Kup subskrypcję
Zaloguj się

Kto spłaca kredyt gotówkowy po śmierci kredytobiorcy?

Śmierć kredytobiorcy może budzić obawy dotyczące dziedziczenia długów. Ważne jest, by znać finansowe konsekwencje takiego zdarzenia śmierci. Co się dzieje, gdy kredytobiorca umiera? Kto jest zobowiązany do spłaty rat?

Spłata kredytu po śmierci kredytobiorcy przechodzi na spadkobierców wskazanych w testamencie.
Spłata kredytu po śmierci kredytobiorcy przechodzi na spadkobierców wskazanych w testamencie. | Foto: Andrzej Rostek / Shutterstock

Spłata kredytu gotówkowego po śmierci

Dziedziczenie zobowiązań kredytowych po zmarłym kredytobiorcy może być dużym obciążeniem dla rodziny. Wiele zależy od rodzaju zaciągniętego kredytu – inaczej wygląda sytuacja w przypadku kredytu hipotecznego, a inaczej gotówkowego na niewielką sumę. Śmierć kredytobiorcy nie powoduje automatycznego umorzenia długów. Spłata kredytu po śmierci kredytobiorcy przechodzi na spadkobierców wskazanych w testamencie. Warto pamiętać, że dziedziczy się nie tylko aktywa, ale i pasywa. Jeśli nie ma testamentu, obowiązują zasady dziedziczenia ustawowego. Oznacza to, że najbliższa rodzina – współmałżonek i dzieci – przejmują odpowiedzialność za długi zmarłego. Kwestie te reguluje Kodeks Cywilny.

| Dean Drobot / Shutterstock

Aby spłacić zobowiązania po zmarłym, spadkobierca musi przedstawić bankowi odpowiednie dokumenty, takie jak akt zgonu kredytobiorcy, dokument tożsamości, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku oraz notarialne poświadczenie dziedziczenia. Bank, po otrzymaniu tych dokumentów, jest zobowiązany do udzielenia informacji na temat odziedziczonego kredytu i zasad jego spłaty.

Jeśli kredyt był zaciągnięty wspólnie, obowiązek spłaty przechodzi na współkredytobiorcę oraz spadkobierców zmarłego, jeśli zdecydują się przyjąć spadek. Kredyt hipoteczny po śmierci kredytobiorcy można nadal spłacać w ratach, co reguluje aneks do umowy kredytowej.

Jak działa ubezpieczenie kredytu?

Ubezpieczenie kredytu to popularna forma zabezpieczenia spłaty zadłużenia, choć nie zawsze obowiązkowa. Najczęściej stosuje się ją w przypadku kredytów hipotecznych, ale również w kredytach gotówkowych. Podczas zawierania umowy ubezpieczeniowej, najczęściej w banku współpracującym z ubezpieczycielem, dokonuje się cesji praw z polisy na rzecz instytucji. Ubezpieczyciel może przejąć odpowiedzialność za spłatę całości lub części zadłużenia po śmierci kredytobiorcy, w zależności od ustalonych warunków. Ubezpieczenie kredytu daje poczucie bezpieczeństwa zarówno kredytobiorcy, jak i jego bliskim.

| RomanR / Shutterstock

Jednak ubezpieczenie nie zawsze zadziała. Wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela mogą obejmować śmierć spowodowaną działaniami wojennymi, ataku terrorystycznego, udziału w zamieszkach, używania narkotyków lub alkoholu, chorób zdiagnozowanych przed zawarciem umowy, bójek (o ile ubezpieczony nie działał w obronie własnej) oraz samobójstwa. W takich przypadkach odpowiedzialność za spłatę przechodzi na rodzinę lub spadkobierców.

Jak uniknąć spłaty kredytu?

Możliwe jest także umorzenie zobowiązań zmarłego kredytobiorcy. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek do banku. Musi zawierać on zdane i numer umowy, uzasadnienie prośby oraz podpis. Bank może jednak odmówić lub zgodzić się tylko na częściowe umorzenie kredytu.

Jeśli kredyt był zaciągnięty wyłącznie przez zmarłego, to całe zobowiązanie wchodzi do masy spadkowej. Spadkobiercy mogą odrzucić spadek, co oznacza brak odpowiedzialności za jakiekolwiek długi i kredyty. Druga opcja to przyjęcie spadku w całości. W tym przypadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi zmarłego. Kolejnym rozwiązaniem jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że spadkobiercy pokrywają długi zmarłego tylko do wartości spadku.

| Red_Baron / Shutterstock

Formalności

Po śmierci rodzica, który miał kredyty, konieczne jest poinformowanie banku o zaistniałej sytuacji. Należy udać się do placówki banku z aktem zgonu. Jak już wspomnieliśmy, kredyt nie wygasa w momencie śmierci kredytobiorcy. Dlatego spadkobiercy muszą uregulować zadłużenie. Najpierw muszą uzgodnić z bankiem zasady regulowania pozostałego zobowiązania, co jest możliwe po przedstawieniu odpowiednich dokumentów. Należy dostarczyć przede wszystkim akt zgonu kredytobiorcy, dokument tożsamości, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia. Dopiero po przedstawieniu tych dokumentów bank udzieli informacji o umowie kredytowej i wysokości zadłużenia, a następnie ustali zasady spłaty zadłużenia z nowym kredytobiorcą.

Bank bez odpowiednich podstaw nie udzieli informacji o zadłużeniu zmarłego ani warunkach kredytu ze względu na tajemnicę bankową. Informacje te może uzyskać jedynie spadkobierca lub sąd w przypadku postępowania spadkowego.

Kto może przyjąć spadek?

Spadek, w ogólnym rozumieniu, oznacza sumę praw oraz obowiązków, które przechodzą na spadkobierców w momencie śmierci spadkodawcy. Możliwe jest również dziedziczenie spadku z długami, dlatego ważne jest, aby znać formalności i wymogi związane z tą sytuacją.

W Polsce zasady dziedziczenia regulowane są przez Kodeks Cywilny. Można dziedziczyć na podstawie testamentu lub ustawy. Dziedziczenie ustawowe ma miejsce, gdy zmarły nie sporządził testamentu albo wskazani w nim spadkobiercy odmawiają przyjęcia spadku. Zasady dziedziczenia są takie same zarówno dla spadków nieobciążonych, jak i tych z długami.

Zasady dziedziczenia:

  • małżonek i dzieci spadkodawcy: są to najbliżsi zmarłego, dziedziczący równo. Jeśli dzieci jest więcej niż czworo, małżonek otrzymuje ¼ spadku, a reszta jest dzielona między dzieci;
  • dzieci przysposobione i nieślubne: dziedziczą na równi z dziećmi małżeńskimi;
  • wnuki: dziedziczą, jeśli dzieci lub małżonek zmarłego nie żyją lub odrzucą spadek;
  • rodzice: dziedziczą, gdy zmarły nie ma dzieci ani wnuków, lub wszyscy odrzucą spadek;
  • rodzeństwo zmarłego: dziedziczy, gdy rodzice zmarłego nie żyją lub odrzucą spadek, dzieląc spadek równo;
  • zstępni spadkodawcy: są to dzieci i wnuki rodzeństwa zmarłego;
  • dziadkowie lub zstępni dziadków spadkodawcy: dziedziczą, gdy zmarły nie miał małżonka, rodzeństwa ani ich zstępnych. Każdy dziadek otrzymuje ¼ wartości spadku. Jeśli dziadkowie nie żyją lub zrzekają się spadku, dziedziczą ich zstępni (wujostwo lub stryjostwo).

Warto podkreślić, że dzieci nieślubne lub przysposobione dziedziczą na równi z dziećmi ze związków małżeńskich.