Według GDDKiA, z wykorzystaniem funduszy europejskich zbudowano w Polsce blisko 970 km autostrad i ponad 2930 km dróg ekspresowych, a przebudowanych zostało 1300 km istniejących dróg.
Wchodząc do Unii Europejskiej, 1 maja 2004 r., Polska miała blisko 720 km dróg szybkiego ruchu. Obecnie kierowcy mają do dyspozycji ponad siedmiokrotnie dłuższą sieć takich dróg liczącą 5117,1 km, w tym 1849,2 km autostrad (z czego ok. 465 km to odcinki koncesyjne) i 3267,9 km dróg ekspresowych. Według GDDKiA, bez dostępności do funduszy unijnych taki rozwój nie byłby możliwy.
Bezpośrednio po akcesji do Unii Europejskiej Polska otrzymała dofinansowanie w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego – Transport na lata 2004-2006. Na wykonanie blisko 150 km dróg, w tym budowę 7,6 km autostrad, 74,5 km dróg ekspresowych i przebudowę 25 niebezpiecznych skrzyżowań, GDDKiA otrzymała 1,3 mld zł.
W perspektywie finansowej 2007-2013, środki unijne przekazane na realizację dróg krajowych w Polsce to łącznie ok. 47 mld zł, dzięki którym powstało ponad 1570 km nowych tras.
Według GDDKiA, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 na realizację 51 projektów przewidziano łączną kwotę alokacji 10,37 mld euro, czyli 46 mld 132 mln zł dofinansowania z Unii Europejskiej, które wykorzystano na realizację ponad 1500 km dróg krajowych, w tym blisko 454 km autostrad i niemal 920 km dróg ekspresowych.
Autostrady i drogi ekspresowe
Kierowcom oddano do użytku m.in. odcinki autostrad – A1 od Torunia do Łodzi i od Pyrzowic do Gliwic, A4 od Krakowa do granicy z Ukrainą, dróg ekspresowych – S3 od Szczecina do Sulechowa, S8 od Wrocławia, z autostradową obwodnicą, do Mszczonowa, odcinki S5 w Wielkopolsce i na Dolnym Śląsku, S7 pod Gdańskiem, Elblągiem, Olsztynkiem, Grójcem i Kielcami, czy też wspólny przebieg S12 i S17 w woj. lubelskim.
Obwodnice
Z kolei w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, Polska otrzymała dofinansowanie z UE w wysokości ponad 851 mln zł, które trafiły na realizację 10 obwodnic w pięciu województwach. To łącznie 63,5 km dróg, w tym 14,5 km jednojezdniowych odcinków w ciągu ekspresowej S61. Natomiast w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Litwa-Polska-Rosja otrzymaliśmy 10 mln euro na budowę obwodnicy Olecka w ciągu DK65 i przebudowę fragmentów tej trasy.
Inne projekty
Ponadto, korzystając ze wsparcia programu pomocowego Unii Europejskiej TEN-T, Polska uzyskała dofinansowanie w wysokości 23,1 mln euro dla 11 projektów studialnych. Dotyczyły one przygotowania dokumentacji niezbędnej do uzyskania wszelkich pozwoleń i decyzji wymaganych prawem i rozpoczęcia realizacji inwestycji drogowych.
W perspektywie finansowej 2014-2020 kwota dofinansowania ze środków wspólnoty europejskiej, wynosząca ponad 45 mld zł, pozwoliła oddać do ruchu blisko 2200 km dróg krajowych.
Na realizację 83 projektów drogowych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 przewidziano łączną kwotę alokacji 9,872 mld euro. W ramach refundacji poniesionych kosztów na budowę ponad 2088 km dróg krajowych, Polska otrzymała z funduszy europejskich 43 mld 478 mln zł. Oddano do ruchu ok. 153 km autostrad i blisko 1742 km dróg ekspresowych. Ukończono realizację autostrady A1, udostępniając do ruchu odcinek pomiędzy Tuszynem i Pyrzowicami, wydłużono A2 na wschód od Warszawy (trwa jeszcze budowa między Mińskiem Mazowieckim i Siedlcami). Połączono lub wydłużono zbudowane wcześniej odcinki dróg ekspresowych, m.in. S3 na południe od Sulechowa do granicy z Czechami, drogę S5 połączyliśmy A1 pod Grudziądzem z Bydgoszczą, Poznaniem i Wrocławiem, a kolejne odcinki S7 umożliwiły szybszy dojazd z Trójmiasta do Płońska czy też z Warszawy do Miechowa.
Obwodnica Warszawy
Oddano do ruchu kolejną część obwodnicy Warszawy z tunelem pod Ursynowem i mostem na Wiśle. Stolica została połączona drogami S17, S12 i S19, poprzez Lublin, z Rzeszowem, a wydłużając S8 z Białymstokiem. Fundusze unijne z tej perspektywy wykorzystaliśmy do realizacji połowy drogi ekspresowej S6, która już teraz połączyła Szczecin z Kołobrzegiem, a za kilka lat umożliwi dojazd do Gdańska. Zbudowano też pierwsze odcinki drogi ekspresowej S11 na południe od Koszalina, obwodnice Szczecinka, Jarocina, Ostrowa Wielkopolskiego, Kępna i Olesna.
Via Baltica
Fundusze unijne z tej perspektywy, uzyskane w ramach POIiŚ oraz Instrumentu "Łącząc Europę" (Connecting Europe Facility – CEF), wykorzystano do realizacji niemal całego przebiegu S61 w Polsce, czyli fragmentu międzynarodowego szlaku Via Baltica. Dofinansowanie UE z zarządzanego przez Komisję Europejską CEF wyniosło 379,6 mln euro, a w ramach refundacji otrzymaliśmy ok. 1 mld 693 mln zł.
W 6 godzin przez całą Polskę
Z danych GDDKiA wynika, że obecnie z Trójmiasta do granicy z Czechami, podróżując autostradą A1, możemy dotrzeć w ok. sześć godzin z przerwą na odpoczynek i tankowanie pojazdu. Niespełna godzinę więcej będziemy potrzebować na przejazd A4 od zachodniej do wschodniej granicy Polski.
Dzięki wykorzystaniu funduszy unijnych powstał m.in. ciąg drogi ekspresowej S3 na południe od Szczecina, który w tym roku, po oddaniu odcinka Bolków - Kamienna Góra z dwoma tunelami umożliwi dojazd do granicy z Czechami w czasie poniżej czterech godzin. Przy wsparciu funduszy unijnych powstały drogi ekspresowe łączące Wrocław z Poznaniem i z Bydgoszczą oraz autostradą A1 Warszawy z Lublinem i Rzeszowem poprzez S17 i S19, Gdańska i Olsztyna z Płońskiem na trasie S7 do Warszawy czy też dalej na południe od Warszawy do Krakowa.
Docelowa sieć tras szybkiego ruchu w Polsce ma liczyć ok. 7980 km, w tym ok. 2100 km autostrad i ma zostać ukończona do roku 2030. (PAP)
Autor: Łukasz Pawłowski
