What do you think?
Rate this book
Rzeka dzieciństwa
Do rzeki dzieciństwa podróżuje się bez końca – szuka jej źródeł w historii i ujścia w pamięci. Wspomina się: lato na wsi, brodzenie po pierś w nurcie, rybie łuski na glinianej podłodze, milczącego pastucha co dzień wyprowadzającego krowy. Gdy tą rzeką jest Bug, jeżdżąc wzdłuż niej, podróżuje się zawsze na wschód. Myśli się: o granicy, o Rosji, o wojnie, o uchodźcach, o tym, że tak blisko jest Bełżec, a źródło wypływa z ziemi nasiąkniętej krwią. Kuca się przy ogniu i wyobraża sobie: karawanę zwierząt sunących przez mazowieckie piaski, ciemność popiołów, w której świecą diamenty. "Bo zaiste nie pamięć, ale rzeki powinny grzebać nasze szczątki. Powinny je wypłukiwać i nieść do oceanów. To jedyny koniec wart pomyślenia."
168 pages, Hardcover
First published May 22, 2024
About the author
Andrzej Stasiuk
67 books289 followersAndrzej Stasiuk is one of the most successful and internationally acclaimed contemporary Polish writers, journalists and literary critics. He is best known for his travel literature and essays that describe the reality of Eastern Europe and its relationship with the West.
After being dismissed from secondary school, Stasiuk dropped out also from a vocational school and drifted aimlessly, became active in the Polish pacifist movement and spent one and a half years in prison for deserting the army - as legend has it, in a tank. His experiences in prison provided him with the material for the stories in his literary debut in 1992. Titled Mury Hebronu ("The Walls of Hebron"), it instantly established him as a premier literary talent. After a collection of poems Wiersze miłosne i nie, 1994 ("Love and non-love poems"), Stasiuk's bestselling first full-length novel Biały kruk (English translation as "White Raven" in 2000) appeared in 1995 and consolidated his position among the most successful authors in post-communist Poland.
Long before his literary breakthrough, in 1986, Stasiuk had left his native Warsaw and withdrew to the seclusion of the small hamlet of Czarne in the Beskids, a secluded part of the Carpathian mountain range in the south of Poland. Outside writing, he spends his time breeding sheep. Together with his wife, he also runs his own tiny but, by now, prestigious publishing business Wydawnictwo Czarne, named after its seat. Apart from his own books, Czarne also publishes other East European authors. Czarne also re-published works by the émigré Polish author Zygmunt Haupt, thus initiating Haupt's rediscovery in Poland.
While White Raven had a straight adventure plot, Stasiuk's subsequent writing has become increasingly impressionistic and concentrated on atmospheric descriptions of his adopted mental home, the provincial south-east of Poland and Europe, and the lives of its inhabitants. Opowieści Galicyjskie ("Tales of Galicia"), one of several works available in English (among the others are "White Raven", "Nine", "Dukla," "Fado," and "On the Road to Babadag") conveys a good impression of the specific style developed by Stasiuk. A similar text is Dukla (1997), named after a small town near his home. Dukla achieved Stasiuk's breakthrough in Germany and helped built him the most appreciative reader-base outside of Poland, although a number of Stasiuk's books have been translated into several other languages.
After being dismissed from secondary school, Stasiuk dropped out also from a vocational school and drifted aimlessly, became active in the Polish pacifist movement and spent one and a half years in prison for deserting the army - as legend has it, in a tank. His experiences in prison provided him with the material for the stories in his literary debut in 1992. Titled Mury Hebronu ("The Walls of Hebron"), it instantly established him as a premier literary talent. After a collection of poems Wiersze miłosne i nie, 1994 ("Love and non-love poems"), Stasiuk's bestselling first full-length novel Biały kruk (English translation as "White Raven" in 2000) appeared in 1995 and consolidated his position among the most successful authors in post-communist Poland.
Long before his literary breakthrough, in 1986, Stasiuk had left his native Warsaw and withdrew to the seclusion of the small hamlet of Czarne in the Beskids, a secluded part of the Carpathian mountain range in the south of Poland. Outside writing, he spends his time breeding sheep. Together with his wife, he also runs his own tiny but, by now, prestigious publishing business Wydawnictwo Czarne, named after its seat. Apart from his own books, Czarne also publishes other East European authors. Czarne also re-published works by the émigré Polish author Zygmunt Haupt, thus initiating Haupt's rediscovery in Poland.
While White Raven had a straight adventure plot, Stasiuk's subsequent writing has become increasingly impressionistic and concentrated on atmospheric descriptions of his adopted mental home, the provincial south-east of Poland and Europe, and the lives of its inhabitants. Opowieści Galicyjskie ("Tales of Galicia"), one of several works available in English (among the others are "White Raven", "Nine", "Dukla," "Fado," and "On the Road to Babadag") conveys a good impression of the specific style developed by Stasiuk. A similar text is Dukla (1997), named after a small town near his home. Dukla achieved Stasiuk's breakthrough in Germany and helped built him the most appreciative reader-base outside of Poland, although a number of Stasiuk's books have been translated into several other languages.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 10 of 10 reviews
July 7, 2024
Dziwnie jest czytać książkę pisarza, który na lata ukierunkował twoje literackie zainteresowania i odkrywać w trakcie tej lektury, że niewiele masz już wspólnego z tą wrażliwością.
Trochę dobrego Stasiukowego pisania, trochę rozczarowań.
Trochę dobrego Stasiukowego pisania, trochę rozczarowań.
July 18, 2024
„Rzeka dzieciństwa” składa się z sześciu tekstów dość trudnych do gatunkowego zaklasyfikowania. Pierwsze dwa odchodzą trochę od realizmu w stronę pewnej wizyjności, pozostałe są na poły reportersko-podróżnicze, w stylu Stasiuka. Mam wrażenie, choć nie umiem tego udowodnić, że autor nie do końca zrealizował pomysł, jaki miał na tę książkę. Krąży wokół Bugu, „rzeki dzieciństwa”, próbuje połączyć ważne dla siebie, kształtujące jego wrażliwość wczesne wspomnienia z tym, co dziś kojarzy mu się z tą częściowo graniczną, a w swoim górnym biegu płynąca przez zachodnią część Ukrainy rzeką – uchodźcy, wojna, pomoc sąsiadom. A w tle jest jeszcze historia i nasz stosunek do niej. Formalnie mało się to klei. Mnie to przeszkadza, wyobrażam sobie, że innym czytelnikom może nie. Szczerze mówiąc, w „Przewozie”, mającym w dużej części charakter powieściowy, czułem się dużo bliżej Bugu, dużo więcej zrozumiałem z tego, co ta rzeka znaczy dla Stasiuka.
Jeśli coś broni „Rzekę dzieciństwa”, to głównie fraza, rytm zdań, dobór słów. Nie zawsze, niestety, ale często. Chyba jednak Stasiukowi nie chciało się nad tekstami popracować. Pewne zniecierpliwienie narratora światem i życiem, odczuwane podczas lektury, jakoś się przeniosło na stosunek do własnej twórczości.
Dużą część książki zajmują relacje z podróży do Ukrainy w latach wojennych, czyli 2022-23. Podróże to zresztą złe określenie, bo Stasiuk jeździ tam dostarczać materialną i wojskową pomoc. Pisze więc też o samej wojnie i swoim do niej stosunku. Mnie przeszkadza, a właściwie jakoś krępuje jego pogarda dla Rosjan. Rozumiem nienawiść, akceptuję ją jako reakcję na działania Rosjan, ale z pogardą mam problem. To nie jest uczucie, które pomaga cokolwiek pojąć i wyjaśnić i w ogóle prowadzi w złą stronę, tak mi się wydaje.
Jeśli coś broni „Rzekę dzieciństwa”, to głównie fraza, rytm zdań, dobór słów. Nie zawsze, niestety, ale często. Chyba jednak Stasiukowi nie chciało się nad tekstami popracować. Pewne zniecierpliwienie narratora światem i życiem, odczuwane podczas lektury, jakoś się przeniosło na stosunek do własnej twórczości.
Dużą część książki zajmują relacje z podróży do Ukrainy w latach wojennych, czyli 2022-23. Podróże to zresztą złe określenie, bo Stasiuk jeździ tam dostarczać materialną i wojskową pomoc. Pisze więc też o samej wojnie i swoim do niej stosunku. Mnie przeszkadza, a właściwie jakoś krępuje jego pogarda dla Rosjan. Rozumiem nienawiść, akceptuję ją jako reakcję na działania Rosjan, ale z pogardą mam problem. To nie jest uczucie, które pomaga cokolwiek pojąć i wyjaśnić i w ogóle prowadzi w złą stronę, tak mi się wydaje.
July 7, 2024
Typowe stasiukowe pisanie, ja lubię tę powolną frazę i rozmyślania często kompletnie odlatujące.
A sposób na pokonanie ruskich wymyślił genialny 🙂
A sposób na pokonanie ruskich wymyślił genialny 🙂
June 17, 2024
Książki Stasiuka czytam od dwudziestu lat, zwykle szybko po ich premierze. Czytam wywiady z nim, śledziłem felietony w "Tygodniku Powszechnym", fragmenty prozy publikowane w GW. W pewnym sensie "Rzekę dzieciństwa" już znałem. To także wynik tego, że Stasiuk lubi powtarzać pewne wątki, motywy. Stale zacieśnia swój krąg.
"Rzeka dzieciństwa" to inny klimat niż "Fado" czy "Jadąc do Babadag". Bug jest rzeką, za którą zaczyna się Wschód. Tam mieszkali jego dziadkowie, tam tkwią zapachy i barwy jego najpierwszych wspomnień. Przeszłość i wschód, czarna ruska dziura, ruski rozpiździel wyrosły z przerażenia nicością. Nieskończoność i nicość to w końcu rodzeństwo. Stasiuk krąży wokół problemów swoich źródeł (dom dziadków nad Bugiem) i źródeł Bugu (po ukraińskiej stronie). Ale też źródeł M., swojej żony, z którą przyjeżdża do miasteczka, w którym zginęła w czasie wojny jej babcia. Nicość przestrzeni (Rosja) i czasu (np. kiedy zastanawia się nad losem głowy hetmana Żółkiewskiego).
Czy przychodzimy i odchodzimy w nicość? Myślę, że Stasiuk drąży i krąży wokół tego i tym podobnych pytań.
To proza gęsta od stasiukowego, niepowtarzalnego i nieprzetłumaczalnego idiomu. Cieszę się, że ktoś taki pisze tak po polsku.
"Rzeka dzieciństwa" to inny klimat niż "Fado" czy "Jadąc do Babadag". Bug jest rzeką, za którą zaczyna się Wschód. Tam mieszkali jego dziadkowie, tam tkwią zapachy i barwy jego najpierwszych wspomnień. Przeszłość i wschód, czarna ruska dziura, ruski rozpiździel wyrosły z przerażenia nicością. Nieskończoność i nicość to w końcu rodzeństwo. Stasiuk krąży wokół problemów swoich źródeł (dom dziadków nad Bugiem) i źródeł Bugu (po ukraińskiej stronie). Ale też źródeł M., swojej żony, z którą przyjeżdża do miasteczka, w którym zginęła w czasie wojny jej babcia. Nicość przestrzeni (Rosja) i czasu (np. kiedy zastanawia się nad losem głowy hetmana Żółkiewskiego).
Czy przychodzimy i odchodzimy w nicość? Myślę, że Stasiuk drąży i krąży wokół tego i tym podobnych pytań.
To proza gęsta od stasiukowego, niepowtarzalnego i nieprzetłumaczalnego idiomu. Cieszę się, że ktoś taki pisze tak po polsku.
July 20, 2024
Po drobnym wątku powrotu do domu dzieciństwa (który wywarł na mnie ogromne wrażenie i otworzył jakieś drzwi w duszy) w ostatniej książce autora pt "Przewóz" miałem nadzieję, a momentami wręcz pewność, że kolejna książka pociągnie ten temat. Nie wiem dlaczego takie przeczucie, ale ziściło się. "Rzeka dzieciństwa" to przynajmniej początkowo, nieco melancholijna i nostalgiczna podróż w czasie do miejsc i chwil, które znamy z najmłodszych lat, a które bezpowrotnie się zmieniają. I za te strony uwielbiam tą książkę. Później autor wciąga nas w teraźniejszość i wojnę w Ukrainę. Choć celnie punktuje polskie bolączki historyczne czy obecną rosję to wg mnie opowieść na tym traci, a całość zmienia się w misz masz, z motywem powrotu do korzeni. Ale może historia miejsc które odwiedza wymusza taką mieszankę. Po przeczytaniu nie mogłem pozbyć się wrażenia, że Stasiuk choć zaczął inaczej to ostatecznie po prostu opisał lata swego życia związane z początkiem wojny na Ukrainie. Generalnie, choć książka pełna jest trafnych przemyśleń to czyta się ją łatwo, a pierwsze kilkadziesiąt stron otwiera jakieś ukryte drzwi do własnego dzieciństwa i młodości. I to wg mnie jej największa siła.
June 18, 2024
Dobre, Stasiukowe pisanie, nawiązujące m.in. do aktualnej wojny w Ukrainie. Wszystko jak zwykle na kanwie podróży, również tej z zapasami na granicę. Pozostaję wielką fanką Stasiuka z uwagi na głębię myśli i piękno języka.
Read
May 22, 2024Dnf
June 10, 2024
Bez fajerwerków. Może to nie był dobry czas na te lekturę, a może to po prostu jest nudne bajdurzenie.
July 9, 2024
Na poczatku fajna, super ze dwa pierwsze rozdziały ale potem już słabo
June 12, 2024
Stasiukowe bajdurzenie, nieco nudne, ale coś w tym jednak mnie wciągnęło
Displaying 1 - 10 of 10 reviews