Wiedźmin (gra komputerowa)

gra komputerowa z 2007 roku

Wiedźmin (wydany pod tytułem międzynarodowym The Witcher, w Czechach jako Zaklínač, w Rosji jako Wied´mak (Ведьмак)) – komputerowa gra fabularna w konwencji fantasy, wyprodukowana przez CD Projekt Red i wydana przez Atari. Jej premiera odbyła się 26 października 2007 roku na platformie Microsoft Windows, natomiast w kwietniu 2012 roku ukazała się jej wersja na komputery z systemem macOS.

Wiedźmin
Ilustracja
Logo gry
Producent

CD Projekt Red

Wydawca

Atari

Dystrybutor

PL: CD Projekt
Świat: GOG.com

Seria gier

Wiedźmin

Projektant

Michał Madej
Jacek Brzeziński

Artysta

Adam Badowski

Scenarzysta

Artur Ganszyniec

Kompozytor

Adam Skorupa
Paweł Błaszczak

Silnik

Aurora Engine

Wersja

PC: 1.5[1]
Mac: 1.6.2 (z 10 października 2012)[2]

Data wydania

Wersja podstawowa
EU: 26 października 2007[3]
Am.Płn.: 30 października 2007[3]
AUS: 9 listopada 2007[3]
JP: 11 kwietnia 2008[3]
Edycja Rozszerzona
Am.Płn.: 16 września 2008[4]
EU: 19 września 2008[4]
AUS: 2 października 2008[5]
macOS
kwiecień 2012
OnLive
16 sierpnia 2011[6]

Gatunek

fabularna gra akcji

Tryby gry

gra jednoosobowa

Kategorie wiekowe

BBFC: 18[7]
ESRB: Mature[8]
ACB: MA 15+[9]
PEGI: 18+[10]
USK: 18[11]

Język

polski, angielski, niemiecki, włoski, francuski, czeski, hiszpański, węgierski, rosyjski (napisy i dubbing)[12][13], chiński (napisy)[14]

Wymagania sprzętowe
Platforma

Microsoft Windows, macOS[15]

Nośniki

DVD, dystrybucja cyfrowa

Wymagania

zobacz sekcja Tworzenie

Następna gra w serii

Wiedźmin 2: Zabójcy królów (2011)

Strona internetowa

Akcja gry toczy się w świecie wiedźmina, stworzonym przez Andrzeja Sapkowskiego. Głównym bohaterem gry, w którego wciela się gracz, jest Geralt z Rivii – jeden z wiedźminów, czyli postaci o nadludzkich zdolnościach, zajmujących się zwykle zabijaniem potworów atakujących siedliska ludzi. Po wydarzeniach z Sagi o wiedźminie Geralt, pozbawiony pamięci, próbuje na nowo odnaleźć się w mrocznej rzeczywistości świata gry, pozbawionej wyraźnego podziału na dobro i zło. W miarę rozwoju gry Geralt jest zmuszony do podjęcia licznych wyborów moralnych, rzutujących na dalsze losy napotkanych bohaterów niezależnych. Pomimo próby oddania klimatu książek Sapkowskiego, komputerowy Wiedźmin nie uzyskał jednak oficjalnego wsparcia ze strony pisarza.

Pierwsze próby przełożenia świata wiedźmina na język gry planowało podjąć już w latach dziewięćdziesiątych XX wieku Metropolis Software (i to najprawdopodobniej Adrianowi Chmielarzowi zawdzięczać należy wersję angielską słowa wiedźmin, czyli witcher, nieobecną jeszcze wtedy w języku[16]), jednakże dopiero studiu CD Projekt RED udało się sfinalizować prace nad projektem, trwające pięć lat. Za projekt komputerowego Wiedźmina odpowiadali Michał Madej i Jacek Brzeziński. Budżet gry wyniósł około 19 milionów złotych, a samemu jej wydaniu towarzyszyła wielka kampania promocyjna. Po ukazaniu się Wiedźmin zebrał pochwały ze strony krytyków za fabułę, oprawę audiowizualną i system walki. Za wady produkcji polskiego studia uznano natomiast nadmierną seksualizację kobiet oraz liczne błędy techniczne, przy czym większość tych ostatnich poprawiła wydana we wrześniu 2008 roku Edycja Rozszerzona, zawierająca ponadto nowe przygody dla gracza.

Znaczący sukces komercyjny Wiedźmina – do czerwca 2011 roku sprzedane zostały niemal 2 miliony egzemplarzy – spowodował zwrócenie nań uwagi prasy ogólnopolskiej. W 2011 roku CD Projekt wydał sequel utworu pod tytułem Wiedźmin 2: Zabójcy królów, natomiast w 2015 roku ukazała się trzecia, zamykająca trylogię odsłona serii, zatytułowana Wiedźmin 3: Dziki Gon.

Fabuła

edytuj

Akcja gry ma miejsce w podobnych do średniowiecza realiach fantasy. Są one oparte na świecie wiedźmina z powieści Andrzeja Sapkowskiego. Pisarz opierał się na formule fantasy, ale korzystał też z wielu alegorii i odniesień do innych gatunków, tradycji i historii[17]. Los zaciera wśród jego bohaterów jednoznaczny podział na dobro i zło, stawiając ich przed dylematami i konsekwencjami pełnymi sprzeczności i niepewności[18].

W Wiedźminie gracz wciela się w postać głównego bohatera świata Sapkowskiego, Geralta z Rivii. Jest on jednym z wiedźminów – postaci o nadludzkich zdolnościach, zajmujących się zwykle zabijaniem potworów atakujących siedliska ludzi. Zakończenie Sagi o wiedźminie podsuwa kilka różnych finałów losów Geralta (między innymi jego zabójstwo), ale akcja gry toczy się po wydarzeniach w Sadze, gdy udaje mu się przeżyć[19]. Stąd fabuła Wiedźmina nie uzyskała oficjalnego wsparcia Sapkowskiego[18][20].

Streszczenie

edytuj

Gra rozpoczyna się filmem ilustrującym pierwsze opowiadanie o Geralcie[21]. W nim Geralt z Rivii podejmuje się zadania wyleczenia córki króla Foltesta z klątwy, która zamieniła ją w strzygę. Geralt pojmuje królewskiego zdrajcę, który rzucił klątwę i używa go jako przynęty dla strzygi. Następuje walka, podczas której Geralt odstrasza strzygę przy pomocy magii. Następnie zmierza do jej sarkofagu i blokuje go, tak by nie mogła zasnąć przed wschodem słońca. Następnego dnia księżniczka znowu staje się człowiekiem.

Właściwa akcja gry rozpoczyna się w 1270 roku – pięć lat po wojnie Królestw Północnych[22], gdy ranny Geralt zostaje odnaleziony przez innych wiedźminów – Vesemira i Lamberta[19]. Nie pamięta wydarzeń z przeszłości ani większości swoich umiejętności wiedźmińskich. Zostaje zabrany do twierdzy wiedźminów w Kaer Morhen, gdzie spotyka czarodziejkę Triss Merigold[21][19]. Zamek zostaje zaatakowany przez bandę zwaną Salamandrą, której przewodzą przestępca Magister oraz magowie Azar Javed i Savolla. Ten ostatni kontroluje potwora zwanego przerazą. Agresorzy kradną z laboratorium sekrety wiedźmińskich mutagenów. Wiedźmini przy pomocy Triss zabijają potwora i Savollę, ale Magister i Azar zdołają uciec.

Po wyleczeniu Triss z ran, jakie otrzymała podczas walki z Javedem, Geralt i reszta wiedźminów rozchodzą się w celu znalezienia informacji o Salamandrze. Geralt zmierza na południe do Wyzimy, stolicy Temerii. Na przedmieściach spotyka dawną przyjaciółkę, Shani, której nie pamięta. Dowiaduje się, że Wyzima jest w stanie kwarantanny. Jednak robiąc przysługę ważnym urzędnikom, ratując lub skazując czarownicę, odkrywając spisek między Salamandrą lub urzędnikami, zabijając Bestię, a na koniec zabijając lub oszczędzając część mieszkańców podgrodzia, Geralt uzyskuje glejt umożliwiający wejście do miasta. Wtedy jednak zostaje aresztowany.

Geralt trafia do loszku, gdzie zgłasza się na misję zabicia kuroliszka w kanałach, w zamian za swoją wolność. W kanałach spotyka członka Zakonu Płonącej Róży zajmującego się zabijaniem monstrów, zwanego Zygfrydem. Ten nie tylko pomaga Geraltowi zabić kuroliszka, ale także prowadzi go do prywatnego detektywa Raymonda Maarloeve'a, który może mu pomóc w pokonaniu Salamandry. Geralt udaje się w pogoń za Salamandrą. Prowadzi dochodzenie w sprawie morderstwa, dowiadując się, że mag przewodzi bandą. Według zalecenia Maarloeve'a zatrudnia się u Kalksteina, który zleca mu umożliwienie dostępu do starej wieży maga znajdującej się na bagnach w pobliżu Wyzimy. Tam bohater staje do walki z detektywem, który okazał się Javedem (o czym gracz mógł dowiedzieć się wcześniej odpowiednio prowadząc śledztwo) oraz Magistrem. Walka kończy się ucieczką Javeda oraz Magistra do Wyzimy Handlowej.

Geralt budzi się w osobistej komnacie Triss Merigold, w zamożnej dzielnicy Wyzimy – Wyzimie Handlowej. Później ponownie śledzi sprawę Salamandry, dowiadując się o jej kryjówkach w Wyzimie. Odkrywa także kolejny spisek dotyczący królewskiej pieczęci. Podczas przyjęcia wysoko postawionych urzędników Geralt spotyka Addę, która proponuje mu odbycie z nią stosunku. W zależności od podjętej wskutek tego decyzji: akceptacji lub odmowy, Geralt znajduje w jej komnacie listy ukazujące jej przynależność do Salamandry bądź jego medalion trzęsie się, co oznacza, że Adda jest po stronie wroga.

Ostatecznie Geralt atakuje siedzibę Salamandry. Do współpracy w walce może wybrać Zygfryda lub przywódcę Wiewiórek, Yaevinna. Oczyszcza obozowisko wroga i przywołuje, w zależności od wybranego wspólnika, rycerzy lub elfów. Ci zmierzają do zabicia Javeda i Magistra. Azar oddziela Geralta od sojuszników, lecz ten idzie naprzód i stacza pojedynek z Magistrem. Rani go i kiedy zamierza dobić Magistra, ten zostaje zabity przez królową kikimor. Geralt powoduje przysypanie potwora przez kamienie i ucieka. Po wyjściu na zewnątrz dowiaduje się, że został otoczony przez strażników królewskich i Addę, która nakazuje go zabić.

Jednak Triss ratuje Geralta z opresji, teleportując go do odległej wsi, gdzie spotyka swojego przyjaciela, Jaskra, który również został tam przeteleportowany. Tam pertraktuje on między wioską a nadwodnym miastem. Ale w końcu dochodzi do bitwy pomiędzy Zakonem Płonącej Róży a Wiewiórkami. Gracz może pozostać neutralny, pomóc rycerzom lub nieludziom. Gdy bitwa zostaje zakończona, Geralt spotyka swego przyjaciela, barda Jaskra i obaj odpływają do Wyzimy.

Tam wybuchła wojna domowa. Banda Wiewiórek wywołała powstanie przeciw ludziom, a Zakon Płonącej Róży zmierza do jego pacyfikacji. Zależnie od tego jak Geralt zachował się w poprzedniej bitwie, może zachować neutralność i pomóc rannym dotrzeć do szpitala z Shani lub pomóc rycerzom bądź elfom w walce. Wielki Mistrz Zakonu, Jakub de Aldersberg, zdradza króla, dowodząc, że jest przywódcą Salamandry. Zdrajca zakonu, Roderick de Wett, przywraca klątwę strzygi nałożoną na Addę po tym, jak ma ona wyjść za mąż za redańskiego króla – Radowida V Srogiego. Foltest nakazuje Geraltowi zabić Wielkiego Mistrza, po czym wiedźmin ma możliwość doradzenia monarsze, co uczynić z buntem. W zależności od tego, po której stronie stanął Geralt podczas pierwszej bitwy, może przekonać króla, że Zakon wciąż jest wierny królowi, Wiewiórki mają rację w konflikcie lub obie strony należą do królewskich przeciwników. Od postępowania w pierwszej bitwie zależy też, czy w celu zabicia Aldersberga Geralt jako towarzysza weźmie Zygfryda (Zakon), Yaevinna (Wiewiórki) lub Triss Merigold (neutralność). Jeśli stanął po stronie Zakonu, w drodze do Aldersberga walczy z przywódcą elfów i go zabija. W przypadku wspierania Wiewiórek czyni to z Zygfrydem. Jeśli wcześniej wybrał ścieżkę neutralności, spotyka obu i może ich oszczędzić bądź zabić.

Geralt wraz ze swym towarzyszem walczy z kilkoma rycerzami Zakonu, którzy zostali genetycznie zmienieni za pomocą mutagenów przez Wielkiego Mistrza. Obaj idą przez kanalizację i zabijają zeugla, po czym docierają w pobliże domu Aldersberga. Tam Zygfryd bądź Yaevinn zostają ranni lub Geralt używa podstępu, by porzucić Triss. Niezależnie od tego Geralt sam zmierza do posiadłości. W środku Wielki Mistrz tłumaczy mu swój plan. Według niego, jak przepowiedzieli prorocy, cały świat w końcu zostanie okryty lodem i jedyną możliwością przetrwania ludzkości będzie wędrówka na południe. Wielki Mistrz ukradł mutageny tylko po to, żeby uczynić swych protegowanych zdolnymi do ochrony ludzkości podczas wędrówki. Gdy Geralt nie daje wiary słowom Aldersberga, ten rzuca na niego zaklęcie iluzji. Geralt odnajduje się w lodowej pustyni. Polując na Wielkiego Mistrza, spotyka kościogłowy, które ukazują, w co może zmienić się człowiek po przebyciu lodu. Geralt przypomina sobie sojuszników, którzy pomogli mu w trakcie przygody. Pod koniec zabija Wielkiego Mistrza i wychodzi z iluzji.

Już w świecie rzeczywistym, pod koniec gry, Geralt otrzymuje zapłatę od Foltesta i odchodzi. Niespodziewanie króla atakuje płatny zabójca. Geralt stacza z nim walkę i zabija go. Kiedy zdejmuje mu maskę, odkrywa, że agresor ma pionowe źrenice, tak jak wiedźmini. Jest to wstęp do gry Wiedźmin 2: Zabójcy królów.

Rozgrywka

edytuj

Gracz porusza się w świecie fantasy obserwowanym z perspektywy trzeciej osoby lub w rzucie izometrycznym[23]. Świat gry nie jest otwarty, ale podzielony na rozdziały, w których graczowi zostają udostępnione określone lokacje[24].

Kierowany bohater jest opisywany czterema współczynnikami: siłą, zwinnością, wytrzymałością i inteligencją, które mają pięć poziomów zaawansowania. Zabijając wrogie postacie i wykonując misje, gracz zdobywa punkty doświadczenia, które może przeznaczyć na rozwój poszczególnych atrybutów lub zakup specjalnych umiejętności. Dzielą się one na dwa rodzaje: pasywne, które dodają modyfikatory do współczynników bohatera, oraz aktywne, które uaktywnia gracz. Część z nich jest związana z walką wręcz i zdolnościami magicznymi, natomiast część dotyczy na przykład alchemii i zdolności towarzyskich gracza[25][26].

Gracz po nabyciu umiejętności alchemii może przyrządzać eliksiry, które powstają poprzez zmieszanie składników pozyskanych z roślin lub zabitych potworów ze specjalnymi napojami, na przykład wysokoprocentowym alkoholem. Powstałe mikstury mogą przynosić różne korzyści w zależności od składników – na przykład leczyć rannego bohatera, umożliwiać mu widzenie w ciemności czy też wspomagać jego sprawność w walce. Eliksiry mają jednak skutki uboczne – zatruwają postać gracza. Oprócz eliksirów gracz może przyrządzać oleje na miecze lub petardy wystrzeliwane przeciwko wrogom[26][27].

Poza walką i wykonywaniem misji gracz może wchodzić w szczególne interakcje z postaciami występującymi w grze. Możliwe są na przykład gra w kości w karczmie[28], wspólne picie alkoholu w celu zdobycia specjalnych przedmiotów lub informacji od rozmówcy[24] i uwodzenie kobiet, wskutek którego gracz otrzymuje karty o treści erotycznej[26].

Gracz jest zmuszony do podejmowania moralnych wyborów, które mają znaczący wpływ na świat gry i jej zakończenie. Skutki dokonanego wyboru uaktywniają się po kilku lub kilkunastu godzinach gry, co czyni bezcelowym stosowanie metody zapisu rozgrywki przed dokonaniem decyzji. Każda z decyzji ma określone negatywne skutki[18][29].

Początkowo gracz dysponuje mieczem stalowym, który używany jest do walki z ludźmi i potworami niemagicznymi, natomiast w trakcie gry nabywa także miecz srebrny, który służy wyłącznie do starcia z istotami pochodzenia magicznego[30]. Podczas walki z wrogimi postaciami gracz musi ustalić styl, jakim będzie się posługiwał. Dostępne są trzy rodzaje: silny − przeznaczony do starcia z wyjątkowo odpornymi przeciwnikami, szybki − do walki ze zwinnymi postaciami oraz grupowy − służący do obrony przed grupą wrogów i zadający najmniej obrażeń[31].

Walka z wrogą postacią polega na tym, że gracz nakierowuje kursor na nią i wciska lewy przycisk myszy, po czym bohater wykonuje określoną sekwencję ciosów. Potem kursor zmienia kształt i gracz wciska przycisk ponownie, aby jego postać zadała kolejny, silniejszy cios. Sekwencja zostaje przerwana, gdy gracz naciśnie przycisk w nieodpowiednim momencie[27].

Podczas walki bohater traci punkty wytrzymałości, co wpływa na jego kondycję w przyszłych bataliach. Możliwe jest regenerowanie wytrzymałości poprzez odpoczynek w gospodach lub obok ogniska[32][33].

W miarę postępów w grze gracz zyskuje możliwość posługiwania się pięcioma sekwencjami magicznymi, zwanymi Znakami. Aard umożliwia telekinetyczne pchnięcie wrogiej postaci, Quen wytwarza pole ochronne powstrzymujące ataki przeciwnika, Yrden zastawia magiczną pułapkę na potwory, Igni wywołuje atak ognisty, natomiast Axii pozwala przejąć kontrolę nad przeciwnikiem. Znaki mogą być rozwijane, co sprawia, że są skuteczniejsze[25][26].

Tworzenie

edytuj
Wymagania gry
Minimalne Zalecane
Microsoft Windows[34]
System operacyjny Windows XP / Vista
Procesor Intel Pentium 4 2,4 GHz lub AMD Athlon 64 2800+ Intel Pentium 4 3,0 GHz lub AMD Athlon 64 3000+
Pamięć operacyjna 1 GB RAM 2 GB RAM
Wolne miejsce na dysku twardym 8,5 GB
Karta graficzna NVIDIA GeForce 6600 lub ATI Radeon 9800 NVIDIA GeForce 7800 GTX lub ATI Radeon X1950 XT
Karta dźwiękowa kompatybilna z DirectX 9.0c
Mac OS[13]
System operacyjny OS X lub nowszy
Procesor Intel Core 2 Duo Intel Core i5 lub Intel Core i7
Pamięć operacyjna 2 GB RAM 4 GB RAM
Wolne miejsce na dysku twardym 10.5 GB
Karta graficzna NVIDIA GeForce 320M (lub lepsza), AMD Radeon HD 6750M (lub lepsza) lub Intel HD Graphics 3000 karta graficzna z co najmniej 512 MB VRAM

Wersja Metropolis Software

edytuj

Pierwszym polskim studiem, które zamierzało stworzyć komputerową wersję uniwersum Sapkowskiego, było Metropolis Software. Wiedźmin autorstwa tego studia miał zostać wydany w 1997 lub 1998[35] roku i być przygodową grą akcji opartą na opowiadaniach ze zbiorów Ostatnie życzenie i Miecz przeznaczenia. Jednak prace nad grą zostały ostatecznie anulowane, gdyż autorzy obawiali się, że będzie ona miała niską popularność za granicą[36].

Wersja CD Projekt RED

edytuj

Po niepowodzeniu Metropolis prace nad grą rozpoczęło studio CD Projekt RED. 10 lipca 2002 roku w Internecie pojawiły się pierwsze pogłoski na temat Wiedźmina, według których ma być on grą akcji z elementami gry fabularnej. Nacisk w niej miał zostać położony na fabułę i widowiskową walkę. Początkowo za tworzenie gry i scenariusz byli odpowiedzialni Jacek Komuda i Maciej Jurewicz[37]. Planowano, że gra będzie działać na silniku autorskim, a świat gry zostanie przedstawiony w widoku izometrycznym[38].

Koncepcje dotyczące gry i scenariusz często były zmieniane[18][36]. Zmieniał się również skład osobowy studia. Głównym projektantem gry został Michał Madej, a głównym autorem scenariusza – Artur Ganszyniec[39]. Wizerunek Geralta stworzył rysownik Przemysław Truściński[40]. Twórcą filmu wprowadzającego do Wiedźmina został Tomasz Bagiński[41]. Ogółem budżet gry wyniósł 19,1 miliona złotych[42].

Silnik gry

edytuj

Wiedźmin działa na zmodyfikowanym przez twórców gry silniku Aurora Engine autorstwa kanadyjskiego studia BioWare. Aurora obsługuje mapowanie normalnych oraz filtry takie jak głębia obrazu i rozmycie w ruchu. Silnik umożliwia grę światłocieni[43].

Obiekty w grze zostały poddane działaniu silnika fizycznego Karma. Umożliwia on zniszczenie części obiektów, odwzorowanie ograniczeń fizycznych postaci, system „ragdoll” oraz animację włosów i ubrań bohaterów. Postacie zostały ożywione za pomocą technologii motion capture. Bohaterowie niezależni posiadają zaawansowaną sztuczną inteligencję – potrafią różnie reagować na działania gracza i innych komputerowo sterowanych postaci[43].

Silnik gry obsługuje dźwięk wielokanałowy przy wykorzystaniu technologii Dolby Digital 5.1[43].

Udźwiękowienie

edytuj

Nagrania dźwięków i dialogów do gry odbywały się w studiu Start International Polska. Nagrania koordynował Marcin Bartkiewicz z CD Projekt Localisation Centre, natomiast reżyserem dubbingu była Elżbieta Kopcińska-Bednarek. Nagrania dialogów odbyły się w dwóch salach studia[44]. Na początku nagrywano głosy do wersji angielskiej ze względu na wymagania Atari[45]. W nagraniach wzięło udział prawie 50 profesjonalnych aktorów; w rolę Geralta wcielił się Jacek Rozenek[44]. Aby wiarygodnie oddać klimat gry, aktorzy musieli przed dubbingiem przeczytać prozę Sapkowskiego[46].

Muzykę do Wiedźmina skomponował Adam Skorupa[39]. 21 czerwca 2007 roku udostępnił on na stronie głównej gry dwa utwory: „Trailer Score” i „Mystic”[47]. W październiku 2007 roku ukazały się dwie płyty związane z grą. Pierwsza zawierała oficjalną ścieżkę dźwiękową autorstwa Skorupy i Pawła Błaszczaka, a druga – zbiór zróżnicowanych gatunkowo utworów różnych grup muzycznych, takich jak Habakuk, Rootwater i Vader[48]. Ten ostatni zespół opublikował w Internecie teledysk do jednego z utworów na płycie, „Sword of the Witcher”[49].

Promocja i wydanie gry

edytuj

30 maja 2003 roku otwarta została oficjalna strona Wiedźmina. Zawierała ona między innymi pierwsze grafiki z gry i informacje na jej temat; była dostępna w polskiej i angielskiej wersji językowej[50]. W maju 2004 gra została pokazana na targach Electronic Entertainment Expo (E3), na stoisku BioWare. Zaprezentowano wersję demonstracyjną gry, pokazującą możliwości silnika Aurora Engine[51]. Wtedy Wiedźmin został po raz pierwszy zauważony przez zagraniczne media: dziennikarze portali GameSpy i IGN chwalili oprawę graficzną polskiego dzieła[52][53]. Na przełomie maja i czerwca 2004 roku otwarto odświeżoną wersję strony gry[54].

W maju 2005 roku Wiedźmin został pokazany ponownie na E3. Na targach przedstawiciel CD Projektu, polskiego dystrybutora gry, zaprzeczył opiniom, jakoby gra stanowiła gatunkowo hack and slash w stylu Diablo[55]. 13 kwietnia 2006 roku CD Projekt RED, producent gry, zapowiedział datę wydania gry na wiosnę 2007 roku[56].

Kolejna prezentacja Wiedźmina na E3 miała miejsce w maju 2006 roku[57]. Polska gra odniosła wtedy pierwszy sukces międzynarodowy: otrzymała nagrody dla najlepszej komputerowej gry fabularnej targów od portalu IGN[58] i strony Just RPG[59].

31 sierpnia 2006 roku przedsiębiorstwo Atari opublikowało oświadczenie prasowe, w którym zobowiązało się do wydania Wiedźmina w Europie i Azji[60]; 6 lutego 2007 roku stało się także oficjalnym wydawcą gry w Stanach Zjednoczonych[61]. 29 listopada 2006 roku CD Projekt podpisał także umowę z rosyjskim przedsiębiorstwem Nowyj Disk dotyczącą dystrybucji Wiedźmina w krajach byłego ZSRR[62]. Data wydania gry została przesunięta na wrzesień 2007 roku[63]. Jednak pod koniec czerwca redaktorzy portalu Gry-Online ujawnili, że gra zostanie wydana dopiero w październiku[64]. Na początku roku zapowiedziano wydanie gry karcianej związanej z komputerowym pierwowzorem oraz nowej serii komiksów o Geralcie[65][66].

10 kwietnia 2007 roku Wiedźmin otrzymał na rosyjskiej konferencji twórców gier komputerowych KRI nagrodę dla najlepszej gry zagranicznej[67]. W lipcu 2007 roku gra ponownie została zaprezentowana na targach E3[68] – otrzymała nagrodę portalu IGN dla najlepszej gry fabularnej targów[69]. Strona oficjalna Wiedźmina została ponownie odświeżona; dostępna była w ośmiu językach[70].

Twórcy gry dbali o jej promocję wśród graczy. Nawiązano współpracę z Iiyamą, która we wrześniu 2007 roku złożyła graczom ofertę zakupu przeznaczonych dla nich monitorów wraz z przedpremierową wersją Wiedźmina w sklepie gram.pl[71]. 1 października 2007 roku miała premierę dwuwymiarowa gra platformowa na telefony komórkowe pod tytułem Wiedźmin: Krwawy Szlak, wyprodukowana przez Breakpoint, w której gracz mógł stoczyć walkę z jedenastoma potworami z gry komputerowej[72]. 11 października w warszawskim klubie M25 odbyła się impreza służąca promocji gry, na którą udało się około ośmiuset osób. Chętni mogli wypróbować finalną wersję gry, jak również obejrzeć film wprowadzający do niej[73]. 24 października intro do gry ukazało się w sieci kin Multikino[74].

17 października 2007 roku płyta z Wiedźminem została wysłana do tłoczni[75], 24 października gra została wydana w Rosji[76], a 26 października gra miała premierę w pozostałych krajach europejskich[77]. 30 października Wiedźmin zadebiutował w Ameryce Północnej[78], 9 listopada – w Australii, a 11 kwietnia 2008 roku – w Japonii[79]. 12 grudnia 2007 roku w ramach promocji gry jej wersja demonstracyjna została dołączona do „Gazety Wyborczej[80].

Edycje gry

edytuj
 
Medalion wiedźmiński dołączany do egzemplarza gry

Wiedźmin w edycji podstawowej został wydany w zestawie, w którym oprócz płyty z grą i instrukcji znalazły się dodatkowe materiały. Były to płyta z materiałami wideo na temat Wiedźmina, płyta ze ścieżką dźwiękową, opowiadanie Andrzeja Sapkowskiego Wiedźmin i mapa świata gry. W przedsprzedaży miała być dostępna edycja kolekcjonerska gry, zawierająca oprócz tego album ze szkicami koncepcyjnymi, książeczkę opisującą bestie pojawiające się w grze, koszulkę z logo Wiedźmina, medalion, grę karcianą i dwustronną mapę[81]. Jednakże CD Projekt z powodu problemów z produkcją edycji kolekcjonerskiej przesłał graczom, którzy zamówili grę, jej zwykłą wersję[81]. Edycja limitowana ukazała się bezproblemowo w sklepach w liczbie 300 egzemplarzy[82]. Natomiast ci, którzy zamówili ją w przedsprzedaży, początkowo mieli otrzymać zniżkę w sklepie internetowym oferującym skromne gadżety z Wiedźmina. CD Projekt zmienił później tę rekompensatę na kupon do wykorzystania w sklepie portalu gram.pl[83]. 14 grudnia 2007 roku nieliczne pozostałe egzemplarze wersji kolekcjonerskiej Wiedźmina zlicytowano w ramach akcji charytatywnej Programu III Polskiego Radia[84].

Angielska wersja kolekcjonerska gry zawierała dodatkowe płyty ze ścieżką dźwiękową i filmem dokumentalnym o tworzeniu gry, album ze szkicami koncepcyjnymi oraz dwustronną mapę[85].

31 lipca 2009 roku ukazała się w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie wersja reżyserska Wiedźmina. Zawierała ona aktualizacje gry oraz była pozbawiona cenzury nagości w grze, jaką wprowadzono w amerykańskiej wersji podstawowej[86][87].

Wiedźmin: Edycja Rozszerzona

edytuj

19 czerwca 2008 roku została zapowiedziana Edycja Rozszerzona gry Wiedźmin[88], która miała premierę w sklepach 19 września[89] (poza Polską wydana pod nazwą The Witcher: Enhanced Edition). Zawierała ona grę z dwiema nowymi przygodami („Cena neutralności” i „Efekt uboczny”), płyty kompaktowe ze ścieżką dźwiękową oraz muzyką inspirowaną Wiedźminem, DVD z materiałem filmowym o kulisach powstawania gry, opowiadanie Sapkowskiego Wiedźmin, instrukcję, poradnik, mapę świata wiedźmińskiego i dodatkowe naklejki. Dodawała także edytor przygód D'jinni oraz szereg poprawek dotyczących animacji, czasu wczytywania gry, ekranu ekwipunku i nowych modeli bohaterów niezależnych[90]. Od 11 sierpnia 2008 roku można było pobrać aktualizacje dostępne w Edycji Rozszerzonej przez Internet, jednak łata zawierała 9 GB danych, co wtedy znacząco utrudniało jej pobranie[91]. Po uwagach graczy CD Projekt podzielił aktualizację na części do oddzielnego pobrania[92]. W kwietniu 2012 roku na platformie Steam edycja ta ukazała się w wersji na komputery Macintosh[15], a sukces sprzedaży skłonił producentów do wydania jej wersji pudełkowej[93].

Wiedźmin: Versus

edytuj

22 sierpnia 2008 roku[94] została opublikowana przez studio one2tribe gra przeglądarkowa pod tytułem Wiedźmin: Versus. Gracz zdobywa w niej doświadczenie poprzez walkę wzorowaną na oryginalnym Wiedźminie i wykonywaniu misji. Dostępne są trzy rodzaje postaci do kierowania: wiedźmin, czarodziejka i przeraza. Możliwe są starcia z innymi graczami[95]. 27 marca 2011 roku gra stała się dostępna dla posiadaczy iPhone'ów, iPadów i iPodów[96].

Z końcem maja 2012 roku w związku z zakończeniem współpracy pomiędzy CD Projekt RED a one2tribe, gra przestała funkcjonować[97].

Niezrealizowane projekty

edytuj

Wiedźmin: Powrót Białego Wilka

edytuj

30 listopada 2008 roku CD Projekt RED ogłosiło prace nad konsolową wersją Wiedźmina pod nazwą Wiedźmin: Powrót Białego Wilka (poza Polską jako The Witcher: Rise of the White Wolf), która miała być wydana na konsole Xbox 360 i PlayStation 3. Zmiany w stosunku do komputerowej wersji gry miały polegać na nowym sposobie kontrolowania ruchu postaci, zmienionym systemie walk i poprawionej oprawie graficznej[98]. 2 grudnia 2008 roku pokazano pierwsze zrzuty ekranu z gry i zwiastun; polskie studio podjęło współpracę z francuskim Widescreen Games, które miało być odpowiedzialne za produkcję gry, wykorzystując silnik DaVinci[99]. Jednak 29 kwietnia 2009 roku oficjalnie ogłoszono, że prace nad Powrotem Białego Wilka zostały wstrzymane ze względu na ogólnoświatowy kryzys gospodarczy[100][101]. Wobec wstrzymania projektu Widescreen Games ogłosiło upadłość[102].

The Witcher Outcast

edytuj

Według informacji ze stron Unseen64.com i GameBanshee CD Projekt RED miało w planie dodatek do Wiedźmina pod nazwą The Witcher Outcast. Dodatek powstawał w kanadyjskim studiu roXidy i miał oferować rozbudowaną, wielowątkową fabułę mającą miejsce na wyspie Faroe[103]. Prace nad nim trwały w latach 2007–2008 i zostały przerwane[104].

Odbiór gry

edytuj
 
Recenzje
Publikacja Ocena
1UP.com B-[105]
CD-Action 9+/10[106]
Eurogamer 7/10[107]
Game Revolution B[32]
Gry-Online 9/10[19]
GameSpot 8,5/10[108]
GameSpy  [33]
IGN 8,5/10[109]
PC Zone 8,8/10[110]
Gildia Gier Komputerowych 9,5/10[111]
Imperium Gier  [112]
Miasto Gier 9/10[113]
RPGamer 4/5[114]
Absolute Games 85%[76]
Igromania 8,5/10[115]
Oceny z agregatorów
Agregator Ocena
GameRankings

81,57% (z 55 recenzji)[116]

Metacritic

81/100 (z 50 recenzji)[117]

Nagrody
Organizacja Nagroda
Absolute Games Gra Roku
Najlepszy RPG Roku
Najlepsza muzyka w grze
Najlepszy pre-renderowany trailer
Najlepsza gra bazująca na licencji
Najlepsza edycja kolekcjonerska
Najlepsza fabuła
Najlepszy dźwięk w grze[118]
„CD-Action” Gra Roku 2007[119]
Znak jakości[22]
Empik Najlepsza gra na PC
Wydarzenie roku 2007[120]
GameSpot Best Role-playing Game – Readers' Choice[121]
GameSpy Game of the Year – PC Top 10
Game of the Year – PC RPG[122]
Editor's Choice[33]
IGN Best of 2007 – Best RPG[123]
Best Original Score[124]
Editor's Choice[109]
PLAY Najlepsza gra fabularna[125]

Podstawowa edycja

edytuj

W polskich mediach

edytuj

Wiedźmin został entuzjastycznie przyjęty przez polskich krytyków. Recenzenci polecali grę jako zakup konieczny dla gracza[19][106][111]. Gra stała się głośna także w mediach pozabranżowych. Wojciech Orliński z „Gazety Wyborczej” dowodził, że Wiedźmin przełamał panujące na zachodzie Europy stereotypy kulturowe dotyczące Polaków[126]. Według Marka Matacza z tygodnika „WprostWiedźmin wraz z innymi polskimi produktami (Painkiller, Xpand Rally, Call of Juarez) przyczynił się do popularyzacji polskiego rynku gier komputerowych na świecie mimo ograniczonego kręgu nabywców[127]. W kwietniu 2011 roku Dariusz Wolak z „Rzeczpospolitej” określił Wiedźmina najpopularniejszą polską grą komputerową[128] (ten status później przyznał kontynuacji gry pod tytułem Wiedźmin 2: Zabójcy królów[129]). Oświadczenie prasowe w sprawie Wiedźmina złożył Andrzej Sapkowski, twierdząc, że nie zamierza grać w grę na podstawie jego uniwersum z braku zainteresowania tym medium, ale chwalił film wprowadzający autorstwa Tomasza Bagińskiego[130].

Krytycy chwalili rozbudowaną, wielowątkową fabułę[19][111][131]. Wprawdzie Daniel Bartosik z pisma „CD-Action” i Marcin Trela ze strony Miasto Gier narzekali na rutynowe wprowadzenie do gry (amnezja bohatera)[22][113], ale twierdzili, że wynagradza to rozbudowanie wątków fabularnych i oddanie klimatu prozy Sapkowskiego[28][113]. Bartosik do zalet scenariusza zaliczył liczne nawiązania do współczesności i „soczyste” dialogi[24], a Trela docenił naturalność kwestii dialogowych[132]. Marek Górski z serwisu Imperium Gier pozytywnie ocenił zniwelowanie różnic między zadaniami głównymi a pobocznymi oraz nieliniowość i wieloznaczność fabuły[131].

Pochwały zebrała również rozgrywka. Daniel Bartosik i Marcin Trela chwalili widowiskowe i efektowne animacje walk[30][133][134]. Ponadto Bartosik za zaletę gry uznał rozbudowany system umiejętności, który jego zdaniem stanowił idealne połączenie prostoty z możliwościami rozwoju postaci gracza[26]. Trela pochwalił dodatkowo system alchemii w grze, który umożliwia tworzenie napojów przydatnych podczas walki z wielu różnych kombinacji mikstur[132].

Także oprawa audiowizualna spotkała się z uznaniem krytyków. Chwalili oni piękno i szczegółowość oprawy graficznej, jednak krytykowali niedopracowaną mimikę postaci i powtarzające się ich modele[106][112][135]. Pozytywne oceny zebrały również muzyka i aktorstwo dubbingowe[106][112][131][135].

Krytyka skupiła się wokół błędów natury technicznej. Marek Górski negatywnie ocenił niestabilność gry[136], problemy z ruchem postaci czy też dublowanie przedmiotów wyjmowanych ze skrzyni[23]. Marcin Trela narzekał na chaos w ekranie ekwipunku i ciągłe wczytywanie informacji podczas wchodzenia do budynków[135].

W anglojęzycznych mediach

edytuj

Przez anglojęzycznych recenzentów Wiedźmin został ogólnie przyjęty pozytywnie, uzyskując średnią wynoszącą 81,57% maksymalnych ocen według agregatora GameRankings[116] i 81 na 100 punktów według Metacritic[117]. Recenzenci Chris Hudak ze strony Game Revolution i Brett Todd z witryny GameSpot zwracali szczególną uwagę na mroczniejszy niż w amerykańskich komputerowych grach fabularnych świat przedstawiony oraz konieczność podejmowania moralnych wyborów[32][108]. Dan Adams z portalu IGN opisał świat gry jako pełen strachu, chorób, fanatyzmu religijnego i machinacji politycznych niosących ludności ból i cierpienie[109].

Recenzenci chwalili oprawę audiowizualną. Sean Kepper z portalu tematycznego RPGamer bardzo pozytywnie ocenił oprawę graficzną, efekty dźwiękowe, dialogi i muzykę[114]. Dan Adams chwalił dużą szczegółowość świata przedstawionego, ale zarazem krytykował powtarzalność modeli[137]. William Abner ze strony GameSpy ocenił oprawę graficzną jako solidną, jak również pochwalił udźwiękowienie[33]. Brett Todd stwierdził, że nigdy wcześniej silnik Aurora Engine nie wyglądał lepiej[108].

Krytyka skupiła się na innej niż w amerykańskich grach z tego gatunku mechanice. Sean Kepper pisał, że świat gry jest zbyt otwarty i powoduje marnowanie czasu na zgłębianie tajników gry[114]. Richie Shoemaker z pisma „PC Zone” wysnuł podobny wniosek, ale bronił Wiedźmina, twierdząc, że podobna mechanika występuje w grach Grand Theft Auto czy The Elder Scrolls IV: Oblivion[110]. Dan Whitehead ze strony Eurogamer określił Wiedźmina „pół-RPG-iem”, narzekając na to, że nie można wybrać albo stworzyć innej postaci niż Geralt[138]. Irytację Bretta Todda wzbudziły nazbyt ekspresyjne dialogi pełne niepotrzebnych jego zdaniem przekleństw, jak również karty erotyczne. Stwierdził, że takie ujęcie erotyki w grze pokazuje zupełną niedojrzałość twórców gry i zostało dodane na siłę, żeby zaspokoić popędy współczesnych graczy[108]. Recenzenci na marginesie skrytykowali amerykańskie prawo i aferę z Hot Coffee, które przyczyniły się do cenzury owych kart[114][108].

Kontrowersje wzbudził system walki: o ile Chris Hudak chwalił go jako dopracowany[32], to Dan Whitehead stwierdził, że jest on zbyt uproszczony[138]. Dan Adams narzekał z kolei na niestabilność gry[137]. Mimo wad jednak krytycy polecali grę. Eric Neigher z portalu 1UP.com twierdził, że Wiedźmin jest pokazem rosnącej kreatywności wśród europejskich twórców gier komputerowych[105]. Richie Shoemaker pisał, iż gra stanowi inteligentne, dojrzałe i fascynujące doznanie[110]. Adams pochwalił grę, twierdząc, że będzie w pamięci gracza przez lata[137].

W rosyjskich mediach

edytuj

Rosyjskie media również przyjęły grę pozytywnie. Władimir Goriaczew ze strony Absolute Games ogłosił Wiedźmina grą fabularną roku 2007[76], a Kiriłł Wołoszyn z Igromanii – arcydziełem[115]. Recenzenci zachwycali się fabułą i oprawą graficzną, natomiast krytykowali błędy takie jak wychodzenie gry do pulpitu[76][115].

Edycja Rozszerzona

edytuj
 Wiedźmin: Edycja Rozszerzona
Recenzje
Publikacja Ocena
1UP.com B[139]
CD-Action 9/10[90]
Eurogamer 8/10[140]
GameSpot 8,5/10[141]
Imperium Gier  [142]
Miasto Gier 10/10[143]
RPGamer 4,5/5[144]
Oceny z agregatorów
Agregator Ocena
GameRankings

86% (z 26 recenzji)[145]

Metacritic

86/100 (z 30 recenzji)[146]

Wiedźmin: Edycja Rozszerzona była wyżej oceniana niż podstawowa wersja gry – według agregatora GameRankings otrzymała średnią wynoszącą 86% maksymalnych ocen[145], podobnie według Metacritic – 86 na 100 punktów[146]. W Polsce nowa wersja Wiedźmina została entuzjastycznie przyjęta przez krytyków, którzy chwalili zmiany takie jak skrócenie czasu ładowania lokacji, większe zróżnicowanie postaci, poprawa animacji czy poprawki do ekranu ekwipunku. Ponadto pozytywnie ocenili nowe przygody i dołączony edytor D'jinni[90][143][147][148][149]. Maciej Smoliński ze strony Imperium Gier i Wiktor Bogdanowicz z portalu Miasto Gier zauważyli, że Edycja Rozszerzona umożliwiła dostęp do dziesięciu wersji językowych, w tym dziewięciu pełnych; nie dostrzegli w tym jednak większego sensu[147][149]. Pochwały zebrało wydanie gry[90][142], jednak Smoliński negatywnie ocenił braki w zawartości drukowanej, w treści której nie było informacji o nowych przygodach w grze[142]. Anglojęzyczni recenzenci zauważyli znaczące poprawki do angielskich kwestii dialogowych[141][150], aczkolwiek twierdzili, że łaty do gry zawarte w Edycji Rozszerzonej nie rozwiązują niektórych problemów związanych ze stabilnością i ekranami ładowania[139][141].

Nagrody

edytuj

Wiedźmin zdobywał nagrody w kraju i za granicą. Gra otrzymała między innymi rekomendacje pisma „CD-Action[22] oraz portali GameSpy[33], IGN[109] i Absolute Games[76]. W polskich mediach została uhonorowana nagrodą dla gry roku 2007 od „CD-Action”[119] oraz wyróżnieniem dla najlepszej gry fabularnej według miesięcznika „PLAY[125]. Sieć sklepów Empik przyznała Wiedźminowi nagrody dla wydarzenia roku 2007 i najlepszej gry na komputery osobiste[120]. Za granicą Wiedźmin otrzymał nagrody GameSpotu[121], GameSpy[122] i IGN-u[123] dla najlepszej gry fabularnej; gra uzyskała również wyróżnienie IGN-u za ścieżkę dźwiękową[124]. Najwięcej tytułów przyznali grze redaktorzy Absolute Games: Wiedźmin został nazwany grą roku, najlepszą grą fabularną, najlepszą grą opartą na licencji; uhonorowano również muzykę, film wprowadzający, dźwięk, fabułę i edycję kolekcjonerską[118]. Ogółem Wiedźmin zdobył około 100 nagród i wyróżnień[151]. Redakcja serwisu Gry-Online w 2014 roku przyznała Wiedźminowi 13. miejsce na liście najlepszych gier cRPG wszech czasów[152].

Sprzedaż

edytuj

Wiedźmin oprócz pozytywnego odbioru przez krytyków odniósł także sukces komercyjny. Według informacji przedsiębiorstwa CD Projekt gra w ciągu trzech dni od premiery znalazła w Polsce 35 tysięcy nabywców, ustanawiając rekord otwarcia w polskiej branży[153]. Do 11 grudnia 2007 roku sprzedano w Polsce 90 tysięcy egzemplarzy gry[154], a na całym świecie do 14 lutego 2008 roku – 600 tysięcy[155]. 30 października 2008 roku dystrybutor gry poinformował, że światowa sprzedaż osiągnęła milion kopii[156]. 7 marca 2009 roku liczba sprzedanych egzemplarzy sięgnęła 1,2 miliona[157]. Do końca maja 2011 roku sprzedaż Wiedźmina wyniosła 1,87 milionów kopii[158]. W samym 2011 roku sprzedaż gry wyniosła 400 tysięcy egzemplarzy, z czego 150 tysięcy drogą elektroniczną[159]. Oprócz tego do lipca 2012 roku wersję na Macintosha sprzedano w liczbie 50 tysięcy egzemplarzy, co było dla twórców sukcesem, gdyż zakładano mniejszą sprzedaż[160].

Przypisy

edytuj
  1. Sławek Serafin: Wiedźmin 1.5 już jest!. [w:] Gamecorner [on-line]. Agora SA, 2009-07-08. [dostęp 2019-03-04]. (pol.).
  2. Uaktualnienia MAC. thewitcher.com. [dostęp 2012-09-20]. (pol.).
  3. a b c d The Witcher Related Games. GameSpot. [dostęp 2012-04-21]. (ang.).
  4. a b The Witcher: Enhanced Edition Related Games. GameSpot. [dostęp 2012-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)]. (ang.).
  5. The Witcher -- Enhanced Edition. uk.pc.gamespy.com. [dostęp 2012-04-21]. (ang.).
  6. The Witcher: Enhanced Edition Director’s Cut. OnLive. [dostęp 2024-03-28]. (ang.).
  7. Video Game – The Witcher. BBFC, 2007-12-10. [dostęp 2011-07-15]. (ang.).
  8. The Witcher: Enhanced Edition: Director’s Cut. ESRB. [dostęp 2020-02-10]. (ang.).
  9. The Witcher. Australian Classification Board, 2007-09-21. [dostęp 2024-02-20]. (ang.).
  10. Wiedźmin, The Witcher (PC). Gry-Online. [dostęp 2018-07-23].
  11. The Witcher. Zavatar.de. [dostęp 2011-07-15]. (niem.).
  12. The Witcher – Wiedźmin. [w:] Ściągnij.pl [on-line]. Agora SA. [dostęp 2011-08-07]. (pol.).
  13. a b Valve Corporation: The Witcher: Enhanced Edition Director's Cut. store.steampowered.com. [dostęp 2012-04-05]. (ang.).
  14. Gry o duże pieniądze. [w:] Forbes [on-line]. Ringier Axel Springer Polska, 2009-03-10. [dostęp 2011-08-07]. (pol.).
  15. a b Relacja z wiosennej konferencji CD Projekt RED – Wiedźmin na Maki, konkurs dla posiadaczy X360 oraz „wielka niespodzianka”. cdaction.pl, 2012-04-05. [dostęp 2012-04-05]. (pol.).
  16. Marcin Kosman: Nie tylko Wiedźmin. Historia polskich gier komputerowych. Warszawa: Open Beta, 2015, s. 192. ISBN 978-83-941625-0-4.
  17. Wojciech Orliński: Moralność w grze, czyli „Wiedźmin 2”. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2010-03-25. [dostęp 2011-07-20]. (pol.).
  18. a b c d Aleksander Olszewski, Daniel Bartosik, Maciej Kuc. Temat numeru – Wiedźmin. „CD-Action”. 4/2007, s. 39. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  19. a b c d e f Borys Zajączkowski: Wiedźmin (The Witcher) PC – Recenzja gry. Gry-Online, 2007-10-26. [dostęp 2011-07-20]. (pol.).
  20. Krzysztof Ogrodnik: Tylko u nas: Andrzej Sapkowski nie uznaje gier z serii Wiedźmin za kanoniczną kontynuację swoich dzieł. Gram.pl, 2012-02-10. [dostęp 2020-05-10].
  21. a b Aleksander Olszewski, Daniel Bartosik, Maciej Kuc. Temat numeru – Wiedźmin. „CD-Action”. 4/2007, s. 38. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  22. a b c d Daniel Bartosik. Recenzje – Wiedźmin. „CD-Action”. 11/2007, s. 63. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  23. a b Marek Górski: Wiedźmin (The Witcher) – Recenzja. Wirtualna Polska, 2007-10-24. s. 2. [dostęp 2011-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-25)]. (pol.).
  24. a b c Daniel Bartosik. Recenzje – Wiedźmin. „CD-Action”. 11/2007, s. 66. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  25. a b Aleksander Olszewski, Daniel Bartosik, Maciej Kuc. Temat numeru – Wiedźmin. „CD-Action”. 4/2007, s. 40. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  26. a b c d e Daniel Bartosik. Recenzje – Wiedźmin. „CD-Action”. 11/2007, s. 69. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  27. a b Aleksander Olszewski, Daniel Bartosik, Maciej Kuc. Temat numeru – Wiedźmin. „CD-Action”. 4/2007, s. 42. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  28. a b Daniel Bartosik. Recenzje – Wiedźmin. „CD-Action”. 11/2007, s. 64. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  29. Mniejsze zło?. W: CD-Action – Kompendium wiedźmińskie oraz Na Luzie. Wrocław: Wydawnictwo Bauer, 2007, s. 126-129. ISSN 1426-2916.
  30. a b Daniel Bartosik. Recenzje – Wiedźmin. „CD-Action”. 11/2007, s. 68. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  31. Walka i rozwój postaci. W: CD-Action – Kompendium wiedźmińskie oraz Na Luzie. Wrocław: Wydawnictwo Bauer, 2007, s. 123-125. ISSN 1426-2916.
  32. a b c d Chris Hudak: The Witcher Review for the PC. Game Revolution, 2007-12-19. [dostęp 2019-05-20]. (ang.).
  33. a b c d e William Abner: The Witcher (Review). GameSpy, 2007-11-21. [dostęp 2011-07-31]. (ang.).
  34. The Witcher – System Requirements. [w:] Allgame [on-line]. Rovi. [dostęp 2011-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-15)]. (ang.).
  35. Kosman, s. 193
  36. a b Biuro Gier Zaginionych: Polskie Akta. „CD-Action”. 05/2011, s. 99. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  37. Wiedźmin z CD Projektu?. Gry-Online, 2002-07-10. [dostęp 2011-07-25]. (pol.).
  38. Jak będzie wyglądała gra „Wiedźmin”?. Gry-Online, 2002-10-22. [dostęp 2011-07-25]. (pol.).
  39. a b The Witcher – Credits. [w:] Allgame [on-line]. Rovi. [dostęp 2011-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-15)]. (ang.).
  40. Aleksander Olszewski, Daniel Bartosik, Maciej Kuc. Temat numeru – Wiedźmin. „CD-Action”. 4/2007, s. 44. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  41. Wywiad z Tomkiem Bagińskim. „CD-Action”. 10/2006, s. 115. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  42. Łukasz Malik: W Wiedźmina zagramy latem, budżet produkcji: 19,1 mln złotych. Gry-Online, 2007-02-08. [dostęp 2011-07-25]. (pol.).
  43. a b c Technologia w grze Wiedźmin. W: Kompendium wiedźmińskie oraz Na Luzie. Wydawnictwo Bauer, 2007, s. 114-115.
  44. a b Głos Wiedźmina. W: Kompendium wiedźmińskie oraz Na Luzie. Wrocław: Wydawnictwo Bauer, 2007, s. 130-131. ISSN 1426-2916.
  45. Geralt mówi jednostajnie. W: Kompendium wiedźmińskie oraz Na Luzie. Wrocław: Wydawnictwo Bauer, 2007, s. 135-136. ISSN 1426-2916.
  46. Zabiłem kilka smoków. W: Kompendium wiedźmińskie oraz Na Luzie. Wrocław: Wydawnictwo Bauer, 2007, s. 135-136. ISSN 1426-2916.
  47. Klimatyczna muzyka gry z Wiedźmin. Gry-Online, 2007-06-22. [dostęp 2011-07-26]. (pol.).
  48. Ведьмак: Коллекционное издание Soundtrack. Game-Ost, 2007-10-14. [dostęp 2011-08-26]. (ros.).
  49. Zobacz teledysk zespołu Vader do utworu promującego grę Wiedźmin!. Gry-Online, 2007-09-05. [dostęp 2011-08-27]. (pol.).
  50. Rusza strona www Wiedźmina. Gry-Online, 2003-05-30. [dostęp 2011-07-26]. (pol.).
  51. Jak rozwija się gra Wiedźmin, autorstwa polskiego zespołu CDP Red Studio?. Gry-Online, 2004-05-15. [dostęp 2011-07-26]. (pol.).
  52. Alex Tsotsos: Previews – The Witcher. GameSpy, 2004-05-16. [dostęp 2011-07-26]. (ang.).
  53. Tal Blevins: E3 2004: The Witcher. IGN, 2004-05-14. [dostęp 2011-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-17)]. (ang.).
  54. The Witcher i zupełnie nowa witryna www. Gry-Online, 2004-05-30. [dostęp 2011-07-26]. (pol.).
  55. Tom McNamara: E3 2005: The Witcher Q&A. IGN, 2005-05-16. [dostęp 2011-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-06)]. (ang.).
  56. Wiedźmin wiosną... 2007. Gry-Online, 2006-04-13. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  57. Tom McNamara: E3 2006: The Witcher Update. IGN, 2006-05-11. [dostęp 2011-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-10)]. (ang.).
  58. PC Best of E3 2006 Awards. IGN, 2006-05-19. s. 2. [dostęp 2011-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-12-16)]. (ang.).
  59. Just RPG's Best of E3. Just RPG, 2006. [dostęp 2016-07-18]. (ang.).
  60. Znamy europejskiego wydawcę gry Wiedźmin. Gry-Online, 2006-08-31. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  61. Wiedźmin ma już wydawcę w Stanach Zjednoczonych. Gry-Online, 2007-02-06. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  62. Wiedźmin podbija Rosję. Gry-Online, 2006-11-29. [dostęp 2011-08-27]. (pol.).
  63. Wiedźmin we wrześniu. Gry-Online, 2007-03-29. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  64. Wiedźmin dopiero pod koniec października?. Gry-Online, 2007-06-29. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  65. Produkcja gry karcianej Wiedźmin rozpoczęta. Gry-Online, 2007-02-15. [dostęp 2011-08-27]. (pol.).
  66. Nowy komiks o Wiedźminie. Gry-Online, 2007-04-06. [dostęp 2011-08-27]. (pol.).
  67. Wiedźmin nagrodzony na KRI 2007. gram.pl, 2007-04-10. [dostęp 2019-06-23]. (pol.).
  68. Dan Adams: E3 2007: The Witcher Update. IGN, 2007-07-12. [dostęp 2011-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-04)]. (ang.).
  69. Dan Adams, Steve Butts: PC Best of E3 2007 Awards. IGN, 2007-07-20. s. 2. [dostęp 2011-08-04]. (ang.).
  70. Wiedźmin ma nową stronę. Gry-Online, 2007-06-18. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  71. iiyama oficjalny partner gry komputerowej Wiedźmin w sklepie gram.pl!. gram.pl, 2007-09-06. [dostęp 2011-08-26]. (pol.).
  72. Wiedźmin: Krwawy Szlak – premiera na komórki. Gry-Online, 2007-10-01. [dostęp 2011-08-27]. (pol.).
  73. Impreza w klubie M25 z okazji zbliżającej się premiery Wiedźmina!. gram.pl, 2007-10-15. [dostęp 2011-08-26]. (pol.).
  74. Intro gry Wiedźmin w Multikinach. Gry-Online, 2007-10-24. [dostęp 2011-08-27]. (pol.).
  75. Wiedźmin oficjalnie w „złocie”. Gry-Online, 2007-10-17. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  76. a b c d e Władimir Goriaczew: Рецензия на Witcher, The. Absolute Games, 2007-11-14. [dostęp 2011-08-04]. (ros.).
  77. Wiedźmin debiutuje na rynku!. Gry-Online, 2007-10-26. [dostęp 2011-07-27]. (pol.).
  78. Ryan Geddes: The Witcher Drinks Potion of Selling. IGN, 2007-10-30. [dostęp 2011-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-02)]. (ang.).
  79. Demo Wiedźmina dziś w Gazecie Wyborczej. Gry-Online, 2007-12-12. [dostęp 2011-08-27]. (pol.).
  80. a b Problemy z edycją kolekcjonerską Wiedźmina. Gry-Online, 2007-10-22. [dostęp 2011-07-28]. (pol.).
  81. Kolekcjonerski Wiedźmin szybciej w sklepach niż w przedsprzedaży. Gry-Online, 2007-10-26. [dostęp 2011-07-28]. (pol.).
  82. Maciej Kuc. Interwencja – Wiedźmingate. „CD-Action”. 12/2007, s. 132. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  83. Akcja charytatywna radiowej Trójki. Gry-Online, 2007-12-14. [dostęp 2011-08-27]. (pol.).
  84. Co wejdzie w skład limitowanej, angielskiej wersji Wiedźmina?. Gry-Online, 2007-10-12. [dostęp 2011-07-28]. (pol.).
  85. Reżyserska wersja Wiedźmina trafi do Ameryki. Gry-Online, 2009-07-15. [dostęp 2011-07-28]. (pol.).
  86. Jeff Haynes: The Witcher Director's Cut Now Available. IGN, 2009-07-31. [dostęp 2011-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-26)]. (ang.).
  87. Daniel Bartosik: Wiedźmin Edycja Rozszerzona we wrześniu. [w:] CD-Action [on-line]. Interia.pl, 2008-06-19. [dostęp 2011-07-28]. (pol.).
  88. Edycja Rozszerzona Wiedźmina trafiła do sklepów. Gry-Online, 2008-09-19. [dostęp 2011-07-28]. (pol.).
  89. a b c d Daniel Bartosik. Recenzje – Wiedźmin: Edycja Rozszerzona. „CD-Action”. 10/2008, s. 100. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  90. 9GB patch do Wiedźmina. Ruszyła przedsprzedaż Edycji Rozszerzonej. Gry-Online, 2008-08-11. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  91. Aktualizacja Wiedźmina mniejsza o 7 GB. Gry-Online, 2008-08-13. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  92. CD Projekt Press Release: Wiedźmin na Maca trafia na sklepowe półki. gry-online.pl, 2012-07-25. [dostęp 2012-07-25]. (pol.).
  93. Wiedźmin: Versus, The Witcher: Versus ( PC ) – Encyklopedia Gier. Gry-Online. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  94. Przegląd@rkowe Granie – arabskie noce, Wiedźmin i trująca farma. Gry-Online, 2010-09-13. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  95. Karol Jaskuła: The Witcher: Versus dostępny na iPhone. [w:] GameStar [on-line]. IDG, 2011-03-27. [dostęp 2011-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-19)]. (pol.).
  96. Łukasz Michalik: 8 nieznanych gier osadzonych w wiedźmińskim uniwersum. Gadżetomania.pl, 2013-10-29. [dostęp 2020-04-18].
  97. Konsolowy Wiedźmin faktem. Gry-Online, 2008-11-30. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  98. Wiedźmin: Powrót Białego Wilka oficjalnie zapowiedziany – pierwsze screeny i zwiastun!. Gry-Online, 2008-12-02. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  99. Szymon Liebert: Zamieszanie wokół konsolowego Wiedźmina [news uaktualniony]. Gry-Online, 2009-04-29. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  100. Szymon Liebert: Pierwszy komentarz CD Projektu w sprawie Wiedźmina?. Gry-Online, 2009-04-29. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  101. Szymon Liebert: Widescreen Games zamknięte; Powrót Białego Wilka w planach Namco Bandai? [news uaktualniony]. Gry-Online, 2009-07-10. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  102. Fabuła zarzuconego dodatku do Wiedźmina ujawniona. Gry-Online, 2010-04-15. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  103. CD Projekt miał w planach rozszerzenie do pierwszych przygód Wiedźmina. Gry-Online, 2010-04-14. [dostęp 2011-07-30]. (pol.).
  104. a b Eric Neigher: The Witcher Review for PC. 1UP.com, 2007-11-08. [dostęp 2018-10-04]. (ang.).
  105. a b c d Daniel Bartosik. Recenzje – Wiedźmin. „CD-Action”. 11/2007, s. 70. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  106. Dan Whitehead: The Witcher Review – PC. Eurogamer, 2007-10-26. s. 2. [dostęp 2011-07-31]. (ang.).
  107. a b c d e Brett Todd: The Witcher Review. GameSpot, 2007-11-05. [dostęp 2016-04-11]. (ang.).
  108. a b c d Dan Adams: The Witcher Review`. IGN, 2007-10-29. [dostęp 2011-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-14)]. (ang.).
  109. a b c Richie Shoemaker: PC Review: The Witcher Review. [w:] PC Zone [on-line]. Computer and Video Games, 2007-11-06. [dostęp 2011-07-31]. (ang.).
  110. a b c Artur Świetlik: Recenzja gry „Wiedźmin”. Gildia.pl, 2007-10-26. [dostęp 2016-07-18]. (pol.).
  111. a b c Marek Górski: Wiedźmin (The Witcher) – Recenzja. Wirtualna Polska, 2007-10-24. s. 4. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
  112. a b c Marcin Trela: Wiedźmin PC (The Witcher PC) – Recenzja Gry. Miasto Gier, 2007-10-30. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
  113. a b c d Sean Kepper: The Witcher – Staff Review. RPGamer. [dostęp 2018-09-20]. (ang.).
  114. a b c Kirill Wołoszyn: The Witcher. Igromania.ru, 2007-11-12. [dostęp 2011-08-26]. (ros.).
  115. a b The Witcher for PC. GameRankings. [dostęp 2016-04-18]. (ang.).
  116. a b The Witcher for PC Reviews. Metacritic. [dostęp 2016-04-18]. (ang.).
  117. a b Wiedźmin nagradzany na Wschodzie. Gry-Online, 2008-03-05. [dostęp 2011-08-04]. (pol.).
  118. a b Podsumowanie 2007. „CD-Action”. 2/2008, s. 45. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  119. a b Wiedźmin zdobył dwa ASy Empiku 2007. Gry-Online, 2008-02-05. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
  120. a b Best of 2007: Best Role-Playing Game. GameSpot. [dostęp 2016-09-14]. (ang.).
  121. a b Game of the Year 2007. GameSpy. [dostęp 2018-11-18]. (ang.).
  122. a b Best of 2007. IGN. [dostęp 2011-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-15)]. (ang.).
  123. a b Best of 2007 – Original Score. IGN. [dostęp 2011-08-04]. (ang.).
  124. a b Wiedźmin najlepszą grą fabularną roku według miesięcznika PLAY. Gry-Online, 2008-01-24. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
  125. Wojciech Orliński: Wirtualna Europa Wschodnia. [w:] Duży Format [on-line]. Agora SA, 2007-12-14. [dostęp 2011-08-01]. (pol.).
  126. Marek Matacz: Dlaczego gry komputerowe podbijają świat. [w:] Wprost [on-line]. Agencja Reklamowo-Wydawnicza Wprost, 2009. s. 3. [dostęp 2011-08-01]. (pol.).
  127. Dariusz Wolak: Polskie gry wideo na światowym rynku. [w:] Rzeczpospolita [on-line]. Presspublica, 2011-04-19. [dostęp 2011-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-16)]. (pol.).
  128. Dariusz Wolak: „Wiedźmin 2” najpopularniejszą grą komputerową w Polsce w historii. [w:] Rzeczpospolita [on-line]. Presspublica, 2011-06-28. [dostęp 2011-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-16)]. (pol.).
  129. PAP: Sapkowski nie gra w Wiedźmina. [w:] Wprost [on-line]. Agencja Reklamowo-Wydawnicza Wprost, 2007-11-07. [dostęp 2011-08-01]. (pol.).
  130. a b c Marek Górski: Wiedźmin (The Witcher) – Recenzja. Wirtualna Polska, 2007-10-24. s. 3. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
  131. a b Marcin Trela: Wiedźmin PC (The Witcher PC) – Recenzja Gry. Miasto Gier, 2007-10-30. s. 2. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
  132. Daniel Bartosik. Recenzje – Wiedźmin. „CD-Action”. 11/2007, s. 67. Wrocław: Wydawnictwo Bauer. ISSN 1426-2916. (pol.). 
  133. Marcin Trela: Wiedźmin PC (The Witcher PC) – Recenzja Gry. Miasto Gier, 2007-10-30. s. 3. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
  134. a b c Marcin Trela: Wiedźmin PC (The Witcher PC) – Recenzja Gry. Miasto Gier, 2007-10-30. s. 4. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
  135. Marek Górski: Wiedźmin (The Witcher) – Recenzja. Wirtualna Polska, 2007-10-24. s. 1. [dostęp 2011-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-21)]. (pol.).
  136. a b c Dan Adams: The Witcher Review`. IGN, 2007-10-29. s. 3. [dostęp 2011-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-23)]. (ang.).
  137. a b Dan Whitehead: The Witcher Review – PC. Eurogamer, 2007-10-26. s. 1. [dostęp 2011-07-31]. (ang.).
  138. a b Eric Neigher: The Witcher Enhanced Edition Review (PC). 1UP, 2008-09-23. [dostęp 2018-10-04]. (ang.).
  139. Kieron Gillen: The Witcher: Enhanced Edition – Review. Eurogamer, 2008-09-17. s. 2. [dostęp 2011-08-03]. (ang.).
  140. a b c Brett Todd: The Witcher: Enhanced Edition Review. GameSpot, 2008-09-29. [dostęp 2016-04-26]. (ang.).
  141. a b c Maciej Smoliński: Wiedźmin Edycja Rozszerzona (The Witcher Enhanced Edition) – Recenzja. Wirtualna Polska, 2008-09-24. s. 3. [dostęp 2011-08-03]. (pol.).
  142. a b Wiktor Bogdanowicz: Recenzja gry Wiedźmin: Edycja Rozszerzona. Miasto Gier, 2008-10-25. [dostęp 2011-08-03]. (pol.).
  143. Philip Willis: The Witcher: Enhanced Edition – Staff Review. RPGamer, 2008. [dostęp 2018-09-20]. (ang.).
  144. a b The Witcher: Enhanced Edition for PC. GameRankings. [dostęp 2016-04-18]. (ang.).
  145. a b The Witcher: Enhanced Edition for PC Reviews. Metacritic. [dostęp 2016-04-18]. (ang.).
  146. a b Wiktor Bogdanowicz: Recenzja gry Wiedźmin: Edycja Rozszerzona. Miasto Gier, 2008-10-25. s. 2. [dostęp 2011-08-03]. (pol.).
  147. Maciej Smoliński: Wiedźmin Edycja Rozszerzona (The Witcher Enhanced Edition) – Recenzja. Wirtualna Polska, 2008-09-24. s. 1. [dostęp 2011-08-03]. (pol.).
  148. a b Maciej Smoliński: Wiedźmin Edycja Rozszerzona (The Witcher Enhanced Edition) – Recenzja. Wirtualna Polska, 2008-09-24. s. 2. [dostęp 2011-08-03]. (pol.).
  149. Kieron Gillen: The Witcher: Enhanced Edition – Review. Eurogamer, 2008-09-17. s. 1. [dostęp 2011-08-03]. (ang.).
  150. Wiedźmin 2: Zabójcy Królów – Edycja Rozszerzona. Gram.pl. [dostęp 2020-04-29]. (pol.).
  151. Top 100 gier RPG wszech czasów – najlepsze RPG-i, które trzeba znać. Gry-Online, 2014-12-24. [dostęp 2014-12-26]. (pol.).
  152. Wiedźmin – ponad 35 tysięcy egzemplarzy już sprzedane!. Gry-Online, 2007-10-30. [dostęp 2011-08-04]. (pol.).
  153. Wiedźmin sprzedany w Polsce już w 90 tys. egzemplarzy. Gry-Online, 2007-11-12. [dostęp 2011-08-04]. (pol.).
  154. Wiedźmin znalazł już 600 tysięcy nabywców!. Gry-Online, 2008-02-14. [dostęp 2011-08-04]. (pol.).
  155. Świat kupił milion Wiedźminów!. Gry-Online, 2008-10-30. [dostęp 2011-08-04]. (pol.).
  156. Szymon Liebert: Wiedźmin sprzedał się w nakładzie 1,2 miliona egzemplarzy. Gry-Online, 2009-03-07. [dostęp 2011-08-04]. (pol.).
  157. Celny strzał Optimusa. [w:] Parkiet [on-line]. Wirtualna Polska, 2011-06-03. [dostęp 2011-08-04]. (pol.).
  158. Adam Berlik: CD Projekt Red ujawnia wyniki sprzedaży gier z serii Wiedźmin. gram.pl, 2012-02-21. [dostęp 2012-02-21]. (pol.).
  159. Patryk Purczyński: Wiedźmin popularny także na Makach. Druga część powtórzy ten sukces?. gram.pl, 2012-07-18. [dostęp 2020-04-29]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj