Premier Węgier Viktor Orban odwiedził Kijów i wezwał do szybkiego zawieszenia broni w celu ułatwienia rozmów pokojowych po spotkaniu z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Orban, znany ze swojej prorosyjskiej postawy, zasugerował czasowe zawieszenie broni w celu przyspieszenia negocjacji.
— Poprosiłem prezydenta, aby rozważył, czy szybkie zawieszenie broni może przyspieszyć rozmowy pokojowe — powiedział węgierski przywódca na konferencji prasowej u boku Zełenskiego, dodając, że zawieszenie broni, które przewiduje, byłoby ograniczone czasowo.
Viktor Orban, najbardziej prorosyjski przywódca w Unii Europejskiej, przybył do Kijowa we wtorek, 2 lipca. Wizyta ta, jego pierwsza na Ukrainie od czasu inwazji ponad dwa lata temu, zbiega się w czasie z objęciem przez Węgry prezydencji w Radzie Europejskiej.
"Sprawiedliwy pokój"
Prezydent Zełenski odpowiedział Orbanowi, że Ukraina potrzebuje "sprawiedliwego pokoju" po ponad dwóch latach walki z rosyjską inwazją na pełną skalę.
— Doceniamy fakt, że wizyta odbywa się tuż po rozpoczęciu węgierskiej prezydencji w Unii Europejskiej. To wyraźnie wskazuje na nasze wspólne europejskie priorytety. To, jak ważne jest zaprowadzenie sprawiedliwego pokoju na Ukrainie — powiedział ukraiński przywódca na konferencji prasowej.
Dodał, że ważne jest, aby Europa utrzymała wsparcie wojskowe dla Ukrainy, ponieważ armia walczy z rosyjskimi atakami.
— Bardzo ważne jest również dla nas wszystkich w Europie, aby wsparcie Europy dla Ukrainy pozostało wystarczające, w tym nasza obrona przed rosyjskim terrorem — powiedział Zełenski podczas briefingu prasowego.
Orban wyraził chęć podpisania umowy o współpracy i zaoferował wsparcie dla modernizacji ukraińskiej gospodarki.
— Chcemy nawiązać stosunki między naszymi krajami; chcemy podpisać ogólną umowę o współpracy z Ukrainą, podobną do umów, które mamy z innymi sąsiadami Węgier — powiedział Orban.
Ponadto Zełenski ogłosił porozumienie w sprawie otwarcia pierwszej szkoły dla ukraińskojęzycznych dzieci na Węgrzech, którą Węgry również sfinansują.
— Otworzymy tyle ukraińskich szkół, ile potrzeba. Ważne jest dla nas, aby Ukraińcy czuli się na Węgrzech jak w domu — powiedział Orban.
Premier Węgier jest jedynym przywódcą UE, który utrzymuje bliskie stosunki z Moskwą od czasu inwazji na pełną skalę. Krytykował także sankcje wobec Rosji i sprzeciwiał się ambicjom Ukrainy w UE, choć nie blokował rozmów akcesyjnych. Orban odmówił wysłania broni do Kijowa i wezwał do zawieszenia broni i negocjacji pokojowych, mówiąc, że "sam walczy o pokój" w UE.
Napięte relacje Budapesztu i Kijowa
Stosunki między Orbanem i Zełenskim są chłodne od początku wojny. Po reelekcji w kwietniu 2022 r. węgierski premier nazwał prezydenta Ukrainy "przeciwnikiem", którego udało mu się pokonać w kampanii. Z kolei Zełenski osobiście wytknął Orbanowi braku wsparcia dla Kijowa w dniach po inwazji Rosji — stanowisko, które wydaje się tylko zaostrzać wraz z wojną trwającą już trzeci rok.
W grudniu Zełenski spotkał się z węgierskim przywódcą podczas inauguracji prezydenta Argentyny Javiera Milei w celu przeprowadzenia "szczerej" rozmowy. W internecie krążyły filmiki pokazujące dwójkę polityków w trakcie napiętej wymiany zdań. Ich krótka, acz emocjonalna rozmowa została także nagrana w zeszłym tygodniu przy okazji posiedzenia Rady UE w Brukseli.
Węgry mają ogromny wpływ na wsparcie Zachodu dla Ukrainy, biorąc pod uwagę ich członkostwo zarówno w UE, jak i NATO. Daje to Orbanowi możliwość udaremniania, opóźniania, osłabiania lub wręcz blokowania inicjatyw i funduszy wspierających Kijów. Po rozmowie telefonicznej w maju Zełenski powiedział: "stanowisko Węgier jest dla nas ważne, jeśli chodzi o przybliżenie pokoju i wspólnego bezpieczeństwa regionalnego".
Według oświadczeń ukraińskich urzędników, negocjacje w sprawie spotkania twarzą w twarz trwały od miesięcy. Zachodni przywódcy regularnie odbywali głośne podróże do Ukrainy w trakcie wojny, starając się okazać wsparcie w walce z Rosją.
Napięcia między Kijowem a Budapesztem sięgają czasów sprzed rosyjskiej inwazji, a Węgry są wściekłe na ukraińską politykę językową. W Ukrainie mieszka ponad 100 tys. etnicznych Węgrów, większość w zachodnim regionie Zakarpacia, który do końca I wojny światowej był częścią Węgier.