• Wyd�u�anie czasu na zap�at�, brak informacji o terminie dostaw i nak�anianie do rezygnacji z cz�ci nale�no�ci – to praktyki stosowane przez spó�k� Cykoria wobec dostawców marchwi.
• UOKiK wyda� pierwsz� decyzj� w sprawie nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej. Cieszy fakt, �e przedsi�biorca szybko zobowi�za� si� do zmiany swoich dzia�a�.
• Urz�d sprawdzi� równie� przyczyny wzrostu cen mas�a i jego jako��.

Komentarz Marka Niechcia�a, prezesa UOKiK na temat decyzji dotycz�cej spó�ki Cykoria

Twoja przegl�darka nie obs�uguje formatu HTML5

Spó�ka Cykoria jest producentem koncentratów spo�ywczych, suszów owocowych i przypraw. UOKiK wszcz�� post�powanie przeciwko przedsi�biorcy 15 lutego 2018 r. – po skargach rolników. Zakwestionowa� kilka postanowie� w umowach z dostawcami marchwi.

Pierwsze z nich dotyczy�o braku okre�lenia terminów odbioru produktu. Spó�ka umawia�a si� z dostawcami, �e b�dzie kupowa� od nich marchew a� do ko�ca marca nast�pnego roku, a o terminie i miejscu dostawy poinformuje ich zaledwie z trzydniowym wyprzedzeniem. Co wi�cej niektórzy na wezwanie do dostawy mogli czeka� ca�� zim�, ryzykuj�c utrat� cz�ci zbiorów lub odrzucenie marchwi przez odbiorc� ze wzgl�du na obni�enie jako�ci.

W�tpliwo�ci urz�du wzbudzi�o tak�e wyd�u�anie terminów p�atno�ci. Zgodnie z prawem, strony mog� ustali� czas na uregulowanie nale�no�ci d�u�szy ni� 30 dni, ale nie powinien on przekracza� 60 dni. Tymczasem Cykoria zastrzega�a sobie, �e zap�aci rolnikom w ci�gu 60 dni, ale ten termin liczy�a nie od dostarczenia produktu lub faktury, tylko od ko�ca miesi�ca, w którym je otrzyma�a. Oznacza to, �e w niektórych przypadkach dostawcy mogli czeka� na pieni�dze nawet ok. trzech miesi�cy. Ostatnim przejawem wykorzystywania przewagi kontraktowej mog�o by� zobowi�zywanie plantatorów do wyra�enia zgody na potr�cenie cz�ci ich wynagrodzenia na sk�adk� dla Zwi�zku Producentów Cykorii Przemys�owej i Warzyw.

Zobowi�zanie

Ju� nast�pnego dnia po wszcz�ciu  post�powania przedsi�biorca zobowi�za� si� do zmiany zakwestionowanych dzia�a�.

- Uznali�my, �e przyj�cie zobowi�zania pozwoli na szybkie wyeliminowanie praktyk szkodliwych dla rolników. Cieszy fakt, �e spó�ka od razu zadeklarowa�a wspó�prac� z urz�dem. Mam nadziej�, �e w kolejnych post�powaniach z zakresu przewagi kontraktowej inni przedsi�biorcy zaprezentuj� podobna postaw� – mówi prezes UOKiK, Marek Niechcia�.

Cykoria zobowi�za�a si� do skrócenia o dwa miesi�ce okresu skupu marchwi i zagwarantowania odbioru 85 proc. surowca do ko�ca roku, w którym zacz�� si� skup. Ponadto rolnicy b�d� dostarcza� produkt w ka�dym miesi�cu proporcjonalnie do ca�ej umówionej ilo�ci (po kilkana�cie procent miesi�cznie). Wyd�u�y si� te� termin informacji o dostawie – z trzech do siedmiu dni, a Cykoria b�dzie podczas dostawy informowa� o dacie kolejnej. Ograniczy to ryzyko utraty plonów przez rolników i u�atwi im organizacj� pracy.

Spó�ka b�dzie p�aci�a swoim kontrahentom w ci�gu 45 dni od dostawy lub otrzymania faktury. Ponadto, plantatorzy nie b�d� ju� musieli odlicza� od swojego wynagrodzenia sk�adki na bran�owy zwi�zek producentów cykorii.

Umowy musz� by� zmienione w ci�gu  miesi�ca od uprawomocnienia si� decyzji. Cykoria b�dzie musia�a potem z�o�y� sprawozdanie z realizacji zobowi�zania.

Cena mas�a - analiza

Urz�d zako�czy� równie� post�powania w sprawie znacznego wzrostu cen mas�a. Cho� g�ówn� przyczyn� podwy�ki by�o zwi�kszenie popytu w krajach rozwijaj�cych si�, przy jednoczesnym ograniczeniu produkcji przez najwi�kszych producentów (Nowa Zelandia, Australia), to pojawi�y si� jednak sygna�y, �e sieci handlowe mog� próbowa� wykorzystywa� sytuacj� i naciska� na producentów mas�a, by sprzedawali je taniej. Urz�d postanowi� to sprawdzi� i w pa�dzierniku 2017 r. wszcz�� pi�� post�powa� wyja�niaj�cych. Prowadzone by�y w sprawie dzia�a� najwi�kszych sieci handlowych - Lidl Polska, Jeronimo Martins, Tesco Polska, Auchan Polska i Carrefour Polska.

- Analiza zebranego materia�u pokaza�a, �e sieci nie wywiera�y nacisków na dostawców w sprawie cen. Przeciwnie, stawki podlega�y negocjacjom i w badanym okresie cz�sto si� zmienia�y ze wzgl�du na du�e wahania w cenie mleka – mówi Piotr Adamczewski, dyrektor Delegatury UOKiK w Bydgoszczy.

Mo�e by� taniej

Warto wspomnie�, �e wed�ug prognoz Komisji Europejskiej, dostawy mleka w 2018 r. maj� si� zwi�kszy� (o 1,4 proc.). Ma tak�e wzrosn�� produkcja mleka w Nowej Zelandii (o 3 proc.). Oznacza�oby to wi�ksz� poda� mas�a, a wi�c mo�liwy spadek cen.

Jako�� mas�a

Ponadto w styczniu 2018 r. Inspekcja Handlowa na zlecenie UOKiK po raz drugi sprawdzi�a jako�� mas�a. Pierwsze badanie przeprowadzi�a w pa�dzierniku ubieg�ego roku – wykaza�o ono, �e mas�o jest dobrej jako�ci, jedynie w czterech produktach inspektorzy stwierdzili nieznaczne przekroczenie ilo�ci wody. Tegoroczna kontrola wypad�a jeszcze lepiej. IH nie stwierdzi�a nieprawid�owo�ci we wszystkich 13 skontrolowanych partiach.

Przewaga kontraktowa – najwa�niejsze informacje

Przewaga kontraktowa wyst�puje, je�eli mi�dzy odbiorc� i nabywc� istnieje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym i jednocze�nie s�absza ze stron nie ma wystarczaj�cych mo�liwo�ci sprzeda�y lub kupna produktów rolnych lub spo�ywczych od innych przedsi�biorców. Kara za wykorzystywanie przewagi kontraktowej w maksymalnej wysoko�ci to 3 proc. obrotu przedsi�biorcy osi�gni�tego rok wcze�niej. Post�powanie mo�e si� równie� sko�czy� bez sankcji pieni�nej. Urz�d mo�e odst�pi� od kary, je�eli przedsi�biorca dobrowolnie zobowi��e si� do zaprzestania niedozwolonych praktyk lub naprawienia ich skutków.

Wszystkie sprawy z zakresu przewagi kontraktowej prowadzi Delegatura UOKiK w Bydgoszczy.

Szczegó�owe informacje na temat ustawy mo�na znale�� na stronie internetowej http://przewagakontraktowa.uokik.gov.pl.

Dodatkowe informacje dla mediów:

Biuro Prasowe UOKiK
Pl. Powsta�ców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 695 902 088, 22 55 60 430
E-mail: biuroprasowe@uokik.gov.pl
Twitter: @UOKiKgovPL