession and the vocation of scientific research.
The disparate elements of the work are linked together by recurrent encounters with Léon Robinson, a hapless character whose experiences parallel, to some extent, Bardamu's experiences.
تاریخ نخستین خوانش: روز بیست و هشتم ماه فوریه سال 1995میلادی
عنوان: سفر به انتهای شب؛ نویسنده: لوئی فردینان سلین؛ مترجم: فرهاد غبرائی؛ تهران، جامی، 1373؛ در 534ص؛ شابک 9645620333؛ چاپ سوم 1383؛ چاپ چهارم 1385؛ چاپ پنجم 1394؛ موضوع: داستانهای نویسندگان فرانسه - سده 20م
کسی که از آینده حرف بزند، مخش معیوب است؛ لوئی فردینان سلین
داستان «فردینان باردومو» را روایت میکند، که در بین سالهای جنگ جهانگیر نخست، تا جنگ جهانگیر دوم زندگی میکرد؛ او از روزهای جوانی خویش میگوید، که بیشتر به ولگردی و خوشگذرانی بگذشته؛ داستان خود «سلین» است؛ رمان «سفر به انتهای شب»، یکی از شاهکارهای ادبيات «فرانسه» است؛ هنگامی که دکتر «لویی فردینان سلین»، در سن سی و هشت سالگی، دستنویس همین رمان خود «سفر به انتهای شب» را، برای چاپ و نشر فرستاد، ناشرش ایشان را همتای «شكسپیر»، «دانته» و ...؛ خواند، و پس از انتشار نیز، رمان موفقی بوده است
اثری نیمه-زیستنامه و نیمه-خیال انگیز است؛ «فردینان باردومو» همانند «سلین» یک پزشک و فردی بداخلاق است؛ دیگران را و رسم و رسوم جاری بین آنان را، کوچک میشمارد، هماره غرغر میکند، و دلش میخواهد حرفش را در با واژگان کوتاه بیان کند؛ نام او (فردینان) هم مشابه نام نویسنده است؛ این داستان برنده ی جایزهٔ ی «نودو» شده است؛ «چارلز بوکوفسکی»، شاعر و نویسنده ی «آمریکایی»، درباره ی این اثر میگویند: «سفر به انتهای شب بهترین کتابیست که در دوهزار سال گذشته نگاشته شده است»؛
تاریخ بهنگام رسانی 20/06/1399هجری خورشیدی؛ 17/05/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
Journey to the End of the Night (1932) is the first novel by Louis-Ferdinand Céline.
This semi-autobiographical work describes antihero Ferdinand Bardamu.
Bardamu is involved with World War I, colonial Africa, and post–World War I United States (where he works for the Ford Motor Company), returning in the second half of the novel to France, where he becomes a medical doctor and establishes a practice in a poor Paris suburb, the fictional La Garenne-Rancy.
The novel also satirizes the medical profession and the vocation of scientific research.
The disparate elements of the work are linked together by recurrent encounters with Léon Robinson, a hapless character whose experiences parallel, to some extent, Bardamu's experiences.
تاریخ نخستین خوانش: روز بیست و هشتم ماه فوریه سال 1995میلادی
عنوان: سفر به انتهای شب؛ نویسنده: لوئی فردینان سلین؛ مترجم: فرهاد غبرائی؛ تهران، جامی، 1373؛ در 534ص؛ شابک 9645620333؛ چاپ سوم 1383؛ چاپ چهارم 1385؛ چاپ پنجم 1394؛ موضوع: داستانهای نویسندگان فرانسه - سده 20م
کسی که از آینده حرف بزند، مخش معیوب است؛ لوئی فردینان سلین
داستان «فردینان باردومو» را روایت میکند، که در بین سالهای جنگ جهانگیر نخست، تا جنگ جهانگیر دوم زندگی میکرد؛ او از روزهای جوانی خویش میگوید، که بیشتر به ولگردی و خوشگذرانی بگذشته؛ داستان خود «سلین» است؛ رمان «سفر به انتهای شب»، یکی از شاهکارهای ادبيات «فرانسه» است؛ هنگامی که دکتر «لویی فردینان سلین»، در سن سی و هشت سالگی، دستنویس همین رمان خود «سفر به انتهای شب» را، برای چاپ و نشر فرستاد، ناشرش ایشان را همتای «شكسپیر»، «دانته» و ...؛ خواند، و پس از انتشار نیز، رمان موفقی بوده است
اثری نیمه-زیستنامه و نیمه-خیال انگیز است؛ «فردینان باردومو» همانند «سلین» یک پزشک و فردی بداخلاق است؛ دیگران را و رسم و رسوم جاری بین آنان را، کوچک میشمارد، هماره غرغر میکند، و دلش میخواهد حرفش را در با واژگان کوتاه بیان کند؛ نام او (فردینان) هم مشابه نام نویسنده است؛ این داستان برنده ی جایزهٔ ی «نودو» شده است؛ «چارلز بوکوفسکی»، شاعر و نویسنده ی «آمریکایی»، درباره ی این اثر میگویند: «سفر به انتهای شب بهترین کتابیست که در دوهزار سال گذشته نگاشته شده است»؛
تاریخ بهنگام رسانی 20/06/1399هجری خورشیدی؛ 17/05/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
November 11, 2017
(...)Τί τρελοκομείο η στερημένη ζωή! Μια τάξη είναι η ζωή, κι η πλήξη είναι ο παιδονόμος της, που διαρκώς σε κατασκοπεύει. πρέπει πάση θυσία να μοιάζεις απασχολημένος με κάτι πολύ συναρπαστικό, ειδάλλως πλακώνει και σου ροκανίζει το μυαλό. ΄Οταν η μέρα δεν είναι τίποτα άλλο από ένα σκέτο εικοσιτετράωρο, δεν υποφέρεται. Μια μακριά, σχεδόν αβάσταχτη ηδονή πρέπει να είναι η μέρα, μία μακριά συνουσία, θες δε θες.
Σου κατεβαίνουν λοιπόν σιχαμερές σκέψεις, όσο σ' αποβλακώνει η ανάγκη, όσο μέσα στο κάθε σου δευτερόλεπτο στριμώχνεται ένας πόθος για χίλια άλλα πράγματα, ένας πόθος για αλλού.."
Γιγαντιαίος συγγραφέας,μοναδικός και ανεπανάληπτος.
Είναι ο γιατρός των αθεράπευτων,των εκτυφλωτικά σκοτεινών ιδεωδών,των βαρύθυμων συνειδησιακά υπάρξεων που ταυτίζονται μαζικά στη μύηση της ψυχής του μέσα στη νύχτα,αθόρυβα και σταδιακά.
Ο Σελίν, ωμός,θρασύς,κυνικός,φυλακισμένος,έμπειρος,βίαιος και αθεράπευτα συμφιλιωμένος με την αλήθεια, τη ζοφερή επιθυμία των- ρεαλιστών-να παρηγορηθούν στα βίαια λόγια της τέχνης του και των -ρομαντικών-να εξομοιωθούν με την τραγική παραδοχή του πραγματικού κόσμου.
Τα κατάφερε.
Με εξουθένωσε.
Με πόνεσε.
Με μύησε στην συνείδηση του.
Με λέρωσε με αίμα.
Με βύθισε στο βαθύ σκοτάδι του βόθρου ενός απαθή κυνισμού απόλυτα υπαρκτού.
Μου πέταξε πολλή λάσπη φρικτής απεικόνισης της ανθρώπινης απόγνωσης,της μιζέριας,του πόνου, της κατάντιας,της θεραπευμένης ��ήθης.
Με τρόμαξε η μετουσίωση της γνώσης του σε ΑΠΟΓΝΩΣΗ.
Δεν υπάρχει ελπίδα,ούτε νόημα οντολογικό. Δεν υπάρχει αγάπη,όνειρο,ευχαρίστηση,πληρότητα.
Δεν υπάρχει ζω��-ιδιαιτέρως για τους φτωχούς και τους διαφορετικούς-απο κάθε άποψη,που τους ορίζουν οι βάρβαροι και οι δυνατοί του κόσμου αυτού.
Τα μηνύματα του Ταξιδιού στο αναρχικό σκοτάδι θα είναι τα λάβαρα των απανταχού καταπιεσμένων και πνευματικά πεινασμένων.
Η αγάπη αποδεδειγμένα είναι μόνο ένα άλλοθι, μια υποκρισία,μια κοροϊδία που σκοπό έχει να ανακουφίζει τα κτηνώδη ανθρώπινα ένστικτα.
Δεν υπάρχει καμία αξία,κανένα ιδεώδες. Αισθήματα,πεποιθήσεις,συνειδήσεις,βαθιά νοήματα,ιδανικά, αποτελούν όλα το Νόημα του Ταξιδιού.
Ενός Ταξιδιού που οδηγεί στο απόλυτο μηδέν.
Σε έναν ατελεύτητο κύκλο γύρω απο την ύπαρξη μας μέσα στον όλεθρο της καθημερινότητας.
Ειρηνικής ή πολεμικής καθημερινότητας,που έχει πάντα έναν κοινό εχθρό: το δέος μπροστά στην αλήθεια του αφανισμού μας ως πνευματικές και υλικές υπάρξεις και την κόπωση μπροστά στη ζωή.
Μια ζωή που καταδίκασε την ανθρωπότητα να νοσεί ανίατα. Μια ζωή αποδομημένη,ανοιχτή προς την πύλη του θανάτου και φιλική με τους κανόνες της υλικής εσχατολογίας.
Μια ζωή ανθρώπινη και εξεγερμένη μα καθόλου ανθρωπιστική και ελεύθερη.
"Εσκεμμένη άρνηση παντός νοήματος, που καταλήγει,παρ'όλα αυτά,αδιαλείπτως,σε ένα νόημα:ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΑ ΤΟΥ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΑΚΑΤΗΣ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ"
Αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο,θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αντιμυθιστόρημα.
Δεν μετουσιώνει,δεν καθοδηγεί,δεν φωτίζει,δεν ελπίζει,δεν εξιλεώνει.
Σου δίνει λίγο χρόνο εκμάθησης της ζωής, δηλαδή σου κόβει εισιτήριο για να μπεις στην ουρά της ματαιοπονίας του θανάτου.
Είναι γεμάτο πικρία,λοιδορία και σαρκασμό προς όλους.
Ανοίγει τις σάπιες κοιλιές του καπιταλισμού,του σοσιαλισμού, του χριστιανισμού και πετάει εξω τα βρομερά εντόσθια όλων των κλεπτοκρατικών κοιλαράδων που κρατούν τους φτωχούς στη βροχή και τους πλούσιους στη λιακάδα.
Άλλωστε το Ταξίδι σε προϊδεάζει εξαρχής:
Τίποτα δεν φωτίζει το Σκότος.
Ο φόβος του θανάτου πυορροεί συνεχώς αλλά δεν μπορεί με τίποτα να παραχαραχτεί αυτό το Ταξίδι. Είναι μοναδικό και διαχρονικό.
Υποκλίνομαι γιατρέ στην αλήθεια σου και στα λερά ακαδημαϊκά σου εφόδια.
Υποκλίνομαι στην ηγεμονική σου τρέλα και την απίστευτη πικρία που σε εμπόδισε προφανώς να εμφανιστείς ως ελευθερωτής.
Δέσμιος και συ. Δέσμιοι και μεις.
Αυτό το τραγούδι μου κόλλησε στο μυαλό διαβάζοντας τις πρώτες ακόμα σελίδες του Ταξιδιού.
«Τώρα θα δεις μες στης ψυχής τα υπόγεια
τραπέζι με ψωμί, νερό κι αλάτι
τώρα που δεν υπάρχουνε διόδια
που πέφτει σαν ζεστή βροχή η αγάπη».
Διαβάστε το.
Καλή ανάγνωση.
Πολλούς ασπασμούς!!
Σου κατεβαίνουν λοιπόν σιχαμερές σκέψεις, όσο σ' αποβλακώνει η ανάγκη, όσο μέσα στο κάθε σου δευτερόλεπτο στριμώχνεται ένας πόθος για χίλια άλλα πράγματα, ένας πόθος για αλλού.."
Γιγαντιαίος συγγραφέας,μοναδικός και ανεπανάληπτος.
Είναι ο γιατρός των αθεράπευτων,των εκτυφλωτικά σκοτεινών ιδεωδών,των βαρύθυμων συνειδησιακά υπάρξεων που ταυτίζονται μαζικά στη μύηση της ψυχής του μέσα στη νύχτα,αθόρυβα και σταδιακά.
Ο Σελίν, ωμός,θρασύς,κυνικός,φυλακισμένος,έμπειρος,βίαιος και αθεράπευτα συμφιλιωμένος με την αλήθεια, τη ζοφερή επιθυμία των- ρεαλιστών-να παρηγορηθούν στα βίαια λόγια της τέχνης του και των -ρομαντικών-να εξομοιωθούν με την τραγική παραδοχή του πραγματικού κόσμου.
Τα κατάφερε.
Με εξουθένωσε.
Με πόνεσε.
Με μύησε στην συνείδηση του.
Με λέρωσε με αίμα.
Με βύθισε στο βαθύ σκοτάδι του βόθρου ενός απαθή κυνισμού απόλυτα υπαρκτού.
Μου πέταξε πολλή λάσπη φρικτής απεικόνισης της ανθρώπινης απόγνωσης,της μιζέριας,του πόνου, της κατάντιας,της θεραπευμένης ��ήθης.
Με τρόμαξε η μετουσίωση της γνώσης του σε ΑΠΟΓΝΩΣΗ.
Δεν υπάρχει ελπίδα,ούτε νόημα οντολογικό. Δεν υπάρχει αγάπη,όνειρο,ευχαρίστηση,πληρότητα.
Δεν υπάρχει ζω��-ιδιαιτέρως για τους φτωχούς και τους διαφορετικούς-απο κάθε άποψη,που τους ορίζουν οι βάρβαροι και οι δυνατοί του κόσμου αυτού.
Τα μηνύματα του Ταξιδιού στο αναρχικό σκοτάδι θα είναι τα λάβαρα των απανταχού καταπιεσμένων και πνευματικά πεινασμένων.
Η αγάπη αποδεδειγμένα είναι μόνο ένα άλλοθι, μια υποκρισία,μια κοροϊδία που σκοπό έχει να ανακουφίζει τα κτηνώδη ανθρώπινα ένστικτα.
Δεν υπάρχει καμία αξία,κανένα ιδεώδες. Αισθήματα,πεποιθήσεις,συνειδήσεις,βαθιά νοήματα,ιδανικά, αποτελούν όλα το Νόημα του Ταξιδιού.
Ενός Ταξιδιού που οδηγεί στο απόλυτο μηδέν.
Σε έναν ατελεύτητο κύκλο γύρω απο την ύπαρξη μας μέσα στον όλεθρο της καθημερινότητας.
Ειρηνικής ή πολεμικής καθημερινότητας,που έχει πάντα έναν κοινό εχθρό: το δέος μπροστά στην αλήθεια του αφανισμού μας ως πνευματικές και υλικές υπάρξεις και την κόπωση μπροστά στη ζωή.
Μια ζωή που καταδίκασε την ανθρωπότητα να νοσεί ανίατα. Μια ζωή αποδομημένη,ανοιχτή προς την πύλη του θανάτου και φιλική με τους κανόνες της υλικής εσχατολογίας.
Μια ζωή ανθρώπινη και εξεγερμένη μα καθόλου ανθρωπιστική και ελεύθερη.
"Εσκεμμένη άρνηση παντός νοήματος, που καταλήγει,παρ'όλα αυτά,αδιαλείπτως,σε ένα νόημα:ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΑ ΤΟΥ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΑΚΑΤΗΣ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ"
Αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο,θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αντιμυθιστόρημα.
Δεν μετουσιώνει,δεν καθοδηγεί,δεν φωτίζει,δεν ελπίζει,δεν εξιλεώνει.
Σου δίνει λίγο χρόνο εκμάθησης της ζωής, δηλαδή σου κόβει εισιτήριο για να μπεις στην ουρά της ματαιοπονίας του θανάτου.
Είναι γεμάτο πικρία,λοιδορία και σαρκασμό προς όλους.
Ανοίγει τις σάπιες κοιλιές του καπιταλισμού,του σοσιαλισμού, του χριστιανισμού και πετάει εξω τα βρομερά εντόσθια όλων των κλεπτοκρατικών κοιλαράδων που κρατούν τους φτωχούς στη βροχή και τους πλούσιους στη λιακάδα.
Άλλωστε το Ταξίδι σε προϊδεάζει εξαρχής:
Τίποτα δεν φωτίζει το Σκότος.
Ο φόβος του θανάτου πυορροεί συνεχώς αλλά δεν μπορεί με τίποτα να παραχαραχτεί αυτό το Ταξίδι. Είναι μοναδικό και διαχρονικό.
Υποκλίνομαι γιατρέ στην αλήθεια σου και στα λερά ακαδημαϊκά σου εφόδια.
Υποκλίνομαι στην ηγεμονική σου τρέλα και την απίστευτη πικρία που σε εμπόδισε προφανώς να εμφανιστείς ως ελευθερωτής.
Δέσμιος και συ. Δέσμιοι και μεις.
Αυτό το τραγούδι μου κόλλησε στο μυαλό διαβάζοντας τις πρώτες ακόμα σελίδες του Ταξιδιού.
«Τώρα θα δεις μες στης ψυχής τα υπόγεια
τραπέζι με ψωμί, νερό κι αλάτι
τώρα που δεν υπάρχουνε διόδια
που πέφτει σαν ζεστή βροχή η αγάπη».
Διαβάστε το.
Καλή ανάγνωση.
Πολλούς ασπασμούς!!
July 1, 2019
هنگامی که در آن دنیا فرشتگان نکیر و منکر بپرسند که در آن جهان چه کردهای؟
خواهم گفت نماز نخواندهام اما سلین چرا
خواهم گفت نماز نخواندهام اما سلین چرا
November 27, 2023
Huge crush! We have said so badly about Celine that I refused to read it for a long time, and then I wanted to make up my mind. Hateful, Celine? Certainly, but not in "Voyage au bout de la nuit," where, on the contrary, he dismantles one by one the mechanisms that lead to hatred with ruthless clarity. (The character's problem is that by way of provocation and an odious provocation, I admit, he ended up falling into the ways he denounces.) There are no illusions about human nature, no frills, no indulgence in a pseudo-fraternity, but attempts to take a step back from what destroys the human being and try to learn to live despite it or instead with it. There is a contradictory mix between despair and the desire to live against all odds in this flayed man, which I find magnificent and could help most of us. Because it is not to veil the eyes that make progress but to look things in the face and laugh about them if one can, I think Celine's outlook on life will stay with me for a long time. "Journey to the End of the Night" is a great book.
And too bad for "political correctness"! It is the truth that helps us, not the lie.
And too bad for "political correctness"! It is the truth that helps us, not the lie.
January 7, 2021
این کتاب بعنوان هدیه به من رسید، از دوست عزیزی که در اولین روز آشنایی، بخشش بیکرانش شامل حال من حقیر شد.
از روز گرفتنش تا به حالا، حدودا پانزده ماه میگذره. پس در درجه اول، تشکر میکنم از این انسان مهربان.
و اما خود کتاب، خب در نگاه اول خیلی نگران بودم، اینکه تابحال از سلین چیزی نخونده بودم به کنار، اما دلیل اصلی این بود که اولین چیزی که خواننده میبینه، یک کتاب پونصد و خردهای صفحه، با یک فونت ریز و متن به هم چسبیدهاس!
اوایل، انتظار داشتم با یک داستان متوسط و یک نویسنده پر حرف طرف باشم.
که البته از حق نگذریم، سلین بشدت پرحرفه! :))
اما، پرحرفِ دلنشین!
گاهی پیش میاد که یک نویسنده الکی متن رو کش داده و سعی کرده چیزی رو شرح بده ولی ناکام مونده، اما سلین با اینکه پرحرفی کرده ولی بعیده که خواننده رو بیحوصله کنه، لااقل برای من که اینطور بود...
خط داستانی کتاب، انقدر بالا و پایین داره، انقدر افت و خیز داره، انقدر زیبا تار و پودش به هم تنیده شده که حالا، بعد از اتمام کتاب، یاد اوایلش که میافتم میگم محاله اون داستان، همین باشه!!
خواننده با قهرمان داستان پیش میره، اول کتاب، هم اون قهرمان و هم خواننده هر دو تر و تمیز و ترگل و جوان و بشاش سفرشون رو شروع میکنن...
حالا برعکس، در آخر کتاب، روی صورت قهرمان داستان و همچنین خواننده چروک افتاده! هر دو در فکر و هر دو پیر از این سفر...
چند سطر آخر، وقتی قهرمان کتاب، آخرین جملاتش رو داره میگه، انقدر زیبا صحنه سازی میکنه که حس میکنی کنارش نشستی... توی چشمات نگاه میکنه و جملات آخر رو میگه و بعد هر دو نفس عمیقی میکشید و باز هم به فکر فرو میرید...
به جرات می تونم بگم که دنیای کتابخوانی من، از امشب، به دو بخش تقسیم شد... بخش اول، قبل از خوندن این کتاب و بخش دوم بعد از خوندنش!
حس میکنم که حالا، این چند شبی که برای این کتاب وقت گذاشتم، کامل ارزششو داشته و واقعا پخته تر شدم نسبت به قبل! یا بهتر بگم، پیر شدم، شکستم حتی!
عادت به لو دادن داستان و یا نوشتن جملات خوب کتاب ندارم، هرچند که این کتاب رو باید هشتاد درصد جاهاشو هایلایت کرد :))
نکته آخر، اگر برای کسی میخواید کادو ببرید این کتاب رو، اول اطمینان حاصل کنید که اون شخص اوایل راه کتابخوانی نباشه، چون طبیعتا یک تازه وارد به دنیای کتاب، برای خوندن این اثر، به شدت به مشکل عدم تمرکز و عدم انسجام برمیخوره و چه بسا کتاب رو نصفه رها کنه!
مخاطب این کتاب، فردیه که مدتی رو، حداقل یکی دو سالی رو، به خوندن گذرونده باشه!
اوایل ممکنه سنگینی متن و کُند پیش رفتنش اذیتتون کنه، ولی دوام بیارین و ادامه بدین... هر صفحه که جلو برین سرعت پیشرفتتون هم بیشتر خواهد شد...
بدون شک دومین کتاب از این دوگانه، یعنی همون مرگ قسطی رو خواهم خوند، همین روزها...
توصیه می کنم بخونید... پنجاه ستاره از پنج ستاره هم کمه برای این شاهکار!
از روز گرفتنش تا به حالا، حدودا پانزده ماه میگذره. پس در درجه اول، تشکر میکنم از این انسان مهربان.
و اما خود کتاب، خب در نگاه اول خیلی نگران بودم، اینکه تابحال از سلین چیزی نخونده بودم به کنار، اما دلیل اصلی این بود که اولین چیزی که خواننده میبینه، یک کتاب پونصد و خردهای صفحه، با یک فونت ریز و متن به هم چسبیدهاس!
اوایل، انتظار داشتم با یک داستان متوسط و یک نویسنده پر حرف طرف باشم.
که البته از حق نگذریم، سلین بشدت پرحرفه! :))
اما، پرحرفِ دلنشین!
گاهی پیش میاد که یک نویسنده الکی متن رو کش داده و سعی کرده چیزی رو شرح بده ولی ناکام مونده، اما سلین با اینکه پرحرفی کرده ولی بعیده که خواننده رو بیحوصله کنه، لااقل برای من که اینطور بود...
خط داستانی کتاب، انقدر بالا و پایین داره، انقدر افت و خیز داره، انقدر زیبا تار و پودش به هم تنیده شده که حالا، بعد از اتمام کتاب، یاد اوایلش که میافتم میگم محاله اون داستان، همین باشه!!
خواننده با قهرمان داستان پیش میره، اول کتاب، هم اون قهرمان و هم خواننده هر دو تر و تمیز و ترگل و جوان و بشاش سفرشون رو شروع میکنن...
حالا برعکس، در آخر کتاب، روی صورت قهرمان داستان و همچنین خواننده چروک افتاده! هر دو در فکر و هر دو پیر از این سفر...
چند سطر آخر، وقتی قهرمان کتاب، آخرین جملاتش رو داره میگه، انقدر زیبا صحنه سازی میکنه که حس میکنی کنارش نشستی... توی چشمات نگاه میکنه و جملات آخر رو میگه و بعد هر دو نفس عمیقی میکشید و باز هم به فکر فرو میرید...
به جرات می تونم بگم که دنیای کتابخوانی من، از امشب، به دو بخش تقسیم شد... بخش اول، قبل از خوندن این کتاب و بخش دوم بعد از خوندنش!
حس میکنم که حالا، این چند شبی که برای این کتاب وقت گذاشتم، کامل ارزششو داشته و واقعا پخته تر شدم نسبت به قبل! یا بهتر بگم، پیر شدم، شکستم حتی!
عادت به لو دادن داستان و یا نوشتن جملات خوب کتاب ندارم، هرچند که این کتاب رو باید هشتاد درصد جاهاشو هایلایت کرد :))
نکته آخر، اگر برای کسی میخواید کادو ببرید این کتاب رو، اول اطمینان حاصل کنید که اون شخص اوایل راه کتابخوانی نباشه، چون طبیعتا یک تازه وارد به دنیای کتاب، برای خوندن این اثر، به شدت به مشکل عدم تمرکز و عدم انسجام برمیخوره و چه بسا کتاب رو نصفه رها کنه!
مخاطب این کتاب، فردیه که مدتی رو، حداقل یکی دو سالی رو، به خوندن گذرونده باشه!
اوایل ممکنه سنگینی متن و کُند پیش رفتنش اذیتتون کنه، ولی دوام بیارین و ادامه بدین... هر صفحه که جلو برین سرعت پیشرفتتون هم بیشتر خواهد شد...
بدون شک دومین کتاب از این دوگانه، یعنی همون مرگ قسطی رو خواهم خوند، همین روزها...
توصیه می کنم بخونید... پنجاه ستاره از پنج ستاره هم کمه برای این شاهکار!
December 16, 2020
یکی از بهترین و دلچسبترین کتابهایی بود که امسال خواندم. چندین سال قبل در اولین مواجههام با دوستی اهوازی دربارهی کتاب و کتابهایی که خوانده و نخوانده بودیم صحبت میکردیم. در میانهی صحبت از من پرسید: «"سفر به انتهای شب" را خوندی؟» گفتم: «نه. نویسندهاش کیه؟» ناگاه چشمانش در حدقه گرد شد و دستش را جلوی دهانش گرفت و با صدای بلند و کشداری گفت: «نخوندی؟!!!» گفتم: «اصلا اولین بار هست اسم این کتاب را میشنوم.» گفت: «وااای... وااای... این "ناموسه رمانه". چطور نخوندیش؟!!! تو اصلا هیچی نخوندی.» آن زمان با دوستان دیگر تا چند روز به "ناموسه رمانه" میخندیدیم. مدتی گذشت و دیدم که خیلیها این کتاب را خواندهاند و دوستش داشتهاند؛ من هم قصد کردم که حتما بخوانم ولی به دلایل مختلفی امکان پذیر نمیشد. از طرفی همیشه گوشهی مغزم مثل کنه چسبیده بود و به هیچ وجه پاک نمیشد و آزار میداد. اگر جایی عکس جلدش را میدیدم و یا اسمش را میشنیدم نفسم بند میآمد و انگار من به ابعاد مگسی شدهام و این کتاب غولپیکر من را له میکرد. بعضا در تصورم از آن سیلی میخوردم. خلاصهی امر بالاخره موفق شدم آن را بخوانم. الان یادم به آن خاطره افتاد و فهمیدم دوستم حق داشت، این کتاب واقعا "ناموسه رمانه" .م
********************************************************************************
سلین در اعماق دیگ جوشان اجتماع زندگی میکرد، جایی که تمام اغتشاشها و انحرافات همهی انقلابها در آن آغاز میشود. سلین خود را آنارشیست مینامید. برنانوس میگفت: «خدا اورا آفرید که ناسزا بگوید». شر و شوری عنان گسیخته و ضد سرمایهداری در وجود سلین کشش مرگباری به سوی آخرزمان بر میانگیخت، به سوی زمانی که در آن همه چیز از هم میپاشد- کاخ ثروتمندان و سرپناه بینوایان. کتاب ادبیات و انقلاب(از آسیا تا آمریکا)، یورگن روله، ترجمه علی اصغر حداد، صفحه 79 کتاب
*******************************************
ماها عوض نمیشویم! نه جورابمان عوض میشود و نه اربابهامان و نه عقایدمان. وقتی هم میشود، آنقدر دیر است که دیگر به زحمتش نمیارزد. ما ثابت قدم دنیا آمدهایم و ثابت قدم هم ریغ رحمت را سر میکشیم!. ص 2 کتاب
در روزنامهها، در دیوارکوبها، پیاده و سواره، با افسارگسیختگی تمام، ورای هر گونه تصوری، ورای مسخرگی و پوچی دروغ میگفتند. همه در این دروغ شرکت داشتند. همه سعی میکردند دروغی شاخدارتر از دیگران بگویند. چیزی نگذشت که در سرتاسر شهر اثری از حقیقت نماند. ص 53 کتاب
شاید راست میگفتند. وقتی که آدم در این دنیاست، بهتر از همه این است که از آن بیرون برود، مگر نه؟ حالا میخواهد دیوانه باشد، میخواهد نباشد، وحشت زده باشد، یا نباشد. ص 60 کتاب
دست برداشتن از زندگی خیلی آس��نتر است تا دست برداشتن از عشق! آدم در این دنیا عمرش را به کشتن و پرستیدن میگذراند و هر دوی اینها را باهم. «از تو متنفرم! میپرستمت!» از خودت دفاع میکنی، خوش میگذرانی و دیوانه وار به هر قیمتی که هست زندگی را به موجود دو پای دیگری در قرن آینده وا میگذاری، طوری که انگار هیچ لذتی بالاتر از ادامه پیدا کردن نیست، طوری که انگار این کار در نهایت عمرت را جاودانه میکند. ص 74 کتاب
برای آدمهای بیچاره دو راه خوب برای مردن هست، یا در اثر بیاعتنایی مطلق همنوعان در زمان صلح، یا در اثر شوق آدمکشی همین همنوعان در زمان جنگ. ص 84 کتاب
واقعیت احتضاری است که تمامی ندارد. و��قعیت این دنیا مرگ است. باید بین دروغ و مرگ یکی را انتخاب کرد. من هرگز نتوانستهام خودکشی کنم. ص 210 کتاب
ما طبیعتا آنقدر پوچیم که فقط تفریح میتواند مانع مردن ما بشود. در مورد من، ریسمانی که با شدت و حدتی مذبوحانه به آن چنگ میزدم، ریسمان سینما بود. ص 214 کتاب
اگر دیگر دروغی در کار نبود که مردم بار هم کنند، دنیا لااقل یکی دو نسل تعطیل میشد. چیزی برای تعریف کردن باقی نمیماند- یا خیلی کم باقی میماند. ص 223 کتاب
درون فقرا حتی در زمان حیات بوی مرده میدهد. ص 235 کتاب
کشیش مدتهاست که دیگر به خدایش فکر نمیکند، در حالیکه خادم کلیسا هنوز سر ایمانش ایستاده!... آنهم به سختی فولاد! جدا که آدم حالش به هم میخورد!... ص 298 کتاب
آدمها به خاطر کثافت خودشان و به همهی فلاکتشان میچسبند و نمیشود بیرونشان کشید. روحشان با همهی اینها سرگرم میشود. با گهمالی آینده در اعماق خودشان از ب��عدالتی حال انتقام میگیرند. ص 310 کتاب
آخ. ایکاش پولدار بودم!... آنوقت همهی مردم اینجا و آنجا و هر جای دیگر دوستم داشتند... حتی در آمریکا... ص313 کتاب
لحظههایی هست که تنهای تنها میشوی و به آخر هر چیزی که ممکن است برایت اتفاق بیفتد میرسی. این آخر دنیاست. خود غصه، غصهی تو دیگر جوابگویت نیست و باید به عقب برگردی، وسط آدمها، هر که میخواهد باشد. ص 345 کتاب
مرگ در هر حال فقط صحبت چند ساعت و حتی چند دقیقه است، در حالیکه مقرری دولتی مثل فلاکت تمام عمر طول میکشد. پولدارها به نوع دیگری مستند و از این جنون تامین چیزی نمیفهمند. پولدار بودن، مستی دیگری است، فراموشی است. حتی برای همین است که آدم پولدار میشود، برای فراموشی. ص 352 کتاب
خیلی کیف دارد که از تعداد آشناهایت سه نفر کم بشوند و به همین نسبت کمتر زاغ سیاهت را چوب بزنند و سر به سرت بگذارند و ابدا ندانند چه به سرت آمده. ص 365 کتاب
زندگی کلاسی است که مبصرش ملال است، تمام مدت آنجا ایستاده که تو را زیر نظر داشته باشد، باید وانمود کنی که سرت به کاری گرم است، به هر قیمتی که هست، به کاری به شدت مورد علاقه، وگرنه سر میرسد و مخت را یک لقمهی چپش میکند. ص372 کتاب
آدم باید خیلی ذلیل باشد که افسوس سال بهخصوصی از عمرش را بخورد!... کشیش، ماها میتوانیم با رضایت خاطر پیر بشویم! مگر دیروز آش دهنسوزی بود؟ یا مثلا پارسال؟... عقیدهات غیر از این است؟... افسوس چه را بخوریم؟... ها؟ جوانی؟... ماها هرگز جوان نبودیم!... ص 398 کتاب
هرگز فورا بدبختی کسی را باور نکنید. بپرسید که میتواند بخوابد یا نه؟... اگر جواب مثبت باشد، همه چیز رو به راه است. همین کافی است. ص 452 کتاب
بگذار دیگران هر چه دلشان میخواهد بگویند و فکر کنند، ولی واقعیت این است که زندگی حتی قبل از اینکه ما برای همیشه ترکش کنیم، ترکمان میکند. ص 484 کتاب
********************************************************************************
سلین در اعماق دیگ جوشان اجتماع زندگی میکرد، جایی که تمام اغتشاشها و انحرافات همهی انقلابها در آن آغاز میشود. سلین خود را آنارشیست مینامید. برنانوس میگفت: «خدا اورا آفرید که ناسزا بگوید». شر و شوری عنان گسیخته و ضد سرمایهداری در وجود سلین کشش مرگباری به سوی آخرزمان بر میانگیخت، به سوی زمانی که در آن همه چیز از هم میپاشد- کاخ ثروتمندان و سرپناه بینوایان. کتاب ادبیات و انقلاب(از آسیا تا آمریکا)، یورگن روله، ترجمه علی اصغر حداد، صفحه 79 کتاب
*******************************************
ماها عوض نمیشویم! نه جورابمان عوض میشود و نه اربابهامان و نه عقایدمان. وقتی هم میشود، آنقدر دیر است که دیگر به زحمتش نمیارزد. ما ثابت قدم دنیا آمدهایم و ثابت قدم هم ریغ رحمت را سر میکشیم!. ص 2 کتاب
در روزنامهها، در دیوارکوبها، پیاده و سواره، با افسارگسیختگی تمام، ورای هر گونه تصوری، ورای مسخرگی و پوچی دروغ میگفتند. همه در این دروغ شرکت داشتند. همه سعی میکردند دروغی شاخدارتر از دیگران بگویند. چیزی نگذشت که در سرتاسر شهر اثری از حقیقت نماند. ص 53 کتاب
شاید راست میگفتند. وقتی که آدم در این دنیاست، بهتر از همه این است که از آن بیرون برود، مگر نه؟ حالا میخواهد دیوانه باشد، میخواهد نباشد، وحشت زده باشد، یا نباشد. ص 60 کتاب
دست برداشتن از زندگی خیلی آس��نتر است تا دست برداشتن از عشق! آدم در این دنیا عمرش را به کشتن و پرستیدن میگذراند و هر دوی اینها را باهم. «از تو متنفرم! میپرستمت!» از خودت دفاع میکنی، خوش میگذرانی و دیوانه وار به هر قیمتی که هست زندگی را به موجود دو پای دیگری در قرن آینده وا میگذاری، طوری که انگار هیچ لذتی بالاتر از ادامه پیدا کردن نیست، طوری که انگار این کار در نهایت عمرت را جاودانه میکند. ص 74 کتاب
برای آدمهای بیچاره دو راه خوب برای مردن هست، یا در اثر بیاعتنایی مطلق همنوعان در زمان صلح، یا در اثر شوق آدمکشی همین همنوعان در زمان جنگ. ص 84 کتاب
واقعیت احتضاری است که تمامی ندارد. و��قعیت این دنیا مرگ است. باید بین دروغ و مرگ یکی را انتخاب کرد. من هرگز نتوانستهام خودکشی کنم. ص 210 کتاب
ما طبیعتا آنقدر پوچیم که فقط تفریح میتواند مانع مردن ما بشود. در مورد من، ریسمانی که با شدت و حدتی مذبوحانه به آن چنگ میزدم، ریسمان سینما بود. ص 214 کتاب
اگر دیگر دروغی در کار نبود که مردم بار هم کنند، دنیا لااقل یکی دو نسل تعطیل میشد. چیزی برای تعریف کردن باقی نمیماند- یا خیلی کم باقی میماند. ص 223 کتاب
درون فقرا حتی در زمان حیات بوی مرده میدهد. ص 235 کتاب
کشیش مدتهاست که دیگر به خدایش فکر نمیکند، در حالیکه خادم کلیسا هنوز سر ایمانش ایستاده!... آنهم به سختی فولاد! جدا که آدم حالش به هم میخورد!... ص 298 کتاب
آدمها به خاطر کثافت خودشان و به همهی فلاکتشان میچسبند و نمیشود بیرونشان کشید. روحشان با همهی اینها سرگرم میشود. با گهمالی آینده در اعماق خودشان از ب��عدالتی حال انتقام میگیرند. ص 310 کتاب
آخ. ایکاش پولدار بودم!... آنوقت همهی مردم اینجا و آنجا و هر جای دیگر دوستم داشتند... حتی در آمریکا... ص313 کتاب
لحظههایی هست که تنهای تنها میشوی و به آخر هر چیزی که ممکن است برایت اتفاق بیفتد میرسی. این آخر دنیاست. خود غصه، غصهی تو دیگر جوابگویت نیست و باید به عقب برگردی، وسط آدمها، هر که میخواهد باشد. ص 345 کتاب
مرگ در هر حال فقط صحبت چند ساعت و حتی چند دقیقه است، در حالیکه مقرری دولتی مثل فلاکت تمام عمر طول میکشد. پولدارها به نوع دیگری مستند و از این جنون تامین چیزی نمیفهمند. پولدار بودن، مستی دیگری است، فراموشی است. حتی برای همین است که آدم پولدار میشود، برای فراموشی. ص 352 کتاب
خیلی کیف دارد که از تعداد آشناهایت سه نفر کم بشوند و به همین نسبت کمتر زاغ سیاهت را چوب بزنند و سر به سرت بگذارند و ابدا ندانند چه به سرت آمده. ص 365 کتاب
زندگی کلاسی است که مبصرش ملال است، تمام مدت آنجا ایستاده که تو را زیر نظر داشته باشد، باید وانمود کنی که سرت به کاری گرم است، به هر قیمتی که هست، به کاری به شدت مورد علاقه، وگرنه سر میرسد و مخت را یک لقمهی چپش میکند. ص372 کتاب
آدم باید خیلی ذلیل باشد که افسوس سال بهخصوصی از عمرش را بخورد!... کشیش، ماها میتوانیم با رضایت خاطر پیر بشویم! مگر دیروز آش دهنسوزی بود؟ یا مثلا پارسال؟... عقیدهات غیر از این است؟... افسوس چه را بخوریم؟... ها؟ جوانی؟... ماها هرگز جوان نبودیم!... ص 398 کتاب
هرگز فورا بدبختی کسی را باور نکنید. بپرسید که میتواند بخوابد یا نه؟... اگر جواب مثبت باشد، همه چیز رو به راه است. همین کافی است. ص 452 کتاب
بگذار دیگران هر چه دلشان میخواهد بگویند و فکر کنند، ولی واقعیت این است که زندگی حتی قبل از اینکه ما برای همیشه ترکش کنیم، ترکمان میکند. ص 484 کتاب
January 31, 2020
در ابتدا هیچ چیز نبود جز حس. فقط هیجانات و احساسات وجود داشتند و همه چیز در سکوت انجام میشد. من یک تک سلولی بودم که تنها قادر به پاسخگویی به تحریکات بیرونی بود و با حواس زندهخوار زندگی میکرد. کنش بود و پاسخ.هیچ زبانی وجود نداشت. در مقابل سرما خودم را جمع میکردم، مچاله میشدم و در مقابل گرما خودم را باز میکردم. در ابتدا تا قرنها فقط حس بود.آن نوع خاص بشر به زبان محرکها اینطور پاسخ میداد. هیچ احتیاجی به هیچ چیز اضافهای نبود. در ابتدا همه چیز ساده ولی یکنواخت بود.
بعد تو آمدی. با چمدانی از کلمات در دست. تو در مقابل من متعجب و سردرگم ایستادی. فکر کردی با این موجود که لَختیِ رقت انگیزش نشانی از معصومیت دارد چه کنم؟
با انگشت اشارهی هر دو دستت در دو طرف ناحیهای از جسم بیشکلم دو سوراخ بوجود آوردی . چمدانت را باز کردی و مشتی فعل از آن بیرون کشیدی. آنها را در حفرههایی که لحظهای قبل خودت ساختهبودی نجوا کردی. گفتی خوشحال باش. اما من حرکتی نکردم. من فعل ها را نمیشناختم. من هیچ درکی از این نوع محرک ویژه نداشتم. گفتی غمگین شو. بازهم هیچ نشانه ای از دریافت پیام را در من مشاهده نکردی. تو به من چیزی می گفتی اما من نمیدانستم آنرا چگونه انجام دهم.قانون زندگی من این بود: " زمانیکه سکوت وجود نداشته باشد، اتفاقی هم نمیافتد."
دوباره دست کردی در چمدانت، گشتی و مشتی دیگر از افعال بیرون آوردی. کنار حفرهم نجوا کردی "بخوان" . و من گرم شدم. پیچ و تاب خوردم، سخت سخت سخت. خودم را باز کردم . شکل گرفتم . تو خشنود از نتیجهی کار، دوباره در حفرهی دیگرم زمزمه کردی " مرا بخوان"، و من گرمتر شدم. جان گرفتم .
اینبار با فشار دو انگشت میانه و اشارهات در ناحیهای که میشد صورتش نامید، شکلم را کاملتر کردی.و من دیگر حس نبودم. حالا دیگر درک بودم. فعل ها را میفهمیدم. حالا دیگر افعال جایگزین هیجانات شده بودند .همه چیز به کمال رسیده بود. جهان بُعد پیدا کرد و رنگ خاکستری کشف شد . تو چشم و گوش مرا باز کردی. آن طرفى را به من نشان دادی که تاريكى بود و سیاهی، سیاهی عمیقی که مرا شیفتهی خودش میکرد و در دوقدمی مارا میبلعید.
تو به من و به زبانِ اندوه جهان جان بخشیدی .
سپس مرا به سخن واداشتی.
پرسیدی: میدانی کجا هستی؟ جواب دادم: اینجایم.
پرسیدی: میدانی کیستی؟ جواب دادم: خودم هستم.
پرسیدی: میدانی در چه زمانی هستی؟ جواب دادم: یا در روز هستیم یا در شب.
سپس، تو خدایِ هذیانگوی ژندهپوش، پیشانیام را بوسیدی و با سردی تناقض آمیزی گفتی: به دارالمجانین خوش آمدی.
_________________________
میتوانستم به عنوان ریویوو خلاصهای از داستان را برایتان بنویسم، اما ترجیح میدهم به جایش شما را به پندی مهمان کنم.
این کتاب را حتما بخوانید، تا دیر نشده عجله کنید و بخوانیدش. این رمان بسیار جالب و اغواگر است. حتما شیفتهی آن میشوید. شاید هم به شدت از آن متنفر شدید کسی چه میداند، اما این هم خوب است. این رمان برای معروف شدن به منتقدین بیرحم هم احتیاج دارد. پس آن را بخوانید و حقیقت درون آن را حس کنید. از آن عمیقا لذت ببرید. اما مراقب باشید گول نخورید. این داستان بسیار جالب و گیراست، ولی آینهی تمام نمای زندگی سلین نیست.(( این رمان مصنوعیست)). همانطور که "ژان_ژیونو" درباره این کتاب میگوید: ((اگر آنچه که سلین در این کتاب نوشته است واقعیت داشت، او حتما خودکشی میکرد.))
___________________________
بر سردر خانهی خدایان، این جملات در ستایش سلین حکاکی شدهاست:
جهان سلين، اين پريشانگوى مسكين، كه تمام دوران زندگيش در مسكنت و فقر سپرى شد، از تمام بلندپروازى هاى سبكسرانه و آرمان گرايى هاى ابلهانه و توخالى تهى است.جهان او با همه سياهى ها، جهانى است عينى و باورپذير براى هر انسان حقيقت جويى.
"محمد رضا محسنی/مجله بخارا ۵۱"
بعد تو آمدی. با چمدانی از کلمات در دست. تو در مقابل من متعجب و سردرگم ایستادی. فکر کردی با این موجود که لَختیِ رقت انگیزش نشانی از معصومیت دارد چه کنم؟
با انگشت اشارهی هر دو دستت در دو طرف ناحیهای از جسم بیشکلم دو سوراخ بوجود آوردی . چمدانت را باز کردی و مشتی فعل از آن بیرون کشیدی. آنها را در حفرههایی که لحظهای قبل خودت ساختهبودی نجوا کردی. گفتی خوشحال باش. اما من حرکتی نکردم. من فعل ها را نمیشناختم. من هیچ درکی از این نوع محرک ویژه نداشتم. گفتی غمگین شو. بازهم هیچ نشانه ای از دریافت پیام را در من مشاهده نکردی. تو به من چیزی می گفتی اما من نمیدانستم آنرا چگونه انجام دهم.قانون زندگی من این بود: " زمانیکه سکوت وجود نداشته باشد، اتفاقی هم نمیافتد."
دوباره دست کردی در چمدانت، گشتی و مشتی دیگر از افعال بیرون آوردی. کنار حفرهم نجوا کردی "بخوان" . و من گرم شدم. پیچ و تاب خوردم، سخت سخت سخت. خودم را باز کردم . شکل گرفتم . تو خشنود از نتیجهی کار، دوباره در حفرهی دیگرم زمزمه کردی " مرا بخوان"، و من گرمتر شدم. جان گرفتم .
اینبار با فشار دو انگشت میانه و اشارهات در ناحیهای که میشد صورتش نامید، شکلم را کاملتر کردی.و من دیگر حس نبودم. حالا دیگر درک بودم. فعل ها را میفهمیدم. حالا دیگر افعال جایگزین هیجانات شده بودند .همه چیز به کمال رسیده بود. جهان بُعد پیدا کرد و رنگ خاکستری کشف شد . تو چشم و گوش مرا باز کردی. آن طرفى را به من نشان دادی که تاريكى بود و سیاهی، سیاهی عمیقی که مرا شیفتهی خودش میکرد و در دوقدمی مارا میبلعید.
تو به من و به زبانِ اندوه جهان جان بخشیدی .
سپس مرا به سخن واداشتی.
پرسیدی: میدانی کجا هستی؟ جواب دادم: اینجایم.
پرسیدی: میدانی کیستی؟ جواب دادم: خودم هستم.
پرسیدی: میدانی در چه زمانی هستی؟ جواب دادم: یا در روز هستیم یا در شب.
سپس، تو خدایِ هذیانگوی ژندهپوش، پیشانیام را بوسیدی و با سردی تناقض آمیزی گفتی: به دارالمجانین خوش آمدی.
_________________________
میتوانستم به عنوان ریویوو خلاصهای از داستان را برایتان بنویسم، اما ترجیح میدهم به جایش شما را به پندی مهمان کنم.
این کتاب را حتما بخوانید، تا دیر نشده عجله کنید و بخوانیدش. این رمان بسیار جالب و اغواگر است. حتما شیفتهی آن میشوید. شاید هم به شدت از آن متنفر شدید کسی چه میداند، اما این هم خوب است. این رمان برای معروف شدن به منتقدین بیرحم هم احتیاج دارد. پس آن را بخوانید و حقیقت درون آن را حس کنید. از آن عمیقا لذت ببرید. اما مراقب باشید گول نخورید. این داستان بسیار جالب و گیراست، ولی آینهی تمام نمای زندگی سلین نیست.(( این رمان مصنوعیست)). همانطور که "ژان_ژیونو" درباره این کتاب میگوید: ((اگر آنچه که سلین در این کتاب نوشته است واقعیت داشت، او حتما خودکشی میکرد.))
___________________________
بر سردر خانهی خدایان، این جملات در ستایش سلین حکاکی شدهاست:
جهان سلين، اين پريشانگوى مسكين، كه تمام دوران زندگيش در مسكنت و فقر سپرى شد، از تمام بلندپروازى هاى سبكسرانه و آرمان گرايى هاى ابلهانه و توخالى تهى است.جهان او با همه سياهى ها، جهانى است عينى و باورپذير براى هر انسان حقيقت جويى.
"محمد رضا محسنی/مجله بخارا ۵۱"
May 29, 2022
From the muddy battlegrounds of the great war and the sweltering infested jungles of French colonial Africa, to his discovery of america where he takes a job in an industrial Detroit and his return to the suburbs of Paris to work as a doctor before finally taking employment in a mental asylum, we follow Céline's alter ego Bardamu with a misanthropic first person narrative through the trials and tribulations of life and trying to make sense of the world around him. Told as a semi-autobiographical novel Céline certainly doesn't hold back in terms of his views, where mainly it's one of disgust and bitterness at the state of society. controversial on it's release in 1932 (and you can see why) but in today's world it's pretty tame, yes there are sexually degrading, anti-Semitic and nihilistic elements but nothing on a scale like I thought there would be. The often colloquial, coarse and simple vocabulary he employed along with Proustian sentences make a visionary statement in terms of his writing and Jean-Paul Sartre was one of many who was a big fan, for me the book triumphs in it's tone, there is an elevation of sarcasm and wit throughout, there were times when I found the text so funny and others much more serous, but you can never quite figure out what was intended and what wasn't. An influential and important work, huge in scope and not far off literary perfection. One of the great prose stylists of the last century? absolutely!.
Maybe, just maybe my new favourite novel.
Maybe, just maybe my new favourite novel.
Read
May 18, 2020I hadn't travelled far into this book when I started taking notice of the word choices. The adjective immonde (foul, filthy) cropped up every few pages; asticot (maggot) was frequent too, as was miteux (seedy). And the words noir (black) and nuit (night) recurred so often that when the main character, French army scout Ferdinand Bardamu, finds himself alone in a Flanders town called Noirceur-sur-la-Lys one dark night during WWI, I smiled at the name of the town—it seemed deliberately invented to heighten the mood the author had been creating with many of his earlier word choices.
I imagined Louis-Ferdinand Céline laughing to himself as he thought up that name. Noirceur means darkness, obscurity, and even holds a connotation of evil. The name made me expect a host of ghostly figures to emerge out of the gloom, and sure enough, a man does appear out of the blackness. He turns out to be an army deserter called Léon Robinson. And because Bardamu thinks Robinson resembles a dead soldier they find soon afterwards, I became convinced that Robinson was nothing but an apparition, especially as he disappears from the story almost as abruptly as he enters it.
The WWI part of the book ends very soon after that in any case. Bardamu is invalided out of the war and the reader might think that all the darkness, all the foulness, all the evil are over and done with, and that the remaining three quarters of the book will be brighter, cleaner, more hopeful.
Such a reader would be very disappointed. Céline doesn't seem to know how to write about the bright, the clean, the hopeful, and we soon find that it doesn't matter anyway because he just writes so well about seediness and about hopelessness, about illness and about death. If we hang in with Bardamu all the way to the end of thenight book, we too will sink deeper and deeper into the mire as we shadow him south to the Congo River, west to New York and Chicago, back east again to one of the poorest suburbs of Paris, then south to a crypt full of dead bodies near Toulouse, and finally to an asylum on the edge of Paris. As we follow in Bardamu's footsteps, we are fully entertained with regular doses of comedy and with paragraphs of startling insight.
But Bardamu has another shadow too: Léon Robinson turns up in the Congo, appearing and disappearing in the darkness of one single tropical night just as he did in Noirceur during the war. Later he emerges out of the polluted gloom of industrial Chicago, and later still, he turns up in Toulouse and on the seedy streets of suburban Paris. It's as if Robinson is Bardamu's alter ego, an alternative personality, friendly sometimes, an enemy at other moments. But whatever he is, he is a very interesting plot device on Céline's part: a recurring figure who influences every stage of the story even to the final outcome. And it's nicely ironic that the words Céline puts in his mouth on his first appearance in the town of Noirceur are about not wanting to kill anyone, not having yet learned to kill anyone. That becomes more and more significant as the narrative plays out.
As to Bardamu, he has never learned to kill anyone either, but he becomes good at leaving people to die.
Yes, they are two halves of a whole, Bardamu and Robinson, but they finally get split apart forever in the most unexpected way. The ending felt to me as if Céline had set off all the fireworks he'd buried in the dark places of the story. I knew they were there all along and I worried about them exploding. It was just a matter of time.
**************************************
Though I didn't mention them, there are quite a few women characters in this book, but while each dominates her own section, none of them reappear or meet with any of the the others—except in one case near the end.
The fact that each woman is confined to her own segment must have been on my mind because I dreamt about it one night during the time I was reading this book. In the dream, one of the characters was explaining why she and the other women didn't ever share a scene. The explanation was long and complicated as is the mode of dream scenarios. The only scrap of meaning I retained on waking was that they were practicing social distancing!
This book will go on my Covid Times shelf.
*I searched a map of Northern France and found a town near Ypres called Aire-sur-la-Lys. It has a 15th century church that sounds similar to the one Bardamu mentions seeing in Noirceur-sur-la-Lys.
I imagined Louis-Ferdinand Céline laughing to himself as he thought up that name. Noirceur means darkness, obscurity, and even holds a connotation of evil. The name made me expect a host of ghostly figures to emerge out of the gloom, and sure enough, a man does appear out of the blackness. He turns out to be an army deserter called Léon Robinson. And because Bardamu thinks Robinson resembles a dead soldier they find soon afterwards, I became convinced that Robinson was nothing but an apparition, especially as he disappears from the story almost as abruptly as he enters it.
The WWI part of the book ends very soon after that in any case. Bardamu is invalided out of the war and the reader might think that all the darkness, all the foulness, all the evil are over and done with, and that the remaining three quarters of the book will be brighter, cleaner, more hopeful.
Such a reader would be very disappointed. Céline doesn't seem to know how to write about the bright, the clean, the hopeful, and we soon find that it doesn't matter anyway because he just writes so well about seediness and about hopelessness, about illness and about death. If we hang in with Bardamu all the way to the end of the
But Bardamu has another shadow too: Léon Robinson turns up in the Congo, appearing and disappearing in the darkness of one single tropical night just as he did in Noirceur during the war. Later he emerges out of the polluted gloom of industrial Chicago, and later still, he turns up in Toulouse and on the seedy streets of suburban Paris. It's as if Robinson is Bardamu's alter ego, an alternative personality, friendly sometimes, an enemy at other moments. But whatever he is, he is a very interesting plot device on Céline's part: a recurring figure who influences every stage of the story even to the final outcome. And it's nicely ironic that the words Céline puts in his mouth on his first appearance in the town of Noirceur are about not wanting to kill anyone, not having yet learned to kill anyone. That becomes more and more significant as the narrative plays out.
As to Bardamu, he has never learned to kill anyone either, but he becomes good at leaving people to die.
Yes, they are two halves of a whole, Bardamu and Robinson, but they finally get split apart forever in the most unexpected way. The ending felt to me as if Céline had set off all the fireworks he'd buried in the dark places of the story. I knew they were there all along and I worried about them exploding. It was just a matter of time.
**************************************
Though I didn't mention them, there are quite a few women characters in this book, but while each dominates her own section, none of them reappear or meet with any of the the others—except in one case near the end.
The fact that each woman is confined to her own segment must have been on my mind because I dreamt about it one night during the time I was reading this book. In the dream, one of the characters was explaining why she and the other women didn't ever share a scene. The explanation was long and complicated as is the mode of dream scenarios. The only scrap of meaning I retained on waking was that they were practicing social distancing!
This book will go on my Covid Times shelf.
*I searched a map of Northern France and found a town near Ypres called Aire-sur-la-Lys. It has a 15th century church that sounds similar to the one Bardamu mentions seeing in Noirceur-sur-la-Lys.
February 26, 2021
Journey to the End of the Night "tells about the life of medical students". Ferdinand Bardamu, from the First World War on bush stories in the deepest Africa and a galley trip to America until the return to France as a poor doctor.
The novel carries mainly autobiographical features. How Celine marches his protagonist Bardamu as a worker, doctor, people and lover through the turmoil of war and the societies in Africa, America and Paris. With one language ahead of the next, Celine's focus on everything that bothers him seems hypocritical and disastrous. The Church, the state, the national pride, the middle-class petty bourgeoisie, the decadent upper class and humanity in itself, Celine buttoned relentlessly. Great Novel!
The novel carries mainly autobiographical features. How Celine marches his protagonist Bardamu as a worker, doctor, people and lover through the turmoil of war and the societies in Africa, America and Paris. With one language ahead of the next, Celine's focus on everything that bothers him seems hypocritical and disastrous. The Church, the state, the national pride, the middle-class petty bourgeoisie, the decadent upper class and humanity in itself, Celine buttoned relentlessly. Great Novel!
May 30, 2024
“La vida es eso, un cabo de luz que acaba en la noche”Vaya sorpresa. Donde yo esperaba encontrar una selva densa en la que ir avanzando a machetazos, me topé con un vergel lingüístico fresco, directo, deslenguado, sarcástico, divertido, aforísticamente feroz, inteligentemente elusivo, políticamente incorrecto, sí, pero con diatribas que nada tenían que ver con la idea filonazi que yo tenía del autor.
“Os lo aseguro, buenas y pobres gentes, gilipollas, infelices, baqueteados por la vida, desollados, siempre empapados en sudor, os aviso, cuando a los grandes de este mundo les da por amaros, es que van a convertiros en carne de cañón… Es la señal… Infalible”Su ingenuo personaje, de una insolencia sagaz y una lascivia infinita, no deja títere con cabeza, siendo él más títere que nadie —ingenuo sí, pero no inocente—, bombardea a generales y a soldados por su locura y ceguera patriotera y sangrienta (“No hay como los generales para amar las rosas. Ya se sabe”), abomina del capitalismo alienante, de colonialismo destructor, pero, por encima de todo, abomina de la resignación de los humildes que creen merecer su sufrimiento y, más que a aquellos que los oprimen, escogen como enemigos a sus iguales.
“Estos aficionados antiguos no eran sino unos maletas petulantes en el supremo arte de hacer rendir al animal vertical su mayor esfuerzo en el currelo. No sabían, aquellos primitivos, llamar «Señor» al esclavo, ni hacerle votar de vez en cuando, ni pagarle el jornal, ni, sobre todo, llevarlo a la guerra, para liberarlo de sus pasiones”Este pícaro complaciente apellidado Bardamu, y que comparte nombre con su creador, se verá arrastrado por un insoslayable y cándido impulso en pos de una búsqueda de emociones que le acompañará durante toda la novela y que servirá a Céline para llevarnos desde los horrores de la guerra a la corrupción y el espanto del colonialismo en África, de allí a la tiranía del capitalismo y a la soledad en las pobladas e individualistas sociedades americanas, de vuelta a Francia como médico en la periferia suburbial y, tras un breve tiempo como figurante, a director de un manicomio (sic). Da igual el lugar, todos son apropiados para resaltar lo despreciable que es la especie de la que somos orgullosos miembros.
“Rencorosos y dóciles, violados, robados, destripados, y gilipollas siempre. ¡Como nosotros eran! ¡Ni que lo digas! ¡No cambiamos!, ni de calcetines, ni de amos, ni de opiniones, o tan tarde, que no vale la pena. Hemos nacido fieles, ¡ya es que reventamos de fidelidad! Soldados sin paga, héroes para todo el mundo, monosabios, palabras dolientes, somos los favoritos del Rey Miseria”Aunque dentro de esta nuestra especie, el organismo que concentra el más vehemente desprecio de Céline es la horda embrutecida, cateta, farolera, chapucera, mal intencionada y agresiva de los pobres.
“Para el pobre existen en este mundo dos grandes formas de palmarla, por la indiferencia absoluta de sus semejantes en tiempos de paz o por la pasión homicida de los mismos, llegada la guerra”Rapaces, cobardes, capaces de todo por un poco más de parné, entretenidos con la priva, el cine, los chismes deportivos y sometidos a la “sumisión entusiasta a las necesidades naturales, de jalar y quilar”, la vida no les trata bien y ellos se vengan como pueden, sin piedad.
“Después de todo, ¿por qué no había de existir un arte en la fealdad como lo hay en la belleza?”En fin, nada se puede hacer cuando no se tiene “el amor por la vida de los demás”, estos pobres infelices se irán convirtiendo en seres cada vez más feos y repugnantes, fracasos andantes que se regodean en sus “cochinos recuerdos” llenándoles el interior con más mierda, mientras el cuerpo exterior, “disfrazado de moléculas agitadas y triviales, se revela todo el tiempo contra esta farsa atroz del durar”. Solo queda la muerte, el final de la noche, “el país de la ternura eterna y el olvido instantáneo”… bueno, no solo, mientras llega es noche oscura, nos queda el placer, “ese momento en el que la materia se vuelve vida”… algo es algo.
“Hay que abandonar la esperanza de dejar la pena en algún sitio por el camino”Tras todo lo dicho, alguno habrá que se pregunte por qué no esa quinta estrella. Podría ser, pero la novela, que se inicia son un ritmo frenético en la parte dedicada a la guerra, se desinfla algo en su periplo africano y americano y, aunque remonta de forma sobresaliente en los arrabales parisinos, se me volvió a caer en sus tramos finales.
April 17, 2021
گفتار اندر ستایشِ نویسنده
این اولین کتابی بود که از سلین خواندم اما برای اینکه به عشقم نسبت به قلمِ سلین اعتراف کنم خواندنِ چند فصلِ ابتدایی کافی بود!
از نظرِ من قلمِ سلین، جذابترین، نابترین، خاصترین و اصیلترین قلمِ سیاهیست که تا به امروز خواندهام.
سیاه، سیاه، سیاه و دیگر هیچ... !
آقای سلین خوشحالم که قبل از مرگم حداقل یک کتاب از شما خواندم و امیدوارم آنقدر عمر داشته باشم تا بتوانم سایر کتابهای شما را بخوانم.
گفتار اندر توصیفِ کتاب به قلمِ مترجم
کتابِ سفر به انتهای شب، کتابِ آسانی نیست، نه فقط از لحاظِ ترجمه، -که بماند - تعبیر و تفسیرِ ا��ر از آن هم سختتر است. حتی خواندنش هم آسان نیست. مردِ سفر میخواهد. به آزمونی دشوار میماند. براستی از این حیث سفری است. سفری طاقتفرسا، تلخ و سیاه، به درون، به سوی مسائلِ بنیانیِ انسان هرکجا، مسائلِ زندگی و مرگ، هستی و نیستی، اروس و تاناتوس.
گفتار اندر ستایشِ مترجم
هرچقدر که آقای «مهدی غبرایی» برادرِ مترجمِ این کتاب حرص من را با ترجمههایش در آورده بود، استادِ مرحوم فرهاد غبرایی با ترجمهاش از دلِ من درآورد.
حقیقتا با توجه به مقدمهای که استاد غبرایی در ابتدای کتاب نوشته بود و در بخشِ بالایی آن را قرار دادم انتظارِ خواندنِ کتابِ بسیار سختی داشتم اما مترجم انقدر متنِ روانی ارائه کرده بود که از خواندنِ سطر به سطرِ کتاب لذت بردم.
بندهی حقیر اولا به عنوانِ یک خواننده و دوما به عنوانِ یک گیلک و همزبان صمیمانه بابت این ترجمهی فوقالعاده از ایشان تشکر و برایِ روحشان طلبِ آرامش و شادی میکنم.
گفتار اندر سانسورِ کتاب
در آغازِ خواندنِ کتاب از یکی از دوستانم که رمانِِ «مرگ قسطی» را از سلین خوانده بود هشداری دریافت کردم که ممکن است با سانسور روبرو شوم و من نیز همزمان با مطابقتِ متنِ انگلیسی کتاب که تهیه کرده با ترجمهای که در اختیار داشتم متوجه شدم تنها بخشهایی از کتاب که در مورد مسائل جنسی بود موردِ سانسور قرار گرفته بود اما این سانسور به هیچوجه همانندِ سانسورهای آثارِ موراکامی نبود که به دوستانم پیشنهاد کنم تحتِ هیچ شرایطی ترجمهی کتابهایش را نخوانند چون خوشبختانه سانسور به محتوای کتاب لطمه و آسیبی وارد نکرده بود.
گفتار اندر داستانِ کتاب
فردینان بارداموی دوستداشتنی شخصیتِ اول رمان است، او در جوانی به شکلی که در کتاب میخوانیم به جنگ میرود اما خیلی زود که با واقعیتهای جنگ روبرو میشود تصمیم به فرار میگیرد.
اینبار پس از خروج از جنگ به شکلی که در کتاب میخوانیم به یکی از مستعمراتِ فرانسه در آفریقا سفر میکند و زندگی در آنجا نیز باب میلِ او نیست!
به شکلِ جالبی که در کتاب میخوانیم به امریکا سفر میکند و سر از نیویورک در میآورد و با تمامِ اتفاقاتِ جالبی که از این سفر میخوانیم اما نهایتا همان همیشگی یعنی آنجا هم بند نمیشود و اینبار تصمیم به برگشت به فرانسه میگیرد و ... .
گفتار اندر محتوای کتاب
سیاه، سیاه، سیاه و دیگر هیچ!
این تمامِ کتاب است، همه چیز در کتاب سیاه است و فرقی نداشت فردینان بارداموی دوست داشتنیِ کتاب در جنگ باشد یا نباشد، عاشق شود یا فارغ، بی پول شود یا پولدار، تنها باشد یا در جمع و ... ما با یک سیاهیِ مطلق طرفتیم اما از دیدِ من نه هر سیاهی و سیاهیِ این کتاب قشنگترین سیاهی بود که تا به امروز دیده و درک کردهام.
همزاد پنداریِ من با فردینان باردامو در حدی بسیار فراتر از حدی بود که کتابِ «سوکورو تازاکی بیرنگ و سالهای سرگشتگی» به قلمِ موراکامی را میخواندم!
اعتراف میکنم هنوز هم از همه چیز گریزانم!
ما نمیدانیم چه باعث شد فردینان باردامو اینگونه از همهچیز گریزان شود اما من میدانم که چرا و چه شد از همه چیز، همهکس و همهجا گریزانم و کسی چه میداند؟ شاید او گذشتهی زندگیِ من است! شاید.
هشدار نامه
به دوستانِ عزیزتر از جانم هشدار میدهم در صورتیکه هنوز کتاب را نخواندهاید و یا علاقه ندارید مطلبی از کتاب را قبل از خواندنِ آن بخوانید از خواندنِ بخشِ بعدیِ ریویو یعنی «نقلقول نامه» خودداری نمایید چون این بخش از بخشهایی زیادی از کتاب جمعآوری گردیده و سببِ اسپویل کتاب خواهد گردید.
نقلقول نامه
"همهمان در مقابل دهشت باکرهایم، درست مثلِ کسیکه در مقابلِ لذت باکره است.
چطور میتوانستم وقتِ بیرون آمدن از میدانِ کلیشی از وجودِ همچو دهشتی خبردار شوم؟ چه کسی میتوانست قبل از درگیری رو در رو با جنگ، درونِ روحِ کثیف و قهرمانانه و مهملِ آدمها را ببیند؟"
"هرکس از جنگ سهمی دارد!"
"وقتی کسی قوهی تخیل نداشته باشد،مردن برایش مهم نیست،اما وقتی داشته باشد ثقیل است."
"لابلای روزها و ماههایی که میشود به راحتی از خیرش گذشت، روزهایی هم هست که به حساب میایند."
"مرضِ دروغ گفتن و باور کردن عینِ جرب واگیر دارد."
"هرکس به نحوی برای گذشتِ زمان افسوس میخورد."
"برای آنکه دیگران گمان کنند عاقلی، هیچ چیزی لازم نیست غیر از رو.
پررو که باشی، کافی است، تقریبا هر کاری برایت آزاد است، هر کاری. برای خودت اکثریتی داری و اکثریتت برایت تعیین میکند چه چیزی دیوانگی است و چه چیزی نیست."
"دست برداشتن از زندگی خیلی آسانتر است تا دست برداشتن از عشق!
میلِ به عشق ورزی چاره ناپذیر است مثلِ میل به خاراندنِ تنِ آدم."
"پولدارهای پاریس، کنار یکدیگر زندگی میکنند. محلهشان به شکلِ یک برش از کیکِ شهر است که نوکش به لوور میخورد و ته گردش میانِ درختهای بینِ پل اوتوی و دروازهی ترن. بهترین لقمهی شهر همین است، بقیهاش فلاکت است و کثافت."
"عشق عینِ الکل است، هر قدر ناتوانتر و مستتر بشوی، گمان میکنی که قویتر و تواناتری و از حقوقِ خودت مطمئنتر میشوی."
"در دنیا دو نوع بشرِ متفاوت وجود دارد، نوع پولدار و نوع بی پول. مثلِ خیلیهای دیگر بیست سال عمر به اضافهی جنگ لازم بود تا یاد بگیرم سرجای خودم بمانم و قیمتِ اشیا و آدمها را قبل از اینکه به طرفشان دست درازی کنم و م��صوصا قبل از اینکه گرفتارشان بشوم، بپرسم."
"برای آدمهای بیچاره دو راهِ خوب برای مردن هست، یا در اثرِ بی اعتناییِ مطلقِ همنوعان در زمانِ صلح، یا در اثرِ شوقِ آدمکشیِ همین همنوعان در زمانِ جنگ."
"هیچ چیزی بدتر از جنگ نیست."
"مادرم میگفت: آتش همه چیز را پاک میکند!
مادرِ آدم برای همهی موقعیتهای جورواجورِ روزگار چیزی گفته، فقط باید گفتهی مناسبِ حال را پیدا کرد.
مادر از من خواهش میکرد که مواظبِ سلامتیِ خودم باشم، همانطور که موقعِ جنگ هم به من میگفت. قطعا حتی اگر پای چوبهی دار هم بودم ملامتم میکرد که چرا شال گردنم را جا گذاشتهام."
"اعتماد داشتن به آدمها خودش تا اندازهای مردن است."
"پایین تنه برای فقرا یک جور معدن طلای دمِ دست به حساب میاید."
"زیبایی مثلِ الکل و رفاه است، آدم بهش عادت میکند و بیاعتنا از کنارش میگذرد."
"اگر دوست داشتن محلی از اعراب داشته باشد، دوست داشتنِ بچهها نسبت به آدمهای بزرگ بیخطرتر است، همیشه لااقل این بهانه را داری که اینها شاید بعدها از خودمان شریفتر بشوند. ولی از کجا معلوم؟"
"مردم در ازای خدمتی که بهشان بکنی از تو انتقام میگیرند."
"وقتیکه از تهِ دل تسلیم شده باشی از هرچیزِِ ناقابلی هم لذت میبری."
"پزشکی هم کارِ چرندی است. وقتی که در خدمتِ اغنیا هستی میشوی نوکرشان، وسطِ فقرا که هستی مثلِ این است که دزد باشی."
"دنبالِ فریادهایی که شنیدهای همیشه فریادهای دیگری هم هست که نشنیدهای یا نفهمیدهای."
"وقتی آدم میداند که اوضاعش از چه قرار است، کلمات به چه دردی میخورند؟ فقط به دردِ داد زدن. فقط همین."
"پیر شدن یعنی پیدا نکردنِ نقشِ با حرارتی برای بازی کردن، یعنی افتادن توی تعطیلیِ بیمزهای که طیِ آن منتظرِ هیچ چیز نیستی جز مرگ."
"لحضههایی هست که تنهای تنها میشوی و به آخرِ هر چیزی که ممکن است برایت اتفاق بیفتد میرسی. این اخر دنیاست. خود غصه، غصهی تو دیگر جوابگویت نیست و باید به عقب برگردی، وسطِ آدمها، هرکه میخواهد باشد.
در این جور لحظهها به خودت سخت نمیگیری، چون حتی به خاطرِ اشک ریختن هم باید به آغازِ هر چیز برگردی، به جاییکه همهی دیگران هستند."
"وقتی که دیوِ بوگندوی فلاکت پاپیات میشود، دیگر این پا و آن پا کردن چه موردی دارد؟ سکوت و بعد هم فلنگ را بستن عاقلانهتر از هر کاری است."
"مردم کارهای جدی را فقط در ظاهر تحمل میکنند. اپیدمیها وقتی تمام میشوند که میکروبها از سمِ خودشان به تنگ بیایند."
"زندگی کلاسی است که مبصرش ملال است، تمام مدت آنجا ایستاده که تو را زیر نظر داشته باشد، باید وانمود کنی که سرت به کاری گرم است، به هر قیمتی که هست، به کاری به شدت مورد علاقه وگرنه سر میرسد و مخت را یک لقمهی چپش میکند."
"مدتها بود که سی سالگی را پشتِ سر گذاشته بودیم. سی سالگیِ ما به سواحلِ گذشته میلغزید، به این سواحلِ بیترحم و اندکی آمیخته به افسوس. حتی به زحمتش هم نمیارزید که سر برگردانی و به این ساحل ها نگاهِ دوباره بیندازی.
با پیر شدن، چیزِ زیادی از دست نداده بودیم. آخرِ کار گفتم: آدم باید خیلی ذلیل باشد که افسوسِ سالِ بخصوصی از عمرش را بخورد!... کشیش، ماها میتوانیم با رضایتِ خاطر پیر شویم! مگر دیروز آشِ دهنسوزی بود؟ یا مثلا پارسال؟... عقیدهات غیر از این است؟... افسوس چه را بخوریم؟... ها؟ جوانی؟... ماها هرگز جوان نبودیم!..."
"خوشبختیِ این دنیا در این است که با لذت بمیری، یعنی درونِ لذت... باقیاش هیچ است، ترس است که نمیگذارد اقرار کنی و هنر."
"وقتی سعی کنی به کمکِ دروغ، یعنی تنها داراییِ فقرا با اغنیا یکی بشوی، آنوقت از لاکِ حقارتهای روزمرهات بیرون میای."
"هرکسی برای گریز از فلاکتِ خصوصیاش دلایلی پیدا دارد و هر کدام از ما برای رسیدن به مقصود در شرایط موجود راهِ نبوغآمیزی را پیدا میکنیم. خوشا به حالِ آنانکه به فاحشهخانه اکتفا میکنند."
"هرگز فورا بدبختیِ کسی را باور نکنید. بپرسید که میتو��ند بخوابد یا نه؟ اگر جواب مثبت باشد، همه چیز روبراه است. همین کافی است."
"بگذار دیگران هرچه دلشان میخواهد بگویند و فکر کنند، ولی واقعیت این است که زندگی حتی قبل از اینکه ما برای همیشه ترکش کنیم، ترکمان میکند."
"وقتی کسی در حالِ سکرات است کلی توقع دارد.
احتضار به خودیِ خود کافی نیست. باید در عینِ مردن کیف کرد، با آخرین نفسها هم باید کیف کرد.
آدمهای در حالِ مرگ چون به اندازهی کافی کیف نمیکنند، زار میزنند. بیشتر میخواهند و اعتراض میکنند. این کمدی فلاکت است که می خواهد از زندگی تا خودِ مرگ ادامه پیدا کند."
کارنامه
بدون هیچگونه لطف و ارفاق ۵ستاره برای این کتاب منظور میکنم و خواندنِ این کتاب را به دوستانی که قلمِ سیاه را میپسندند پیشنهاد میکنم.
دانلود نامه
فایلِ پیدیاف کتاب با ترجمهی استاد فرهاد غبرایی و همچنین فایلِ ایپابِ کتاب به زبانِ انگلیسی را در کانالِ تلگرام آپلود نمودهام و در صورتِ نیاز میتوانید آنها را از لینکهای زیر دانلود نمایید.
https://t.me/reviewsbysoheil/204
https://t.me/reviewsbysoheil/205
این اولین کتابی بود که از سلین خواندم اما برای اینکه به عشقم نسبت به قلمِ سلین اعتراف کنم خواندنِ چند فصلِ ابتدایی کافی بود!
از نظرِ من قلمِ سلین، جذابترین، نابترین، خاصترین و اصیلترین قلمِ سیاهیست که تا به امروز خواندهام.
سیاه، سیاه، سیاه و دیگر هیچ... !
آقای سلین خوشحالم که قبل از مرگم حداقل یک کتاب از شما خواندم و امیدوارم آنقدر عمر داشته باشم تا بتوانم سایر کتابهای شما را بخوانم.
گفتار اندر توصیفِ کتاب به قلمِ مترجم
کتابِ سفر به انتهای شب، کتابِ آسانی نیست، نه فقط از لحاظِ ترجمه، -که بماند - تعبیر و تفسیرِ ا��ر از آن هم سختتر است. حتی خواندنش هم آسان نیست. مردِ سفر میخواهد. به آزمونی دشوار میماند. براستی از این حیث سفری است. سفری طاقتفرسا، تلخ و سیاه، به درون، به سوی مسائلِ بنیانیِ انسان هرکجا، مسائلِ زندگی و مرگ، هستی و نیستی، اروس و تاناتوس.
گفتار اندر ستایشِ مترجم
هرچقدر که آقای «مهدی غبرایی» برادرِ مترجمِ این کتاب حرص من را با ترجمههایش در آورده بود، استادِ مرحوم فرهاد غبرایی با ترجمهاش از دلِ من درآورد.
حقیقتا با توجه به مقدمهای که استاد غبرایی در ابتدای کتاب نوشته بود و در بخشِ بالایی آن را قرار دادم انتظارِ خواندنِ کتابِ بسیار سختی داشتم اما مترجم انقدر متنِ روانی ارائه کرده بود که از خواندنِ سطر به سطرِ کتاب لذت بردم.
بندهی حقیر اولا به عنوانِ یک خواننده و دوما به عنوانِ یک گیلک و همزبان صمیمانه بابت این ترجمهی فوقالعاده از ایشان تشکر و برایِ روحشان طلبِ آرامش و شادی میکنم.
گفتار اندر سانسورِ کتاب
در آغازِ خواندنِ کتاب از یکی از دوستانم که رمانِِ «مرگ قسطی» را از سلین خوانده بود هشداری دریافت کردم که ممکن است با سانسور روبرو شوم و من نیز همزمان با مطابقتِ متنِ انگلیسی کتاب که تهیه کرده با ترجمهای که در اختیار داشتم متوجه شدم تنها بخشهایی از کتاب که در مورد مسائل جنسی بود موردِ سانسور قرار گرفته بود اما این سانسور به هیچوجه همانندِ سانسورهای آثارِ موراکامی نبود که به دوستانم پیشنهاد کنم تحتِ هیچ شرایطی ترجمهی کتابهایش را نخوانند چون خوشبختانه سانسور به محتوای کتاب لطمه و آسیبی وارد نکرده بود.
گفتار اندر داستانِ کتاب
فردینان بارداموی دوستداشتنی شخصیتِ اول رمان است، او در جوانی به شکلی که در کتاب میخوانیم به جنگ میرود اما خیلی زود که با واقعیتهای جنگ روبرو میشود تصمیم به فرار میگیرد.
اینبار پس از خروج از جنگ به شکلی که در کتاب میخوانیم به یکی از مستعمراتِ فرانسه در آفریقا سفر میکند و زندگی در آنجا نیز باب میلِ او نیست!
به شکلِ جالبی که در کتاب میخوانیم به امریکا سفر میکند و سر از نیویورک در میآورد و با تمامِ اتفاقاتِ جالبی که از این سفر میخوانیم اما نهایتا همان همیشگی یعنی آنجا هم بند نمیشود و اینبار تصمیم به برگشت به فرانسه میگیرد و ... .
گفتار اندر محتوای کتاب
سیاه، سیاه، سیاه و دیگر هیچ!
این تمامِ کتاب است، همه چیز در کتاب سیاه است و فرقی نداشت فردینان بارداموی دوست داشتنیِ کتاب در جنگ باشد یا نباشد، عاشق شود یا فارغ، بی پول شود یا پولدار، تنها باشد یا در جمع و ... ما با یک سیاهیِ مطلق طرفتیم اما از دیدِ من نه هر سیاهی و سیاهیِ این کتاب قشنگترین سیاهی بود که تا به امروز دیده و درک کردهام.
همزاد پنداریِ من با فردینان باردامو در حدی بسیار فراتر از حدی بود که کتابِ «سوکورو تازاکی بیرنگ و سالهای سرگشتگی» به قلمِ موراکامی را میخواندم!
اعتراف میکنم هنوز هم از همه چیز گریزانم!
ما نمیدانیم چه باعث شد فردینان باردامو اینگونه از همهچیز گریزان شود اما من میدانم که چرا و چه شد از همه چیز، همهکس و همهجا گریزانم و کسی چه میداند؟ شاید او گذشتهی زندگیِ من است! شاید.
هشدار نامه
به دوستانِ عزیزتر از جانم هشدار میدهم در صورتیکه هنوز کتاب را نخواندهاید و یا علاقه ندارید مطلبی از کتاب را قبل از خواندنِ آن بخوانید از خواندنِ بخشِ بعدیِ ریویو یعنی «نقلقول نامه» خودداری نمایید چون این بخش از بخشهایی زیادی از کتاب جمعآوری گردیده و سببِ اسپویل کتاب خواهد گردید.
نقلقول نامه
"همهمان در مقابل دهشت باکرهایم، درست مثلِ کسیکه در مقابلِ لذت باکره است.
چطور میتوانستم وقتِ بیرون آمدن از میدانِ کلیشی از وجودِ همچو دهشتی خبردار شوم؟ چه کسی میتوانست قبل از درگیری رو در رو با جنگ، درونِ روحِ کثیف و قهرمانانه و مهملِ آدمها را ببیند؟"
"هرکس از جنگ سهمی دارد!"
"وقتی کسی قوهی تخیل نداشته باشد،مردن برایش مهم نیست،اما وقتی داشته باشد ثقیل است."
"لابلای روزها و ماههایی که میشود به راحتی از خیرش گذشت، روزهایی هم هست که به حساب میایند."
"مرضِ دروغ گفتن و باور کردن عینِ جرب واگیر دارد."
"هرکس به نحوی برای گذشتِ زمان افسوس میخورد."
"برای آنکه دیگران گمان کنند عاقلی، هیچ چیزی لازم نیست غیر از رو.
پررو که باشی، کافی است، تقریبا هر کاری برایت آزاد است، هر کاری. برای خودت اکثریتی داری و اکثریتت برایت تعیین میکند چه چیزی دیوانگی است و چه چیزی نیست."
"دست برداشتن از زندگی خیلی آسانتر است تا دست برداشتن از عشق!
میلِ به عشق ورزی چاره ناپذیر است مثلِ میل به خاراندنِ تنِ آدم."
"پولدارهای پاریس، کنار یکدیگر زندگی میکنند. محلهشان به شکلِ یک برش از کیکِ شهر است که نوکش به لوور میخورد و ته گردش میانِ درختهای بینِ پل اوتوی و دروازهی ترن. بهترین لقمهی شهر همین است، بقیهاش فلاکت است و کثافت."
"عشق عینِ الکل است، هر قدر ناتوانتر و مستتر بشوی، گمان میکنی که قویتر و تواناتری و از حقوقِ خودت مطمئنتر میشوی."
"در دنیا دو نوع بشرِ متفاوت وجود دارد، نوع پولدار و نوع بی پول. مثلِ خیلیهای دیگر بیست سال عمر به اضافهی جنگ لازم بود تا یاد بگیرم سرجای خودم بمانم و قیمتِ اشیا و آدمها را قبل از اینکه به طرفشان دست درازی کنم و م��صوصا قبل از اینکه گرفتارشان بشوم، بپرسم."
"برای آدمهای بیچاره دو راهِ خوب برای مردن هست، یا در اثرِ بی اعتناییِ مطلقِ همنوعان در زمانِ صلح، یا در اثرِ شوقِ آدمکشیِ همین همنوعان در زمانِ جنگ."
"هیچ چیزی بدتر از جنگ نیست."
"مادرم میگفت: آتش همه چیز را پاک میکند!
مادرِ آدم برای همهی موقعیتهای جورواجورِ روزگار چیزی گفته، فقط باید گفتهی مناسبِ حال را پیدا کرد.
مادر از من خواهش میکرد که مواظبِ سلامتیِ خودم باشم، همانطور که موقعِ جنگ هم به من میگفت. قطعا حتی اگر پای چوبهی دار هم بودم ملامتم میکرد که چرا شال گردنم را جا گذاشتهام."
"اعتماد داشتن به آدمها خودش تا اندازهای مردن است."
"پایین تنه برای فقرا یک جور معدن طلای دمِ دست به حساب میاید."
"زیبایی مثلِ الکل و رفاه است، آدم بهش عادت میکند و بیاعتنا از کنارش میگذرد."
"اگر دوست داشتن محلی از اعراب داشته باشد، دوست داشتنِ بچهها نسبت به آدمهای بزرگ بیخطرتر است، همیشه لااقل این بهانه را داری که اینها شاید بعدها از خودمان شریفتر بشوند. ولی از کجا معلوم؟"
"مردم در ازای خدمتی که بهشان بکنی از تو انتقام میگیرند."
"وقتیکه از تهِ دل تسلیم شده باشی از هرچیزِِ ناقابلی هم لذت میبری."
"پزشکی هم کارِ چرندی است. وقتی که در خدمتِ اغنیا هستی میشوی نوکرشان، وسطِ فقرا که هستی مثلِ این است که دزد باشی."
"دنبالِ فریادهایی که شنیدهای همیشه فریادهای دیگری هم هست که نشنیدهای یا نفهمیدهای."
"وقتی آدم میداند که اوضاعش از چه قرار است، کلمات به چه دردی میخورند؟ فقط به دردِ داد زدن. فقط همین."
"پیر شدن یعنی پیدا نکردنِ نقشِ با حرارتی برای بازی کردن، یعنی افتادن توی تعطیلیِ بیمزهای که طیِ آن منتظرِ هیچ چیز نیستی جز مرگ."
"لحضههایی هست که تنهای تنها میشوی و به آخرِ هر چیزی که ممکن است برایت اتفاق بیفتد میرسی. این اخر دنیاست. خود غصه، غصهی تو دیگر جوابگویت نیست و باید به عقب برگردی، وسطِ آدمها، هرکه میخواهد باشد.
در این جور لحظهها به خودت سخت نمیگیری، چون حتی به خاطرِ اشک ریختن هم باید به آغازِ هر چیز برگردی، به جاییکه همهی دیگران هستند."
"وقتی که دیوِ بوگندوی فلاکت پاپیات میشود، دیگر این پا و آن پا کردن چه موردی دارد؟ سکوت و بعد هم فلنگ را بستن عاقلانهتر از هر کاری است."
"مردم کارهای جدی را فقط در ظاهر تحمل میکنند. اپیدمیها وقتی تمام میشوند که میکروبها از سمِ خودشان به تنگ بیایند."
"زندگی کلاسی است که مبصرش ملال است، تمام مدت آنجا ایستاده که تو را زیر نظر داشته باشد، باید وانمود کنی که سرت به کاری گرم است، به هر قیمتی که هست، به کاری به شدت مورد علاقه وگرنه سر میرسد و مخت را یک لقمهی چپش میکند."
"مدتها بود که سی سالگی را پشتِ سر گذاشته بودیم. سی سالگیِ ما به سواحلِ گذشته میلغزید، به این سواحلِ بیترحم و اندکی آمیخته به افسوس. حتی به زحمتش هم نمیارزید که سر برگردانی و به این ساحل ها نگاهِ دوباره بیندازی.
با پیر شدن، چیزِ زیادی از دست نداده بودیم. آخرِ کار گفتم: آدم باید خیلی ذلیل باشد که افسوسِ سالِ بخصوصی از عمرش را بخورد!... کشیش، ماها میتوانیم با رضایتِ خاطر پیر شویم! مگر دیروز آشِ دهنسوزی بود؟ یا مثلا پارسال؟... عقیدهات غیر از این است؟... افسوس چه را بخوریم؟... ها؟ جوانی؟... ماها هرگز جوان نبودیم!..."
"خوشبختیِ این دنیا در این است که با لذت بمیری، یعنی درونِ لذت... باقیاش هیچ است، ترس است که نمیگذارد اقرار کنی و هنر."
"وقتی سعی کنی به کمکِ دروغ، یعنی تنها داراییِ فقرا با اغنیا یکی بشوی، آنوقت از لاکِ حقارتهای روزمرهات بیرون میای."
"هرکسی برای گریز از فلاکتِ خصوصیاش دلایلی پیدا دارد و هر کدام از ما برای رسیدن به مقصود در شرایط موجود راهِ نبوغآمیزی را پیدا میکنیم. خوشا به حالِ آنانکه به فاحشهخانه اکتفا میکنند."
"هرگز فورا بدبختیِ کسی را باور نکنید. بپرسید که میتو��ند بخوابد یا نه؟ اگر جواب مثبت باشد، همه چیز روبراه است. همین کافی است."
"بگذار دیگران هرچه دلشان میخواهد بگویند و فکر کنند، ولی واقعیت این است که زندگی حتی قبل از اینکه ما برای همیشه ترکش کنیم، ترکمان میکند."
"وقتی کسی در حالِ سکرات است کلی توقع دارد.
احتضار به خودیِ خود کافی نیست. باید در عینِ مردن کیف کرد، با آخرین نفسها هم باید کیف کرد.
آدمهای در حالِ مرگ چون به اندازهی کافی کیف نمیکنند، زار میزنند. بیشتر میخواهند و اعتراض میکنند. این کمدی فلاکت است که می خواهد از زندگی تا خودِ مرگ ادامه پیدا کند."
کارنامه
بدون هیچگونه لطف و ارفاق ۵ستاره برای این کتاب منظور میکنم و خواندنِ این کتاب را به دوستانی که قلمِ سیاه را میپسندند پیشنهاد میکنم.
دانلود نامه
فایلِ پیدیاف کتاب با ترجمهی استاد فرهاد غبرایی و همچنین فایلِ ایپابِ کتاب به زبانِ انگلیسی را در کانالِ تلگرام آپلود نمودهام و در صورتِ نیاز میتوانید آنها را از لینکهای زیر دانلود نمایید.
https://t.me/reviewsbysoheil/204
https://t.me/reviewsbysoheil/205
December 22, 2019
If Celine had shut his trap around the 300 page mark he might well have clung on to that elusive fifth star, but as it is, finishing his amazing horrible novel composed of ten thousand variations on the theme of human life being 95% unbearable misery and 5% boredom and everybody smells bad becomes an exercise in readerly self-flagellation.
How many times do we need to be told this doleful message? Around 15 times per page. The industrial-strength vitriol keeps us awake, though. There’s no nodding off with Celine.
This is the grand original of all those novels where guys rant and rage about how terrible everything is – it’s a whole sub-genre – we have most of Philip Roth, a world-class ranter, there’s William (The Tunnel) Gass, there’s Michel Houellebecq, and Thomas Bernhard, and when the unending unedited vomited-forth stream of volubility is not as rancid and bitter because more drunk or stoned, it’s there in Jack Kerouac’s and William Burrough’s books. Will Self wrote an article for the NYT saying he learned everything he knows from Celine. Catcher in the Rye is a rich teenage Celine. It goes on - in the first section of Journey, the hundred pages that deal with World War One, you can hear Catch-22 clearly – he’s the only guy that realises that everybody is trying to kill him. He knows it’s nothing personal but that really doesn’t help.
"I reject the war and everything in it… I don’t resign myself to it… I don’t weep about it… I just plain reject it and all its fighting men, I don’t want anything to do with them or it. Even if thee were nine hundred and ninety-five million of them and I were all alone, they’d still be wrong and I’d be right. Because I’m the one who knows what I want : I don’t want to die.”
“But it’s not possible to reject the war, Ferdinand! Only crazy people and cowards reject the war when their country is in danger…”
“If that’s the case, hurrah for the crazy people! Look, Lola, do you remember a single name of any of the soldiers killed in the Hundred Years War? Did you ever try to find out who any of them were? No! As far as you’re concerned, they’re as anonymous, as indifferent, as the last atom of that paperweight, of your last bowel movement… Get it into your head, Lola, that they died for nothing! For absolutely nothing!”
Via a period skulking in a veteran’s hospital he gets discharged and signs up to a company running one of those colonial outposts in darkest Africa (Cameroon). He’s in for a different onslaught of ghastliness, this time from nature in all its insect life and unpleasant diseases. He attempts to flee from the horror, the horror ™ and gets captured and sold into slavery on a galley ship just like he might have in the second century BC. This was the part I thought did not ring entirely true – galley slaves in 1917? Seriously?
Anyway, up to that point Journey is a stone classic, wonderful frothing at the mouth page after page and exactly the kind of thing you would froth about, too. Here’s one of my favourite Sayings of Ferdinand :
When you stop to think about it, a hundred people must want you dead in the course of an average day, the ones in line behind you at the ticket window in the Metro, the ones who look up at your apartment when they haven’t got one themselves, , the ones who wish you’d finish pissing and give them a chance, your children, and a lot more.
Then, with his brother galley slaves (!) (they also had sails on this boat) he reaches New York. His miserable existence improves greatly. He travels to Detroit and gets a job there. But he’s still ranting about the hideousness of everything. He decides to go back to France and complete his medical studies and become a doctor. Still ranting and frothing and badmouthing everything in sight,
Still further down, it’s always the Seine, winding from bridge to bridge like an elongated blob of phlegm.
he becomes the poorest general practitioner ever and so bumbles along for the rest of the book, the same old sour-minded misanthrope we know and love by now,
My patients were mostly people from the zone, that village of sorts which never succeeds in picking itself entirely out of the mud and rubbish, bordered by paths where precocious snot-nosed little girls play hookey under the fences to garner a franc, a handful of french fries and a dose of gonorrhoea from some sex fiend.
a few anecdotes here and there, a few “characters” to entertain us (mostly unhinged) but no improvement in our guy’s attitude to life even though his situation has improved from catastrophic to dire to scraping a living. He slouches and slimes his way around France spewing forth maledictions and depressing maxims like an out of control I Speak Your Doom machine.
As for sick people, patients, I had no illusions… in another neighbourhood they’d be no less grasping or jug-headed or weak-kneed than the ones here. The same wine, the same movies, the same sports talk, the same enthusiastic submission to the natural needs of the gullet and the arse would produce the same crude, filthy horde, staggering from lie to lie, bragging, scheming, vicious, brutal between two fits of panic.
Are there any chinks of light at all? For a few pages, not more than five at a time, he hooks up with a woman and blow me down, arch-cynic Celine serves us up not one but two examples of that most familiar of bit parts, The Tart with the Heart of Gold. That surprised me.
Well – fans of this book, and there are a great many, will disagree with me when I say that there is just TOO MUCH of it, and 99% of it is one long monotone, one endless screech, so sorry, I have to say 4 stars only. But, you know, hell of a book. Man!
How many times do we need to be told this doleful message? Around 15 times per page. The industrial-strength vitriol keeps us awake, though. There’s no nodding off with Celine.
This is the grand original of all those novels where guys rant and rage about how terrible everything is – it’s a whole sub-genre – we have most of Philip Roth, a world-class ranter, there’s William (The Tunnel) Gass, there’s Michel Houellebecq, and Thomas Bernhard, and when the unending unedited vomited-forth stream of volubility is not as rancid and bitter because more drunk or stoned, it’s there in Jack Kerouac’s and William Burrough’s books. Will Self wrote an article for the NYT saying he learned everything he knows from Celine. Catcher in the Rye is a rich teenage Celine. It goes on - in the first section of Journey, the hundred pages that deal with World War One, you can hear Catch-22 clearly – he’s the only guy that realises that everybody is trying to kill him. He knows it’s nothing personal but that really doesn’t help.
"I reject the war and everything in it… I don’t resign myself to it… I don’t weep about it… I just plain reject it and all its fighting men, I don’t want anything to do with them or it. Even if thee were nine hundred and ninety-five million of them and I were all alone, they’d still be wrong and I’d be right. Because I’m the one who knows what I want : I don’t want to die.”
“But it’s not possible to reject the war, Ferdinand! Only crazy people and cowards reject the war when their country is in danger…”
“If that’s the case, hurrah for the crazy people! Look, Lola, do you remember a single name of any of the soldiers killed in the Hundred Years War? Did you ever try to find out who any of them were? No! As far as you’re concerned, they’re as anonymous, as indifferent, as the last atom of that paperweight, of your last bowel movement… Get it into your head, Lola, that they died for nothing! For absolutely nothing!”
Via a period skulking in a veteran’s hospital he gets discharged and signs up to a company running one of those colonial outposts in darkest Africa (Cameroon). He’s in for a different onslaught of ghastliness, this time from nature in all its insect life and unpleasant diseases. He attempts to flee from the horror, the horror ™ and gets captured and sold into slavery on a galley ship just like he might have in the second century BC. This was the part I thought did not ring entirely true – galley slaves in 1917? Seriously?
Anyway, up to that point Journey is a stone classic, wonderful frothing at the mouth page after page and exactly the kind of thing you would froth about, too. Here’s one of my favourite Sayings of Ferdinand :
When you stop to think about it, a hundred people must want you dead in the course of an average day, the ones in line behind you at the ticket window in the Metro, the ones who look up at your apartment when they haven’t got one themselves, , the ones who wish you’d finish pissing and give them a chance, your children, and a lot more.
Then, with his brother galley slaves (!) (they also had sails on this boat) he reaches New York. His miserable existence improves greatly. He travels to Detroit and gets a job there. But he’s still ranting about the hideousness of everything. He decides to go back to France and complete his medical studies and become a doctor. Still ranting and frothing and badmouthing everything in sight,
Still further down, it’s always the Seine, winding from bridge to bridge like an elongated blob of phlegm.
he becomes the poorest general practitioner ever and so bumbles along for the rest of the book, the same old sour-minded misanthrope we know and love by now,
My patients were mostly people from the zone, that village of sorts which never succeeds in picking itself entirely out of the mud and rubbish, bordered by paths where precocious snot-nosed little girls play hookey under the fences to garner a franc, a handful of french fries and a dose of gonorrhoea from some sex fiend.
a few anecdotes here and there, a few “characters” to entertain us (mostly unhinged) but no improvement in our guy’s attitude to life even though his situation has improved from catastrophic to dire to scraping a living. He slouches and slimes his way around France spewing forth maledictions and depressing maxims like an out of control I Speak Your Doom machine.
As for sick people, patients, I had no illusions… in another neighbourhood they’d be no less grasping or jug-headed or weak-kneed than the ones here. The same wine, the same movies, the same sports talk, the same enthusiastic submission to the natural needs of the gullet and the arse would produce the same crude, filthy horde, staggering from lie to lie, bragging, scheming, vicious, brutal between two fits of panic.
Are there any chinks of light at all? For a few pages, not more than five at a time, he hooks up with a woman and blow me down, arch-cynic Celine serves us up not one but two examples of that most familiar of bit parts, The Tart with the Heart of Gold. That surprised me.
Well – fans of this book, and there are a great many, will disagree with me when I say that there is just TOO MUCH of it, and 99% of it is one long monotone, one endless screech, so sorry, I have to say 4 stars only. But, you know, hell of a book. Man!
May 30, 2010
Apparently, for a week or so in June 1997 I either lost my sense of humor or felt some kind of glow of optimism that made me feel the misanthropic subject of this book was boring. My principle memories of reading this for the first time were a) being bored and b) buying a bunch of The Smiths and The Cure tapes at a garage sale.
For some reason when I saw this book sitting on my bookshelf last week I thought I'd give it another try. Why? I don't know exactly. I have lots of unread books, but I felt like I might have not gotten everything I could have from the book.
This time I quite enjoyed the book. It's a nice antidote to any feelings that things were probably better 'back in the day', it's good to cleanse the mental palate of this particular delusion now and again. Things were bad then too, which means that if there is a constant in lots and lots o' people being worthy of disgust, then to grumble about it too much can be i) fun, but ii) a tautology and thus ii.a) not really relevant and ii.b) not at all applicable to the discourse of progress/barbarism/ whatever you want to call it. For example; does this mean that most people being shitty fucking assholes is relevant to all of those douchebags wandering around oblivious to anything but their own phone conversations? Is pointing out all of the assholes and defining them as such, really any different than saying all people have heads, and most of them have hair on their heads? And then basing most everything you say about the headedness/hairedness of people? No! Instead is it possible that in a Kantian categorical something or other people can be a priori described as assholes? All of them of course except for you and your loved ones, and me and my loved ones. We are of course the exception. Now, I'm not saying everyone is a piece of shit. And neither is Céline, in fact there is one character who isn't in the book!! One!! There is hope for us yet, sadly that one decent person is stuck sitting on a river in Africa with one other person who is an asshole. But he's out there, you know sort of Kurtz like.
Now I could do a number of things here. I could give a plot synopsis, aka write a book report. I could try to come up with some kind of serious analysis of the book. I could try to write a 'mock' Céline style something or other, that probably wouldn't be too funny. I could ignore the book altogether and write about myself, and use the book as a vague jumping off point; i.e., write all about the types of people I hate and make myself Céline like. I could also post some pictures of animals, which I actually like to do because then I can come back and look at them later and I figure maybe you do too. I could do all kinds of things. I could just end the review here and then strike up a conversation with another goodreader who would actually be me in disguise, but we'd be really witty and surprisingly similarly read in titles that aren't that common; of course I would vote for me too, and if you tried to call me on it I would just ignore you and change topic with myself. I could do any of these things. There are so many choices, and it is so overwhelming in the various ways I can try to fleece votes, which can be cashed in for all the AMAZING prizes that are only available to the people who are on the best reviewer list. Please don't ask for details about these prizes, I've said too much already.
For some reason when I saw this book sitting on my bookshelf last week I thought I'd give it another try. Why? I don't know exactly. I have lots of unread books, but I felt like I might have not gotten everything I could have from the book.
This time I quite enjoyed the book. It's a nice antidote to any feelings that things were probably better 'back in the day', it's good to cleanse the mental palate of this particular delusion now and again. Things were bad then too, which means that if there is a constant in lots and lots o' people being worthy of disgust, then to grumble about it too much can be i) fun, but ii) a tautology and thus ii.a) not really relevant and ii.b) not at all applicable to the discourse of progress/barbarism/ whatever you want to call it. For example; does this mean that most people being shitty fucking assholes is relevant to all of those douchebags wandering around oblivious to anything but their own phone conversations? Is pointing out all of the assholes and defining them as such, really any different than saying all people have heads, and most of them have hair on their heads? And then basing most everything you say about the headedness/hairedness of people? No! Instead is it possible that in a Kantian categorical something or other people can be a priori described as assholes? All of them of course except for you and your loved ones, and me and my loved ones. We are of course the exception. Now, I'm not saying everyone is a piece of shit. And neither is Céline, in fact there is one character who isn't in the book!! One!! There is hope for us yet, sadly that one decent person is stuck sitting on a river in Africa with one other person who is an asshole. But he's out there, you know sort of Kurtz like.
Now I could do a number of things here. I could give a plot synopsis, aka write a book report. I could try to come up with some kind of serious analysis of the book. I could try to write a 'mock' Céline style something or other, that probably wouldn't be too funny. I could ignore the book altogether and write about myself, and use the book as a vague jumping off point; i.e., write all about the types of people I hate and make myself Céline like. I could also post some pictures of animals, which I actually like to do because then I can come back and look at them later and I figure maybe you do too. I could do all kinds of things. I could just end the review here and then strike up a conversation with another goodreader who would actually be me in disguise, but we'd be really witty and surprisingly similarly read in titles that aren't that common; of course I would vote for me too, and if you tried to call me on it I would just ignore you and change topic with myself. I could do any of these things. There are so many choices, and it is so overwhelming in the various ways I can try to fleece votes, which can be cashed in for all the AMAZING prizes that are only available to the people who are on the best reviewer list. Please don't ask for details about these prizes, I've said too much already.
September 18, 2022
YouTube kanalımda en sevdiğim kitaplardan biri olan Gecenin Sonuna Yolculuk kitabını yorumladım:
https://youtu.be/RXXqv6Yk7VA
“Morning, keep the streets empty for me.”
“Gündüz, benim için sokakları boş tut.” Fever Ray*
Uyarı : Lütfen evde denemeyiniz.
Gecenin Sonuna Yolculuk : Hatta gecenin derinliklerinde olabildiğince uzaklara doğru hep beraber bir gezintiye çıkmamızda artık en ufak bir sakınca görmüyordum. (s. 369)
Oğuz : Tamam, harika fikir, gidelim de... Planda neresi var?
Kinyas ve Kayra : There’s no plan. That’s the fuckin’ plan! Yani anlayacağın, plan mlan yok, çıkıyoruz işte yola, bilinmezliğe ve gecenin sonuna doğru! Olabildiğine spontane! İşte bu kadar.
Gece : Gece yavaş yavaş geliyor. İniyor... (s. 15) Akşam saatlerinde gecenin işçilerini görmek çok kolaydır artık herkes için. (s. 17) Fakat bu geceye özel, bu gecenin işçileri bizleriz.
Beyaz Geceler : Beyler, korkuyorum, durun. St. Petersburg’da, her mayıs ile temmuz ayları arasında geceler kararmazdı bizde. Geceyi görebileceğimize emin miyiz?
G.S.Y. : Ne diyorsun ulan sen? Burası İzmit ve eylül ayındayız! Geceler burada her zaman simsiyah olur, insanın doğumu öncesi ve ölümü sonrasının rengi gibi. İnsanlar boşuna salgılamazlar dimetiltriptamini (DMT) en çok doğum ve ölümlerinde olacak biçimde. Çekemiyorsanız yallah St. Petersburg’a! Hadi yola koyulalım artık!
https://image.ibb.co/h5KgEz/gidiyoruz...
G.S.Y. : Gündüz, benim için sokakları boş tutmuş gibi! E peki, hani nerede bütün bu Ademoğlu?
https://image.ibb.co/kqY57K/ademoglu_...
Ademoğlu Neredeydin? : Kafelerde https://image.ibb.co/kbRKZz/ademoglu_...,
bana sunulan kapitalist tüketim kültüründe https://preview.ibb.co/bKkyXA/ademogl..., aslında beş para etmez duygusuz metal yığınlarının içinde https://i.ibb.co/B49grJ7/ademoglu-ara... ve insanların arasındaki korunaklı mesafeler gibi olan korunaklı evlerdeydim
https://image.ibb.co/b7Pveq/ademoglu-.... Onlar gündüze ait insanlar. Senin 229. Sayfanda da dediğin gibi, asıl korkulması gereken insanlar yani. Onların seninle bir alakaları olamaz. Sen geceye aitsin. Oğuz da mesela herhangi bir arabadaki, herhangi tasasız insandan birisi olabilmeyi çok isterdi Hakan Akdoğan’ın dediği gibi. Sıradan bir yaşamın içinde, sıradan halledilebilir sorunlar için tasalanmak bile mutluluk verebilirdi ona. Ayrıca, ne oldu bir sorun mu vardı?
G.S.Y. : Sorun şu; "Bir amaca bağlanmayan ruh, yolunu kaybeder; çünkü, her yerde olmak hiçbir yerde olmamaktır." der Montaigne. Sen Ademoğlu, sen ise her yerde olmak istiyorsun. Bunu bir id edinmişsin kendine. Her yeri sömürmek, her şeye sahip olmak istiyorsun.
Ademoğlu Neredeydin? : E biz kafede, barda, avmlerde, korunaklı evlerimizde falan rahattık. Hem savaşlardan, yıkım edebiyatından falan bahseden kimse de kalmadı artık. Demek istediğim, şu savaşın boktan bir savaş olduğunu bilecek kadar mantıklısınız. (s. 105) Fakat niye rahatımızı bozuyorsunuz?
G.S.Y. : Ben de bu konuyu anlatırım aslında kendimin içerisinde, kolonyalizmdir bunun adı -yani sömürgecilik-. Bayram seyran falan fark etmez bunlara! Her daim elinize kolonyal dökmek için yanıp tutuşurlar. Afrika’ya gittim kendim gördüm gözlerimle. Kakao işçilerinin hayatlarında çikolatayı ilk kez tattıklarında verdikleri tepki gibidir gecenin sonu! Fakat artık siz, heyecanı ve macerayı istemeyi unutan güruh olarak gündüze mahkumsunuz, bunu biliyorum. Siz sömürülmeyi ve köleleşmeyi hak ediyorsunuz. Yayılıyor içinizde sömürgeciliğin tohumları gitgide daha hızlı.
Gece : Gecenin işçileri diyorduk. Onlar, geceyi hazırlamakta, geceye hazırlamakta kullandıkları aletler ellerinde, sokaklarda dolaşırlar. (s. 17) Gecenin işçileri sokak aralarında gezer. (s. 20) https://image.ibb.co/gQftSK/gecenin_i...
İstenen, tanınmamaları; görevlerinin ürkütücülüğünden başka bir şey düşündürmemeleri. (s. 24) https://image.ibb.co/jLTcMe/gecenin_i...
G.S.Y. : Yahu babalık, sen ne diyorsun? Lafı ağzında geveleme de adam gibi konuş...
Gece : Doğrusunu söylemek gerekirse, kendi düşüncelerimi değiştirmek durumunda kalabileceğimi düşünüyorum da, karşımda olanların bir gün benim düşüncelerime yaklaşabileceklerini hiç umamıyorum. (s. 87) Gecenin işçileri gözükmeye başladığı an, gecenin sonuna doğru yol almaya başlamışız demektir.
G.S.Y. : Bak, şimdi doğru dedin. Hadi durmayalım, daha çok sürüklenelim o zaman gecenin en dibine doğru.
https://image.ibb.co/fBkk7K/bayrak.jpg
G.S.Y. : Oğuz, söyle bana. Bütün bu evlere asılan, her tarafınızı kaplayan bayraklar da neyin nesi, neden bu kadar fazlalar, hiçbir ülkede bu kadarına da rastlamamıştım doğrusu?! Başım döndü!
Oğuz : Burası Türkiye! Buna alışsan iyi edersin. Çünkü, vatan bizden uğruna kanımızı dökmemizi istediğinde, bizi elbette kanımızın son damlasına kadar akıtmaya hazır bulacaktır, hiç oyalanmadan. (s. 25)
G.S.Y. : Yahu sallama şimdi. Sanki seni tanımıyorum. Einstein ve Zweig’ın pasifist çizgisinden gidiyorsun sen de, hem de askerlikten daha yeni dönmene rağmen. Ben de biliyorum, askerliğin vatanını koruma yeri değil fiziksel ve düşünsel eziyet yeri olduğunu. Saçının teli kadar değeri olmayan adamların, egolarını tatmin etme merkezidir orası. Tamam kabul ediyorum, ben bir anarşistim Oğuz. Yani başrolüm Ferdinand Bardamu karakteriyle tabii ki. Anarşizmin kapsamına göre, bireyler, her zaman bir devletin diğerleri aleyhine topraklarını genişletmek, yağma veya ulusal ihtişam arayışı nedeniyle patlak veren savaşlarda çarpışmaya, öldürmeye ve ölmeye mecbur bırakılmaktadır, bu ise tam bir yönetim yokluğu gerektirmektedir bence. (Siyasi İdeolojiler – A. Heywood, s. 176)
Ferit Edgü benim önsözümde : “Vatan, millet, eşitlik, özgürlük, kardeşlik gibi kavramlar içleri boş, üzerlerine tükürülecek kavramlardır. Tüm yazarlık yaşamı boyunca bunların üzerine tükürür. Kendisinin de bu toplumun bir ürünü olduğunu unutmadan. Dolayısıyla kendi üzerine de tükürerek.” der yazarım Céline için. Çevirmenim olan Yiğit Bener ise sonsözümde : “O kokuşmuş “değerler”, her türlü milliyetçilikler, militarizmler, katı inançlar, sömürgecilik ve vahşi kapitalizm, varoşların sefaleti, insanın itaati ve boyun eğişi, birbirini kazıklayışı, acımasızlığı ve sevgisizliği, bütün bunlar hala yerde hüküm sürmüyor muydu yetmiş yıldır,...” der. Bunların hepsini mide bulandırıcı bulduğumu ve dünyayı da kanlı bir katliam lağımı olarak tasvir ettiğimi anlatır size.
İnsanlar, sizden yer gök inleyene kadar “Yaşasın 1 No’lu Vatan!” diye bağırmanızı isterler. (s. 26) Ben, savaşı olduğu gibi reddediyorum, içindeki insanlarla birlikte. İsterlerse dokuz yüz doksan beş milyon olsunlar ve ben tek başıma kalayım, yine de haksız olan onlar olacak Oğuz! (s. 84) Fransa’nın ulusal bayramı olan 14 Temmuz Milli Bayramı’nda muhteşem biçimde, bütün iğrençliğimle çürüyor olacağım mesela... (s. 87) Çünkü böyle bayramlar için hiçbir şey hissetmiyorum, kaderime hiçbir şekilde razı olmuyorum. Sizde de 15 Temmuz vardır mesela, bizden nicel olarak 1 gün farkla, niteliksizlik konusunda ise hiçbir farkı olmayacak şekilde... Artık sizde semavi dinin yerini bayrakaşığı din aldı, aynı bizdeki gibi. (s. 89)
https://image.ibb.co/jy7XnK/p0.jpg
G.S.Y. : Bizim de işte aynı senin gibi, her şeye rağmen az da olsa özgür olduğumuzu kendimize kanıtlayabilmek için Sen nehri kıyısına uzandığımız oluyordu. (s. 489)
G.S.Y. : En çok da Paris ve Rancy sokaklarında yalnızlığımla birlikte gecenin sonuna yolculuk etmeyi severdim bir zamanlar. Bu durumda gecenin içindeki yolculuğunuzu tek başınıza sürdürmekten başka çare de kalmıyor zaten. (s. 418)
İşte Paris’te gecenin sonuna yolculuk eden yalnız bir insan :
https://image.ibb.co/irc41e/p2.jpg
Nereye gidiyor bu adam böyle tek başına? Kim bilir neler düşünüyordur günlük yaşamında? Rüyasında neler görüyor? Kollarını niye sanki kendisini koruma tarzı bir istemle kavuşturuyor? Picasso’nun Repose adlı tablosundaki gibi bir ebedi istirahat metaforunu ve gecenin sonuna kadar uyumayı mı arzuluyor dersin? Kendisine dünyanın diğer her yerindeki gibi ırkçılık yapılmasından mı korkuyor olmasını istersin? Bu soruları cevaplamak her zaman çok zordur. Ben ise bu soruların hepsinin içine tükürmeyi yeğliyorum.
G.S.Y. : Daha öteye de gidilemezdi, çünkü daha ötede yalnızca ölüler vardı. (s. 406) Eninde sonunda, bir karar verip ineceğiz sokağa, aramızdan yalnızca biri, ikisi, üçü değil, topumuz. (s. 396)
Hadi bağıralım o zaman hep beraber ulan! Her şey gece için! Benim sloganım bu! Uyku durak yok geceyi düşünmek gerek! (s. 448)
Kinyas ve Kayra : Her şey gece için!
Beyaz Geceler : Her şey gece için!
Ademoğlu Neredeydin? : Her şey gece için!
Gece : Her şey benim için!
https://image.ibb.co/koWduz/her_sey_g...
Gecenin sonuna ulaştığımız yerde ise kitabın çevirmeni olan Yiğit Bener’in bütün insanlığa bir çift lafı var : Silah alacaklarına ya da uyduruk biblo koyacaklarına evlerine, kitap alıp koysunlar... bir gün merak edip bir okuyanı çıkar belki!
*Epigrafta bahsi geçen şarkı : https://www.youtube.com/watch?v=jWFb5...
https://youtu.be/RXXqv6Yk7VA
“Morning, keep the streets empty for me.”
“Gündüz, benim için sokakları boş tut.” Fever Ray*
Uyarı : Lütfen evde denemeyiniz.
Gecenin Sonuna Yolculuk : Hatta gecenin derinliklerinde olabildiğince uzaklara doğru hep beraber bir gezintiye çıkmamızda artık en ufak bir sakınca görmüyordum. (s. 369)
Oğuz : Tamam, harika fikir, gidelim de... Planda neresi var?
Kinyas ve Kayra : There’s no plan. That’s the fuckin’ plan! Yani anlayacağın, plan mlan yok, çıkıyoruz işte yola, bilinmezliğe ve gecenin sonuna doğru! Olabildiğine spontane! İşte bu kadar.
Gece : Gece yavaş yavaş geliyor. İniyor... (s. 15) Akşam saatlerinde gecenin işçilerini görmek çok kolaydır artık herkes için. (s. 17) Fakat bu geceye özel, bu gecenin işçileri bizleriz.
Beyaz Geceler : Beyler, korkuyorum, durun. St. Petersburg’da, her mayıs ile temmuz ayları arasında geceler kararmazdı bizde. Geceyi görebileceğimize emin miyiz?
G.S.Y. : Ne diyorsun ulan sen? Burası İzmit ve eylül ayındayız! Geceler burada her zaman simsiyah olur, insanın doğumu öncesi ve ölümü sonrasının rengi gibi. İnsanlar boşuna salgılamazlar dimetiltriptamini (DMT) en çok doğum ve ölümlerinde olacak biçimde. Çekemiyorsanız yallah St. Petersburg’a! Hadi yola koyulalım artık!
https://image.ibb.co/h5KgEz/gidiyoruz...
G.S.Y. : Gündüz, benim için sokakları boş tutmuş gibi! E peki, hani nerede bütün bu Ademoğlu?
https://image.ibb.co/kqY57K/ademoglu_...
Ademoğlu Neredeydin? : Kafelerde https://image.ibb.co/kbRKZz/ademoglu_...,
bana sunulan kapitalist tüketim kültüründe https://preview.ibb.co/bKkyXA/ademogl..., aslında beş para etmez duygusuz metal yığınlarının içinde https://i.ibb.co/B49grJ7/ademoglu-ara... ve insanların arasındaki korunaklı mesafeler gibi olan korunaklı evlerdeydim
https://image.ibb.co/b7Pveq/ademoglu-.... Onlar gündüze ait insanlar. Senin 229. Sayfanda da dediğin gibi, asıl korkulması gereken insanlar yani. Onların seninle bir alakaları olamaz. Sen geceye aitsin. Oğuz da mesela herhangi bir arabadaki, herhangi tasasız insandan birisi olabilmeyi çok isterdi Hakan Akdoğan’ın dediği gibi. Sıradan bir yaşamın içinde, sıradan halledilebilir sorunlar için tasalanmak bile mutluluk verebilirdi ona. Ayrıca, ne oldu bir sorun mu vardı?
G.S.Y. : Sorun şu; "Bir amaca bağlanmayan ruh, yolunu kaybeder; çünkü, her yerde olmak hiçbir yerde olmamaktır." der Montaigne. Sen Ademoğlu, sen ise her yerde olmak istiyorsun. Bunu bir id edinmişsin kendine. Her yeri sömürmek, her şeye sahip olmak istiyorsun.
Ademoğlu Neredeydin? : E biz kafede, barda, avmlerde, korunaklı evlerimizde falan rahattık. Hem savaşlardan, yıkım edebiyatından falan bahseden kimse de kalmadı artık. Demek istediğim, şu savaşın boktan bir savaş olduğunu bilecek kadar mantıklısınız. (s. 105) Fakat niye rahatımızı bozuyorsunuz?
G.S.Y. : Ben de bu konuyu anlatırım aslında kendimin içerisinde, kolonyalizmdir bunun adı -yani sömürgecilik-. Bayram seyran falan fark etmez bunlara! Her daim elinize kolonyal dökmek için yanıp tutuşurlar. Afrika’ya gittim kendim gördüm gözlerimle. Kakao işçilerinin hayatlarında çikolatayı ilk kez tattıklarında verdikleri tepki gibidir gecenin sonu! Fakat artık siz, heyecanı ve macerayı istemeyi unutan güruh olarak gündüze mahkumsunuz, bunu biliyorum. Siz sömürülmeyi ve köleleşmeyi hak ediyorsunuz. Yayılıyor içinizde sömürgeciliğin tohumları gitgide daha hızlı.
Gece : Gecenin işçileri diyorduk. Onlar, geceyi hazırlamakta, geceye hazırlamakta kullandıkları aletler ellerinde, sokaklarda dolaşırlar. (s. 17) Gecenin işçileri sokak aralarında gezer. (s. 20) https://image.ibb.co/gQftSK/gecenin_i...
İstenen, tanınmamaları; görevlerinin ürkütücülüğünden başka bir şey düşündürmemeleri. (s. 24) https://image.ibb.co/jLTcMe/gecenin_i...
G.S.Y. : Yahu babalık, sen ne diyorsun? Lafı ağzında geveleme de adam gibi konuş...
Gece : Doğrusunu söylemek gerekirse, kendi düşüncelerimi değiştirmek durumunda kalabileceğimi düşünüyorum da, karşımda olanların bir gün benim düşüncelerime yaklaşabileceklerini hiç umamıyorum. (s. 87) Gecenin işçileri gözükmeye başladığı an, gecenin sonuna doğru yol almaya başlamışız demektir.
G.S.Y. : Bak, şimdi doğru dedin. Hadi durmayalım, daha çok sürüklenelim o zaman gecenin en dibine doğru.
https://image.ibb.co/fBkk7K/bayrak.jpg
G.S.Y. : Oğuz, söyle bana. Bütün bu evlere asılan, her tarafınızı kaplayan bayraklar da neyin nesi, neden bu kadar fazlalar, hiçbir ülkede bu kadarına da rastlamamıştım doğrusu?! Başım döndü!
Oğuz : Burası Türkiye! Buna alışsan iyi edersin. Çünkü, vatan bizden uğruna kanımızı dökmemizi istediğinde, bizi elbette kanımızın son damlasına kadar akıtmaya hazır bulacaktır, hiç oyalanmadan. (s. 25)
G.S.Y. : Yahu sallama şimdi. Sanki seni tanımıyorum. Einstein ve Zweig’ın pasifist çizgisinden gidiyorsun sen de, hem de askerlikten daha yeni dönmene rağmen. Ben de biliyorum, askerliğin vatanını koruma yeri değil fiziksel ve düşünsel eziyet yeri olduğunu. Saçının teli kadar değeri olmayan adamların, egolarını tatmin etme merkezidir orası. Tamam kabul ediyorum, ben bir anarşistim Oğuz. Yani başrolüm Ferdinand Bardamu karakteriyle tabii ki. Anarşizmin kapsamına göre, bireyler, her zaman bir devletin diğerleri aleyhine topraklarını genişletmek, yağma veya ulusal ihtişam arayışı nedeniyle patlak veren savaşlarda çarpışmaya, öldürmeye ve ölmeye mecbur bırakılmaktadır, bu ise tam bir yönetim yokluğu gerektirmektedir bence. (Siyasi İdeolojiler – A. Heywood, s. 176)
Ferit Edgü benim önsözümde : “Vatan, millet, eşitlik, özgürlük, kardeşlik gibi kavramlar içleri boş, üzerlerine tükürülecek kavramlardır. Tüm yazarlık yaşamı boyunca bunların üzerine tükürür. Kendisinin de bu toplumun bir ürünü olduğunu unutmadan. Dolayısıyla kendi üzerine de tükürerek.” der yazarım Céline için. Çevirmenim olan Yiğit Bener ise sonsözümde : “O kokuşmuş “değerler”, her türlü milliyetçilikler, militarizmler, katı inançlar, sömürgecilik ve vahşi kapitalizm, varoşların sefaleti, insanın itaati ve boyun eğişi, birbirini kazıklayışı, acımasızlığı ve sevgisizliği, bütün bunlar hala yerde hüküm sürmüyor muydu yetmiş yıldır,...” der. Bunların hepsini mide bulandırıcı bulduğumu ve dünyayı da kanlı bir katliam lağımı olarak tasvir ettiğimi anlatır size.
İnsanlar, sizden yer gök inleyene kadar “Yaşasın 1 No’lu Vatan!” diye bağırmanızı isterler. (s. 26) Ben, savaşı olduğu gibi reddediyorum, içindeki insanlarla birlikte. İsterlerse dokuz yüz doksan beş milyon olsunlar ve ben tek başıma kalayım, yine de haksız olan onlar olacak Oğuz! (s. 84) Fransa’nın ulusal bayramı olan 14 Temmuz Milli Bayramı’nda muhteşem biçimde, bütün iğrençliğimle çürüyor olacağım mesela... (s. 87) Çünkü böyle bayramlar için hiçbir şey hissetmiyorum, kaderime hiçbir şekilde razı olmuyorum. Sizde de 15 Temmuz vardır mesela, bizden nicel olarak 1 gün farkla, niteliksizlik konusunda ise hiçbir farkı olmayacak şekilde... Artık sizde semavi dinin yerini bayrakaşığı din aldı, aynı bizdeki gibi. (s. 89)
https://image.ibb.co/jy7XnK/p0.jpg
G.S.Y. : Bizim de işte aynı senin gibi, her şeye rağmen az da olsa özgür olduğumuzu kendimize kanıtlayabilmek için Sen nehri kıyısına uzandığımız oluyordu. (s. 489)
G.S.Y. : En çok da Paris ve Rancy sokaklarında yalnızlığımla birlikte gecenin sonuna yolculuk etmeyi severdim bir zamanlar. Bu durumda gecenin içindeki yolculuğunuzu tek başınıza sürdürmekten başka çare de kalmıyor zaten. (s. 418)
İşte Paris’te gecenin sonuna yolculuk eden yalnız bir insan :
https://image.ibb.co/irc41e/p2.jpg
Nereye gidiyor bu adam böyle tek başına? Kim bilir neler düşünüyordur günlük yaşamında? Rüyasında neler görüyor? Kollarını niye sanki kendisini koruma tarzı bir istemle kavuşturuyor? Picasso’nun Repose adlı tablosundaki gibi bir ebedi istirahat metaforunu ve gecenin sonuna kadar uyumayı mı arzuluyor dersin? Kendisine dünyanın diğer her yerindeki gibi ırkçılık yapılmasından mı korkuyor olmasını istersin? Bu soruları cevaplamak her zaman çok zordur. Ben ise bu soruların hepsinin içine tükürmeyi yeğliyorum.
G.S.Y. : Daha öteye de gidilemezdi, çünkü daha ötede yalnızca ölüler vardı. (s. 406) Eninde sonunda, bir karar verip ineceğiz sokağa, aramızdan yalnızca biri, ikisi, üçü değil, topumuz. (s. 396)
Hadi bağıralım o zaman hep beraber ulan! Her şey gece için! Benim sloganım bu! Uyku durak yok geceyi düşünmek gerek! (s. 448)
Kinyas ve Kayra : Her şey gece için!
Beyaz Geceler : Her şey gece için!
Ademoğlu Neredeydin? : Her şey gece için!
Gece : Her şey benim için!
https://image.ibb.co/koWduz/her_sey_g...
Gecenin sonuna ulaştığımız yerde ise kitabın çevirmeni olan Yiğit Bener’in bütün insanlığa bir çift lafı var : Silah alacaklarına ya da uyduruk biblo koyacaklarına evlerine, kitap alıp koysunlar... bir gün merak edip bir okuyanı çıkar belki!
*Epigrafta bahsi geçen şarkı : https://www.youtube.com/watch?v=jWFb5...
May 1, 2023
Poetic nihilism - dissecting the cadaver of existential absurdity not to find a cause of death; but simply because the cuts pass the time in the morgue with a locked door. Truly disturbing: very graphic descriptions of violence and sex that are framed in a world of brutality and indifference to both acts and consequences.
July 21, 2022
بت شکنی که بت شد :
مروری اجمالی که به کتابها، مقالات و نظراتی که درباره سلین و کتاب شاخصاش، سفر به انتهای شب داشته باشیم، تقریبا همهجا صحبت از نبوغ سلین است. نویسنده عاصی و طاغی که زبان روایت ادبی را متحول کرد. تصمیم گرفت دروغ نگوید، شعار ندهد، مهمل نبافد و چهره واقعیت را عیان کند. سلین جایی را پر کرد که در تالار ادبیات خالی مانده بود. اشکالات و ایرادات وارده به سلین هم غالباً سیاسی است. او فاشیست بود یا دست کم تمایلات فاشیستی داشت. این یعنی جبهگیری علیه حداقل یک قوم. چطور کسی که دچار سو قضاوت است، میتواند مدعی ارائه واقعیت باشد؟
برخی مدعیاند تمایلاتی این چنین در آثارش مشهود نیست، یا هست و اهمیتی ندارد. من اهمیتی نمیدهم که قضاوتها در شخصیتش چگونه است فقط میتوانم با تاکید بگویم که سفر به انتهای شب اثری سیاستزده نیست هرچند بالطبع هر اثر مهمی سیاسی است ولی سیاستزدگی و تبلیغات، شان اثر را به کلی نابود میکند.
ایرانیها گویا ارتباط عجیبی با این اثر گرفتهاند. همه گویا یک سلین درون دارند و میخواستند مثل او باشند. پردهدری کنند، خودشان باشند، با واقعیت تلخ کنار بیایند. هرچند سلین عملا دارای گذشتهی پر افت و خیزی است، اما در کتابش همه وقایع را ملالآور و خالی از هیجان، و اتفاقا مملو از دلمردگی و روزمرگی تصویر میکند. کتابی که با یک عمل ذوقی خطرناک شروع میشود، ملالانگیز ادامه مییابد و با اتفاقی تلخ پایان میپذیرد. پایان رمان، پایان زندگی شخصیت اصلی نیست، در واقع پایان کلاسیک محکمی ندارد. ولی چشمانداز مثبت و منفی هم ندارد. نه نوید زندگی بهتر را میدهد نه بدتر. فقط رنج و ملالی که کش میآید تا دم مرگ. خواننده حسش میکند. بسیار شبیه زندگی است. افرادی که میگویند کتاب میخوانیم تا از جهان کثافت امروز برای چند صباحی راحت شویم، نباید همچین اثری را بخوانند چون دوباره باز زندگی کثافت رو به ر�� میشوند. این بار بسی عریانتر. تا اینجا سلین موفق بوده، کتابش اثر مهمی است.
امروز اما، سلینی که آمده بود تا از غولهای ادبیات تقدسزدایی کند، خود الان تبدیل به قدیس شده است. بت شکنی که بت شد. بیشتر خوانندگان این اثر را اینگونه شروع به خواندن میکنند؛ این کتابی است که همه میگویند شاهکار است، یکی از تاثیرگذارترین کتابهای تاریخ است و سالها ممنوعه بود با اینحال همیشه خواننده داشته، پس من هم اصولا باید خوشم بیاید. اغلب ریویووها و حتی نظرات شفاهی مردمی که با آنها صحبتی داشتهام هم دارای برداشتهای یکسان است.
بسیاری میگویند تلخترین کتابی است که خواندهاند، به نظر من کتابی مثل قربانیِ مالاپارته تلختر و سِر تر است.
برخی میگویند بهترین تصویر از جنگ است که در آن دیگر خبری از قهرمان بازی نیست. به نظر من کتاب برهنهها و مردههای نورمن میلر تصویر دقیقتری ارائه میدهد. همه عاشق جملات گزنده و صریح سلین هستند، ولی چوران گزینگویههای بهتر و عمیقتری دارد. قصد من تضعیف سفر به انتهای شب در ذهن مخاطب نیست، قصدم همان چیزی است که سلین در پی آن بود؛ دیدن واقعیت. هرچند که کلیت کتاب موثر و ارزنده است ولی دلیلی ندارد هر بخشش را نمونه اعلا و برتر بپنداریم.
بنظرم برخی اشکالاتی هم که به این رمان میگیرند با مقصود سلین هماهنگ نیست. مثل نداشتن چارچوب محکم یا روند کم هیجانِ داستان. معتقدم که سلین عامدانه به این شکل کتاب را نوشته. اگر اینگونه نمینوشت دیگر سفر به انتهای شب نمیشد.مخلص کلام اینکه کتاب عالی است ولی بیشتر قضاوتهای که بر آن میشود ذوقی است، با پیشفرض با عشق بیاندازه و یا گاها نفرت از پیش تزریق شده.
آخر تیر هزار و چهارصد و یک
مروری اجمالی که به کتابها، مقالات و نظراتی که درباره سلین و کتاب شاخصاش، سفر به انتهای شب داشته باشیم، تقریبا همهجا صحبت از نبوغ سلین است. نویسنده عاصی و طاغی که زبان روایت ادبی را متحول کرد. تصمیم گرفت دروغ نگوید، شعار ندهد، مهمل نبافد و چهره واقعیت را عیان کند. سلین جایی را پر کرد که در تالار ادبیات خالی مانده بود. اشکالات و ایرادات وارده به سلین هم غالباً سیاسی است. او فاشیست بود یا دست کم تمایلات فاشیستی داشت. این یعنی جبهگیری علیه حداقل یک قوم. چطور کسی که دچار سو قضاوت است، میتواند مدعی ارائه واقعیت باشد؟
برخی مدعیاند تمایلاتی این چنین در آثارش مشهود نیست، یا هست و اهمیتی ندارد. من اهمیتی نمیدهم که قضاوتها در شخصیتش چگونه است فقط میتوانم با تاکید بگویم که سفر به انتهای شب اثری سیاستزده نیست هرچند بالطبع هر اثر مهمی سیاسی است ولی سیاستزدگی و تبلیغات، شان اثر را به کلی نابود میکند.
ایرانیها گویا ارتباط عجیبی با این اثر گرفتهاند. همه گویا یک سلین درون دارند و میخواستند مثل او باشند. پردهدری کنند، خودشان باشند، با واقعیت تلخ کنار بیایند. هرچند سلین عملا دارای گذشتهی پر افت و خیزی است، اما در کتابش همه وقایع را ملالآور و خالی از هیجان، و اتفاقا مملو از دلمردگی و روزمرگی تصویر میکند. کتابی که با یک عمل ذوقی خطرناک شروع میشود، ملالانگیز ادامه مییابد و با اتفاقی تلخ پایان میپذیرد. پایان رمان، پایان زندگی شخصیت اصلی نیست، در واقع پایان کلاسیک محکمی ندارد. ولی چشمانداز مثبت و منفی هم ندارد. نه نوید زندگی بهتر را میدهد نه بدتر. فقط رنج و ملالی که کش میآید تا دم مرگ. خواننده حسش میکند. بسیار شبیه زندگی است. افرادی که میگویند کتاب میخوانیم تا از جهان کثافت امروز برای چند صباحی راحت شویم، نباید همچین اثری را بخوانند چون دوباره باز زندگی کثافت رو به ر�� میشوند. این بار بسی عریانتر. تا اینجا سلین موفق بوده، کتابش اثر مهمی است.
امروز اما، سلینی که آمده بود تا از غولهای ادبیات تقدسزدایی کند، خود الان تبدیل به قدیس شده است. بت شکنی که بت شد. بیشتر خوانندگان این اثر را اینگونه شروع به خواندن میکنند؛ این کتابی است که همه میگویند شاهکار است، یکی از تاثیرگذارترین کتابهای تاریخ است و سالها ممنوعه بود با اینحال همیشه خواننده داشته، پس من هم اصولا باید خوشم بیاید. اغلب ریویووها و حتی نظرات شفاهی مردمی که با آنها صحبتی داشتهام هم دارای برداشتهای یکسان است.
بسیاری میگویند تلخترین کتابی است که خواندهاند، به نظر من کتابی مثل قربانیِ مالاپارته تلختر و سِر تر است.
برخی میگویند بهترین تصویر از جنگ است که در آن دیگر خبری از قهرمان بازی نیست. به نظر من کتاب برهنهها و مردههای نورمن میلر تصویر دقیقتری ارائه میدهد. همه عاشق جملات گزنده و صریح سلین هستند، ولی چوران گزینگویههای بهتر و عمیقتری دارد. قصد من تضعیف سفر به انتهای شب در ذهن مخاطب نیست، قصدم همان چیزی است که سلین در پی آن بود؛ دیدن واقعیت. هرچند که کلیت کتاب موثر و ارزنده است ولی دلیلی ندارد هر بخشش را نمونه اعلا و برتر بپنداریم.
بنظرم برخی اشکالاتی هم که به این رمان میگیرند با مقصود سلین هماهنگ نیست. مثل نداشتن چارچوب محکم یا روند کم هیجانِ داستان. معتقدم که سلین عامدانه به این شکل کتاب را نوشته. اگر اینگونه نمینوشت دیگر سفر به انتهای شب نمیشد.مخلص کلام اینکه کتاب عالی است ولی بیشتر قضاوتهای که بر آن میشود ذوقی است، با پیشفرض با عشق بیاندازه و یا گاها نفرت از پیش تزریق شده.
آخر تیر هزار و چهارصد و یک
July 2, 2012
just finished reading it and it really feels like it might be the central book of the entire 20th century. i see catch-22 and henry miller and william burroughs and kerouac and sartre and beckett and bukowski and vonnegut and hunter s. thompson and bret easton ellis and about a million other people... celine's voice is just so clear now, standing behind all of them... it's not even that i like the book so much (though it's ferocious and fun and has a lot of great lines), it's just that it's like this giant puzzle piece that i never saw before and now suddenly everything makes a whole lot more sense.
Suddenly he fell asleep in the candlelight. After a while I got up to look at his face. He slept like everybody else. He looked quite ordinary. There ought to be some mark by which to distinguish good people from bad.
Suddenly he fell asleep in the candlelight. After a while I got up to look at his face. He slept like everybody else. He looked quite ordinary. There ought to be some mark by which to distinguish good people from bad.
January 17, 2018
Céline was a pretty unsavory human being. An anti-Semite, a misogynist, pretty much full of hate all around. And yet, a fucking amazing writer. His French is both beautiful and vulgar, heart-rending and repulsive, full of interesting characters and yet completely alone. Voyage au bout de la nuit also exists as a graphic novel by Tardi. It is a completely unforgettable novel of devastating beauty that needs to be taken for the literature it is without too much concern for the tortured man that created it.
September 26, 2016
Από τα καλύτερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Αντάξιο των Αδερφών Καραμάζοφ και του Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο. Αριστούργημα χωρίς αμφισβήτηση. Μιλάει στην ψυχή του ανθρώπου, για πράγματα που σπανίως λέγονται από τον άνθρωπο. Θα το χαρακτήριζα ρεαλιστικό, κυνικό. Η αφήγηση του ήρωα σε κάθε περίπτωση είναι χειμαρρώδης και συγκλονίζει.
Το έργο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη, θίγοντας αντιστοίχως τέσσερα μεγάλα θέματα. Το πρώτο λαμβάνει χώρα την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μιλώντας για την σκληρότητα και τα όρια του ανθρώπου. Το δεύτερο, μας μεταφέρει στην δυτική Αφρική, στην ζούγκλα αναδεικνύοντας τον ρατσισμό. Το τρίτο αφορά τη μετανάστευση στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα, με τις πρωτόγνωρες συνθήκες εργασίας στις φάμπρικες με τους ανθρώπους-μηχανές και τέλος η επιστροφή στην μεταπολεμική Γαλλία και η προσπάθεια του ανθρώπου να σταθεί παλεύοντας με την φτώχεια.
Ο αφηγητής είναι σκληρός με όλα και με όλους. Γίνεται καυστικός ακόμα και με τον εαυτό του. Καταφέρνει μόλις σε 600 σελίδες, τόσο αριστοτεχνικά, να θίξει φλέγοντα ζητήματα της ανθρωπότητας. Παρουσιάζει, τη μία στιγμή την ηθική και αμέσως μετά την ανηθικότητα. Αφήνει έντονο το στίγμα κάθε εποχής και τόπου που περιγράφει, καθώς τα έχει ζήσει. Σπουδαίο γεγονός, η γλώσσα που χρησιμοποιεί, η λαϊκή ομιλούμενη γλώσσα, σε καλούπια αστικά, δίνοντας ένα αποτέλεσμα ουσιαστικό και αξιοθαύμαστο.
Μου έκανε αρνητική εντύπωση, διαβάζοντας το βιογραφικό του συγγραφέα, πριν ξεκινήσω, το πόσο αντισημίτης και φιλοναζιστής ήταν. Παρ’ όλα αυτά, η πιο εύστοχη απάντηση, είναι αυτή του Philip Roth,την οποία παραθέτω αυτούσια: «Για να πω την αλήθεια, στη Γαλλία, ο «Προυστ» μου είναι ο Σελίν! Ιδού ένας πολύ μεγάλος συγγραφέας. Ακόμα και αν ο αντισημιτισμός του τον καθιστά πλάσμα ελεεινό, ανυπόφορο. Για να τον διαβάσω, πρέπει να αναστείλω την εβραϊκή μου συνείδηση, αλλά το κάνω, γιατί ο αντισημιτισμός του δεν βρίσκεται στην καρδιά των βιβλίων του. Ο Σελίν είναι μεγάλος ελευθερωτής. Νιώθω να με καλεί η φωνή του»
Κάποια αποσπάσματα, από τα πολλά που με έκαναν να ξαναδιαβάσω και να σκεφτώ.
«Ναι, πέρα για πέρα άνανδρος, Λόλα, τον αρνούμαι τον πόλεμο με ό,τι έχει μέσα… Δεν τον θρηνώ εγώ … Δεν παραιτούμαι εγώ… Δεν τον μοιρολογάω… Τον αρνούμαι καθαρά και ξάστερα, κι όλους μαζί τους λεβέντες που περιέχει, δε θέλω να ‘χω τίποτα να κάνω μαζί τους, μαζί του. Δεν πα να ‘ναι εννιακόσια ογδόντα πέντε εκατομμύρια του λόγου τους κι εγώ μόνο ένας, αυτοί έχουν άδικο, Λόλα, κι εγώ δίκιο, γιατί μόνο εγώ ξέρω τι θέλω»
«Μιας και ήταν όλα Θέατρο, έπρεπε να παίξουμε, δεν υπάρχει τίποτα πιο γελοίο και πιο εκνευριστικό, είναι αλήθεια, από έναν παθητικό θεατή ανεβασμένο κατά τύχη στο σανίδι. Άμα βρεθείς πάνω κει, πρέπει να πάρεις το αρμόζον ύφος, να κουνηθείς, να παίξεις, να το πάρεις απόφαση ή να χαθείς.»
«Όταν μένεις καιρό σ’ ένα μέρος, τα πράγματα κι οι άνθρωποι ξεβρακώνονται, σαπίζουν κι αρχίζουν να βρομάνε, επίτηδες για σένα.»
«Οι άνθρωποι γραπώνονται απ’ τις άθλιες αναμνήσεις τους, απ’ όλες τις δυστυχίες τους, και δεν μπορείς να τους ξαγκιστρώσεις από δαύτες. Είναι για την ψυχή τους μια κάποια απασχόληση. Εκδικούνται για την αδικία του σήμερα ζυμώνοντας εντός τους το αύριο με σκατά. Δίκαιοι και δειλοί, στο βάθος. Είναι η φύση τους.»
Υ.Γ. Η μετάφραση, χωρίς να έχω την εμπειρία του πρωτότυπου, είναι επίσης συγκλονιστική.
Το έργο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη, θίγοντας αντιστοίχως τέσσερα μεγάλα θέματα. Το πρώτο λαμβάνει χώρα την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μιλώντας για την σκληρότητα και τα όρια του ανθρώπου. Το δεύτερο, μας μεταφέρει στην δυτική Αφρική, στην ζούγκλα αναδεικνύοντας τον ρατσισμό. Το τρίτο αφορά τη μετανάστευση στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα, με τις πρωτόγνωρες συνθήκες εργασίας στις φάμπρικες με τους ανθρώπους-μηχανές και τέλος η επιστροφή στην μεταπολεμική Γαλλία και η προσπάθεια του ανθρώπου να σταθεί παλεύοντας με την φτώχεια.
Ο αφηγητής είναι σκληρός με όλα και με όλους. Γίνεται καυστικός ακόμα και με τον εαυτό του. Καταφέρνει μόλις σε 600 σελίδες, τόσο αριστοτεχνικά, να θίξει φλέγοντα ζητήματα της ανθρωπότητας. Παρουσιάζει, τη μία στιγμή την ηθική και αμέσως μετά την ανηθικότητα. Αφήνει έντονο το στίγμα κάθε εποχής και τόπου που περιγράφει, καθώς τα έχει ζήσει. Σπουδαίο γεγονός, η γλώσσα που χρησιμοποιεί, η λαϊκή ομιλούμενη γλώσσα, σε καλούπια αστικά, δίνοντας ένα αποτέλεσμα ουσιαστικό και αξιοθαύμαστο.
Μου έκανε αρνητική εντύπωση, διαβάζοντας το βιογραφικό του συγγραφέα, πριν ξεκινήσω, το πόσο αντισημίτης και φιλοναζιστής ήταν. Παρ’ όλα αυτά, η πιο εύστοχη απάντηση, είναι αυτή του Philip Roth,την οποία παραθέτω αυτούσια: «Για να πω την αλήθεια, στη Γαλλία, ο «Προυστ» μου είναι ο Σελίν! Ιδού ένας πολύ μεγάλος συγγραφέας. Ακόμα και αν ο αντισημιτισμός του τον καθιστά πλάσμα ελεεινό, ανυπόφορο. Για να τον διαβάσω, πρέπει να αναστείλω την εβραϊκή μου συνείδηση, αλλά το κάνω, γιατί ο αντισημιτισμός του δεν βρίσκεται στην καρδιά των βιβλίων του. Ο Σελίν είναι μεγάλος ελευθερωτής. Νιώθω να με καλεί η φωνή του»
Κάποια αποσπάσματα, από τα πολλά που με έκαναν να ξαναδιαβάσω και να σκεφτώ.
«Ναι, πέρα για πέρα άνανδρος, Λόλα, τον αρνούμαι τον πόλεμο με ό,τι έχει μέσα… Δεν τον θρηνώ εγώ … Δεν παραιτούμαι εγώ… Δεν τον μοιρολογάω… Τον αρνούμαι καθαρά και ξάστερα, κι όλους μαζί τους λεβέντες που περιέχει, δε θέλω να ‘χω τίποτα να κάνω μαζί τους, μαζί του. Δεν πα να ‘ναι εννιακόσια ογδόντα πέντε εκατομμύρια του λόγου τους κι εγώ μόνο ένας, αυτοί έχουν άδικο, Λόλα, κι εγώ δίκιο, γιατί μόνο εγώ ξέρω τι θέλω»
«Μιας και ήταν όλα Θέατρο, έπρεπε να παίξουμε, δεν υπάρχει τίποτα πιο γελοίο και πιο εκνευριστικό, είναι αλήθεια, από έναν παθητικό θεατή ανεβασμένο κατά τύχη στο σανίδι. Άμα βρεθείς πάνω κει, πρέπει να πάρεις το αρμόζον ύφος, να κουνηθείς, να παίξεις, να το πάρεις απόφαση ή να χαθείς.»
«Όταν μένεις καιρό σ’ ένα μέρος, τα πράγματα κι οι άνθρωποι ξεβρακώνονται, σαπίζουν κι αρχίζουν να βρομάνε, επίτηδες για σένα.»
«Οι άνθρωποι γραπώνονται απ’ τις άθλιες αναμνήσεις τους, απ’ όλες τις δυστυχίες τους, και δεν μπορείς να τους ξαγκιστρώσεις από δαύτες. Είναι για την ψυχή τους μια κάποια απασχόληση. Εκδικούνται για την αδικία του σήμερα ζυμώνοντας εντός τους το αύριο με σκατά. Δίκαιοι και δειλοί, στο βάθος. Είναι η φύση τους.»
Υ.Γ. Η μετάφραση, χωρίς να έχω την εμπειρία του πρωτότυπου, είναι επίσης συγκλονιστική.
December 4, 2017
Bir İngiliz futbol dergisinin düzenlediği 20. Yüzyılın en iyi 100 futbolcusu anketinde “Tanrının Eli” Diego Armando Maradona listeye 100. Sıradan girmişti. Futbolu icat eden İngilizlerin 86 dünya kupasından beri dinmeyen nefreti böyle bir abukluğa neden olmuştu.
Ah şu Fransızların Fransız hayranlığının gözü kör olsun.Edebiyatda da çokca listeler yapılır. Bu listelerden biri de Le Monde’un 20. Yüzyılın en iyi 100 kitabı listesidir. Camus’nun Yabancı’sının maalesef birinci olduğu bu listeye Gecenin Sonuna Yolculuk’ da 6. Sıradan girmiştir. Madem yeni bitti yüzyılın en iyi 6. Kitabı üstüne biraz konuşalım.
Yolculuğu ilk olarak yeni çıktığı zamanlarda, 24 yaşındayken okumuştum. Güzeldi, beğenmiştim, kitap başkasının olmasına rağmen bir sürü yerin altını çizmiştim. Taksitle Ölüm’ün ilk kez basılması vesilesiyle ve araya giren yıllar neticesinde yeniden Celine dönmeye karar verdim.İlk olarak Profesör Y’yi okudum ve ardından Yolculuk başlad��.
Evvela metne geçmeden önce metnin bize sunuluşuna dair birkaç kelam edelim. Yolculuğa dair kısa bir araştırma yaptığınızda karşınıza genelde şunlar çıkacaktır; 20. Yüzyıl edebiyatını derinden sarstı, yapılmayanı yaptı, edebiyat tarihinde bir dönüm noktası oldu, romanda bir devrim yaptı ve benzeri büyük laflar… Bu ve daha büyük sözlerin hiçbirine katılmamakla birlikte gönül rahatlığıyla şunu söylerim ki; yer yer etki bakımından aynı düzeye taşındığı ( Ulysses,Niteliksiz Adam,Vergilius’un Ölümü ve Kayıp Zamanın İzinde) eserler ile karşılaştırılınca Yolculuk anakronik bir roman, 20. Yüzyıldan daha çok 19. Yüzyıla ait bir roman.19. yüzyıl Klasikleri ile bir derdim yok, çokta severim ancak devrim yaptı denilen bu eserin basım tarihi 1876 olsa kimse nasıl bu tarihte böyle bir eser yazıldı demezdi. Şunu demeye çalışıyorum, Yolculuğun kurgu, biçem ve teknik olarak bir devrim yarattığın söylemek gerçekçi değil. Sokağın dilini alıp edebiyata soktu denilecekse eğer o dil uzun zamandır oradaydı zaten. Bunları kitabı kötülemek babında değil en fazla Sezarın hakkı sezara demek için söylüyorum, sanırım bu övgüler Celine’ninde pek umrunda olmazdı zaten. Bununla beraber Le Monde sana ağır laflar hazırladım, o listenin hali ne öyle. Broch yok, Musil 87, Joyce neredeyse 30, ki türk edebiyatından dahi Yolculuktan daha iyi 5 kitabı çok rahat sıralayabilirim, geçelim bu faslı.
Metin ile okur arasına girebilecek bir diğer problemse Celine’nin politik bağlanımı. Celine malumunuz olduğu üzre Yahudi düşmanı olmakla bilinen bir “faşist”.2.dünya savaşında Fransa’yı işgal eden Nazileri desteklemiş, Yahudi karşıtı yazılar yayınlamış ve sonrasında ülkeden kaçmış biri. Ancak bunların kitapla bir ilgisini kurmak, eseri buradan okumak gereksiz. Zira eserde karşımıza bir faşistten öte faşizmin beslendiği temel boş gösteren vatan, bayrak, kahramanlık, asil kan ve Fransız değerleri, “eşitlik özgürlük kardeşlik”, mavi, beyaz, kırmızının suratına iştahla tüküren bir anarşist, olmadı anarko-nihilist bir karakter var. Evet hümanist değil ancak 1932 yılı dünyada hümanist olmak-kalmak için pek doğru bir zamanlama değil. İnsanlığı tahakküme almış vahşi kapitalizmin barbar, yıkıcı, sömürgeci iki askeri savaşı ve 29 krizinin yarattığı açlığın ortasında Celine “neden hümanist değilsin” demenin gerçekliği olduğunu düşünmüyorum. Ama dediğim gibi Yolculukta faşist bir anlatıcı ile karşılaşmayacaksın, gayesi ne olursa olsun yaşamak olan ve kendi yaşamı ile arasına yukarıdan gelen hiçbir büyük ülküyü sokmayan bir nihilistle devam edeceksin yoluna. Jean Genet’ yi bütün Fransız değerlerine düşman eden ne ise ya da Heidiggeri 35 yılında Nazi partisine üye yapan hakikat arayışı Celine’ de buradan bakmak lazım sanki, “burjuva olmuşsun”u bildiği en büyük küfür sayan Bardumm’un yazarı maalesef faşist ideayı kapitalizmin sonu saymış( Zizek buna hakikat aldatmacası diyordu gıdıklanan öznede) ve ağır yanılmıştır.
Artık hale ve yazarı bir kenara bırakıp metnin kendisine gelelim. Yolculuk kurgu olarak lineer bir düzlemde ilerliyor, bu yanıyla zor bir metinle karşı karşıya değiliz. Okumayı zorlaştıracak tek kusur kimi bölümlerin( Afrika kısmı ve kenar mahalledeki doktorluk macerası) sanki biraz uzun tutulup tekrara boğulması. Bu yanıyla her yaşta her okurun içine girebileceği bir eser. Benim için kitabın en güçlü bölümü savaş meydanları ve cephe gerisi Paris’inde geçen yaklaşık 150 sayfalık bölüm oldu. Bu kısım kitabın genelinden bağımsız tek başına yayınlansa okuduğum ( Madde 22 ve Mezbaha no 5 ile birlikte) en güçlü anti militarist, savaş karşıtı eser olarak görebilirdim. Aynı zamanda bu bölüm sınıf farklılıklarına dair de çok güçlü şeyler söylüyor. Üst perdeden atılan ve yabancısı olmadığımız kahramanlık ve vatan için can verme şerefinin nedense yoksulların ayrıcalığında olması, şehadet şerbetinin siyah gözlüklü cenaze semtlerine uğramaması, cephede kanı dökülmesi yetmiyormuş gibi buna hak vermesi beklenen garibana Paris ( şehrin adını gönlünüzce değiştirebilirsiniz) aristokrasisinin döktüğü göz yaşları buralara da bir şey söylüyor sanki.
Savaş sonrası ver elini sömürge afrikası, kır rotayı Amerika ve eve dönüş… Celine’nin peşinde dolaşıyoruz ancak şu var ki Celine’nin pek dolaşası yok. Gittiği her kıtaya kendi dertlerini tastamam taşıyan bir Bardum var karşımızda. Mekan temel mevzu değil, her şey beyin adlı kaltakta vuku buluyor ve karşımıza bir yerde artık adına düşün roman diyeceğimiz bir şey çıkıyor. Sonrasında bir sürü kötü taklidi ile yeraltı edebiyatı etiketi ile karşılaşacağımız aforizmalar geçidi. Kitabın çok sevilen ancak bence zayıf yanlarından biri de bu aforizma cümleleri. Celine’i edebiyatçı değil de bir felsefeci olarak daha çok severdim gibi geliyor nedense. Yazarın bir derdi olmasını önemsiyorum, bu derdi eğer roman okuyorsam edebi sınırlarda anlatmasını daha çok önemsiyorum, ki büyük eserler dediğim şey çoğu zaman tastamam bu derdin edebileştirilmesinden geçiyor. Ancak Yolculukta bir roman okuyorum hissinden koptuğum çok oldu, Celine’nin insan doğasına duyduğu nefreti ( Thomas bernard’da da vardır bu ve bu nefreti çok iyi kurar) diğerinin büyük bir ideaya duyduğu hayranlığı, bir diğerinin hipopotamların tek gerçek olduğunu savunduğu gibi her fikri okumaya dünden razıyım, yeter ki edebi zevkimden taviz vermek zorunda kalmayayım.
Üstünde uzun uzadıya durulacak bir sürü kusuruna rağmen özellikle genç okura öneririm bu romanı, benzerlerinden sakının ibaresiyle.
Son olarak; yüzyılın en çığrından çıkmış döneminde geçen bu romanı dönemin ruhuna uygun olarak orduda başlatıp tımarhanede kapattığın, bir dünya savaşı, onlarca ceset ve pislik, Fransız sömürgelerindeki vahşet ve kişisel yıkıma rağmen Detroit’de çalıştığın bant sisteminde işleyen Ford fabrikası için “ gördüğüm en korkunç şey buydu”diyerek endüstriyel kapitalizmi gömüşünü ve “ adeta burjuva olmuşsun” küfrünü götün başın ayrı oynuyor edasında savurduğun için teşekkürler Celine; taktlitlerin tırnağın etmiyor..
Ah şu Fransızların Fransız hayranlığının gözü kör olsun.Edebiyatda da çokca listeler yapılır. Bu listelerden biri de Le Monde’un 20. Yüzyılın en iyi 100 kitabı listesidir. Camus’nun Yabancı’sının maalesef birinci olduğu bu listeye Gecenin Sonuna Yolculuk’ da 6. Sıradan girmiştir. Madem yeni bitti yüzyılın en iyi 6. Kitabı üstüne biraz konuşalım.
Yolculuğu ilk olarak yeni çıktığı zamanlarda, 24 yaşındayken okumuştum. Güzeldi, beğenmiştim, kitap başkasının olmasına rağmen bir sürü yerin altını çizmiştim. Taksitle Ölüm’ün ilk kez basılması vesilesiyle ve araya giren yıllar neticesinde yeniden Celine dönmeye karar verdim.İlk olarak Profesör Y’yi okudum ve ardından Yolculuk başlad��.
Evvela metne geçmeden önce metnin bize sunuluşuna dair birkaç kelam edelim. Yolculuğa dair kısa bir araştırma yaptığınızda karşınıza genelde şunlar çıkacaktır; 20. Yüzyıl edebiyatını derinden sarstı, yapılmayanı yaptı, edebiyat tarihinde bir dönüm noktası oldu, romanda bir devrim yaptı ve benzeri büyük laflar… Bu ve daha büyük sözlerin hiçbirine katılmamakla birlikte gönül rahatlığıyla şunu söylerim ki; yer yer etki bakımından aynı düzeye taşındığı ( Ulysses,Niteliksiz Adam,Vergilius’un Ölümü ve Kayıp Zamanın İzinde) eserler ile karşılaştırılınca Yolculuk anakronik bir roman, 20. Yüzyıldan daha çok 19. Yüzyıla ait bir roman.19. yüzyıl Klasikleri ile bir derdim yok, çokta severim ancak devrim yaptı denilen bu eserin basım tarihi 1876 olsa kimse nasıl bu tarihte böyle bir eser yazıldı demezdi. Şunu demeye çalışıyorum, Yolculuğun kurgu, biçem ve teknik olarak bir devrim yarattığın söylemek gerçekçi değil. Sokağın dilini alıp edebiyata soktu denilecekse eğer o dil uzun zamandır oradaydı zaten. Bunları kitabı kötülemek babında değil en fazla Sezarın hakkı sezara demek için söylüyorum, sanırım bu övgüler Celine’ninde pek umrunda olmazdı zaten. Bununla beraber Le Monde sana ağır laflar hazırladım, o listenin hali ne öyle. Broch yok, Musil 87, Joyce neredeyse 30, ki türk edebiyatından dahi Yolculuktan daha iyi 5 kitabı çok rahat sıralayabilirim, geçelim bu faslı.
Metin ile okur arasına girebilecek bir diğer problemse Celine’nin politik bağlanımı. Celine malumunuz olduğu üzre Yahudi düşmanı olmakla bilinen bir “faşist”.2.dünya savaşında Fransa’yı işgal eden Nazileri desteklemiş, Yahudi karşıtı yazılar yayınlamış ve sonrasında ülkeden kaçmış biri. Ancak bunların kitapla bir ilgisini kurmak, eseri buradan okumak gereksiz. Zira eserde karşımıza bir faşistten öte faşizmin beslendiği temel boş gösteren vatan, bayrak, kahramanlık, asil kan ve Fransız değerleri, “eşitlik özgürlük kardeşlik”, mavi, beyaz, kırmızının suratına iştahla tüküren bir anarşist, olmadı anarko-nihilist bir karakter var. Evet hümanist değil ancak 1932 yılı dünyada hümanist olmak-kalmak için pek doğru bir zamanlama değil. İnsanlığı tahakküme almış vahşi kapitalizmin barbar, yıkıcı, sömürgeci iki askeri savaşı ve 29 krizinin yarattığı açlığın ortasında Celine “neden hümanist değilsin” demenin gerçekliği olduğunu düşünmüyorum. Ama dediğim gibi Yolculukta faşist bir anlatıcı ile karşılaşmayacaksın, gayesi ne olursa olsun yaşamak olan ve kendi yaşamı ile arasına yukarıdan gelen hiçbir büyük ülküyü sokmayan bir nihilistle devam edeceksin yoluna. Jean Genet’ yi bütün Fransız değerlerine düşman eden ne ise ya da Heidiggeri 35 yılında Nazi partisine üye yapan hakikat arayışı Celine’ de buradan bakmak lazım sanki, “burjuva olmuşsun”u bildiği en büyük küfür sayan Bardumm’un yazarı maalesef faşist ideayı kapitalizmin sonu saymış( Zizek buna hakikat aldatmacası diyordu gıdıklanan öznede) ve ağır yanılmıştır.
Artık hale ve yazarı bir kenara bırakıp metnin kendisine gelelim. Yolculuk kurgu olarak lineer bir düzlemde ilerliyor, bu yanıyla zor bir metinle karşı karşıya değiliz. Okumayı zorlaştıracak tek kusur kimi bölümlerin( Afrika kısmı ve kenar mahalledeki doktorluk macerası) sanki biraz uzun tutulup tekrara boğulması. Bu yanıyla her yaşta her okurun içine girebileceği bir eser. Benim için kitabın en güçlü bölümü savaş meydanları ve cephe gerisi Paris’inde geçen yaklaşık 150 sayfalık bölüm oldu. Bu kısım kitabın genelinden bağımsız tek başına yayınlansa okuduğum ( Madde 22 ve Mezbaha no 5 ile birlikte) en güçlü anti militarist, savaş karşıtı eser olarak görebilirdim. Aynı zamanda bu bölüm sınıf farklılıklarına dair de çok güçlü şeyler söylüyor. Üst perdeden atılan ve yabancısı olmadığımız kahramanlık ve vatan için can verme şerefinin nedense yoksulların ayrıcalığında olması, şehadet şerbetinin siyah gözlüklü cenaze semtlerine uğramaması, cephede kanı dökülmesi yetmiyormuş gibi buna hak vermesi beklenen garibana Paris ( şehrin adını gönlünüzce değiştirebilirsiniz) aristokrasisinin döktüğü göz yaşları buralara da bir şey söylüyor sanki.
Savaş sonrası ver elini sömürge afrikası, kır rotayı Amerika ve eve dönüş… Celine’nin peşinde dolaşıyoruz ancak şu var ki Celine’nin pek dolaşası yok. Gittiği her kıtaya kendi dertlerini tastamam taşıyan bir Bardum var karşımızda. Mekan temel mevzu değil, her şey beyin adlı kaltakta vuku buluyor ve karşımıza bir yerde artık adına düşün roman diyeceğimiz bir şey çıkıyor. Sonrasında bir sürü kötü taklidi ile yeraltı edebiyatı etiketi ile karşılaşacağımız aforizmalar geçidi. Kitabın çok sevilen ancak bence zayıf yanlarından biri de bu aforizma cümleleri. Celine’i edebiyatçı değil de bir felsefeci olarak daha çok severdim gibi geliyor nedense. Yazarın bir derdi olmasını önemsiyorum, bu derdi eğer roman okuyorsam edebi sınırlarda anlatmasını daha çok önemsiyorum, ki büyük eserler dediğim şey çoğu zaman tastamam bu derdin edebileştirilmesinden geçiyor. Ancak Yolculukta bir roman okuyorum hissinden koptuğum çok oldu, Celine’nin insan doğasına duyduğu nefreti ( Thomas bernard’da da vardır bu ve bu nefreti çok iyi kurar) diğerinin büyük bir ideaya duyduğu hayranlığı, bir diğerinin hipopotamların tek gerçek olduğunu savunduğu gibi her fikri okumaya dünden razıyım, yeter ki edebi zevkimden taviz vermek zorunda kalmayayım.
Üstünde uzun uzadıya durulacak bir sürü kusuruna rağmen özellikle genç okura öneririm bu romanı, benzerlerinden sakının ibaresiyle.
Son olarak; yüzyılın en çığrından çıkmış döneminde geçen bu romanı dönemin ruhuna uygun olarak orduda başlatıp tımarhanede kapattığın, bir dünya savaşı, onlarca ceset ve pislik, Fransız sömürgelerindeki vahşet ve kişisel yıkıma rağmen Detroit’de çalıştığın bant sisteminde işleyen Ford fabrikası için “ gördüğüm en korkunç şey buydu”diyerek endüstriyel kapitalizmi gömüşünü ve “ adeta burjuva olmuşsun” küfrünü götün başın ayrı oynuyor edasında savurduğun için teşekkürler Celine; taktlitlerin tırnağın etmiyor..
August 11, 2020
Questo libro è un viaggio allucinante nella bestialità umana, nella solitudine, alla disperata ricerca di senso, di bellezza, di amore. Tutto inutile, fatica sprecata. Buio pesto.
C’è in Céline qualcosa di disarmante, che mette a nudo le nostre ipocrisie, le maschere che ci piace indossare; la sua sincerità è spudorata, sfrontata, impertinente. Per quel che vale, io credo che bisogna amare la vita nel modo più struggente per essere così profondamente disgustati da tutto.
Sono contenta che qualcuno abbia avuto il coraggio di scrivere un libro simile. Capolavoro!
Metto una piccola luce nel buio…
https://youtu.be/oFYkEUqLcek
C’è in Céline qualcosa di disarmante, che mette a nudo le nostre ipocrisie, le maschere che ci piace indossare; la sua sincerità è spudorata, sfrontata, impertinente. Per quel che vale, io credo che bisogna amare la vita nel modo più struggente per essere così profondamente disgustati da tutto.
Sono contenta che qualcuno abbia avuto il coraggio di scrivere un libro simile. Capolavoro!
Metto una piccola luce nel buio…
https://youtu.be/oFYkEUqLcek
May 3, 2019
"بدتر از همه این است که از خودت میپرسی فردا چطور قدرتی پیدا میکنی که دوباره همان کاری را که دیروز کردهای و از مدتها پیش هم غیر از آن کار نکردهای، ادامه بدهی، از کجا قدرتش را پیدا میکنی که این کارهای پوچ، این هزاران هزار نقشه را که به هیچ کجا نمیرسند، این تقلاها برای بیرون آمدن از فلاکت خردکننده، تلاشهایی را که همیشه مردهزاد به دنیا میآیند، پیش ببری و این همه به خاطر اینکه یک بارِ دیگر به خودت ثابت کنی که سرنوشت لاعلاج است که هر شب باید پای دیوارت و زیر دلشورهی فردا که هربار شکنندهتر و کثیفتر از روز پیش است، سقوط کنی."
"سفر به انتهای شب" برای من یه کتاب طلسم شده بود. بعد از دو ماه بزور تمومش کردم! انرژی زیادی گرفت ازم! موضوع و قلمش رو دوس داشتم ولی در کل حس خوبی بهش ندارم. نمیدونم بخاطر کتاب بود یا اینکه ذوق کتابخوانیم تحلیل رفته! :)
"سفر به انتهای شب" برای من یه کتاب طلسم شده بود. بعد از دو ماه بزور تمومش کردم! انرژی زیادی گرفت ازم! موضوع و قلمش رو دوس داشتم ولی در کل حس خوبی بهش ندارم. نمیدونم بخاطر کتاب بود یا اینکه ذوق کتابخوانیم تحلیل رفته! :)
September 30, 2012
Fifteen years of sitting on my bookshelves and I finally get around to reading it. This is a little bit sad, because I would have loved this book fifteen years ago, when I believed bitter misanthropy and self-indulgent misery were the only true lenses through which humanity should be viewed. Of course, I was in high school at the time (and it was boarding school at that),so that explained it.
At age thirty-two, Journey to the End of the Night set somewhat differently with me. Ferdinand Bardamu's miserable picaresque travails seem more absurd than sympathetic. I read him as foolish and vain and naive, inclined to rattle off world-weary grand pronouncements about the state of civilization. The sort of nihilist one-liners you might expect to find scrawled on the back of a bathroom door in the French Department at your local state university. I'm not entirely sure whether Celine intended his narrator to be a humorous character. Maybe he did. But the overarching, unmitigated darkness and misery of the book is so one-note after about page 100, I found myself wondering whether if it wasn't some elaborate prank, a self-satire. And every now and then, I would get a hint of this. Bardamu's Kafka-esque journey to Africa (during which he manages to incur the wrath of every other person on the ship, for no reason, and barely escapes capital punishment at the hands of a vigilante posse headed up by evil women). His journey out of Africa in the throes of malarial hallucinations (by far, my favorite part of the book . . . I had such high hopes when the Princess of Spain showed up) and subsequent job as a flea-counter at Ellis Island. And the ever-elusive Robinson.
What's frustrating is that parts of this book were brilliant. The language was frequently stunning. Some of the secondary characters were memorable. And maybe it's just that I've grown jaded (though not as jaded as Bardamu) with age. Celine's influence has been substantial. Sartre, Kerouac, Heller, Vonnegut, Robbe-Grillet, Burroughs, and Bukowski count him as a significant influence. And I've read those authors. I even like a couple of them (though Burroughs and Kerouac are two of the most overrated authors in the history of literature and Bukowski is, simply, a complete fucking joke . . . more on that later). Maybe it's just that having read all that followed, I am no longer able to appreciate the "genius" of the original. Or perhaps that's better expressed this way:
A lot of what is good about Journey to the End of the Night is better when Beckett writes it.
At age thirty-two, Journey to the End of the Night set somewhat differently with me. Ferdinand Bardamu's miserable picaresque travails seem more absurd than sympathetic. I read him as foolish and vain and naive, inclined to rattle off world-weary grand pronouncements about the state of civilization. The sort of nihilist one-liners you might expect to find scrawled on the back of a bathroom door in the French Department at your local state university. I'm not entirely sure whether Celine intended his narrator to be a humorous character. Maybe he did. But the overarching, unmitigated darkness and misery of the book is so one-note after about page 100, I found myself wondering whether if it wasn't some elaborate prank, a self-satire. And every now and then, I would get a hint of this. Bardamu's Kafka-esque journey to Africa (during which he manages to incur the wrath of every other person on the ship, for no reason, and barely escapes capital punishment at the hands of a vigilante posse headed up by evil women). His journey out of Africa in the throes of malarial hallucinations (by far, my favorite part of the book . . . I had such high hopes when the Princess of Spain showed up) and subsequent job as a flea-counter at Ellis Island. And the ever-elusive Robinson.
What's frustrating is that parts of this book were brilliant. The language was frequently stunning. Some of the secondary characters were memorable. And maybe it's just that I've grown jaded (though not as jaded as Bardamu) with age. Celine's influence has been substantial. Sartre, Kerouac, Heller, Vonnegut, Robbe-Grillet, Burroughs, and Bukowski count him as a significant influence. And I've read those authors. I even like a couple of them (though Burroughs and Kerouac are two of the most overrated authors in the history of literature and Bukowski is, simply, a complete fucking joke . . . more on that later). Maybe it's just that having read all that followed, I am no longer able to appreciate the "genius" of the original. Or perhaps that's better expressed this way:
A lot of what is good about Journey to the End of the Night is better when Beckett writes it.
October 21, 2017
لویی فردینان سلین را در حالی تصور میکنم که تا لحظه نوشتن این کتاب یعنی تا سیوهشت سالگیاش سکوت کرده و همه حرفها و گفتهها را در سرش نگه داشته، صبر کرده تا لحظهای برسد که بنشیند پشت ماشینتحریر (تصویر ایدهآلم از نویسندهها به وقت نوشتن کتابهایشان) و شروع کرده کلمهبهکلمه مثل آمپول بزرگی که در رگی فرو میرود و قطرهقطره دارو را تزریق میکند به خون، با حوصله قالب سخت و سربی نوشتار را قلقلک داده وگرنه چطور میشود کتابی نوشت که یک جملهاش هم غیرجذاب نیست اما اینهمه قطور است؟
در ابتدا به نظر میرسد که سلین میخواهد به انتقاد از جنگ بپردازد و در بدگویی از آن و دستهایی که آن را به جلو میرانند، کوتاهی نمیکند اما بعد خواننده خیلی زود متوجه میشود که جناب سلین تقریباً از هیچچیزی راضی نیست و نکونال است که فضای رمان را پر کرده اما این وسط چیزهایی دستگیر خواننده میشود که چندان بیربط با احساسات راوی نیست. خواننده میبیند که بله! دنیای رمان شاید حقیقتی باشد. این سیاهی و پوچی همان احساسی نیست که گاهی بیخ گلوی ما را هم میگیرد؟ این آوارگی راوی که هیچجا بند نمیشود و مدام از اینور به آنور میرود و قارهها را میپیماید شبیه حال ما آدمها نیست که مدام اهل رفتنایم؟ کی میتواند تمام عمر روی یک نقطه بایستد؟ راوی هم نمیتواند و میرود هر چند ابداً امیدی به چیزی ندارد. در پس این رفتنها هرگز دلخوشی یا روزنهای از امید وجود ندارد. راوی فقط نمیخواهد که بماند. اهلش نیست.
جزئیپردازی سلین از مهمترین و شاید بدیهیترین ویژگیهای این رمان است. انگار قرار نیست چیزی از قلم بیفتد. حتا اگر موضوع بیاهمیتی باشد. حتا اگر سلسه افکار پایانناپذیری درباره پوچی زندگی و فقر دستوپاگیر و گرسن��ی، باز هم راوی به گفتن جزئیات ادامه میدهد.
«یک روز تصمیم میگیری که از چیزهایی که روزگاری بیشترین دلبستگی را بهشان داشتی، لحظه به لحظه کمتر حرف بزنی. و وقتی اینکار لازم میشود مسلماً تلاش زیادی هم میبرد. از شنیدن حرفهای خودت عقت میگیرد، کم حرف میزنی. دست میکشی. سی سال شده که حرف زدهای. دیگر دلت نمیخواهد حق با تو باشد. دیگر حتی هوس نگهداری جای کوچکی که بین لذتها برای خودت کنار گذاشته بودی از بین میرود. از خودت بیزار میشوی. از این به بعد کافی است غذایی بخوری. گرمایی برای خودت دست و پا کنی و روی راهی که به هیچ منتهی میشود تا میتوانی بخوابی».
این کتاب شیوه سلین است در مواجهه با دنیا. همین دنیایی که هر جور حساب کنیم چندان با ما خوب تا نمیکند. دستکم با خیلیهایمان. با اینهمه احساسی که بعد از خواندن و فرو رفتن و سفر کردن در مسیری که سلین برایم ساخته و پرداخته دارم، اصلاً رخوتناک نیست و دچار خلاء یا گرفتار ظلمت نشدهام. این سفری به انتهای شب است، انتها، انتها، انتهای الکی.
در ابتدا به نظر میرسد که سلین میخواهد به انتقاد از جنگ بپردازد و در بدگویی از آن و دستهایی که آن را به جلو میرانند، کوتاهی نمیکند اما بعد خواننده خیلی زود متوجه میشود که جناب سلین تقریباً از هیچچیزی راضی نیست و نکونال است که فضای رمان را پر کرده اما این وسط چیزهایی دستگیر خواننده میشود که چندان بیربط با احساسات راوی نیست. خواننده میبیند که بله! دنیای رمان شاید حقیقتی باشد. این سیاهی و پوچی همان احساسی نیست که گاهی بیخ گلوی ما را هم میگیرد؟ این آوارگی راوی که هیچجا بند نمیشود و مدام از اینور به آنور میرود و قارهها را میپیماید شبیه حال ما آدمها نیست که مدام اهل رفتنایم؟ کی میتواند تمام عمر روی یک نقطه بایستد؟ راوی هم نمیتواند و میرود هر چند ابداً امیدی به چیزی ندارد. در پس این رفتنها هرگز دلخوشی یا روزنهای از امید وجود ندارد. راوی فقط نمیخواهد که بماند. اهلش نیست.
جزئیپردازی سلین از مهمترین و شاید بدیهیترین ویژگیهای این رمان است. انگار قرار نیست چیزی از قلم بیفتد. حتا اگر موضوع بیاهمیتی باشد. حتا اگر سلسه افکار پایانناپذیری درباره پوچی زندگی و فقر دستوپاگیر و گرسن��ی، باز هم راوی به گفتن جزئیات ادامه میدهد.
«یک روز تصمیم میگیری که از چیزهایی که روزگاری بیشترین دلبستگی را بهشان داشتی، لحظه به لحظه کمتر حرف بزنی. و وقتی اینکار لازم میشود مسلماً تلاش زیادی هم میبرد. از شنیدن حرفهای خودت عقت میگیرد، کم حرف میزنی. دست میکشی. سی سال شده که حرف زدهای. دیگر دلت نمیخواهد حق با تو باشد. دیگر حتی هوس نگهداری جای کوچکی که بین لذتها برای خودت کنار گذاشته بودی از بین میرود. از خودت بیزار میشوی. از این به بعد کافی است غذایی بخوری. گرمایی برای خودت دست و پا کنی و روی راهی که به هیچ منتهی میشود تا میتوانی بخوابی».
این کتاب شیوه سلین است در مواجهه با دنیا. همین دنیایی که هر جور حساب کنیم چندان با ما خوب تا نمیکند. دستکم با خیلیهایمان. با اینهمه احساسی که بعد از خواندن و فرو رفتن و سفر کردن در مسیری که سلین برایم ساخته و پرداخته دارم، اصلاً رخوتناک نیست و دچار خلاء یا گرفتار ظلمت نشدهام. این سفری به انتهای شب است، انتها، انتها، انتهای الکی.
August 31, 2010
Celine’s Journey to the End of Night is a towering achievement in literary observation through a narrator incapable of self-delusion and a less than stringent filter between his thoughts and his audience. Plus, it’s funny as hell.
The novel reads as the author’s travelogue through war-torn Europe, remote Africa, industrialized America, and post-war France. I have no idea how much of Journey to the End of Night is factual and how much is fiction, and I don’t care either way. At points Celine sounds like a depraved Jonathan Swift but just as often functions as a spiritual ancestor of Thompson’s Fear and Loathing in Las Vegas. He riffs on everything from dreary Detroit factories to over-the-top descriptions of African tribal life. He transcends the easy lure of exotic locales by focusing on human relationships in all their debauched, fugacious forms. You know how when people say things like, “oh, people are generally good”? Celine would, ahem, disagree. He’s not mindlessly misanthropic; you get the feeling that if he could find evidence of pure-heartedness (and he thinks children have a shot) he would report it, but he’s not going to lie to make you feel better (unless he does, but then he’ll chastise himself later). In turn, he ditches the subtle narrative convention of “happy endings” (not the kind you get on the side of the interstate, but my guess is Celine would have no problem visiting that type of establishment) and instead wanders through myriad landscapes, especially focusing on the subcultures of the poor and twisted. He’s not their champion, and he’s not going to paint either a pastoral picture of simple poverty or portray the neighborhood residents as mindless animals, but if he had to deviate from the mean he’d probably lean toward the latter. Celine is a master at characterizing the absolute insanity of, for example, war. Instead of singing gentle folk songs against military action he addresses the insane expectation of his military leaders to dodge German bullets in the middle of French farmland roads. And his wide-eyed perceptions of the depths of humanity are more insightful than ponderous. If Celine is trying to teach you a lesson it’s that most human beings are scratching together an existence day to day, keeping their bones and body intact, searching after base pleasures, and really, kind of messed up. People aren’t to blame for this: Journey isn’t a self-help guide (unless, um, you’re looking to seduce French women). But lest I sound as if this book is 344 pages of depressing observation after depressing observation, Celine finds the humor and objectivity to step outside the masquerade and in turn possibly transcend artifice, even for a little while. And although Celine doesn’t equate that transcendence with morality, and might mock me mercilessly for even mentioning the possibility, by acknowledging human need and darkness in all its plain, everyday forms one takes the first step in becoming something other than what some might perceive is the inevitable norm. Celine, for all his misanthropy, carries hope.
I needed close to four weeks to finish off this book; I read slowly and carefully and after some sessions felt exhilarated and exhausted. Don’t give up if after the first twenty pages you think this book will be primarily about Celine’s stretch in the French military. He moves out of his war narration fairly quickly. I also understand that the author was a real-life asshole. I can’t speak for that. His novel stands among the best and most original I have ever read. Journey to the End of the Night, a dark classic of the highest caliber, is a whirlwind of psychological investigation, frenzied comedy, and fascinating discourse on human nature.
The novel reads as the author’s travelogue through war-torn Europe, remote Africa, industrialized America, and post-war France. I have no idea how much of Journey to the End of Night is factual and how much is fiction, and I don’t care either way. At points Celine sounds like a depraved Jonathan Swift but just as often functions as a spiritual ancestor of Thompson’s Fear and Loathing in Las Vegas. He riffs on everything from dreary Detroit factories to over-the-top descriptions of African tribal life. He transcends the easy lure of exotic locales by focusing on human relationships in all their debauched, fugacious forms. You know how when people say things like, “oh, people are generally good”? Celine would, ahem, disagree. He’s not mindlessly misanthropic; you get the feeling that if he could find evidence of pure-heartedness (and he thinks children have a shot) he would report it, but he’s not going to lie to make you feel better (unless he does, but then he’ll chastise himself later). In turn, he ditches the subtle narrative convention of “happy endings” (not the kind you get on the side of the interstate, but my guess is Celine would have no problem visiting that type of establishment) and instead wanders through myriad landscapes, especially focusing on the subcultures of the poor and twisted. He’s not their champion, and he’s not going to paint either a pastoral picture of simple poverty or portray the neighborhood residents as mindless animals, but if he had to deviate from the mean he’d probably lean toward the latter. Celine is a master at characterizing the absolute insanity of, for example, war. Instead of singing gentle folk songs against military action he addresses the insane expectation of his military leaders to dodge German bullets in the middle of French farmland roads. And his wide-eyed perceptions of the depths of humanity are more insightful than ponderous. If Celine is trying to teach you a lesson it’s that most human beings are scratching together an existence day to day, keeping their bones and body intact, searching after base pleasures, and really, kind of messed up. People aren’t to blame for this: Journey isn’t a self-help guide (unless, um, you’re looking to seduce French women). But lest I sound as if this book is 344 pages of depressing observation after depressing observation, Celine finds the humor and objectivity to step outside the masquerade and in turn possibly transcend artifice, even for a little while. And although Celine doesn’t equate that transcendence with morality, and might mock me mercilessly for even mentioning the possibility, by acknowledging human need and darkness in all its plain, everyday forms one takes the first step in becoming something other than what some might perceive is the inevitable norm. Celine, for all his misanthropy, carries hope.
I needed close to four weeks to finish off this book; I read slowly and carefully and after some sessions felt exhilarated and exhausted. Don’t give up if after the first twenty pages you think this book will be primarily about Celine’s stretch in the French military. He moves out of his war narration fairly quickly. I also understand that the author was a real-life asshole. I can’t speak for that. His novel stands among the best and most original I have ever read. Journey to the End of the Night, a dark classic of the highest caliber, is a whirlwind of psychological investigation, frenzied comedy, and fascinating discourse on human nature.
July 31, 2022
توصیف چهره زشت و واقعی زندگی بدون رتوش وسانسور به قلم سلین بزرگ در این اثر دلنشین وبهت آور
فردینان سلین در این رمان گویا با چند مشت وضربه هوک آمریکایی خواننده کتاب را در رینگ بوکس زندگی از خواب خوش و خیال و رویا بیدار می کند وبه خواننده کتاب می فهماند که زندگی اکثر ما آدمها برخلاف تصور و خوش خیالی مانند دنیای تبلیغات بازرگانی شیک و جذاب نیست،بلکه بیشتر آن پر است از شکست وحسرت... ،پر است از تلاش ها و نرسیدن ونشدن ها ... ،پر است از بیچارگی و درماندگی وتنهایی... ،پر است ازشدن ها واتفاقاتی که بعدها با خود می گوییم ای کاش نمی شد وحسرت شدن هایش را می خوریم ....
اینکه در كشاكش زندگى ومشكلات گاهی حتی درنقطه اوج یاس واستیصال هم امید وتوهم معجزه داریم برای رهایی وخلاصی ولی زهی خیال باطل،اینکه این دنیا وزندگی ونکبتی هایش تمامی ندارد.
این کتاب را وقتی باید خواند که رمانهای زیادی خوانده اید تا گوشت شود به تنتان ولذت ش را ببرید،چون سخت خوان است وتلخ و یکبارخواندن این رمان اصلا وابدا کافی نیست.
ازمتن کتاب:
لحظه هایی هست که تنهای تنها می شوی و به آخر هرچیزی که ممکن است برایت اتفاق بیفتد میرسی. این آخر دنیاست. خود غصه. غصه ی تو دیگر جوابگویت نیست و باید به عقب برگردی، وسط آدم ها، هرکه میخواهد باشد. در این جور لحظه ها به خودت سخت نمی گیری، چون حتی به خاطر اشک ریختن هم باید به آغاز هرچیز برگردی، به جایی که همه ی دیگران هستند.
فردینان سلین در این رمان گویا با چند مشت وضربه هوک آمریکایی خواننده کتاب را در رینگ بوکس زندگی از خواب خوش و خیال و رویا بیدار می کند وبه خواننده کتاب می فهماند که زندگی اکثر ما آدمها برخلاف تصور و خوش خیالی مانند دنیای تبلیغات بازرگانی شیک و جذاب نیست،بلکه بیشتر آن پر است از شکست وحسرت... ،پر است از تلاش ها و نرسیدن ونشدن ها ... ،پر است از بیچارگی و درماندگی وتنهایی... ،پر است ازشدن ها واتفاقاتی که بعدها با خود می گوییم ای کاش نمی شد وحسرت شدن هایش را می خوریم ....
اینکه در كشاكش زندگى ومشكلات گاهی حتی درنقطه اوج یاس واستیصال هم امید وتوهم معجزه داریم برای رهایی وخلاصی ولی زهی خیال باطل،اینکه این دنیا وزندگی ونکبتی هایش تمامی ندارد.
این کتاب را وقتی باید خواند که رمانهای زیادی خوانده اید تا گوشت شود به تنتان ولذت ش را ببرید،چون سخت خوان است وتلخ و یکبارخواندن این رمان اصلا وابدا کافی نیست.
ازمتن کتاب:
لحظه هایی هست که تنهای تنها می شوی و به آخر هرچیزی که ممکن است برایت اتفاق بیفتد میرسی. این آخر دنیاست. خود غصه. غصه ی تو دیگر جوابگویت نیست و باید به عقب برگردی، وسط آدم ها، هرکه میخواهد باشد. در این جور لحظه ها به خودت سخت نمی گیری، چون حتی به خاطر اشک ریختن هم باید به آغاز هرچیز برگردی، به جایی که همه ی دیگران هستند.
June 5, 2024
Premier roman de Louis Destouches (aka Louis-Ferdinand Céline), Voyage au bout de la nuit marque une rupture dans la littérature française du XXe siècle. Publié en 1932, il s'impose d'emblée comme une œuvre majeure, saluée par la critique (et le prix Renaudot) pour son style novateur et sa vision désenchantée du monde moderne. Céline nous entraîne dans le périple picaresque et halluciné de Ferdinand Bardamu, double littéraire de l'auteur, aux confins de la nuit, des plaines du Nord pendant la Grande Guerre aux bas-fonds des faubourgs parisiens, en passant par l'Afrique coloniale et l'Amérique capitaliste.
Ce qui frappe d'abord ici, c'est la puissance et la singularité de l'écriture célinienne. Loin des conventions littéraires et du classicisme de son époque, Céline invente une langue nouvelle, faite d'argot, de néologismes et de formules percutantes : style haché, syncopé, entre la prose poétique et l'oralité populaire, qui traduit avec une rare intensité le rythme et l'émotion de la parole vivante : « Ça a débuté comme ça. Moi, j'avais jamais rien dit. Rien. C'est Arthur Ganate qui m'a fait parler. Arthur, un étudiant, un carabin lui aussi, un camarade. On se rencontre donc place Clichy. C’était après le déjeuner. Il veut me parler. Je l’écoute. » Cette phrase inaugurale donne le ton. Et ça termine aussi comme ça :
Au-delà de ses audaces formelles, Voyage au bout de la nuit se distingue aussi par sa noirceur. Céline y dresse un tableau sans appel de la bêtise, de la cruauté et de la lâcheté des hommes, qu'il s'agisse des horreurs de la guerre (« On est puceau de l'Horreur comme on l'est de la volupté »), de la barbarie coloniale (« Tout tremblait dans l'immense édifice et soi-même des pieds aux oreilles possédé par le tremblement ») ou de la misère des faubourgs (« La grande marmelade des hommes dans la ville »). Aucune illusion ne subsiste dans cet univers où l'homme n'est qu'une pourriture en suspens, condamné à errer sans but.
Pourtant, malgré ce pessimisme foncier, le roman de Céline n'est pas dépourvu d'une certaine forme d'humanité, voire de franche rigolade, quasi rabelaisienne. À travers les figures de Robinson, double grotesque et crapuleux de Bardamu, de Molly, prostituée au grand cœur, Céline laisse entrevoir la possibilité d'une fraternité des misérables, d'une solidarité des exclus. Même si ces lueurs d'espoir sont vite balayées par le vent mauvais des événements et de l'Histoire, elles témoignent d'une profonde empathie pour la souffrance humaine. Comme le dit Bardamu : « Seulement c'est malheureux qu'ils demeurent si vaches avec tant d'amour en réserve, les gens. »
Aussi Voyage au bout de la nuit s'impose-t-il comme un roman majeur, qui (à côté de la Recherche de Proust) a profondément renouvelé la littérature du XXe siècle : par son style enfiévré et sa vision crue, limite obscène, de la condition humaine, il ouvre la voie à Sartre (que Céline taxera plus tard d'agité du bocal), Genet, Camus, et à toute la Beat Generation, jusqu’aux romans de Kurt Vonnegut, Joseph Heller, Annie Ernaux et Michel Houellebecq (qui a déclaré se sentir plus proche de Proust que de Céline, mais je ne le crois pas une seconde, tant la filiation littéraire Céline-Houellebecq saute aux yeux).
Mais au-delà de son influence littéraire, ce roman nous renvoie à notre propre part d'ombre et nous confronte à l'énigme de notre présence au monde : « La vérité de ce monde c'est la mort. Il faut choisir, mourir ou mentir. Je n'ai jamais pu me tuer moi. Le mieux était donc de sortir dans la rue, ce petit suicide. »
Spéciale dédicace à mon amie Michelle, qui m'a encouragé a relire ce formidable roman.
Ce qui frappe d'abord ici, c'est la puissance et la singularité de l'écriture célinienne. Loin des conventions littéraires et du classicisme de son époque, Céline invente une langue nouvelle, faite d'argot, de néologismes et de formules percutantes : style haché, syncopé, entre la prose poétique et l'oralité populaire, qui traduit avec une rare intensité le rythme et l'émotion de la parole vivante : « Ça a débuté comme ça. Moi, j'avais jamais rien dit. Rien. C'est Arthur Ganate qui m'a fait parler. Arthur, un étudiant, un carabin lui aussi, un camarade. On se rencontre donc place Clichy. C’était après le déjeuner. Il veut me parler. Je l’écoute. » Cette phrase inaugurale donne le ton. Et ça termine aussi comme ça :
De loin, le remorqueur a sifflé ; son appel a passé le pont, encore une arche, une autre, l'écluse, un autre pont, loin, plus loin... Il appelait vers lui toutes les péniches du fleuve toutes, et la ville entières, et le ciel et la la campagne, et nous, tout qu'il emmenait, la Seine aussi, tout, qu'on n'en parle plus.
Au-delà de ses audaces formelles, Voyage au bout de la nuit se distingue aussi par sa noirceur. Céline y dresse un tableau sans appel de la bêtise, de la cruauté et de la lâcheté des hommes, qu'il s'agisse des horreurs de la guerre (« On est puceau de l'Horreur comme on l'est de la volupté »), de la barbarie coloniale (« Tout tremblait dans l'immense édifice et soi-même des pieds aux oreilles possédé par le tremblement ») ou de la misère des faubourgs (« La grande marmelade des hommes dans la ville »). Aucune illusion ne subsiste dans cet univers où l'homme n'est qu'une pourriture en suspens, condamné à errer sans but.
Pourtant, malgré ce pessimisme foncier, le roman de Céline n'est pas dépourvu d'une certaine forme d'humanité, voire de franche rigolade, quasi rabelaisienne. À travers les figures de Robinson, double grotesque et crapuleux de Bardamu, de Molly, prostituée au grand cœur, Céline laisse entrevoir la possibilité d'une fraternité des misérables, d'une solidarité des exclus. Même si ces lueurs d'espoir sont vite balayées par le vent mauvais des événements et de l'Histoire, elles témoignent d'une profonde empathie pour la souffrance humaine. Comme le dit Bardamu : « Seulement c'est malheureux qu'ils demeurent si vaches avec tant d'amour en réserve, les gens. »
Aussi Voyage au bout de la nuit s'impose-t-il comme un roman majeur, qui (à côté de la Recherche de Proust) a profondément renouvelé la littérature du XXe siècle : par son style enfiévré et sa vision crue, limite obscène, de la condition humaine, il ouvre la voie à Sartre (que Céline taxera plus tard d'agité du bocal), Genet, Camus, et à toute la Beat Generation, jusqu’aux romans de Kurt Vonnegut, Joseph Heller, Annie Ernaux et Michel Houellebecq (qui a déclaré se sentir plus proche de Proust que de Céline, mais je ne le crois pas une seconde, tant la filiation littéraire Céline-Houellebecq saute aux yeux).
Mais au-delà de son influence littéraire, ce roman nous renvoie à notre propre part d'ombre et nous confronte à l'énigme de notre présence au monde : « La vérité de ce monde c'est la mort. Il faut choisir, mourir ou mentir. Je n'ai jamais pu me tuer moi. Le mieux était donc de sortir dans la rue, ce petit suicide. »
Spéciale dédicace à mon amie Michelle, qui m'a encouragé a relire ce formidable roman.
Displaying 1 - 30 of 2,995 reviews