Longlegs - Review

De hype rondom nieuwe horrorfilms vervalt regelmatig in hyperbolen. Zo zou Hereditary in 2018 ‘’de engste film sinds The Exorcist’’ worden, en moest Talk to Me vorig jaar nog de meest traumatiserende ervaring van de 21ste eeuw blijken te zijn. Die verwachtingen vullen zalen, maar garanderen ook teleurstelling, en daaropvolgend een gepolariseerd debat waarin een film ofwel briljant, ofwel verschrikkelijk wordt gevonden. Zo’n onmogelijke uitdaging staat nu ook te wachten voor Longlegs, de door NEON geproduceerde seriemoordenaarsthriller van regisseur Osgood Perkins, waarin FBI agente Lee Harker (Maika Monroe) verstrikt raakt in een kat-en-muisspel met de titulaire seriemoordenaar, gespeeld door, jawel, Nicolas Cage. Longlegs werd in de aanloop naar de release geprezen als, onder andere, ‘’het nieuwe Silence of the Lambs’’ en de beste horrorfilm van 2024 – soms het laatste decennium, dan weer de 21ste eeuw, enzovoorts - maar op z’n allerminst: de beste film van Osgood Perkins.

Maar het werk van Perkins (ja, zoon van Psycho-legende Anthony Perkins) leent zich totaal niet aan hyperbolische verwachtingen. Zijn debuutfilm The Blackcoat’s Daughter wordt door veel horror-fans weliswaar geprezen als een verborgen moderne klassieker, maar het terughoudende minimalisme van die film zou nooit het brede publiek hebben verzadigd waar Longlegs nu aan wordt voorgeschoteld. De opvolger, I Am The Pretty Thing That Lives in the House, bleek een extreem polariserend, voor Perkins een diep persoonlijk, en voor deze recensent toch ook een gefaald, experiment. Het dramatisch ondergewaardeerde Gretel & Hansel week af van het minimalisme dat Perkins tot dan toe had neergezet en ging juist voor stilistische bombast, met een vleugje absurdisme. Een verborgen klassieker werd het daarmee overigens niet – vooral vanwege een belabberd script – maar visueel was het echt een pareltje. Dat pareltje vloog helaas wel totaal onder de radar door, want er was nergens een A24-logo te bekennen, en ook geen stunt-casting zoals die van Nicolas Cage in Longlegs.

Het hoogtepunt van een carrière?

Tot dusver biedt geen van Perkins’ films echt een goede indicatie of je de andere ook zal waarderen. Hij kiest telkens voor een andere invalshoek en maakt dan een verfrissende, experimentele film die daarnaast ook weer wat eigen problemen heeft. Het is gebruikelijk om te zeggen dat het een opkomend regisseur is die nog zoekt naar een persoonlijke stempel – de beste man is intussen 50 jaar oud - en Longlegs wordt nu soms aangediend als het consoliderende hoogtepunt van zijn carrière. Daar valt iets voor te zeggen. De nachtmerrieachtige wanhoop van The Blackcoat’s Daughter keert hier terug: de grauwe wereld van Longlegs is leeg, wreed en uitzichtloos. Maar er is ook plaats voor de bombastische flair van Gretel & Hansel. Hier en daar maakt Perkins zelfs een geintje, vrijwel onopvallend te midden van de naargeestigheid. Compleet inktzwart is het daardoor niet, meer een soort nihilistische circusact. Enerzijds verstikkend, anderzijds toch ook vrij speels.

Nicolas Cage weet type casting te doorbreken

Die bipolaire balanceeroefening wordt het best belichaamd door de casting van Cage. De heropleving van zijn carrière sinds Mandy heeft vaak tot redelijk voorspelbare rollen geleid. Herwaardering gaat samen met reductie: als we Nicolas Cage casten, dan casten we hem vooral om ‘’dat Nicolas Cage ding’’ te doen (een enkele keer speelde hij letterlijk zichzelf). Dat begon oud te worden, en Longlegs is een stap in de goede richting. Een aantal goedkopere momenten daargelaten is Cage voor het gros van de film angstaanjagend en ronduit smerig. Dat ligt in het verlengde van zijn bizarre imago, maar deze wordt hier ook strategisch ingezet en opgerekt tot een misselijkmakend schouwspel. Het is simpel gezegd niet ‘’grappig’’ dat Cage in Longlegs is gecast, het is geen gimmick. Hij is naar, ongemakkelijk, en op de beste momenten diep verontrustend. En Maika Monroe (It Follows, The Guest, Watcher) als zijn tegenstander? Om toch maar even in hyperbolen te vervallen: dit is met gemak haar beste rol tot nu toe. Eigenlijk rust de verstikkende atmosfeer van Longlegs vrijwel geheel op de schouders van haar performance. We worden meegevoerd in het perspectief van een vrouw die nauwelijks adem lijkt te kunnen halen, alsof ze vanaf moment één al aanvoelt in welke hel ze precies is beland.

Voor het publiek blijft dat giswerk. Longlegs is een mengelmoes van bekende genres en verhaalstructuren, waaronder die van de politiethriller à la Se7en. Maar een uitblinker op dat veld is het niet. Het politieonderzoek komt een tikkeltje simplistisch over, en er ontstaan soms onduidelijkheden vanwege warrige communicatie met de kijker, niet zozeer vanwege een zorgvuldig uitgedokterd mysterie. Wanneer de film zijn verankering in de politiethriller geleidelijk loslaat en meer kwaliteiten van de satanic panic horrorfilm begint te vertonen, gaat het verhaal functioneren volgens een geheel eigenzinnige nachtmerrie-logica. Zodra die transformatie plaatsvindt, begint Longlegs op volle toeren te draaien. Wederom een balanceeroefening dus, en met vlagen een ontzettend geslaagde. Maar uiteindelijk ook eentje die aan kracht inboet omdat de climax verontrustende ambiguïteit plotseling inwisselt voor een glasheldere verklaring. Voor het narratieve schaakspel van een effectieve politiethriller blijkt Longlegs soms net iets te lomp. En voor de nachtmerrieachtige vervreemding die het daarnaast als horrorfilm neerzet, is de bekende finale net iets te comfortabel.