Były szef Mossadu, izraelskiej agencji wywiadu zagranicznego, miał grozić głównej prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego podczas serii tajnych spotkań, podczas których próbował wywrzeć na niej presję, by zrezygnowała ze śledztwa w sprawie zbrodni wojennych, ujawnia Guardian.

Potajemne kontakty Yossiego Cohena https://en.wikipedia.org/wiki/Yossi_Cohen z ówczesną prokurator MTK, Fatou Bensoudą https://en.wikipedia.org/wiki/Fatou_Bensouda, miały miejsce w latach poprzedzających jej decyzję o wszczęciu formalnego śledztwa w sprawie domniemanych zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości na okupowanych terytoriach palestyńskich.

Dochodzenie to, wszczęte w 2021 r., zakończyło się w zeszłym tygodniu, kiedy następca Bensoudy, Karim Khan, ogłosił, że ubiega się o nakaz aresztowania premiera Izraela, Benjamina Netanjahu, w związku z postępowaniem tego kraju w wojnie w Strefie Gazy.

Decyzja prokuratora o wystąpieniu do Izby Przygotowawczej MTK o wydanie nakazu aresztowania Netanjahu i jego ministra obrony Yoava Gallanta, a także trzech przywódców Hamasu, jest wynikiem, którego od dawna obawiał się izraelski establishment wojskowy i polityczny.

Osobiste zaangażowanie Cohena w operację przeciwko MTK miało miejsce, gdy był on dyrektorem Mossadu. Według wysokiego rangą izraelskiego urzędnika, jego działania były autoryzowane na wysokim szczeblu i uzasadnione tym, że trybunał stwarzał groźbę ścigania personelu wojskowego.

Inne izraelskie źródło poinformowane o operacji przeciwko Bensoudzie powiedziało, że celem Mossadu było skompromitowanie prokurator lub pozyskanie jej jako kogoś, kto będzie współpracował z żądaniami Izraela.

Trzecie źródło zaznajomione z operacją powiedziało, że Cohen działał jako „nieoficjalny posłaniec” Netanjahu.

Cohen, który w tamtym czasie był jednym z najbliższych sprzymierzeńców Netanjahu i wyłania się jako samodzielna siła polityczna w Izraelu, osobiście kierował zaangażowaniem Mossadu w prawie dziesięcioletnią kampanię tego kraju mającą na celu osłabienie sądu.

Cztery źródła potwierdziły, że Bensouda poinformowała niewielką grupę wyższych urzędników MTK o próbach wpłynięcia na nią przez Cohena, wśród obaw o coraz bardziej uporczywy i groźny charakter jego zachowania.

Trzy z tych źródeł były zaznajomione z formalnymi ujawnieniami Bensoudy przed MTK w tej sprawie. Ujawniły one, że Cohen kilkakrotnie wywierał na nią presję, by nie kontynuowała dochodzenia karnego w sprawie Palestyny prowadzonej przez MTK.

Zgodnie z relacjami udostępnionymi urzędnikom MTK, Cohen miał jej powiedzieć: „Powinnaś nam pomóc i pozwolić nam się tobą zająć. Chyba nie chcesz angażować się w sprawy, które mogą zagrozić bezpieczeństwu twojemu lub twojej rodziny”.

Jedna z osób poinformowanych o działaniach Cohena powiedziała, że zastosował on „nikczemną taktykę” wobec Bensoudy w ramach ostatecznie nieudanej próby zastraszenia jej i wywarcia na nią wpływu. Porównano jego zachowanie do „prześladowania”.

Mossad zainteresował się również członkami rodziny Bensoudy i uzyskał transkrypcje tajnych nagrań jej męża, według dwóch źródeł posiadających bezpośrednią wiedzę o sytuacji. Izraelscy urzędnicy próbowali następnie wykorzystać te materiały do zdyskredytowania prokurator.

Ujawnione informacje na temat operacji Cohena stanowią część przyszłego dochodzenia prowadzonego przez Guardiana, izraelsko-palestyńską publikację +972 Magazine i hebrajskojęzyczny serwis Local Call, ujawniając, w jaki sposób wiele izraelskich agencji wywiadowczych prowadziło tajną „wojnę” przeciwko MTK przez prawie dekadę.

Rzecznik biura premiera Izraela, z którym skontaktował się Guardian, powiedział: „Przekazane nam pytania są pełne wielu fałszywych i bezpodstawnych zarzutów mających na celu zaszkodzenie państwu Izrael”. Cohen nie odpowiedział na prośbę o komentarz. Bensouda odmówiła komentarza.

W wysiłkach Mossadu, by wpłynąć na Bensoudę, Izrael otrzymał wsparcie od mało prawdopodobnego sojusznika: Josepha Kabili, byłego prezydenta Demokratycznej Republiki Konga, który odegrał rolę pomocniczą w spisku.

Doniesienia o usiłowaniach Mossadu mających na celu wywarcie wpływu na Bensoudę pojawiają się w momencie, gdy obecny prokurator generalny, Khan, zapowiedział ostatnio, że nie zawaha się postawić przed sądem „prób utrudniania, zastraszania lub niewłaściwego wpływania” na urzędników MTK.

Według ekspertów prawnych i byłych urzędników MTK, wysiłki Mossadu mające na celu grożenie lub wywieranie presji na Bensoudę mogą stanowić przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości na mocy art. 70 statutu rzymskiego, traktatu, który ustanowił trybunał.

Rzecznik ICC nie chciał powiedzieć, czy Khan zapoznał się z ujawnionymi przez jego poprzedniczkę informacjami na temat jej kontaktów z Cohenem, ale powiedział, że Khan nigdy nie spotkał się ani nie rozmawiał z szefem Mossadu.

Chociaż rzecznik odmówił komentarza na temat konkretnych zarzutów, powiedział, że biuro Khana zostało poddane „kilku formom gróźb i komunikacji, które mogą być postrzegane jako próby bezprawnego wpływania na jego działania”.

Bensouda wywołuje gniew Izraela

Decyzja Khana o wystąpieniu o nakaz aresztowania Netanjahu i Gallanta w zeszłym tygodniu oznaczała pierwszy raz, gdy sąd podjął działania przeciwko przywódcom kraju blisko sprzymierzonego z USA i Europą. Ich domniemane przestępstwa – w tym kierowanie atakami na ludność cywilną i stosowanie głodu jako metody prowadzenia wojny – odnoszą się do ośmiomiesięcznej wojny w Strefie Gazy.

Sprawa MTK sięga jednak 2015 roku, kiedy to Bensouda zdecydowała się rozpocząć wstępne badanie sytuacji w Palestynie. Jej zadaniem było dokonanie wstępnej oceny zarzutów popełnienia przestępstw przez osoby w Strefie Gazy, na Zachodnim Brzegu i we Wschodniej Jerozolimie.

Decyzja Bensoudy wywołała gniew Izraela, który obawiał się, że jego obywatele mogą być ścigani za udział w operacjach na terytoriach palestyńskich. Izrael od dawna otwarcie sprzeciwiał się MTK, odmawiając uznania jego autorytetu. Izraelscy ministrowie zintensyfikowali ataki na trybunał, a nawet przysięgli, że spróbują go zlikwidować.

Wkrótce po rozpoczęciu wstępnego badania, Bensouda i jej starsi prokuratorzy zaczęli otrzymywać ostrzeżenia, że izraelski wywiad interesuje się ich pracą.

Według dwóch źródeł, wśród wysokich rangą urzędników MTK istniały nawet podejrzenia, że Izrael posiadał źródła w wydziale oskarżycielskim trybunału, znanym jako biuro prokuratora. Inny później przypomniał, że chociaż Mossad „nie zostawił swojego podpisu”, to istniało przypuszczenie, że agencja stała za niektórymi działaniami, o których urzędnicy zostali poinformowani.

Jednak tylko niewielka grupa wyższych rangą osób w MTK została poinformowana, że dyrektor Mossadu osobiście zwrócił się do prokuratora generalnego.

Cohen, będący zawodowym szpiegiem, cieszy się reputacją w izraelskiej społeczności wywiadowczej jako skuteczny werbownik zagranicznych agentów. Był lojalnym i potężnym sojusznikiem ówczesnego premiera, mianowanym dyrektorem Mossadu przez Netanjahu w roku 2016, po tym jak przez kilka lat pracował u jego boku jako doradca ds. bezpieczeństwa narodowego.

Jako szef Rady Bezpieczeństwa Narodowego w latach 2013-2016, Cohen nadzorował organ, który według wielu źródeł zaczął koordynować wysiłki wielu agencji przeciwko MTK, po tym jak Bensouda otworzyła wstępne dochodzenie w 2015 roku.

Wydaje się, że pierwsza interakcja Cohena z Bensoudą miała miejsce na konferencji bezpieczeństwa w Monachium w 2017 roku, kiedy to dyrektor Mossadu przedstawił się prokurator w krótkiej wymianie zdań. Po tym spotkaniu Cohen „zaatakował” Bensoudę podczas dziwacznego epizodu w apartamencie hotelowym na Manhattanie, jak podają liczne źródła zaznajomione z tym incydentem.

Bensouda przebywała w Nowym Jorku w 2018 roku z oficjalną wizytą i spotkała się z Kabilą, ówczesnym prezydentem DRK, w jego hotelu. Para ta spotkała się wcześniej kilka razy w związku z trwającym dochodzeniem MTK w sprawie domniemanych zbrodni popełnionych w jego kraju.

Wydaje się jednak, że spotkanie było ukartowane. W pewnym momencie, po tym jak pracownicy Bensoudy zostali poproszeni o opuszczenie pokoju, Cohen wszedł do środka, według trzech źródeł poinformowanych o przebiegu spotkania. Niespodziewane pojawienie się Cohena wywołało niepokój Bensoudy i grupy urzędników MTK podróżujących z nią.

Dlaczego Kabila pomógł Cohenowi, nie jest jasne, ale powiązania między tymi dwoma mężczyznami zostały ujawnione w roku 2022 przez izraelską publikację TheMarker, która donosiła o serii tajnych podróży dyrektora Mossadu do DRK w roku 2019.

Według publikacji, podróże Cohena, podczas których szukał porad Kabili „w kwestii interesującej dla Izraela” i które prawie na pewno zostały zatwierdzone przez Netanjahu, były bardzo nietypowe i zadziwiły wyższe rangą osoby w społeczności wywiadowczej.

Relacjonując spotkania w DRK w 2022 r., izraelski kanał Kan 11 powiedział, że podróże Cohena dotyczyły „niezwykle kontrowersyjnego planu” i zacytował oficjalne źródła, które opisały go jako „jedną z najbardziej poufnych tajemnic Izraela”.

Wiele źródeł potwierdziło Guardianowi, że podróże były częściowo związane z operacją MTK, a Kabila, który opuścił urząd w styczniu 2019 r., odegrał ważną rolę wspierającą w spisku Mossadu przeciwko Bensoudzie. Kabila nie odpowiedział na prośbę o komentarz.

„Groźby i manipulacja”

Po niespodziewanym spotkaniu z Kabilą i Bensoudą w Nowym Jorku, Cohen wielokrotnie dzwonił do prokurator generalnej i zabiegał o spotkanie z nią, przypomniały trzy źródła. Według dwóch osób zaznajomionych z sytuacją, na pewnym etapie Bensouda zapytała Cohena, w jaki sposób zdobył jej numer telefonu, na co ten odpowiedział: „Zapomniałaś, czym się zajmuję?”.

Początkowo, jak wyjaśniły źródła, szef wywiadu „próbował zbudować relacje” z prokurator i grał „dobrego glinę”, próbując ją oczarować. Ich zdaniem początkowym celem było nakłonienie Bensoudy do współpracy z Izraelem.

Z czasem jednak ton kontaktów Cohena zmienił się i zaczął on stosować szereg taktyk, w tym „groźby i manipulacje”, powiedziała osoba poinformowana o spotkaniach. Skłoniło to Bensoudę do poinformowania niewielkiej grupy wyższych urzędników MTK o jego zachowaniu.

W grudniu 2019 r. prokurator ogłosiła, że ma podstawy do wszczęcia pełnego dochodzenia karnego w sprawie zarzutów o zbrodnie wojenne w Strefie Gazy, na Zachodnim Brzegu i we Wschodniej Jerozolimie. Wstrzymała się jednak z jego wszczęciem, postanawiając najpierw zwrócić się do Izby Przygotowawczej MTK o wydanie orzeczenia potwierdzającego, że sąd rzeczywiście ma jurysdykcję nad Palestyną.

Wiele źródeł twierdzi, że to właśnie na tym etapie, gdy sędziowie rozpatrywali sprawę, Cohen nasilił swoje próby przekonania Bensoudy, by nie prowadziła pełnego śledztwa w przypadku, gdyby sędziowie dali jej zielone światło.

Źródła podały, że między końcem 2019 r. a początkiem 2021 r. miały miejsce co najmniej trzy spotkania Cohena z Bensoudą, wszystkie zainicjowane przez szefa szpiegów. Jego zachowanie podobno coraz bardziej niepokoiło urzędników MTK.

Źródło zaznajomione z relacjami Bensoudy z dwóch ostatnich spotkań z Cohenem powiedziało, że poruszył on kwestie bezpieczeństwa jej i jej rodziny w sposób, który doprowadził ją do przekonania, że jej grozi.

Na jednym ze spotkań Cohen miał pokazać Bensoudzie kopie zdjęć jej męża, które zostały zrobione potajemnie, gdy para przebywała z wizytą w Londynie. Innym razem, według źródeł, Cohen zasugerował prokurator, że decyzja o wszczęciu pełnego śledztwa byłaby szkodliwa dla jej kariery.

Cztery źródła zaznajomione z sytuacją stwierdziły, że mniej więcej w tym samym czasie Bensouda i inni urzędnicy MTK odkryli, że wśród kanałów dyplomatycznych krążyły informacje dotyczące jej męża, który pracował jako konsultant ds. międzynarodowych.

W latach 2019-2020 Mossad aktywnie poszukiwał kompromitujących informacji na temat prokurator i interesował się członkami jej rodziny.

Agencja szpiegowska uzyskała materiały, w tym transkrypcje pozorowanej prowokacji wymierzonej w jej męża.

Nie jest jasne, kto przeprowadził tę operację ani co dokładnie miał powiedzieć w nagraniach. Jedną z możliwości jest to, że był on celem agencji wywiadowczej lub prywatnych podmiotów z innego kraju, które chciały wywierać wpływ na MTK. Inną możliwością jest to, że informacje zostały sfabrykowane.

Jednak gdy materiał znalazł się w posiadaniu Izraela, został wykorzystany przez jego dyplomatów podczas nieudanej próby osłabienia głównego oskarżyciela. Jednak według wielu źródeł, Izraelowi nie udało się przekonać swoich sojuszników o istotności wspomnianych materiałów.

Trzy źródła poinformowane o informacjach udostępnionych przez Izrael na szczeblu dyplomatycznym opisały wysiłki jako część nieudanej „kampanii oszczerstw” przeciwko Bensoudzie. „Pojechali po Fatou”, powiedziało jedno ze źródeł, ale nie miało to „żadnego wpływu” na pracę prokuratora.

Działania dyplomatyczne były częścią skoordynowanych wysiłków rządów Netanjahu i Donalda Trumpa w USA, mających na celu wywarcie publicznej i prywatnej presji na prokurator i jej pracowników.

W latach 2019-2020 administracja Trumpa podjęła bezprecedensową decyzję o nałożeniu ograniczeń wizowych i sankcji na prokurator generalną. Posunięcie to było odwetem za prowadzenie przez Bensoudę odrębnego śledztwa w sprawie zbrodni wojennych w Afganistanie, które miały zostać popełnione przez talibów oraz afgański i amerykański personel wojskowy.

Jednak Mike Pompeo, ówczesny sekretarz stanu USA, powiązał pakiet sankcji ze sprawą Palestyny. „To jasne, że MTK umieszcza Izrael na celowniku jedynie w celach czysto politycznych” – powiedział.

Miesiące później oskarżył Bensoudę, nie przytaczając żadnych dowodów, o „zaangażowanie w działania korupcyjne dla jej osobistych korzyści”.

Sankcje USA zostały zniesione po tym, jak prezydent Joe Biden wszedł do Białego Domu.

W lutym 2021 r. Izba Przygotowawcza MTK wydała orzeczenie potwierdzające jurysdykcję MTK na okupowanych terytoriach palestyńskich. W następnym miesiącu Bensouda ogłosiła wszczęcie dochodzenia karnego.

„Ostatecznie naszą główną troską muszą być ofiary zbrodni, zarówno palestyńskie, jak i izraelskie, wynikające z długiego cyklu przemocy i braku bezpieczeństwa, który spowodował głębokie cierpienie i rozpacz po wszystkich stronach” – powiedziała wówczas.

Bensouda zakończyła swoją dziewięcioletnią kadencję w MTK trzy miesiące później, pozostawiając śledztwo swojemu następcy, Khanowi. Dopiero po atakach Hamasu na Izrael 7 października i wynikającej z nich wojnie w Strefie Gazy, śledztwo MTK nabrało nowego tempa, czego kulminacją był zeszłotygodniowy wniosek o wydanie nakazów aresztowania.

Był to wniosek, którego obawiał się izraelski establishment polityczny, wojskowy i wywiadowczy. „Fakt, że wybrali szefa Mossadu na nieoficjalnego posłańca premiera do [Bensoudy] z definicji miał na celu zastraszenie” – powiedziało źródło poinformowane o operacji Cohena. „To się nie udało”.

INFO: https://www.theguardian.com/world/article/2024/may/28/israeli-spy-chief-icc-prosecutor-war-crimes-inquiry (automat.)

Szpiegowanie, hakowanie i zastraszanie: Dziewięcioletnia, potajemna wojna Izraela z MTK

Dochodzenie ujawnia, w jaki sposób agencje wywiadowcze próbowały storpedować ściganie zbrodni wojennych – z Netanjahu „mającym obsesję” na punkcie podsłuchów.

Kiedy główny prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) ogłosił, że stara się o wydanie nakazów aresztowania przywódców Izraela i Hamasu, wystosował enigmatyczne ostrzeżenie: „Nalegam na natychmiastowe zaprzestanie wszelkich prób utrudniania, zastraszania lub niewłaściwego wpływania na urzędników tego sądu”.

Karim Khan nie podał konkretnych szczegółów dotyczących prób ingerowania w pracę MTK, ale zwrócił uwagę na klauzulę w traktacie założycielskim trybunału, zgodnie z którą każda taka ingerencja jest przestępstwem. Dodał, że jeśli takie zachowanie będzie kontynuowane, „moje biuro nie zawaha się przed podjęciem działań”.

Prokurator nie powiedział, kto próbował ingerować w wymiar sprawiedliwości ani w jaki sposób to robił.

Dochodzenie przeprowadzone przez Guardian oraz izraelskie magazyny +972 i Local Call są w stanie ujawnić, w jaki sposób Izrael prowadził trwającą niemal dekadę tajną „wojnę” przeciwko trybunałowi. Kraj ten wykorzystał swoje agencje wywiadowcze do inwigilacji, hakowania, wywierania presji, oczerniania i przypuszczalnego grożenia wyższym rangą pracownikom MTK w celu udaremnienia dochodzeń prowadzonych przez sąd.

Izraelski wywiad zdobył korespondencję wielu urzędników MTK, w tym Khana i jego poprzedniczki na stanowisku prokuratora, Fatou Bensoudy, przechwytując rozmowy telefoniczne, wiadomości, e-maile i dokumenty.

Inwigilacja trwała przez ostatnie miesiące, zapewniając premierowi Izraela Benjaminowi Netanjahu wiedzę o zamiarach prokuratora. Niedawno przechwycona komunikacja sugerowała, że Khan chciał wydać nakazy aresztowania Izraelczyków, ale był pod „ogromną presją ze strony Stanów Zjednoczonych”, według źródła zaznajomionego z jej treścią.

Bensouda, która jako główny prokurator otworzyła dochodzenie MTK w roku 2021, torując drogę do zeszłotygodniowego oświadczenia, była również szpiegowana; pod jej adresem miały też być kierowane groźby.

Netanjahu był bardzo zainteresowany operacjami wywiadowczymi przeciwko MTK i został opisany przez jedno ze źródeł wywiadowczych jako „mający obsesję” na punkcie przechwyconych informacji w tej sprawie. Nadzorowane przez jego doradców ds. bezpieczeństwa narodowego, działania angażowały krajową agencję szpiegowską Szin Bet, a także wojskową dyrekcję wywiadu Aman oraz oddział cyber-wywiadu, Jednostkę 8200. Źródła podały, że dane wywiadowcze uzyskane z przechwyconych informacji zostały przekazane rządowym ministerstwom sprawiedliwości, spraw zagranicznych i spraw strategicznych.

Tajna operacja przeciwko Bensoudzie, ujawniona we wtorek przez Guardiana, była prowadzona osobiście przez bliskiego współpracownika Netanjahu, Yossiego Cohena, który był wówczas dyrektorem izraelskiej agencji wywiadu zagranicznego Mossad. Na pewnym etapie szef szpiegów pozyskał nawet pomoc ówczesnego prezydenta Demokratycznej Republiki Konga, Josepha Kabili.

Szczegóły dziewięcioletniej kampanii Izraela mającej na celu udaremnienie dochodzenia MTK zostały ujawnione przez Guardian, izraelsko-palestyńską publikację +972 Magazine i Local Call, serwis w języku hebrajskim. https://www.theguardian.com/world/article/2024/may/28/israeli-spy-chief-icc-prosecutor-war-crimes-inquiry

Wspólne dochodzenie opiera się na wywiadach z ponad dwoma tuzinami obecnych i byłych izraelskich oficerów wywiadu i urzędników państwowych, wysokich rangą urzędników MTK, dyplomatów i prawników zaznajomionych ze śledztwem MTK i wysiłkami Izraela na rzecz jego osłabienia.

Rzecznik MTK, z którym skontaktował się Guardian, powiedział, że jest świadomy „proaktywnych działań wywiadowczych podejmowanych przez szereg krajowych agencji wrogo nastawionych do sądu”. Rzecznik powiedział, że MTK stale wdraża środki zaradcze przeciwko takim działaniom i że „żaden z niedawnych ataków na MTK przez krajowe agencje wywiadowcze” nie przeniknął do głównych zasobów dowodowych sądu, które pozostały bezpieczne.

Rzecznik biura premiera Izraela powiedział: „Przekazane nam pytania są pełne wielu fałszywych i bezpodstawnych zarzutów mających na celu zaszkodzenie państwu Izrael”. Rzecznik wojskowy dodał: „IDF [Siły Obronne Izraela] nie prowadziły i nie prowadzą inwigilacji ani innych operacji wywiadowczych przeciwko MTK”.

Od momentu utworzenia w 2002 r. MTK służy jako stały sąd ostatniej instancji do ścigania osób oskarżonych o niektóre z najgorszych okrucieństw na świecie. Oskarżono byłego prezydenta Sudanu Omara al-Bashira, zmarłego prezydenta Libii Muammara Kaddafiego, a ostatnio prezydenta Rosji Władimira Putina.

Decyzja Khana o wystąpieniu o nakaz aresztowania Netanjahu i jego ministra obrony, Yoava Gallanta, wraz z przywódcami Hamasu zamieszanymi w atak z 7 października, oznacza pierwszy przypadek, gdy prokurator MTK wystąpił o nakaz aresztowania przywódcy państwa będącego bliskim sojusznikiem Zachodu.

Zarzuty zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, które Khan postawił Netanjahu i Gallantowi, odnoszą się do ośmiomiesięcznej wojny Izraela w Strefie Gazy, w której według władz sanitarnych tego terytorium zginęło ponad 35 000 osób.

Jednak sprawa przed MTK toczy się już od dekady, a jej postępy są coraz bardziej niepokojące wśród izraelskich urzędników ze względu na możliwość wydania nakazów aresztowania, które uniemożliwiłyby oskarżonym podróżowanie do któregokolwiek ze 124 państw członkowskich trybunału w obawie przed aresztowaniem.

To właśnie widmo oskarżeń w Hadze, według jednego z byłych izraelskich urzędników wywiadu, doprowadziło „cały wojskowy i polityczny establishment” do postrzegania kontrofensywy przeciwko MTK „jako wojny, którą trzeba było prowadzić i takiej, przed którą Izrael musiał się bronić. Została ona przedstawiona w kategoriach wojskowych”.

Owa „wojna” rozpoczęła się w styczniu 2015 r., kiedy potwierdzono, że Palestyna dołączy do Trybunału po uznaniu jej za państwo przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Przystąpienie to zostało potępione przez izraelskich urzędników jako forma „dyplomatycznego terroryzmu”.

Jeden z byłych urzędników obrony, zaznajomiony z izraelskimi działaniami przeciwko ICC, powiedział, że przystąpienie do trybunału było „postrzegane jako przekroczenie czerwonej linii” i „być może najbardziej agresywne” posunięcie dyplomatyczne podjęte przez Autonomię Palestyńską, która rządzi Zachodnim Brzegiem Jordanu. „Bycie uznanym za państwo w ONZ jest miłe” – dodali. „Ale MTK to mechanizm z zębami”.

Groźba doręczona z rąk do rąk

Dla Fatou Bensoudy, szanowanej gambijskiej prawniczki, która w roku 2012 została wybrana na stanowisko głównego prokuratora MTK, przystąpienie Palestyny do trybunału wiązało się ze znaczącą decyzją. Zgodnie ze statutem rzymskim, traktatem ustanawiającym trybunał, MTK ma możliwość egzekwowania swojej jurysdykcji wyłącznie w odniesieniu do przestępstw popełnionych w państwach członkowskich lub przez obywateli tych państw.

Izrael, podobnie jak USA, Rosja i Chiny, nie jest członkiem MTK. Po przyjęciu Palestyny jako członka MTK, wszelkie domniemane zbrodnie wojenne – popełnione przez osoby dowolnej narodowości – na okupowanych terytoriach palestyńskich podlegają teraz jurysdykcji Bensoudy.

W dniu 16 stycznia 2015 r., w ciągu kilku tygodni od przystąpienia Palestyny do UE, Bensouda rozpoczęła wstępne badanie tego, co w języku prawniczym sądu zostało nazwane „sytuacją w Palestynie”. W następnym miesiącu dwóch mężczyzn, którym udało się uzyskać prywatny adres prokurator, pojawiło się w jej domu w Hadze.

Źródła zaznajomione z incydentem podały, że mężczyźni odmówili wylegitymowania się po przybyciu, ale powiedzieli, że chcą dostarczyć Bensoudzie list w imieniu nieznanej Niemki, która chciała jej podziękować. Koperta zawierała setki dolarów w gotówce i notatkę z izraelskim numerem telefonu.

Źródła posiadające wiedzę na temat badania incydentu przez MTK powiedziały, że chociaż nie było możliwe zidentyfikowanie mężczyzn ani pełne ustalenie ich motywów, stwierdzono, że Izrael prawdopodobnie sygnalizował prokuratorowi, że wie, gdzie mieszkała. MTK zgłosił incydent władzom holenderskim i wprowadził dodatkowe zabezpieczenia, instalując kamery CCTV w jej domu.

Wstępne dochodzenie MTK na terytoriach palestyńskich było jednym z kilku takich działań informacyjnych, które sąd podejmował w tamtym czasie, jako wstęp do ewentualnego pełnego dochodzenia. Liczba spraw prowadzonych przez Bensoudę obejmowała również dziewięć pełnych dochodzeń, w tym w sprawie wydarzeń w Demokratycznej Republice Konga, Kenii i regionie Darfur w Sudanie.

Urzędnicy w biurze prokuratora uważali, że sąd jest narażony na działalność szpiegowską i wprowadzili środki kontrinwigilacji w celu ochrony swoich poufnych dochodzeń.

W Izraelu, Rada Bezpieczeństwa Narodowego premiera (NSC) zmobilizowała reakcję z udziałem swoich agencji wywiadowczych. Netanjahu oraz niektórzy generałowie i szefowie wywiadu, którzy autoryzowali operację, mieli osobisty interes w jej wyniku.

W przeciwieństwie do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS), organu ONZ, który zajmuje się odpowiedzialnością prawną państw narodowych, MTK jest sądem karnym, który ściga osoby fizyczne, celując w tych, których uważa się za najbardziej odpowiedzialnych za okrucieństwa.

Wiele izraelskich źródeł twierdzi, że kierownictwo IDF chciało, aby wywiad wojskowy przyłączył się do wysiłków, które były prowadzone przez inne agencje szpiegowskie, aby zapewnić, że starsi oficerowie będą chronieni przed zarzutami. „Powiedziano nam, że wyżsi oficerowie boją się przyjąć stanowiska na Zachodnim Brzegu, ponieważ obawiają się oskarżenia w Hadze” – wspomina jedno ze źródeł.

Dwóch urzędników wywiadu zaangażowanych w pozyskiwanie przechwyconych informacji na temat MTK stwierdziło, że biuro premiera jest żywo zainteresowane ich pracą. Jeden z nich powiedział, że biuro Netanjahu wysyłało „obszary zainteresowania” oraz „instrukcje” dotyczące monitorowania urzędników sądowych. Inny opisał premiera jako „mającego obsesję” na punkcie podsłuchów rzucających światło na działalność MTK.

Zhakowane e-maile i monitorowane rozmowy

Pięć źródeł zaznajomionych z izraelskimi działaniami wywiadowczymi twierdzi, że Izrael rutynowo szpiegował rozmowy telefoniczne prowadzone przez Bensoudę i jej pracowników z Palestyńczykami. Ze względu na zablokowanie przez Izrael dostępu do Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu, w tym Wschodniej Jerozolimy, MTK był zmuszony do prowadzenia większości swoich badań przez telefon, co czyniło go bardziej podatnym na inwigilację.

Według źródeł, dzięki szerokiemu dostępowi do palestyńskiej infrastruktury telekomunikacyjnej, agenci wywiadu mogli przechwytywać rozmowy bez instalowania oprogramowania szpiegującego na urządzeniach urzędnika MTK.

„Jeśli Fatou Bensouda rozmawiała z jakąkolwiek osobą na Zachodnim Brzegu lub w Strefie Gazy, to ta rozmowa telefoniczna trafiała do systemów [przechwytywania]” – powiedziało jedno ze źródeł. Inne stwierdziło, że wewnętrznie nie ma wahań co do szpiegowania prokurator, dodając: „Bensouda jest czarna i afrykańska, więc kogo to obchodzi?”.

System nadzoru nie przechwytywał rozmów między urzędnikami MTK a osobami spoza Palestyny. Jednak wiele źródeł twierdzi, że system wymagał aktywnego wyboru zagranicznych numerów telefonów urzędników MTK, których rozmowy izraelskie agencje wywiadowcze zdecydowały się podsłuchiwać.

Według jednego z izraelskich źródeł, duża tablica w izraelskim departamencie wywiadowczym zawierała nazwiska około 60 osób objętych nadzorem – połowa z nich to Palestyńczycy, a połowa pochodziła z innych krajów, w tym urzędnicy ONZ i pracownicy MTK.

W Hadze, Bensouda i jej starszy personel zostali ostrzeżeni przez doradców ds. bezpieczeństwa i kanałami dyplomatycznymi, że Izrael monitoruje ich pracę. Były wysoki rangą urzędnik MTK wspomina: „Uświadomiono nam, że próbują uzyskać informacje na temat tego, gdzie jesteśmy ze wstępnym badaniem”.

Urzędnicy dowiedzieli się również o konkretnych groźbach wobec znanej palestyńskiej organizacji pozarządowej Al-Haq, która była jedną z kilku palestyńskich grup zajmujących się prawami człowieka, które często przekazywały informacje do śledztwa MTK, często w długich dokumentach szczegółowo opisujących incydenty, które prokurator chciał wziąć pod uwagę. Podobne dokumenty przedłożyła również Autonomia Palestyńska. (…)

INFO – ciąg dalszy artykułu pod linkiem: https://www.theguardian.com/world/article/2024/may/28/spying-hacking-intimidation-israel-war-icc-exposed (automat.)