Blüse Neuwerk
Johann Leonhard Prey tomonidan Jacob Schuback uchun yaratilingan, Jonas Haas tomonidan chizilgan, Gottfried Christian va Tomas Albrecht Pingeling tomonidan o'yilgan rasmi. (1751-yil) | |
![]() | |
Joylashuvi | Neuwerk, German Bight |
---|---|
Koordinatalar | 53°55′19.546″N 8°29′14.485″E / 53.92209611°N 8.48735694°E |
Minora | |
Material | yog’och inshoot |
Balandligi | 23 metr (75 ft) |
Shakli | tepasida ochiq ko'mir olovi bo'lgan kvadrat, uch qavatli tuzilma |
Quvvat manbai |
Toshkoʻmir ![]() |
Operator | Hamburger Admiralität |
![](https://cdn.statically.io/img/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Jacobus-Schuback-Commentarius-de-jure-littoris_MG_0952.tif/lossy-page1-220px-Jacobus-Schuback-Commentarius-de-jure-littoris_MG_0952.tif.jpg)
Blüse Neuwerk (Fuerbüse deb ham ataladi) - 1644-yilda Hamburg shahri tomonidan Neuwerk orolida qurilgan. Boshqa mayoqlar va o'sha paytda faqat istehkom bo'lgan Buyuk Neuverk minorasi bilan birgalikda u Elba daryosidagi birinchi mayoq edi. Blüse Helgoland (1630-yil) va Wangerooge (1631-yil), Germaniya Shimoliy dengiz sohilidagi uchinchi mayoq edi[1].
O’sha payt uchun yog’och inshoot juda baland bo’lgan. U orolning shimoli-g’arbiy sohilida qurilgan edi. 19-asr boshida qirg’oqning eroziyasi uning joylashuvini xavf ostiga qo’ydi va 1814-yilda uning o’rniga dayk orqasidagi yog’och chiroq qurildi.
Rulman 1310 yilda qurilgan Buyuk Neuwerk minorasi (1814-yildan beri mayoq) bilan birga dengizchilarni Scharhörn yaqinidagi Shartonnaga olib keldi. Dengizdan bir oz uzoqda joylashgan shimoliy mayoq Blüsening o’sha podshipnikdagi olovini to’sib qo’ydi.
Olaus Magnus 1539-yilda Neuwerk Carta Marinada chiroqni tasvirlagan, ammo Melchior Lorck 1568-yildagi Elba xaritasi haqida ko’proq batafsil ma’lumotga ega bo’lmagan[2].
Mayoq qurulishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Pultning ostiga uch qismli mertar qo’yilgan bo’lib, u yerda nazoratchi o’tirgan. Perronning o’zida katta olov panjarasi turardi. O’simliklarni olovdan himoya qilish uchun yog’och pillalarni loy, qum va tikanlar qatlami qoplagan.
Blüse Neuwerkning nusxasi 1979-yildan 1994-yilgacha Bremerhavendagi Germaniya dengiz muzeyida saqlanib qolingan[3].
Operatsiyalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Boshida ko’mir o’tlari faqat 29-sentabrdan 31-martgacha ishlatilardi. 18-asr boshidan boshlab mavsum 1735-yil 14-sentabrdan 30-aprelgacha davom etdi.
1761-yildan boshlab butun yil davomida ishlashi uchun 1000 tonna qattiq ko’mir kerak edi. Hamburg 1771-yilgacha Shotlandiyadan to’g’ridan-to’g’ri ko’mirni import qilgan. Ko'mir Gamburgdan olinadi. Gamburg o'z ko'mirga ega bo'lgan galliyotini qurdi va yorug'lik o'rgati yaqinida ko'mir portini saqladi. 1673 yildan boshlab u Hamburgda ishlaydigan Blüse kompaniyasiga Helgolanddagi qattiq ko'mirni ham yetkazib berardi.
Gamburg o'zining ko'mir galiotasini qurdi va mayoq yaqinida ko'mir portini saqlab qoldi. 1673 yildan boshlab, kema, shuningdek, Helgolanddagi Gamburg tomonidan boshqariladigan Blyuzega tosh ko'mir etkazib berdi.
Nazoratchi 2 yordamchilari bilan birga Blüseni boshqargan va dastlab yiliga atigi 30 taler, 1656-yildan 50 taler, 1692-yildan 530 taler va 1695-yildan 650 taler ishladi[4][5].
Operatsiya 1807-yildan 1813-yilgacha to’xtatildi ammo muzning siljishi va yog’och konstruktsiya 1724-1794-yillarda yonib ketganligi sababli platformada doimo suv o’chirilishiga qaramay yana uzilishlar bo’ldi.
dan | gacha | Blüse zavodining boshligʻi |
---|---|---|
1688 | Jacob von Goldbeck | |
1688 | 1710 | Joseph fon Goldbeck |
1710 | 1719 | Peter Tode |
1719 | 1726 | Johann Hinrich Voss |
1726 | 1727 | Peter Voss |
1727 | 1732 | Thomas Untenberg |
1732 | 1759 | Magnus Wilckens I. |
1759 | 1765 | Magnus Wilckens II. |
? | ||
1773 | 1783 | David Wilhelm Kühlstein |
1783 | 1805 | Christian Wichmann |
1805 | 1815 | Claus Schmidt (shuningdek, 1815-yildan boshlab Buyuk Qodirning birinchi yorug’lik saqlovchisi) |
Shuningdek qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Germaniyadagi maydonlar ro’yxati
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Geschichte des Seezeichenwesens. Entwicklung, Aufbau und Verwaltung des Seezeichenwesens an der deutschen Nordseeküste bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts, 1965 — 59–61, 70–72 bet.
- ↑ Geschichte des Seezeichenwesens. Entwicklung, Aufbau und Verwaltung des Seezeichenwesens an der deutschen Nordseeküste bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts — 34 bet.
- ↑ „Die Neuwerker Feuerblüse“. 2010-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 26-yanvar.
- ↑ Ein Turm und seine Insel – Monographie der Nordseeinsel Neuwerk. Aug. Rauschenplat, 1952 — 17, 36, 64 bet.
- ↑ 5,0 5,1 Der Turm und das Leuchtfeuer auf Neuwerk, 1909 — 5 bet. Manba xatosi: Invalid
<ref>
tag; name "Ferber1909" defined multiple times with different content