Samoloty wojskowe Rosji. Druga potęga lotnicza na planecie szybko się starzeje
Zalogowani mogą więcej
Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika
Rosyjskie siły powietrzne są liczne, ale wiek używanych samolotów z roku na rok rośnie. Potrzeb nie pokrywają zbyt małe dostawy nowego sprzętu, a narastającym z czasem problemem jest brak maszyn nowej generacji, a także perspektyw, by pojawiły się one w najbliższym czasie w wystarczającej liczbie.
Rosyjskie lotnictwo wojskowe znajduje się na równi pochyłej i z roku na rok staje się coraz słabsze. Wynika to z faktu, że zdecydowana większość użytkowanych aktualnie modeli została opracowana, a częściowo i wyprodukowana, w czasach ZSRR.
Sam wiek konstrukcji nie jest największym problemem – amerykańskie, 40-letnie F-16 i F-15 to nadal nowoczesne i wciąż produkowane samoloty. W przypadku maszyn rosyjskich piętą achillesową jest jednak ograniczony zakres modernizacji i niewystarczająca liczba poddanych jej maszyn, a przede wszystkim brak następców dla aktualnie eksploatowanych samolotów.
Rosja nie ma opracowanego "lekkiego" myśliwca następnej generacji, który mógłby zastąpić starzejące się MiG-i 29. MiG-35 to kolejna modernizacja starej konstrukcji, a Su-75 Checkmate to na razie prezentowana na pokazach i targach skorupa. Data oblotu tej konstrukcji, zapowiadana na 2023 rok, wydaje się dzisiaj wątpliwa, a rozpoczęcie produkcji seryjnej, nie mówiąc o gotowości operacyjnej, to bardzo odległa przyszłość.
Stary sprzęt, brak następców
Podobny problem dotyczy samolotów przewagi powietrznej, które mogłyby zastąpić konstrukcje, wywodzące się od Su-27 – Su-57 jest produkowany w pojedynczych egzemplarzach, gdy potrzebne są setki nowych maszyn. Za nowoczesną można uznać jedynie część lotnictwa uderzeniowego, reprezentowaną przez około 130 samolotów Su-34. Gros tego typu sił stanowią jednak samoloty znacznie starsze, jak Su-24.
W powijakach są także przyszłościowe bombowce (PAK-DA), a próbą ratowania sytuacji – przedstawianą przez propagandę jako wielkie osiągnięcie – jest wznowienie produkcji wielkich, choć unowocześnionych względem pierwowzoru Tu-160, budowanych w ZSRR w latach 80.
Mimo tych problemów lotnictwo wojskowe Rosji pozostaje nadal drugą siłą lotniczą na planecie – po lotnictwie Stanów Zjednoczonych. Błędem byłoby także lekceważenie możliwości rosyjskich samolotów. Choć rosyjskie siły powietrzne z roku na rok stają się coraz słabsze, obecnie stanowią nadal liczącą się siłę, której potencjał jest podtrzymywany asymetrycznie – m.in. przez rozwój nowych środków rażenia, jak hipersoniczne rakiety powietrze-ziemia Kindżał czy Cyrkon.
Jakie bojowe samoloty tworzą obecnie lotnictwo wojskowe Rosji?
MiG-29
Opracowany w latach 70. samolot miał pełnić rolę "lekkiego myśliwca frontowego": prostego, stosunkowo taniego samolotu, wyspecjalizowanego w walce powietrznej, z ograniczonymi możliwościami atakowania celów naziemnych. Przez lata konstrukcja ewoluowała, zyskując nowe możliwości, jak użycie broni precyzyjnej przeciwko celom naziemnym.
Szczytowym przedstawicielem serii maszyn, wywodzących się od MiG-a 29 jest obecnie MiG-35, ze zmodyfikowaną awioniką, ulepszonym radarem i silnikami. Rosja ma do dyspozycji ok. 270 samolotów tego typu (dane mogą się różnic w zależności od źródeł).
Su-27
Su-27 to myśliwiec przewagi powietrznej. Opracowany w latach 70. był samolotem większym, cięższym i lepiej wyposażonym od MiG-a 29. Początkowo Su-27 był wyspecjalizowanym samolotem myśliwskim, zmianę w tej kwestii przyniosła wielozadaniowa wersja Su-30.
Najbardziej zaawansowanym przedstawicielem rodziny maszyn, będących rozwinięciem Su-27, jest obecnie Su-35, ze zmodernizowaną awioniką, radarem, przebudowanym płatowcem i nowymi silnikami. Jest to maszyna w pełni wielozadaniowa, zdolna do atakowania celów powietrznych i naziemnych. Rosja ma do dyspozycji około 370 samolotów tego typu.
MiG-31
Ciężki myśliwiec przechwytujący został opracowany do specyficznej roli - miał zabezpieczać arktyczne rejony ZSRR przed atakiem z północy, a jego głównym celem miały być amerykańskie bombowce. Następstwem tych założeń jest bardzo duża autonomia samolotu, zdolnego do wykrywania i zwalczania celów na bardzo dużych dystansach, a także znaczny zasięg i wysoka prędkość (Mach 2,8), potrzebna do efektywnego patrolowania odległych rubieży kraju.
Zmodernizowane MiG-i 31 (MiG-31K) zostały dostosowane do przenoszenia hipersonicznych pocisków Ch-47M2 Kindżał o zasięgu 2 tys. km, przeznaczonych do atakowania celów naziemnych. Rosja ma do dyspozycjo około 110 samolotów tego typu.
Su-24
Opracowany w latach 60. bombowiec frontowy charakteryzuje się zmienną geometrią skrzydeł. Samolot został zaprojektowany do działań w każdych warunkach pogodowych i porze doby, a szanse na przetrwanie w warunkach przeciwdziałania obrony przeciwlotniczej nieprzyjaciela daje mu możliwość bardzo niskiego lotu, z wykorzystaniem rzeźby terenu.
Dwuosobowa maszyna to obecnie podstawa rosyjskiego lotnictwa uderzeniowego. Rosja ma do dyspozycji około 270 samolotów tego typu.
Su-34
Su-34 bywa określany spóźnioną o 20 lat odpowiedzią na amerykański samolot F-15E, jednak porównanie nie jest w pełni trafne. O ile F-15E to maszyna w pełni wielozadaniowa, to rosyjska konstrukcja - wywodząca się z myśliwca Su-27 - została zbudowana z myślą o atakowaniu celów naziemnych. Choć zachowała zdolność walki powietrznej, nie jest to jej głównym zadaniem.
Nietypową cechą samolotu jest układ opancerzonej kabiny załogi, która - w przeciwieństwie do samolotów myśliwskich - mieści dwa fotele ustawione obok siebie, co ma ułatwić współpracę pomiędzy członkami załogi. Członkowie załogi mogą podczas długich misji wstać i wyprostować się, a za ich fotelami zmieszczono zminiaturyzowaną toaletę i kuchenkę. Rosja ma do dyspozycjo około 130 samolotów tego typu.
Tu-22M
Samolot jest reliktem Zimnej Wojny. Tu-22M3 został zaprojektowany jako szybki bombowiec ze skrzydłami o zmiennej geometrii, zdolny do rozwijania prędkości naddźwiękowej. Samolot może rozwijać prędkość Mach 2, a ze 125-tonowej masy maszyny aż 24 tony może stanowić uzbrojenie, w tym nowe pociski Ch-47M2 Kindżał.
Pozostałością po czasach, w których projektowano tę maszynę, jest ogonowe stanowisko strzeleckie, którego zadaniem miała być obrona samolotu przed myśliwcami przeciwnika. Rosja ma do dyspozycjo około 70 samolotów tego typu.
Tu-95
Wielki bombowiec strategiczny z napędem turbośmigłowym to - pod względem pierwotnej koncepcji i budowy - odpowiednik amerykańskiego B-52. Obecnie te wielkie samoloty pełnią często rolę maszyn rozpoznawczych, używanych do długich, morskich patroli. Tu-95 ma możliwość przenoszenia 15 ton uzbrojenia, w tym bomb niekierowanych i różnego rodzaju pocisków samosterujących.
Samolot tego typu został również użyty do zrzucenia najsilniejszej bomby atomowej, jaką zdetonowano w dziejach świata - Car Bomby. Rosja ma do dyspozycjo około 40 samolotów tego typu.
Tu-160
Najnowszy spośród rosyjskich bombowców strategicznych, wyposażony w skrzydła o zmiennej geometrii Tu-160, został opracowany w latach 80. Upadek Związku Radzieckiego sprawił, że nie doczekał się produkcji na dużą skalę. Po rozpadzie ZSRR część maszyn, wraz z arsenałem atomowym, została przejęta przez Ukrainę.
Po niemal 20 latach przerwy Rosja wznowiła produkcję Tu-160. Samolot jest potężną, ważąca 275 ton maszyną, zdolną do przenoszenia 29 ton uzbrojenia. Ciekawym rozwiązaniem jest umieszczana w ładowni, rewolwerowa wyrzutnia, pozwalająca na kolejne wystrzeliwanie pocisków samosterujących Ch-55SM. Rosja ma do dyspozycji 16 samolotów tego typu.
Su-25
Opracowana przez biuro Suchoja maszyna jest przeznaczona do bezpośredniego wsparcia walczących oddziałów. Tym założeniom została podporządkowana konstrukcja samolotu, z opancerzeniem newralgicznych części i układem aerodynamicznym, pozwalającym na loty z niewielką prędkością, ułatwiające precyzyjne atakowanie celów naziemnych. Rosja ma do dyspozycji około 200 samolotów tego typu.