10 najbardziej przełomowych technologii 2024 roku

Ranking 10 Breakout Technologies publikowany jest przez MIT Technology Review co roku od 24 lat. Przegląd technologii obejmuje w nim szeroki zakres dziedzin: od biotechnologii, przez sztuczną inteligencję, po technologię klimatyczną, robotykę czy elektronikę. Autorzy raportu badają przede wszystkim innowacyjność, a więc to, w jakim stopniu konkretne rozwiązanie przyczynia się do globalnych zmian, zarówno obecnie, jak i w kolejnych latach.

Nie dziwi fakt, że na szczycie rankingu uplasowała się sztuczna inteligencja (AI for Everything). Następne pozycje zajęły kolejno: superwydajne ogniwa słoneczne (super-efficient solar cells), Apple Vision Pro, leki na odchudzanie, zaawansowane systemy geotermalne, cziplety, leczenie z wykorzystaniem genów i komputery eksaskalowe. Dziewiąta pozycja przypadła pompom ciepła. Co o tym zadecydowało?

4 przełomowe cechy pomp ciepła

Reklama

Zdaniem badaczy z Massachusetts pompy ciepła to urządzenia o ugruntowanej pozycji, które na przestrzeni lat okazują się rewolucyjne w sferze globalnego zarządzania zmianami środowiskowymi, polityki klimatycznej czy poprawy komfortu życia użytkowników na całym świecie. Decydują o tym 4 kluczowe czynniki:

  • Wszechstronność: pompy ciepła to urządzenia, które mogą nie tylko ogrzewać, ale i chłodzić pomieszczenia. Odpowiadają również za przygotowywanie ciepłej wody użytkowej. Wiele współczesnych budynków, zwłaszcza w krajach mniej rozwiniętych, wciąż wykorzystuje w tym celu tradycyjne paliwa kopalne (węgiel, gaz). Przejście na ogrzewanie pompami ciepła może pomóc nie tylko gospodarstwom domowym, ale i firmom czy zakładom produkcyjnym radykalnie zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych, zredukować koszty ogrzewania i realnie poprawić komfort życia.
  • Popularność: mimo iż pompy ciepła są stosowane w budynkach od połowy XX wieku, to rozwinęły się zwłaszcza w wieku XXI, zyskując nowy wymiar. Globalna sprzedaż urządzeń w 2022 roku wzrosła o 11%, co oznacza drugi rok z rzędu z dwucyfrowym wzrostem. W ostatnich latach pompy ciepła zyskują na popularności na całym świecie, także w Stanach Zjednoczonych, gdzie sprzedaż tych urządzeń zaczęła przewyższać sprzedaż tradycyjnych kotłów gazowych. Kolejnym gorącym rynkiem okazuje się Azja (ze wskazaniem na Chiny i Japonię), gdzie pompy ciepła są coraz szerzej stosowane w przemyśle produkcyjnym, przetwórstwie żywności czy wytwarzaniu papieru.
  • Innowacyjność: ciągły rozwój i udoskonalenia w zakresie pomp, m.in. powstanie ich nowych typów, które mogą działać przy wyższych temperaturach, otwiera pole do szerszego zastosowania technologii nie tylko w budownictwie mieszkalnym, ale i w przemyśle. Aspekt ten jest kluczowy pod względem innowacyjności, która może przyczynić się do dalszej redukcji emisji CO2 i dekarbonizacji różnych sektorów gospodarki, w tym zwłaszcza przemysłu ciężkiego i energetyki.
  • Znaczenie dla dekarbonizacji: Zdaniem ekspertów pompy ciepła mają potencjał ograniczenia globalnej emisji CO2 o 500 milionów ton do 2030 roku. Podana wartość równa się wycofaniu z dróg wszystkich samochodów w Europie. Osiągnięcie takiego efektu wymagałoby jednak, by do końca dekady całkowita liczba zainstalowanych pomp ciepła w skali globalnej osiągnęła około 600 milionów urządzeń, czyli blisko 20% zapotrzebowania na ogrzewanie wszystkich budynków na świecie.

Co czeka pompy ciepła, ich producentów i użytkowników?

Zdaniem autorów raportu 10 Breaking Technologies 2024 przed producentami pomp ciepła wciąż stoją duże wyzwania. Dotyczą m.in. zwiększenia produkcji urządzeń w celu zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania oraz dostosowanie ich do potrzeb dynamicznego rynku energetycznego, w tym źródeł odnawialnych i obowiązującej polityki klimatycznej. Nie bez znaczenia jest również zwiększanie świadomości o pompach oraz profitach, jakie wiążą się z ich wykorzystaniem.

Istotny w kwestii przyszłości pomp ciepła okazuje się również głos Polskiej Organizacji Rozwoju Pomp Ciepła (PORT PC). Zdaniem zrzeszonych w niej ekspertów urządzenia te przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego i samowystarczalności energetycznej poszczególnych krajów Unii Europejskiej. Pozwalają tym samym stopniowo uniezależniać się od importu paliw kopalnych, których głównym globalnym eksporterem jest m.in. Rosja. Powszechne zastosowanie pomp ciepła już w 2020 roku znalazło się wśród założeń „Europejskiego Zielonego Ładu”. W obliczu prowadzonej przez Wspólnotę Europejską polityki klimatycznej i strategii odchodzenia od paliw kopalnych na rzecz źródeł odnawialnych przed pompami ciepła oraz ich producentami rysuje się nie tylko świetlana przyszłość, ale i odpowiedzialność za efektywną dekarbonizację i walkę z globalnymi zmianami klimatycznymi.