Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze[1]; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu[2][3], który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).

Wyróżnia się[2]:

  • aeroby obligatoryjne (bezwzględny tlenowiec), żyjące jedynie w warunkach tlenowych, brak tlenu jest dla nich zabójczy,
  • mikroaerofile, najlepiej rozwijające się przy niskim stężeniu tlenu.

U eukariontów proces oddychania zachodzi w cytoplazmie i mitochondrium (glikoliza, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy).

Przypuszcza się, iż pierwotną formą oddychania bakterii (oraz innych prokariontów) było oddychanie beztlenowe – jedynie możliwe w czasie, gdy w atmosferze Ziemi nie było wolnego tlenu. Było ono bardzo opłacalne, gdyż całe środowisko było wówczas przepełnione prostymi związkami (np. cukrami), niezbędnymi do oddychania beztlenowego. Około 2 miliardów lat temu, gdy pierwotne sinice doprowadziły do przebudowy składu chemicznego atmosfery, wytwarzając tlen, stało się możliwe bardziej efektywne oddychanie tlenowe. Sprzyjał temu też fakt, iż wolne związki organiczne w przyrodzie zaczęły się kończyć.

Przypisy

edytuj
  1. Hans Günter Schlegel: Mikrobiologia ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 673. ISBN 83-01-13999-4.
  2. a b Marzena Popielarska-Konieczna: Słownik szkolny : biologia. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2003. ISBN 83-7389-096-3.
  3. Biologia : słownik encyklopedyczny. Warszawa: Wydawnictwo Europa, 2001. ISBN 83-87977-73-X.