Strefy Czystego Transportu to przywilej dla bogatych? Bezsensowne przepisy

Wprowadzenie stref czystego transportu w polskich miastach budzi kontrowersje i pytania dotyczące równości dostępu do przestrzeni miejskiej. Czy nowe regulacje faworyzują zamożniejszych obywateli kosztem tych o niższych dochodach?

Pytanie to nurtuje wielu obserwatorów, zwłaszcza gdy przyjrzymy się nowym przepisom i ich wpływowi na pojazdy w Polsce.

Wprowadzenie stref czystego transportu ma w teorii na celu poprawę jakości powietrza w centrach miast poprzez ograniczenie emisji spalin. Jednak, czy te strefy rzeczywiście będą promować zdrowy styl życia i przysłużą się wszystkim warstwom społecznym?

Przypadek? Nie sądzę

Przyjrzyjmy się paradoksalnej sytuacji związaną z regulacjami dotyczącymi stref czystego transportu, korzystając z przykładu dwóch samochodów – Volkswagena Lupo z 1999 roku i nowego BMW X7 M60i.

Volkswagen Lupo wyprodukowany w 1999 roku z silnikiem 1.2 TDI emituje zaledwie 84g CO2 na kilometr i zużywa jedynie 3 litry diesla na 100 km – spełniając normę emisji spalin euro 4 wprowadzoną de facto w 2005 roku. Mimo tego, Lupo nie będzie mogło wjechać do strefy czystego transportu już po 2026 roku.

Z drugiej strony, BMW X7 M60i, luksusowy i potężny SUV z podwójnie doładowanym silnikiem o pojemności 4.4 litra, emituje aż 274g CO2 na kilometr, to ponad 3 razy więcej niż Volkswagen Lupo. Pomimo tej wysokiej emisji, BMW X7 może swobodnie korzystać ze stref czystego transportu nawet po 2032 roku.

Ludzie pytają dlaczego nie chcę, żeby w wielu miastach Polski pojawiła się #StrefaCzystegoTransportu
Załączone zdjęcie odpowiada na to pytanie.
Tu nie chodzi o żadną ekologię czy czyste powietrze. Te hasełka sa tylko listkiem figowym dla grubego skoku na naszą wolność, majątek i… pic.twitter.com/4L4FLVzqo5

— Radek Pogoda (@RadoPogoda) November 28, 2023

Czy Strefy Czystego Transportu to przywilej dla bogatych?

Patrząc na powyższy przykład, można dojść do wniosku, że przepisy stref czystego transportu wydają się nieproporcjonalne i mogą prowadzić do nierówności społecznych. Ograniczenia te zdają się faworyzować droższe, ale mniej ekologiczne pojazdy, pozostawiając starsze, bardziej ekologiczne samochody poza strefami czystego transportu.

Zauważmy, że strefy czystego transportu są planowane w 2024 roku w miastach, takich jak Kraków i Warszawa, później dołączyć mają inne miasta jak m.in. Wrocław, Katowice itd. Już teraz władze Krakowa apelują do mieszkańców, aby unikali zakupu samochodów starszych niż rocznik 2009, oraz spełniających normy spalin euro 4 lub niższe.

Izolacja grup społecznych

Podnoszą się także pytania dotyczące zgodności tych przepisów z konstytucyjną swobodą przemieszczania się. Czy zakazy wjazdu dla starszych pojazdów nie stanowią naruszenia tej swobody?

Zastanawiając się nad wprowadzeniem stref czystego transportu, warto rozważyć, jakie będą skutki dla osób, których pojazdy nie spełniają nowych wymogów. Czy ograniczenie dostępu do centrów miast nie przyczyni się do izolacji pewnych grup społecznych? Czy ludzie będą musieli zostawiać samochód kilka kilometrów od miejsca zamieszkania? Mocodawcy wychodzą chyba z założenia, że ludzie po prostu przesiądą się na rower, tramwaj lub autobus.

Debata będzie trwać

Debata wokół wprowadzania stref czystego transportu w Polsce będzie się toczyć, a kluczowym wyzwaniem będzie znalezienie równowagi między poprawą jakości powietrza a równym dostępem do przestrzeni miejskiej. Ważne jest, aby przepisy te nie skupiały się wyłącznie na jednym aspekcie ekologii, ale również brały pod uwagę społeczne konsekwencje i starały się minimalizować nierówności społeczne wynikające z ograniczeń transportowych.

@jacekmakowski0 strefa czystego transportu w Warszawie i w Krakowie oraz w kolejnych miastach będzie utrudniała życie posiadaczom starszych pojazdów. #dc #news #jacekmakowski #kierowca #pojazd ♬ dźwięk oryginalny – Jacek Makowski