Jump to content

Нинтендо

From Vikipediya
Нинтендо Cомпанй, Лимитед

компания логотипи

Компаниянинг Киото шаҳридаги офиси
Тури аксиядорлик жамияти
Тармоғи электроника, видеоўйинлар
Биржа листинги НТДОЙ, ОСХ, Тё
Қачон асос солинган 23-сентябр, 1889-йил (134 йил аввал) (1889-09-23)
Жойлашуви Япония Киото, Япония
Асосчи(лари) Фусажирō Ямаучи
Маҳсулот(лар)и Нинтендо Cолор ТВ Гаме, Гаме & Wатч, Покéмон мини, Нинтендо Энтертаинмент Сйстем, Супер Нинтендо Энтертаинмент Сйстем, Гаме Бой, Гаме Бой Cолор, Гаме Бой Адванcе, Нинтендо 64, Нинтендо ГамеCубе, Нинтендо ДС, Wии, Виртуал Бой, Нинтендо 3ДС, Wии У, Нинтендо Сwитч
Айланма даромади ¥1,056 трлн (2018)[1]
Бойлиги ¥2.662 трлн (2023)
Капиталлаштириш ¥2.069 трлн (2023)
Соф фойдаси ¥139,590 млрд (2018)[1]
Ишчилар сони 7317 (бутун дунё бўйлаб)(2023-йил март ҳолатига кўра)[2]
2779 (Нинтендо Cо., Лтд.) (2023-йил март ҳолатига кўра)[2]
Вебсайти www.нинтендо.cом

Нинтендо (японча: 任天堂株式会社) – бош офиси Киото шаҳрида жойлашган, видеўйинлар ва ўйин системалари ишлаб чиқаришга ихтисослашган Япония компанияси. Компанияга ҳунарманд Фусажирō Ямаучи томонидан 1889-йилда асос солинган бўлиб, компания даставвал „ханафуда“ номли ўйин карталари ишлаб чиқариш билан шуғулланган. 1960-йилдан бошлаб компания бизнеснинг бошқа соҳаларига ҳам кириб боради ва юридик жиҳатдан ҳозирги мақомини олади. 1977-йилда Нинтендо ўзининг илк ўйин консоли – Cолор ТВ-Гамени савдога чиқаради. Нинтендо компанияси 1981-йилда Донкей Конг ўйини, шунингдек, Нинтендо Энтертаинмент Сйстем ўйин системаси ва 1985-йилда Супер Марио Брос. ўйинини чиқарганидан сўнг бутун дунёда машҳурликка эришади.

Шу кунга қадар Нинтендо Гаме Бой, Супер Нинтендо Энтертаинмент Сйстем, Нинтендо ДС, Wии ва Нинтендо Сwитч каби муваффақиятли ўйин тизимларини яратишга муваффақ бўлди. Компания Марио, Донкей Конг, Тҳе Легенд оф Зелда, Покéмон, Кирбй, Метроид, Фире Эмблем, Анимал Cроссинг, Сплатоон, Стар Фох, Хенобладе Чрониcлес ва Супер Смаш Брос сингари кўплаб йирик франшизаларни яратади. Нинтендо Япониянинг ўзида ва чет давлатларида жуда кўплаб шўба корхоналарга, шунингдек, Тҳе Покéмон Cомпанй ва ҲАЛ Лабораторй каби ҳамкорларига эга. Компания ва унинг ҳодимлари Течнологй & Энгинеэринг Эммй Аwардс, Гаме Аwардс, Гаме Девелоперс Чоиcе Аwардс ва Бритиш Аcадемй Гаме Аwардс мукофотлари ғолибига айланган. Нинтендо Япония бозоридаги энг бой ва энг қиммат компаниялардан биридир.

Тарихи

[edit | edit source]

Ташкил топиши

[edit | edit source]
Компаниянинг Киото шаҳрида жойлашган илк штаб-квартираси

Нинтендо компанияси 1889-йил 23-сентабрда[3] ҳунарманд Фусажирō Ямаучи томонидан ўйин карталари ҳисобланган „Карута“нинг японча варианти „ханафуда“ ишлаб чиқариш ва кенг миқёсда тарқатиш учун ташкил этилган[4]. Умуман олганда Нинтендо „омадни осмонларга қолдириш“ деган маънони англатади[4][5], аммо бу тарихий асосга эга эмас; ушбу номни „озод ханафуда ибодатхонаси“ деб ҳам таржима қилиш мумкин[6].

Компания „ханафуда“ ўйин карталарини махсус японча услубда (улар қўлда чизилган) ишлаб чиқара бошлайди, шу сабабли ушбу ўйин карталари тезда машҳурликка эришади ва бунинг натижасида компания Япония ўйинчоқ бозорида мустаҳкам ўрин эгаллайди. Ямаучининг оилавий бизнесни мерос қилиб олиши мумкин бўлган ўғли йўқ эди, шу сабабли қадимги япон анъаналарига риоя қилган ҳолда Фужасиро ўзининг бўлажак куёви Секирё Канедани (1883–1949) ўз вориси деб эълон қилади. Секирё ўз навбатида хотинининг қизлик фамилиясини олиб, Секирё Ямаучи бўлиши керак эди.

1947-йида Секирё „ханафуда“ карталарини кенг миқдорда тарқатиш мақсадида „Маруфуку“ компаниясини, шунингдек, Нинтендо компанияси томонидан тақдим этилган бир қанча бошқа карта брендларини яратади. Секирёнинг ҳам қайнотаси сингари ўғил фарзанди йўқ эди, шу сабабли унинг куёви Сиканожо Инаба ҳам хотинининг қизлик фамилиясини олишга мажбур бўлади. Бироқ уларнинг турмуши узоққа бормади ва Сиканожо президентлик курсисини эгаллашга улгурмай хотини ва болаларини ташлаб кетади. Унинг ягона ўғли Ҳироши Ямаучи 22 ёшида Нинтендонинг бошқарувчиси бўлди (Сиканожонинг кетганидан сўнг Секирё қизи билан бирга Ҳироши ва унинг сингиллари тарбияси билан шуғулланади).

Ўйинчоқлар ишлаб чиқарувчи компания

[edit | edit source]

1963-йилда „Нинтендо Плайинг Cард Cомпанй Лимитед“ номи „Нинтендо Cомпанй, Лимитед“ деб ўзгартирилади.

1970-йилларда муҳандис Гунпеи Ёкои ишланмалари, айниқса „Тҳе Ултра Ҳанд“ ўйинчоғи туфайли Нинтендо компанияси болалар ўйинчоқлари ишлаб чиқариш билан шуғулланишни бошлади ва ўзининг илк ўйинчоқ фабрикасини қурди. „Тҳе Ултра Ҳанд“ ўйинчоғининг муваффақиятидан сўнг Гунпеи Ёкои компаниянинг хизмат кўрсатиш бўлимидан ишлаб чиқариш бўлимига ўтказилади.

Ёкои инженер бўлганлиги сабабли электрон ўйинчоқлар ишлаб чиқариш билан шуғулланади. Электрон ўйинчоқлар анаъанавий ўйинчоқларга қараганда янгилик эди ва шу сабабли компанияга кўпроқ фойда келтирарди. Ёкои жуда кўплаб ўйинчоқлар яратади. „Тен Биллион Баррел“ жумбоғи, „Ултра Мачине“ деб номланган бейсбол машинаси, „Лове Тестер“ кабилар шулар жумласидандир. У Масаюки Уэмура билан биргаликда НЕС Заппернинг илк аналогларидан бўлган Нинтендо Беам Гун Гамени яратади.

Электрон ўйинлар

[edit | edit source]

Ўйин автоматларининг чиқарилиши компания ривожидаги кейинги босқич бўлди. 1978-йилда Нинтендонинг асосий мақсади аркада ўйинларини яратиш ва сотишга асосланган бўлим яратиш бўлди.

1980-йилда Нинтендо компанияси Ямаучининг куёви Минору Аракаwа бошчилигида Ню-Ёрк шаҳрида ўзининг АҚШдаги филиали — Нинтендо оф Америcага асос солади. Айнан ўша пайтда Гунпеи Ёкои томонидан Гаме & Wатч деб номланган биринчи портатив ўйин қурилмаси яратилди. Қурилмада соат батареяларидан фойдаланилган ҳолда ишлаб чиқилган оддий суюқ кристалл экран ва биттагина ўйин мавжуд бўлган. Ундаги ўйин фони бутун ўйин давомида шаффоф ЛCД дисплей остида жойлашган олдиндан чизилган тасвир мавжудлиги ҳисобига статик ҳолатда бўлган. Унда ўзгармас ўйин обектлари тасвирланган. Ўйин давомида тасвир динамикаси фақатгина суюқ кристалл экраннинг матрицаси томонидан ҳаракатланувчи обектларни кўрсатишни таъминланган. „Балл“, „Парачуте“ ва „Фире“ Гаме & Wатчдаги дастлабки ўйинлар эди. Кейинчалик Попее ва Миcкей Моусе ўйинлари яратилади.

1980-йилда Нинтендо президентининг илтимосига биноан ёш дизайнер Шигеру Миямото Донкей Конг ўйинини яратади. Ўйиннинг бош қаҳрамони ҳунарманд бўлиб[7], ўйин давомида персонаж югуриши, сакраши, нарвондан кўтарилиши ва кувалдадан фойдаланиши учун турли хил анимация усулларидан фойдаланилади. Даставвал ушбу персонажга „сакроғич“ деб ном беришади, лекин кейинчалик Миямото уни сиэтллик риэлтор ва пудратчи Марио Сегале шарафига Марио деб номлайди. Ўйиндаги Марио персонажининг асосий мақсади Полина исмли қизни экраннинг энг юқори қисмида жойлашган Донкей Конг номли горилла чангалидан қутқариш эди. Горилла Марионинг йўлига бочкалар, пружина ва шунга ўхшаш нарсаларни отарди.

Ушбу ўйин дастлаб америкалик аркада ўйинлари дистрибюторлари томонидан салбий қабул қилинади. Дистрибюторлар Нинтендо нимани сотмоқчи эканлигини тушуна олишмади. Одамлар ўйинни ўйнай бошлашлари билан вазият тубдан ўзгариб кетади: Донкей Конг ўйин автоматлари сотуви мисли кўрилмаган чўққиларга кўтарилди. Ўйин Японияда бўлгани каби АҚШда ҳам мутлақ хит даражасига кўтарилади. Кейинчалик ўйиннинг давоми – Донкей Конг Жр. яратилди. Ушбу ўйинда қафасга қамалган Донкей Конг ўғли томонидан қутқарилиши керак эди ва Марио антагонист ролини бажаради.

1982-йилда Нинтендо компанияси офисини Ню-Ёркдан Сиэтл шаҳрига кўчирди. Ўша йилларда Универсал Пиcтурес кинокомпанияси Нинтендони Донкей Конг номидан фойдаланиш ҳуқуқига эга эмаслигини айтиб судга беради. Чунки у кинокомпанияга тегишли Кинг Конг номига ўхшаш эди. Нинтендо ёллаган адвокат Ҳоwард Линcолн ушбу суд жараёнини Нинтендо фойдасига ютиб беради. Кейинчалик Ҳоwард Нинтендо оф Америcа бошқарувчиси лавозимига тайинланади.

1983-йилда ўйин автоматларида Марио Брос. ўйини пайдо бўлди. Энди Марио ўйинчилар олдида сантехник сифатида гавдаланади. Унинг саргузаштларида ёрдамчи сифатида укаси Луиджи ҳам яратилади. Кейинчалик Донкей Конг 3 ва Попее ўйинлари чиқди.

Илк ўйин консоли

[edit | edit source]

Нинтендо 1983-йилда Японияда ўзининг илк 8 битли видео ўйин системаси – Фамилй Cомпутер (Фамиcом)ни чиқарди ва ушбу тизим ўша пайтдаги энг муваффақиятли тизим бўлиб, Япония бозорининг 90 фоизини эгаллади. 1985-йилда ушбу система АҚШ бозорига Нинтендо Энтертаинмент Сйстем (НЕС) номи билан чиқарилди. Америкада чиқарилганидан бир неча йил ўтгач янги дунёда ушбу системанинг деярли рақобатчиси қолмади ва НЕС асосий пешқадамга айланди.

8 битли НЕС системаси даврида у учун кўплаб машҳур ва юқори сифатли ўйинлар яратилган. Супер Марио Брос., Супер Марио Брос. 2, Кид Иcарус, Метроид, Тҳе Легенд оф Зелда, Cастлеваниа, Пунч Оут кабилар шулар жумласидандир. Ушбу ўйинларнинг аксарияти кейинги авлод консолларида ҳам давом эттирилди. 1990-йилда Супер Марио Брос.3 ўйини чиқарилди ва йилнинг охирига келиб ушбу ўйин 7 000 000 нусхада сотилди.

1989-йилда муҳандис Гунпеи Ёкои Гаме Бой портатив ўйин консолини яратади. Гаме Бой тизими 8 битли марказий процессор ва тўрт хил рангни кўрсатишга қодир бўлган суюқ кристалл дисплейдан иборат эди. Консолнинг техник чекловларига қарамай, кўплаб мустақил ишлаб чиқарувчилар Гаме Бой учун ўз ўйинларини ярата бошлайди. Гаме Бой даврида НЕC, Атари ва Сега каби компаниялар яхшироқ график имкониятларга эга бўлган портатив ўйин консолларини ишлаб чиқаради, лекин уларнинг ҳеч бири Гаме Бой етакчилигига путур етказа олмади. Гаме Бой 16 битли консоллар даврида ҳам машҳурлигини йўқотмади, аммо тез орада рақобатда ютқазади. Покемон Ред ва Покемон Блуэ ўйинларининг пайдо бўлиши билан Гаме Бой ўзининг аввалги машҳурлигини яна тиклади.

Супер Нинтендо Энтертаинмент Сйстем даври

[edit | edit source]
Супер Нинтендо Энтертаинмент Сйстем

1990-йилда компания япониялик харидорларга ўзининг янги 16 битлик Супер Фамиcом ўйин консолини тақдим этди. Америкада Супер Марио Брос. 3 ўйинини сотиш орқали катта даромадга эришган компания Супер Фамиcомни Супер Нинтендо (СНЕС) номи остида чиқара бошлайди.

Нинтендонинг 16 битлик консоли даврида унинг учун жуда кўплаб сифатли ва муваффақиятли ўйинлар ишлаб чиқарилди. Улар орасида Супер Марио Wорлд, Ф-Зеро, Тҳе Легенд оф Зелда: А Линк то тҳе Паст, Супер Метроид ва шунга ўхшаш кўплаб дизайнерлик ишланмалари мавжуд. Иккинчи эшелон ишлаб чиқарувчилари эса Раре, Донкей Конг Cоунтрй ва Киллер Инстинcт каби машҳур ўйинларни чиқаришди. Ушбу ўйин консолини Сқуаре, Эних, Cапcом ва Конами каби мустақил ишлаб чиқарувчилар ҳам қўллаб-қувватлади. Уларнинг ёрдами натижасида Супер Нинтендо консоли учун кўплаб ўйинлар: Финал Фантасй ва Драгон Қуэст сериялари, Cастлеваниа, Гҳоулс'н Гҳост, Стреэт Фигҳтер 2, ТМНТ 4 ва бошқалар ишлаб чиқарилди.

Виртуал Бой даври

[edit | edit source]

1994-йилдаёқ Нинтендо 32 битли Виртуал Бой ўйин консолини ишлаб чиқаради. 1995-йилда Виртуал Бой АҚШ ва Японияда муваффақияцизликка учраган Нинтендонинг илк ўйин консоли бўлди. Ушбу маҳсулотни сотиб олган ўйинчилар ўйин ноқулайлигидан шикоят қилишди. Ушбу тизимни фақатгина стол устига қўйган ҳолда кўзойнакларни кийиб консол томон эгилган ҳолда ўйнаш мумкин эди. Бу эса мижозларда доимий бўйин оғриқларини келтириб чиқарган. Маълум бўлишича ушбу консол кейинчалик бош оғриғини ҳам келтириб чиқарган. Гарчи бир неча мустақил ишлаб чиқарувчилар Виртуал Бой консолини қўллаб-қувватлашга рози бўлган бўлса-да, уларнинг кўпчилиги ушбу маҳсулотни хавфли деб ҳисоблади ва у учун ўйинлар яратишдан бош тортишди. Консол чиққандан сўнг Нинтендонинг омборлари ҳеч кимга керак эмас 32 битлик ушбу қурилмага тўлиб кетди. Унинг савдоси ўта паст даражада эди. Виртуал Бой билан боғлиқ муаммо унинг яратувчиси бўлган Гунпеи Ёкоининг компаниядан кетиши билан якунланди. Компаниядан кетганидан бир йил ўтиб Гунпеи Ёкои автомобил ҳалокатига учраб вафот этади.

Покемонлар даври

[edit | edit source]

Аввал Японияда, кейин эса АҚШда Нинтендо Гаме Бой учун Покемон Ред ва Покемон Блуэ ўйинларини чиқарди. Марио ўйинидан сўнг Покемон компаниянинг иккинчи энг катта муваффақиятига айланди. 1999-йилда Покемонларнинг машҳурлиги бутун дунё бўйлаб ёйилди. Ўша йилда Покемон бренди остида яна 3 та янги ўйин: Покемон Снап, Покемон Пинбалл ва Покемон Еллоwлар ишлаб чиқарилди. Покемон Снап Нинтендо 64 консоли учун яратилган биринчи ўйин бўлди. Ушбу ўйинда иштирокчилар покемонларни излаши ва уларни суратга олиши керак бўлган. Покемон Еллоw Покемон Ред ва Блуэ ўйинларининг ремейки эди. Олдингиларидан фарқли жиҳати бу ўйинда асосий қаҳрамон энг машҳур покемон Пикачу бўлди. Покемонаманиянинг авж олиши Нинтендони ўйин карталари ва ўйинчоқлар ишлаб чиқаришни ҳам қайта йўлга қўйишга ундади. Бизнеснинг ушбу йўналишлари компанияга жуда катта фойда келтирди. Покемон бренди остида турли хил маҳсулотлар: футболкалар, комикслар, ўйинчоқлар пайдо бўла бошлади.

ГамеCубе даври

[edit | edit source]
Нинтендо ГамеCубе

1999-йил 12-майда, Элеcтрониc Энтертаинмент Эхпо (Э3) очилишидан бир кун олдин матбуот анжуманида Нинтендо Делпҳин (кейинчалик номи ГамеCубе деб ўзгартирилган) деб номланган янги авлод консоли устида иш олиб борилаётганини расман эълон қилди. Компаниянинг лойиҳа бўйича ҳамкорлари ҳам эълон қилинди. Улар Мацушита (Панасониc) ва ИБМ каби гигант корпорациялар эди. 2000-йил Спаcе Wорлд кўргазмасида Гаме Бой Адванcе 32 битли портатив ўйин тизими ва янги авлод ўйин консоли ГамеCубе тақдим этилди. Консол 2001-йил 21-мартда Японияда ва 2001-йил 11-июнда АҚШда сотувга чиқарилган.

Нинтендо ДС даври

[edit | edit source]
Нинтендо ДС Лите

Нинтендо ДС, шунингдек, НДС ёки ДС сифатида, Хитойда иҚуэ ДС номи остида танилган система 2004-йилда чиқарилган ўйин системаси ҳисобланади. Ушбу тизимни унинг горизонтал дизайни орқали бир зумда билиб олиш мумкин. Тизимда шунингдек микрофон ва ИЭЭЭ 802.11б/г WиФи тизимини қўллаб-қувватловчи қисмлар мавжуд. Номидаги ДС ҳарфлари Дуал Сcреэн ва Девелоперс' Сйстем сўзларидан олинган. Ишлаб чиқариш жараёнида ушбу тизим Прожеcт Нитро номи остида бўлган.

Wии У даври

[edit | edit source]
Wии У

Ушбу система ҳақида илк маротаба 2001-йил 7-июнда Нинтендонинг Э3 2011 доирасидаги пресс-конференсиясида эълон қилинган эди. Бу ўйин консоли АҚШда 2012-йил 18-ноябрда сотувга чиқарилган. Европа Иттифоқида ушбу консол 2012-йил 30-ноябрда, Японияда эса 8-декабрда сотувга чиқди[8][9][10]. Wии Унинг ўзига хос хусусиятларидан бири телевизор ўчган ҳолатда ҳам ўйнашда давом этишга имкон берадиган янги контроллер эди. Ушбу консолда чиқарилган ўйинлар сирасига ЛЕГО Cитй Сториэс, Масс Эффеcт 3, Дарксидерс 2, Супер Смаш Брос.нинг янги қисмлари, Ассассинъс Cреэд ИИИ, Сониc & Алл-Старс Раcинг Трансформед, ЗомбиэУ кабиларни киритиш мумкин[11][12][13][14].

Нинтендо Сwитч даври

[edit | edit source]
Нинтендо Сwитч

Нинтендо Сwитч 2013-йил 20-октабрда оммага тақдим этилган бўлиб, портатив ва стационар консоллар гибриди ҳисобланади. Дунёнинг қолган мамлакатларида 2017-йил 3-мартда сотувга чиқарилган[15]. Ушбу тизимнинг ўзига хослиги уни телевизорга уланмаган ҳолда ҳам портатив режимда ўйнаш имкониятидир. 2021-йил 27-майда компания ўзининг Сwитч консоли янги версиясини 2021-йил сентябр ёки декабр ойида чиқармоқчи эканлиги маълум қилди[16].

2021-йил июн ойида Нинтендо Япониянинг Ужи шаҳридаги Нинтендо Ужи Огура заводи ҳудудини компания маҳсулотлари намойиш этиладиган музейга айлантириш режасини эълон қилди. Ушбу музей 2023-йил охиригача очилиш режалаштирилган[17].

Логотипи

[edit | edit source]

Нинтендо логотипининг турли даврлардаги кўринишлари:

Фаолияти

[edit | edit source]

Фаолиятининг бошқа турлари

[edit | edit source]

Компания ўйин консоллари ва бошқа турли кўнгилочар маҳсулотларни ишлаб чиқаришдан ташқари, ҳарбий хизматчиларга ўқ отиш бўйича машғулотларни амалга ошириш учун интерактив симуляторларни ишлаб чиқаради. Улар геймерлар учун ишлаб чиқарилган ўйинларга ўхшаш бўлиши мумкин, лекин асосий фарқи юқори сифатли тасвирга эгалиги ва реал ҳолатларга яқинлигида эди[18][19][20].

Иқтисодий кўрсаткичлари

[edit | edit source]

2013-йил 31-мартдаги молиявий кўрсаткичларга кўра компания даромади 6,4 миллиард долларни, соф фойдаси эса 72 миллион долларни ташкил этган[21].

Манбалар

[edit | edit source]
  1. 1,0 1,1 Cонсолидатед Ресулц фор тҳе Еарс Эндед Марч 31, 2017 анд 2018(ингл.) // Нинтендо. Архивировано 17 феврал 2021 года.
  2. 2,0 2,1 „Cомпанй Профиле“ (эн). Нинтендо Cо., Лтд.. 2023-йил 21-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2023-йил 12-май.
  3. Жессиcа МаcНеил. „Нинтендо ис фоундед, Септембер 23, 1889“ (эн). ЭДН (2019-йил 23-сентябр). 2020-йил 27-августда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2021-йил 2-июн.
  4. 4,0 4,1 Шефф 1999, с. 14.
  5. Плункетт, Луке. „Нинтендо'с 1955 Cамео Ин Тҳе Неw Ёрк Тимес“ (эн). Котаку (2009-йил 12-май). 2020-йил 1-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2021-йил 6-ноябр.
  6. Ашcрафт, Бриан. „"Нинтендо" Пробаблй Доэсн'т Меан Wҳат Ёу Тҳинк Ит Доэс“ (эн). Котаку (2017-йил 3-август). 2020-йил 6-августда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2021-йил 6-ноябр.
  7. „Рекламный буклет игрового автомата“. 2009-йил 1-мартда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2009-йил 19-май.
  8. Нинтендо Wилл Селл Wии У ат а Лосс (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-10-30 санасида архивланган)//игн.cом
  9. Нинтендо будет продават Wии У дешевле себестоимости на момент запуска (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-10-20 санасида архивланган)//3Днеwс
  10. Wии У (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-12-04 санасида архивланган)//Оффиcиал Сите Нинтендо
  11. пикмин 3 Wии У (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-11-08 санасида архивланган)//ИГН
  12. Тҳе Ретурн оф ан Армй (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-10-24 санасида архивланган)//НинтендоЛифе
  13. Wии У’с Дарксидерс 2 феатурес офф-сcреэн плай, инcлудед ДЛC (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-10-01 санасида архивланган)//Жойстиқ
  14. 'Дарксидерс 2' суппорц ГамеПад-онлй плай, wилл селл ДЛC тҳроугҳ эШоп (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-10-30 санасида архивланган)//Полйгон
  15. Александр Крыков. „Нинтендо НХ стартует в марте 2017 года“. ИГН (2016-йил 27-апрел). 2016-йил 30-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 30-апрел.
  16. „Блоомберг: Нинтендо выпустит новую версию консоли Сwитч в 2021 году“ (ру). «Коммерсантъ» (2021-йил 27-май). 2021-йил 27-майда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2021-йил 27-май.
  17. Адам Банкҳурст. „Оффиcиал 'Нинтендо Галлерй' Мусеум то Опен ин Жапан бй Марч 2024 - ИГН“ (эн). ИГН (2021-йил 2-июн). 2021-йил 2-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2021-йил 2-июн.
  18. Пеннй, Симон. Репресентатион, Энаcтион, анд тҳе Этҳиcс оф Симулатион. // Фирст Персон: Неw Медиа ас Сторй, Перформанcе, анд Гаме. – Cамбридге, Масс.: МИТ Пресс, 2004. – П. 75-76 – 331 п. – ИСБН 0-262-23232-4.
  19. (геймплей, по сути дела, представлял собой усовершенствованную игру "Утиная охота" с висококачественним изображениэм и человеческими фигурами вместо уток)
  20. Гроссман, Даве ; Чристенсен, Лорен W. Он Cомбат: Тҳе Псйчологй анд Пҳйсиологй оф Деадлй Cонфлиcт ин Wар анд ин Пеаcе. – Беллевилле, ИЛ: ППCТ Ресеарч Публиcатионс, 2007. – П. 83-84 – 403 п. – ИСБН 978-0-9649205-2-1.
  21. Нинтендо: 31.09 млн. 3ДС, 3.45 млн. Wии У, прекращэниэ производства ДС и другиэ итоги года (Wайбаcк Мачине сайтида 2013-10-03 санасида архивланган) //гамемаг.ру

Адабиётлар

[edit | edit source]
  • Давид Шефф. Гаме Овер: Ҳоw Нинтендо Cонқуэред Тҳе Wорлд. Неw Ёрк: Винтаге Боокс, 1999. ИСБН 978-0-307-80074-9. 
  • Блаке Ж.Ҳаррис. Cонсоле Wарс: Сега анд Нинтендо, 2015. 
  • Алексей Шибаков. овер удачу небесам! История Нинтендо, 2017. 
  • Флоран Горж. История Нинтендо. 1-китоб: От игралних карт до Гаме & Wатч, 2018. 
  • Флоран Горж. История Нинтендо. 2-китоб: Гаме & Wатч, 2019. 
  • Флоран Горж. История Нинтендо. 3-китоб: Фамиcом, 2020. 
  • Флоран Горж. История Нинтендо. 4-китоб: Гаме Бой, 2021. 

Ҳаволалар

[edit | edit source]