- Udar cieplny i udar słoneczny to poważne stany, wymagające natychmiastowej pomocy medycznej w przypadku wystąpienia silnych objawów
- Największa liczba wypadków w Polsce występuje w miesiącach letnich, głównie w czerwcu, lipcu, sierpniu i wrześniu
- Podczas wysokich temperatur najbardziej narażone są dzieci, osoby starsze i cierpiące na schorzenia kardiologiczne. To nie znaczy, że zdrowy dorosły nie musi obawiać się upału
- Każdy reaguje na upał inaczej, niektórzy przy wysokich temperaturach powinni unikać prowadzenia auta
Dobra wiadomość jest taka, że po naszych drogach jeździ coraz mniej aut bez klimatyzacji. Szkoda tylko, że nie wszyscy potrafią z klimatyzacji korzystać i że nie w każdej sytuacji klimatyzacja ma szansę pomóc. Fakty są takie, że przy wysokich temperaturach na drogach robi się naprawdę niebezpiecznie. O ile wzrasta liczba wypadków podczas upałów? Niestety, nie ma takich oficjalnych statystyk z Polski, ale np. według badań Austriackich, przy temperaturach przekraczających 30 stopni Celsiusza, liczba wypadków rosła tam średnio o ok. 25 procent. Oczywiście, wrażliwość ludzi na wysokie temperatury nie wszędzie jest taka sama. Z podobnych badań wykonywanych w Hiszpanii wynikało, że ryzyko wypadku podczas upałów rośnie od ok. 3 do niespełna 8 proc. – tyle że Polakom raczej bliżej jest do Austriaków niż do Hiszpanów. Z dosyć ogólnikowych, polskich statystyk policyjnych dotyczących wypadków też jasno wynika, że najgroźniej na drogach jest w miesiącach letnich i za dnia – i tak np. w 2023 roku najbezpieczniejszym miesiącem był… luty, kiedy doszło do 1077 wypadków, a najgorsze miesiące to czerwiec (2120 wypadków), lipiec (2073 wypadki), sierpień (2097 wypadków) i wrzesień (2233 wypadki).
Do największej liczby wypadków dochodzi w godzinach popołudniowych, między 13.00 a 19.00 i przy dobrych warunkach pogodowych. W 2023 roku przy dobrej widoczności i pogodzie wypadków było 13552, podczas deszczu 3202, a w czasie opadów śniegu 628.
Klimatyzacja nie zawsze radzi sobie z upałem
Kiedy klimatyzacja nie pomaga? Latem wsiadamy do auta często już rozgrzani albo skrajnie rozgrzane jest wnętrze auta. W samochodzie zaparkowanym na nasłonecznionym miejscu, jeśli na zewnątrz panuje temperatura rzędu 30 stopni, to w kabinie może przekraczać 70 stopni! W takich warunkach dosłownie w ciągu sekund gwałtownie pogarsza się koncentracja, wydłuża się czas reakcji, mogą pojawić się takie objawy jak senność, ale też drażliwość czy skłonność do agresji. Przegrzany kierowca podczas testów sprawdzających jego możliwości psychomotoryczne wypada podobnie, jak ktoś, kto wypił sporo alkoholu.
W przypadku osób z problemami kardiologicznymi, zaburzeniami ciśnienia krwi, czy np. cukrzycą, nawet krótkotrwałe wystawienie się na takie temperatury mogą doprowadzić do stanu zagrażającego życiu!
Warto też pamiętać, że w rozgrzanym aucie można się też po prostu poparzyć, np. o rozgrzany podłokietnik.
Nasza rada: jeśli auto nie stało w cieniu, przed ruszeniem trzeba je przynajmniej trochę przewietrzyć, nawet jeśli temperatura na zewnątrz to 30 stopni.
Czym grozi upał: wyczerpanie cieplne i udar
Wyczerpanie cieplne to stan, który jest skutkiem długotrwałego narażenia na działanie wysokiej temperatury, co skutkuje utratą płynów i soli, spadkiem ciśnienia krwi, znacznym obniżeniem wydolności organizmu.
- zwiększone pocenie się, podwyższona temperatura ciała
- brak siły
- zimna, blada i wilgotna skóra
- szybkie, ale słabo wyczuwalne tętno
- nudności
- uczucie omdlenia, "mroczki" przed oczami
- skurcze mięśni
- niewyraźna mowa
W przypadku wyczerpania cieplnego przejście w chłodniejsze miejsce, nawodnienie organizmu, uzupełnienie elektrolitów i wypoczynek powinny przynieść poprawę samopoczucia. Przy takich objawach nie należy prowadzić samochodu!
Ze stanu wyczerpania cieplnego organizm może łatwo przejść w jeszcze groźniejszy stan udaru cieplnego.
Przy udarze cieplnym dochodzi do silnego odwodnienia i przegrzania organizmu. Objawy nieco się zmieniają w porównaniu z wyczerpaniem cieplnym.
- silny ból głowy
- szybkie tętno
- czerwona, gorąca skóra, również na twarzy
- zanik pocenia
- skurcze mięśni
- wysoka gorączka
- nudności
- uczucie zagubienia, dezorientacji, rozbicia, zaniepokojenia
- omdlenie, utrata przytomności
Szczególną formą udaru cieplnego jest udar słoneczny, do którego dochodzi przy narażeniu na intensywne działanie promieni słonecznych, przede wszystkim głowy oraz karku. Miejscowe działanie promieni słonecznych na skórę głowy prowadzi do przekrwienia opon mózgowych i mózgu. Jeżeli objawy nie ustępują natychmiast po przejściu w chłodniejsze miejsce i uzupełnieniu płynów, konieczna może być pomoc medyczna. Jeżeli dojdzie choćby do utraty przytomności, należy natychmiast wezwać pogotowie. W takim stanie nie próbujemy samodzielnie dojechać do lekarza!
Podczas pierwszej pomocy należy spróbować schłodzić organizm osoby przegrzanej, ale nie można tego robić zbyt gwałtownie. Nie należ polewać takiej osoby zimną wodą, ale można zwilżyć jej twarz, ręce i nogi, wachlować, przykładać zimne okłady w okolicach pachwin, szyi oraz pach. Jeżeli pojawią się drgawki, osoba traci przytomność lub majaczy, należy wezwać pogotowie. W żadnym wypadku nie wolno osoby mdlejącej stawiać do pionu, najlepiej ułożyć ją w tzw. bezpiecznej pozycji bocznej.
Jak radzić sobie z upałem
- pij dużo wody
- unikaj długotrwałego wystawiania się na bezpośrednie działanie słońca
- unikaj ciężkiego, tłustego jedzenia i słodkich napojów
- zaplanuj częstsze przerwy – w czasie upałów szybciej się męczysz i tracisz koncentrację
- zadbaj o dobrą wentylację
- nie przesadzaj z klimatyzacją – zbyt duża różnica między temperaturą w aucie i na zewnątrz też jest niebezpieczna
- jeśli poczujesz się słabo, natychmiast przerwij jazdę
- nie wsiadaj do rozgrzanego auta, najpierw je przewietrz
