„Nieuczciwe dzia�ania przedsi�biorców, którzy wykorzystuj� ufno�� osób starszych, ich naiwno�� czy nieznajomo�� prawa konsumenckiego, to zjawisko, które musimy wyeliminowa�. W sporze z nieuczciwym handlowcem konsumenci trac� bowiem co� wi�cej, ni� tylko pieni�dze. Trac� wiar� w pa�stwo, którego zadaniem jest stanie na stra�y ich bezpiecze�stwa” – powiedzia�a wicepremier Beata Szyd�o, przewodnicz�ca Komitetu Spo�ecznego Rady Ministrów, po �rodowym posiedzeniu KSRM.

Komentarz Prezesa UOKiK Marka Niechcia�a

Twoja przegl�darka nie obs�uguje formatu HTML5

Komitet Spo�eczny Rady Ministrów zaj�� si� problemami zwi�zanymi z ochron� konsumentów przed nieuczciwymi praktykami dotycz�cymi us�ug i towarów przeznaczonych dla seniorów oraz proponowanymi zmianami w ustawie o wspieraniu rodziny i rozwi�zaniach dotycz�cych m.in. domów dziecka i rodzin zast�pczych (czyli systemie pieczy zast�pczej).

Ochrona konsumentów-seniorów

Urz�d Ochrony Konkurencji i Konsumentów alarmuje, �e sprzedawcy wykorzystuj� zaufanie, jakim darz� ich seniorzy. Najcz�ciej powtarzaj�ce si� nieuczciwe dzia�ania to nak�anianie osób starszych do zakupu drogich zestawów garnków, koców czy urz�dze� paramedycznych, z regu�y sprzedawanych po drastycznie zawy�onych cenach lub pozbawionych w�a�ciwo�ci opisywanych w czasie sprzeda�y. Handlowcy wykorzystuj� �atwowierno�� i nieznajomo�� prawa konsumenckiego. Aby dodatkowo zach�ci� do zakupu w czasie bezp�atnych bada� medycznych akcentuj� z�y stan zdrowia uczestników pokazów. Sprzeda� takich produktów i us�ug odbywa si� najcz�ciej w hotelach lub w sanatoriach, gdzie osoby starsze zaprasza si� pod pretekstem mo�liwo�ci wykonania bezp�atnych bada�.

Nieuczciwe praktyki przedsi�biorców

Prezes UOKiK Marek Niechcia� przedstawi� Komitetowi szereg kwestionowanych praktyk przedsi�biorców, tj.:

• nieujawnianie handlowego celu pokazu w trakcie zapraszania (np. zaproszenie na bezp�atne badanie medyczne);
• wprowadzanie konsumentów w b��d co do stanu ich zdrowia (np. problem zdrowotny zostaje „ujawniony” w czasie badania);
• wprowadzanie w b��d co do w�a�ciwo�ci produktów (np. uczestnikom pokazu wmawia si�, �e po�ciel ma w�asno�ci rehabilitacyjne a garnki umo�liwiaj� przygotowywanie potraw obni�aj�cych cholesterol);
• stosowanie niedopuszczalnego nacisku w trakcie zawierania umów (np. odwo�ywanie si� do odpowiedzialno�ci za stan zdrowia cz�onków rodziny);
• niedor�czanie dokumentów dotycz�cych zawartej umowy (np. nieprzekazywanie wzoru formularza o odst�pieniu od umowy);
• utrudnianie zako�czenia umowy (np. bezpodstawnie domagaj�c si� wysokich op�at dodatkowych);
• uniemo�liwianie kontaktu ze sprzedawc� (np. podawanie fa�szywych adresów poczty elektronicznej lub brak reakcji na telefony i e-maile).

Aby ograniczy� nieprawid�owo�ci, UOKiK rozwa�a m.in.: wprowadzenie wymogu zg�aszania pokazów do odpowiedniej instytucji, a tak�e obowi�zek wyra�nego informowania zapraszanych konsumentów o handlowym celu spotkania. Umowa by�aby automatycznie rozwi�zywana, je�eli pokaz nie zosta�by zg�oszony, obowi�zki dotycz�ce jasnego informowania naruszone lub ceny by�yby ra��co zawy�one w stosunku do rynkowych. Urz�d postuluje równie� zaostrzenie przepisów zwi�zanych z umowami dotycz�cymi us�ug medycznych. Obecne przepisy nie s� precyzyjne, wi�c nieuczciwi handlowcy zapraszaj� seniorów na bezp�atne badania, które s�u�� wy��cznie sprzeda�y kosztownych pakietów medycznych. Komitet podj�� decyzj� o powo�aniu zespo�u roboczego, który zajmie si� przygotowaniem zmian legislacyjnych maj�cych na celu zwi�kszenie ochrony konsumentów.

Kampania edukacyjna UOKiK

Prezes UOKiK poinformowa� cz�onków Komitetu Spo�ecznego RM o kampanii edukacyjnej, której celem b�dzie ostrze�enie konsumentów przed nieuczciwymi praktykami handlowymi oraz o prawach konsumenckich (np. o 14-dniowym okresie umo�liwiaj�cym bezp�atne odst�pienie od umowy zawartej na pokazie). Zostanie ona zainaugurowana 15 marca, czyli w �wiatowy Dzie� Konsumenta. Kampani� wspiera Polskie Radio – do ko�ca marca b�dziemy s�ysze� na jego antenie materia�y edukacyjne Urz�du.

Spoty wideo Urz�du Ochrony Konkurencji i Konsumentów mo�na zobaczy� tutaj:

• Zakupy na pokazach

• Zmiana dostawcy us�ug

Rola rzeczników konsumentów

Komitet Spo�eczny Rady Ministrów pozna� równie� propozycje, których celem jest wzmocnienie instytucji rzecznika konsumentów. Prezes UOKiK zwróci� uwag� m.in. na braki kadrowe, czyli zbyt ma�o specjalistów zajmuj�cych si� pomoc� konsumentom, braki w finansowaniu spraw s�dowych i szkole�. „Rzecznicy pracuj� w Polsce od prawie 20 lat, jednak nie w ka�dym miejscu konsument ma zapewniony taki sam poziom ochrony, czy w ogóle dost�p do pomocy prawnej. Chcemy to zmieni�. Zale�y nam na tym, �eby zwi�kszy� komfort pracy rzeczników i bezpiecze�stwo obywateli” – powiedzia� prezes UOKiK Marek Niechcia�.

Proponowane zmiany w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zast�pczej

Komitet Spo�eczny RM zajmowa� si� te� tematami prorodzinnymi. Od pi�ciu lat trwa w Polsce przekszta�canie systemu opieki nad dzie�mi, które nie mog� wychowywa� si� w naturalnych rodzinach (czyli przekszta�cenie systemu pieczy zast�pczej). Celem jest oparcie tego systemu o rodziny zast�pcze i rodzinne domy dziecka (czyli na formach rodzinnych) przy jednoczesnym ograniczeniu roli tradycyjnych domów dziecka (placówek opieku�czo-wychowawczych). Aby przyspieszy� pozytywne rozwi�zania, zaproponowano nast�puj�ce zmiany:

• wi�ksze wsparcie dla rodzin potrzebuj�cych pomocy, by do domów dziecka trafia�o mniej dzieci ni� obecnie;
• wspieranie rodzinnych form opieki nad dzie�mi, tj. rodzin zast�pczych i rodzinnych domów dziecka. Dzi�ki temu dzieci pozbawione opieki rodziców, zw�aszcza te najm�odsze, b�d� mia�y zapewnione lepsze warunki dorastania;
• zmniejszenie liczby tradycyjnych domów dziecka i rozwijanie rodzinnych form opieki;
• wsparcie procesu usamodzielniania si� pe�noletnich wychowanków, tak by mia�y zapewniony dobry i bezpieczny start w doros�o��;
• ograniczanie adopcji mi�dzynarodowych.

System pieczy zast�pczej w Polsce

W 2016 r. w domach dziecka, rodzinach zast�pczych i placówkach opieku�czych umieszczono prawie 75 tys. dzieci. Znacz�ca wi�kszo��, bo ponad 56 tys. podopiecznych trafi�a do rodzinnych domów dziecka i rodzin zast�pczych. Ok. 18 tys. dzieci trafi�o do placówek opieku�czo-wychowawczych. Takich o�rodków w ca�ym kraju jest ponad tysi�c.

Dodatkowe informacje dla mediów:

Biuro Prasowe UOKiK
Pl. Powsta�ców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 695 902 088, 22 55 60 430
E-mail: biuroprasowe@uokik.gov.pl
Twitter: @UOKiKgovPL