Teza: "Dr Ugur Sahin, szef firmy BioNTech, który opracował szczepionkę BioNTech/Pfizer, odmawia poddania się szczepieniu ze względów bezpieczeństwa" - napisał jeden z użytkowników Twittera nad filmem, który na początku grudnia 2021 r. był często udostępniany i komentowany na Twitterze i kanale YouTube.
Deutsche Welle sprawdza: Fałsz
Na nagraniu rzeczywiście widać założyciela mogunckiej firmy BioNTech, Ugura Sahina, ale pochodzi ono z 2020 r., więc nie jest już aktualne. Koncern poinformował w rozmowie z agencją Reutersa, że obecnie Ugur Sahin jest zaszczepiony i przyjął także dawkę przypominającą. Pokazujemy, w jaki sposób wideo manipuluje.
Ponad dwuminutowe nagranie ma udowodnić, że Ugur Sahin, współtwórca pierwszej na świecie szczepionki przeciwko koronawirusowi, sam się nie szczepi. Ale co można w nim zobaczyć?
W pierwszych 15 sekundach widoczny jest tylko Ugur Sahin. Reporter, którego na początku nie widać, zwraca się do Sahina po angielsku: "Proszę pozwolić, że zadam panu osobiste pytanie. Wiem, że nie lubi pan zbytnio odpowiadać na osobiste pytania, ale pan i pańska żona, dr Tuereci, odgrywają tak centralną rolę jeśli chodzi o rozwój wirusa…". Następuje zbliżenie obrazu, na którym dwukrotnie odtwarzane są słowa "rozwój wirusa" w zwolnionym tempie.
Od 22 sekundy pada kolejne pytanie: "Słyszałem, że pan nie otrzymał jeszcze szczepionki. Dlaczego nie?". Ugur Sahin odpowiada: "W tej chwili prawo nie zezwala mi na otrzymanie szczepionki". Na pytanie reportera, dlaczego tak się stało, szef BioNTech tłumaczy, że w Niemczech obowiązuje pewna kolejność szczepienia przeciwko SARS-CoV-2. W czasie, gdy nagrywano tę rozmowę, szczepić można było tylko osoby starsze i osoby z grup ryzyka. Sahin powiedział również, że ani on, ani inni pracownicy firmy BioNTech nie mogli brać udziału w badaniach klinicznych podczas opracowywania szczepionki, bo takie jest prawo. - Oczywiście rozważamy umożliwienie tego. Dla nas ważniejsze jest to, że nasi pracownicy i partnerzy zostali zaszczepieni. Naszym celem jest wyprodukowanie ponad 1,3 miliarda dawek w 2021 r. A to można osiągnąć tylko wtedy, gdy będziemy kontynuować pracę 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, bez żadnych przerw - powiedział.
Naukowiec podkreśla w nagraniu, że rozważa się wyprodukowanie dodatkowej partii szczepionki dla pracowników i partnerów BioNTech, niezależnie od kontyngentu przeznaczonego dla UE.
Nie ma więc wypowiedzi Ugura Sahina, która świadczyłaby o tym, że nie chce być szczepiony lub że ma obawy co do bezpieczeństwa szczepionki.
Już w komentarzach pod tweetem użytkownicy zadają ważne pytania: czy ten film jest prawdziwy? Skąd to się wzięło? Kiedy został nagrany wywiad?
Samo nagranie dostarcza kilku wskazówek. Chociażby w drugiej części widać na zdjęciu mikrofon DW. Szybkie wyszukanie "DW Sahin interview" w Google daje wynik: film o tytule "BioNTech CEO Ugur Sahin: Our vaccine will likely work for mutated coronavirus variants" został opublikowany na kanale YouTube DW News 22 grudnia 2020 r. W przeciwieństwie do wpisu na Twitterze ten filmik trwa osiem i pół minuty. Porównanie obu filmików potwierdza, że liczący prawie rok wywiad DW z Sahinem został wykorzystany do stworzenia krótkiego wideo.
Również inne starsze wywiady z Ugurem Sahinem są obecnie szeroko rozpowszechniane w mediach społecznościowych, sugerując, że twórca szczepionki sam nie chce się zaszczepić. Na przykład wywiad SWR z 21 grudnia 2020 r. został sprowadzony do pytania i odpowiedzi na temat tego, że Ugur nie został jeszcze zaszczepiony, podobnie jak wywiad DW, i opublikowany na YouTube przez kilku użytkowników w październiku 2021 r. W wywiadzie dla stacji SWR, podobnie jak w wielu innych wywiadach w tamtym czasie, Ugur Sahin zapewnia: "Oczywiście, że chciałbym się zaszczepić".
W momencie przeprowadzania obu wywiadów, czyli w grudniu 2020 r., Ugur Sahin, który miał wówczas 55 lat, nie mógł zostać zaszczepiony, ponieważ w Niemczech, ze względu na ograniczoną liczbę dawek szczepionki, ustalono hierarchię według grup ryzyka. Zgodnie z nią w pierwszej kolejności zaszczepiono osoby powyżej 80. roku życia oraz pensjonariuszy domów seniora i domów opieki. Zostało to zapisane w odpowiednim rozporządzeniu niemieckiego ministerstwa zdrowia.
19 marca 2021 r. Ugur Sahin i Oezlem Tuereci poinformowali w wywiadzie z Bild Live, że zarówno oni, jak i ich zespół zostali zaszczepieni. Rzecznik prasowy BioNTech skomentował ostatnie wpisy w mediach społecznościowych na temat Sahina. W e-mailu potwierdził, że Ugur Sahin otrzymał pierwsze szczepienie na początku 2021 r., a kilka tygodni temu otrzymał także szczepienie przypominające. To sprawia, że zarzuty, iż Ugur Sahin odmawia zaszczepienia się przeciwko COVID-19, są bezpodstawne.
Autorka: Tetyana Klug
Artykuł pochodzi z serwisu Deutsche Welle