Gospodarcze tornado nad Uni� Europejsk�. Kluczowy b�dzie 2026 rok

Portal "Politico" przestrzega, że rok 2026 "może być decydujący dla europejskiej gospodarki". Skończy się bowiem unijne finansowanie, które miało złagodzić gospodarcze skutki pandemii COVID-19. Oprócz Krajowych Planów Odbudowy chodzi między innymi także o Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF), którego głównym elementem jest program NextGenerationEU. Do tego zaczną funkcjonować nowe zasady budżetowe, które mają w założeniu pomóc krajom Unii w obniżce wskaźników zadłużenia. Chodzi o to, że dług publiczny krajów członkowskich Unii nie może przekraczać 60 proc. PKB, a deficyt sektora finansów publicznych 3 proc. PKB. Inflacja z kolei nie może być wyższa niż średnia w trzech krajach o najniższym wskaźniku powiększona o 1,5 pkt proc. 

Stracona dekada 2010 r. "Zbliża się klif fiskalny"

Zdaniem "Politico" zaostrzone przepisy i wstrzymanie finansowania UE sprawią, że unijne stolice "będą szukać gotówki". Zakręcenia przez Komisję Europejską kranów miliardami euro może pozostawić czarną dziurę w budżetach wysoce zadłużonych krajów, zwłaszcza Francji i Włoch. I to na kilka miesięcy przed decydującymi wyborami w obu krajach. - Istnieje ryzyko, że jeśli nie zainwestujemy wystarczająco dużo, wrócimy do straconej dekady 2010 roku - powiedział Nils Redeker z think tanku Jacques Delors Institute. Nawiązuje on do kryzysu strefy euro, który w największym stopniu dotknął gospodarki Europy Południowej, pogrążając je w recesji, przy rosnącym długu publicznym i bezrobociu.

W obecnej sytuacji eksperci podnoszą, iż Komisja Europejska zakończy popandemiczne finansowanie, a jednocześnie rządy UE będą musiały w dalszym ciągu inwestować w projekty ekologiczne i cyfrowe bez strumienia pieniędzy z Brukseli. Projekty są finansowane właśnie za pośrednictwem RRF, którego budżet wynosi 700 mld euro i ma się "wyczerpać" właśnie w 2026 r. Do tego dojdą ograniczenia w pomocy publicznej, co mocno ograniczy rządom pole manewru. - Zbliża się klif fiskalny - ocenia Lydia Korinek z think tanku Zoe Institute for Future-Fit Economy. Klif fiskalny to termin oznaczający gwałtowną redukcję deficytu budżetowego poprzez podwyższenie podatków i cięcia w wydatkach budżetowych. 

Efekt domina w polityce?

Zdaniem "Politico" największy szok mogą przy tym odczuć kraje o wysokim zadłużeniu, a analitycy ostrzegają, że może to mocno uderzyć w gospodarki, a to z kolei przełożyć się na efekt domina w sferze politycznej. Ugrupowania rządzące we Francji i Włoszech, czyli dwóch największych gospodarkach strefy euro po Niemczech, mają powody do zmartwień. "Następne wybory prezydenckie we Francji odbędą się w kwietniu 2027 r. Emmanuel Macron nie będzie mógł ponownie kandydować, a przywódczyni skrajnej prawicy Marine Le Pen zyskuje poparcie. Wybory we Włoszech zaplanowano nie później niż na koniec tego samego roku" - czytamy.