Planując majówkę na południu Polski, warto może rozważyć krótką wycieczkę na Słowację. Proponujemy kilka ciekawych miejsc, które znajdują się w odległości kilkudziesięciu kilometrów od naszych granic.
Zamek w Lubowli
Zamek Lubowelski, zamek w Lubowli, zamek Lubowla – znajduje się na północy Słowacji, w kraju preszowskim, około 36 kilometrów od Muszyny i 45 kilometrów od Nowego Sącza.
Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1311 roku. Wybudowano go za panowania króla Węgier Andrzeja III na przełomie XIII i XIV wieku. Zamek był jednym z elementów infrastruktury obronnej na granicy dawnego Królestwa Węgier. Załoga zamku strzegła węgierskiej granicy oraz szlaku handlowego zdążającego do Polski doliną rzeki Poprad.
W 1412 roku na zamku w Lubowli spotkali się król (przyszły cesarz) Zygmunt Luksemburski oraz król Polski Władysław Jagiełło. Uzgodniono wówczas, że zamek (oraz duża część Spiszu) dostanie się jako zastaw w polskie ręce w zamian za pożyczkę, jakiej Jagiełło udzieli Zygmuntowi. Warownię obsadzono wówczas polską załogą.
Po pożarze, który strawił sporą część zamku w 1553 roku, odbudowano go w renesansowym stylu. W 1656 roku zamek odwiedził król Polski Jan Kazimierz, zaś w grudniu 1683 roku na zamku zatrzymał się król Polski Jan III Sobieski, który wracał z wojskami z bitwy pod Wiedniem.
Z czasem zamek tracił na znaczeniu, aż w końcu popadł w ruinę (w tzw. międzyczasie, w 1768 roku, więziony był na nim „król Madagaskaru”, Maurycy Beniowski). Zamek udało się odrestaurować po drugiej wojnie światowej. Po podziale Czechosłowacji na Czechy i Słowację, na zamku w Lubowli utworzono ekspozycję stałą i otwarto warownię dla zwiedzających. Na zamku znajduje się też odnowiona kaplica, gdzie odprawiane są Msze święte. W niektórych pomieszczeniach zachowały się sklepienia kolebkowe i pruskie, w podziemiach zachowała się też izba tortur.
Zamek Makowica
Zamek Makowica, zamek Zborów, zamek w Zborowie – znajduje się w północno-wschodniej Słowacji, w kraju preszowskim, około 70 kilometrów od Nowego Sącza i 40 kilometrów od Krynicy Zdroju.
Zamek został zbudowany na wzgórzu Makovica nad rzeką Kamenec na przełomie XIII i XIV wieku. Pierwsza wzmianka o warowni pochodzi z 1347 roku. Właścicielami zamku od była rodzina Bebeków, po nich Miklos Forgach, a później Peter Cudar. Za rządów rodu Cudarów zamek został rozbudowany, a włości należące do właścicieli warowni znacząco poszerzono. Od połowy XV wieku zamek często zmieniał właścicieli. W XVI wieku został wzmocniony, w związku z zagrożeniem osmańskim. W 1582 roku zamek dostał się w ręce Janusza Ostrogskiego, będącego jednym z najbogatszych ludzi w Rzeczpospolitej. Niespełna 20 lat później Ostrogski sprzedał warownię Zygmuntowi Rakoczemu.
Zamek był oblegany przez lisowczyków w listopadzie 1619 roku w czasie powstania Bethlena Gábora, jednak mimo wcześniejszych zwycięstw na polach bitew, zamku polscy najemnicy nie zdobyli.
Zamek Zborów popadł w ruinę po zajęciu go przez wojska cesarskie w 1684 roku. Od tamtej pory pozostaje w ruinie. W czasie pierwszej wojny światowej o zamek toczyły się walki między wojskami rosyjskimi i austrowęgierskimi. Od lat 90. XX wieku zamek jest powoli odrestaurowywany.
Zamek Orawski
Zamek Orawski znajduje się w miejscowości Orawskie Podzamcze na Orawie, 65 kilometrów od Zakopanego i 70 kilometrów od Żywca.
Pierwotnie istniał w tym miejscu zamek drewniany, którego data budowy nie jest jednak znana. Zamek murowany zaczęto wznosić po najeździe tatarskim z 1241 roku. Zadaniem załogi była obrona szlaku handlowego do Polski.
W 1420 roku zamek otrzymał od króla Zygmunta Luksemburskiego, będący jego lennikiem Polak, Ścibor ze Ściborzyc – jeden z najsłynniejszych rycerzy w tamtym czasie. Później zamkiem władał inny Polak, nazywany „hrabią Liptowa i Orawy”, Piotr Komorowski. Posiadłości zostały mu odebrane przez króla Macieja Korwina ze względu na to, iż Piotr stanął po stronie polskiego królewicza Władysława Jagiellończyka, który pretendował do korony węgierskiej. W kolejnych latach zamek pozostawał w rękach rodu Zápolyów, a na przełomie XVI i XVII wieku trafił do rodziny Thurzonów.
Okolice warowni były miejscem walk podczas kolejnych powstań antyhabsburskich na Węgrzech. W 1800 roku w wyniku pożaru zniszczona została spora część Zamku Orawskiego. W kolejnych latach zamek służył m.in. jako więzienie. W 1868 roku otwarto tu jedno z pierwszych na terenie dzisiejszej Słowacji muzeów. Na przełomie XIX i XX wieku budowlę odrestaurowano. Na zamku w 1921 roku Friedrich Wilhelm Murnau nakręcił film „Nosferatu”.
Zamek Spiski
Zamek Spiski – znajduje się na Spiszu, w kraju koszyckim, około 65 kilometrów od Muszyny i 100 kilometrów od Zakopanego.
Zamek Spiski to jeden z największych kompleksów zamkowych w Europie; zajmuje powierzchnię 25 hektarów. Od 1993 roku znajduje się na liście dziedzictwa UNESCO.
Zamek został wzniesiony na przełomie XI i XII wieku. W czasie najazdu tatarskiego w 1241 roku udało się go obronić i nie został zniszczony. Przebudowa zamku miała miejsce w połowie XV wieku za rządów magnata Stefana Zápolyi. To tam urodził się jego syn i przyszły król Węgier, Jan Zápolyia. Warownia znajdowała się we władaniu m.in. rodziny Turzonów, Zápolyów i Csákych. Pożar, który wybuchł w 1780 roku strawił dużą część zamku, lecz był on jeszcze przez wiele lat wykorzystywany i zamieszkany. Ostatni mieszkańcy warowni opuścili ją dopiero w 1948 roku. Od 1970 roku trwają prace zabezpieczające ruiny. Na zamku znajduje się nieduże muzeum.
Zamek w Kieżmarku
Zamek w Kieżmarku – znajduje się na Spiszu, w kraju preszowskim, około 62 kilometry od Zakopanego i 57 kilometrów od Szczawnicy.
Budowa zamku rozpoczęła się w połowie XV wieku. Właścicielami był ród Zápolyów. Wznieśli oni wieżę bramną i mury obronne zamku, które połączyli z murami miejskimi. Wewnątrz murów obronnych powstał gotycki pałac. W 1528 roku zamek przeszedł w ręce rodziny Łaskich. Mieszkała tam jedna z najbogatszych kobiet w Rzeczpospolitej i całej ówczesnej Europie, Beata z Kościeleckich Łaska, wdowa pod księciu Ostrogskim, a wówczas żona Olbrachta Łaskiego (Beata zasłynęła jako pierwsza tatrzańska turystyka wybierając się wraz ze swoją świtą na wycieczkę nad Zielony Staw Kieżmarski).
W 1579 roku zamek przeszedł w ręce rodziny Thökölych. Choć była ona wrogo nastawiona do Habsburgów panujących wówczas na Węgrzech, to jednocześnie gnębiła mieszkańców miasta Kieżmark, chcąc uczynić ich swoimi „poddanymi” i pozbawić przywileju mieszkania w mieście królewskim. W 1683 roku cesarz Leopold I skonfiskował wszystkie majątki Thökölych. Zanim to nastąpiło zamek przeszedł jeszcze gruntowną renowację, którą nadzorowali architekci i artyści z Włoch.
Od 1702 roku zamek był własnością miasta i niestety stopniowo niszczał. Renowacja rozpoczęła się dopiero w pod koniec XIX wieku. W 1931 roku otwarto na zamku muzeum.
Czytaj też:
Legendy warowniCzytaj też:
Kalwarie w Polsce. Najpiękniejsze miejsca, polskie perłyCzytaj też:
QUIZ: Szlak Orlich Gniazd. Średniowieczny "mur" na straży polskich granic