- Aanhangers van de zogeheten FIRE-beweging bouwen snel vermogen op om vroeg met pensioen te kunnen gaan.
- Uit onderzoek blijkt dat blijven werken, afhankelijk van de baan die je hebt, beter kan zijn voor je gezondheid.
- Een expert op het gebied van gezond oud worden legt aan Business Insider de voor- en nadelen uit van vroeg met pensioen gaan.
- Lees ook: Hoeveel jaar heb je om pensioen op te bouwen en hoelang leef je nog, als je AOW krijgt? Bekijk het overzicht
Vroeg met pensioen gaan klinkt als een droom. Maar als dat er voor jou niet in zit, kun je misschien troost vinden in het feit dat je mogelijk langer gezond leeft als je het grootste deel van je leven blijft werken.
Aanhangers van de zogeheten FIRE-beweging (‘Financial Independence, Retire Early’) leven zuinig om zoveel mogelijk van hun inkomen te kunnen sparen en beleggen, waardoor ze een enorme spaarpot aanleggen om vervroegd met pensioen te kunnen gaan. Zola Business Insider eerder al schreef gaan sommige mensen zelfs al met pensioen als ze rond de 30 zijn om te gaan reizen, boeken schrijven en hun kinderen opvoeden in plaats van te werken.
De vraag is wel of vroeg stoppen met werken de beste manier is om gezond oud te worden. Uit onderzoek blijkt namelijk dat mensen die een hoge leeftijd bereiken, vaak veel waarde hechten aan zingeving. En aangezien veel mensen een belangrijk deel van de zin van hun bestaan aan hun werk en carrière ontlenen, rijst de vraag hoe vroeg met pensioen gaan daarbij past.
Hoogleraar gerontologie Karen Glaser van het Kings College London zegt tegen Business Insider dat de onderzoeksgegevens over de voor- en nadelen van vroeg met pensioen gaan vertekend zijn, omdat mensen over het algemeen maar om twee redenen vroeg met pensioen gaan: of ze zijn rijk genoeg om niet te hoeven werken of hun gezondheid is te slecht om te werken.
Maar volgens Glaser verschillen de mogelijke voordelen van werken dan wel vervroegd met pensioen gaan van persoon tot persoon. Het is in elk geval duidelijk dat als je stopt met werken, het beter is om activiteiten te gaan ondernemen waar je tijdens je carrière geen tijd voor had, dan eindeloos voor de tv te gaan hangen.
Lees ook: AOW versus de inflatie: hoe waardevast is het basispensioen?
Vroeg met pensioen? Werken kan juist ook heel bevredigend zijn
Vroeg met pensioen gaan, is op korte termijn goed voor je fysieke en mentale gezondheid, omdat het veel stress wegneemt en mensen in ruil daarvoor vaak minder roken en drinken en meer tijd hebben voor vrienden en om te sporten, zegt Glaser.
Uit een onderzoek uit 2020 bleek dat vrouwen die tot op hogere leeftijd fysiek werk verrichten zich vaker somber voelen, deels vanwege de tol die dat met zich meebrengt voor het lichaam.
Aan de andere kant kunnen mensen belangrijke sociale connecties kwijtraken als ze stoppen met werken en dat kan "een enorme impact" hebben op de levensduur, zegt Glaser. Uit een in 2023 gepubliceerd onderzoek van de Universiteit van Glasgow blijkt dat mensen die zich in een sociaal isolement bevinden, 77 procent meer risico lopen op overlijden aan welke oorzaak dan ook.
Een fijne baan kan ook zorgen voor voldoening en meer eigenwaarde, dus kan het volgens Glaser juist ook goed zijn om gewoon door te werken. Zeker als je naast je werk weinig dingen hebt die je identiteit bepalen.
Dat voordeel geldt overigens niet voor mensen met niet al te stressvol werk waar ze veel voldoening uit halen, zegt Glaser.
"Werken op hogere leeftijd lijkt een soort beschermend effect te hebben voor je brein", legt ze uit. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat mensen die met pensioen gaan vaak cognitief achteruit gaan, vooral qua geheugen. Maar dat hangt wel af van de baan die ze hebben gehad en wat ze gaan doen nadat ze zijn gestopt met werken.
Zo kunnen de cognitieve capaciteiten van een kantoormedewerker minder worden als het werk de belangrijkste intellectuele uitdaging was, stond in een in 2022 gepubliceerd paper in The Journal of the Economics of Ageing.
Een hybride FIRE-model is misschien wel het best
Maar wat we kwijtraken door te stoppen met werken, kan volgens Glaser gecompenseerd worden met hobby's zoals lezen, een cursus of zelfs weer teruggaan naar de universiteit. En natuurlijk gaan veel leden van de FIRE-beweging reizen of projecten doen waar ze enthousiast over zijn.
Uit een in 2021 in Psychology and Aging gepubliceerd onderzoek blijkt dat mensen die activiteiten ondernemen die mentaal uitdagend zijn, ook tijdens hun pensioen hun cognitieve vaardigheden in stand kunnen houden.
Een hybride model is wellicht het beste: als je financieel zelfstandig bent en nog parttime werkt of vrijwilligerswerk doet, dan combineer je de voordelen van werken en pensioen.
